ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΛΩΣΣΑΣ 2011-2012 1 ο ΘΕΜΑ:ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΟΥΜΠΕΛΙΔΙΚΗ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ 2 ο ΘΕΜΑ: Μουσείο κέρινων ομοιωμάτων Μαυροχωρίου Καστοριάς, ΧΡΗΣΤΟΣ.

Παρουσίαση με θέμα: "ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΛΩΣΣΑΣ 2011-2012 1 ο ΘΕΜΑ:ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΟΥΜΠΕΛΙΔΙΚΗ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ 2 ο ΘΕΜΑ: Μουσείο κέρινων ομοιωμάτων Μαυροχωρίου Καστοριάς, ΧΡΗΣΤΟΣ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΛΩΣΣΑΣ 2011-2012 1 ο ΘΕΜΑ:ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΟΥΜΠΕΛΙΔΙΚΗ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ 2 ο ΘΕΜΑ: Μουσείο κέρινων ομοιωμάτων Μαυροχωρίου Καστοριάς, ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΥΡΚΟΠΟΥΛΟΣ 3 ο ΘΕΜΑ:ΛΙΜΝΗ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ, ΣΙΩΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ 4 ο ΘΕΜΑ: Γουναρική και βυζαντινοί ναοί, ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 5 ο ΘΕΜΑ:Η ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ΔΡΑΚΟΥ, ΣΙΣΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

2 ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΟΥΜΠΕΛΙΔΙΚΗ Ο μικρός ναός, που βρίσκεται στην πάλαι ποτέ Βυζαντινή ακρόπολη, είναι το κόσμημα της πόλης της Καστοριάς. Η επωνυμία "Κουμπελίδικη" ανάγεται στους χρόνους της Τουρκοκρατίας, έχει δε σχέση με τον χαρακτηριστικό ψηλό τρούλλο του ναού, που στα Τουρκικά σημαίνει κουμπές. Η επωνυμία "Σκουταριώτισσα" είναι η αρχική των Βυζαντινών χρόνων και αναγράφεται στη βάση του τυμπάνου του τρούλου: "...ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΤΗΣ ΕΠΟΝΟΜΑΖΟΜΕΝΗΣ ΣΚΟΥΤΑΡΙΩΤΙΣΣΑΣ...ΕΚΕΝΟΥΡΓΗΘΗ Ο ΘΕΙΟΣ ΚΑΙ ΠΑΝΣΕΠΤΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΚΑΙ ΑΚΑΤΑΜΑΧΗΤΟΥ ΔΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΚΟΠΟΥ ΚΑΙ ΕΞΟΔΟΥ ΤΟΥ ΠΑΝΕΥΓΕΝΕΣΤΑΤΟΥ..." Η επωνυμία "ακαταμάχητος" έχει σχέση με τα τείχη της ακρόπολης και την προστασία τους. Ο τύπος του μνημείου ανήκει στον τρίκογχο ναό μετά τρούλλου. Ο κεντρικός τετράγωνος χώρος του ναού στεγάζεται με τρούλλο, ο οποίος στηρίζεται πάνω σε τέσσερα τόξα, που υψώνονται στις τέσσερις πλευρές του τετραγώνου και μεσολαβούν ανάμεσα στον κεντρικό τετράγωνο χώρο και στις ημικυκλικές κόγχες. Τα υπερυψωμένα τόξα σχηματίζουν στην αναδομή σταυρό, πάνω στον οποίο κάθεται η κυκλική βάση του τρούλου. Στη δυτική πλευρά του κεντρικού χώρου συνεχίζεται στενός νάρθηκας, που καλύπτεται από ημικυκλική καμάρα. Δυτικότερα, συνεχίζεται ο δεύτερος νάρθηκας (εξωνεααρθηκας), ο οποίος αποτελεί μεταγενέστερη προσθήκη του τέλους του 15ου αιώνα. Μεγάλη εντύπωση προκαλεί ο κεραμοπλαστικός διάκοσμος του τρούλλου, ο οποίος δίνει και τη διαφορετική αίσθηση. Η αρμονία στη διάταξη των όγκων και η ξεχωριστή επιμέλεια στη διακόσμηση των όψεων πιστοποιούν την ευρηματικότητα και την έμπνευση του αρχιτέκτονα.

3 ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ Το κτίσμα, σύμφωνα με παλαιότερους μελετητές (Millet, Ορλάνδος, Πελεκανίδης, Megan, Krautheimer) ανήκει χρονικά στον 10ο-11ο αιώνα, συγκρινόμενος με ναούς της Μεσηβρίας και της Ηπείρου. Εσωτερικά, η ζωγραφική των τοιχογραφιών (κυρίως ναός, νάρθηκας, εξωνάρθηκας) καλύπτει μια χρονική περίοδο από τον 13ο έως και τον 17ο αιώνα. Στον κυρίως ναό, οι παλαιότερες τοιχογραφίες, που σώζονται σε κακή κατάσταση (λόγω των γνωστών προβλημάτων από τον βομβαρδισμό του μνημείου το 1940), ανήκουν χρονικά στα μέσα του 13ου αιώνα. Οι σκηνές που είναι ευδιάκριτες από το συνολικό εικονογραφικό πρόγραμμα και μέσω των οποίων μπορούμε να εκτιμήσουμε την αξία της ζωγραφικής, είναι η Κοίμηση της Θεοτόκου στον δυτικό τοίχο και η Αγία Τριάδα στην ημικυλινδρική καμάρα του εσωνάρθηκα. Από άποψης τεχνοτροπίας, στις συνθέσεις επικρατεί λιτό πνεύμα και το αρχιτεκτονικό βάθος και το τοπία χρησιμοποιούνται σωστά. Στα χρώματα, ο προπλασμός είναι πράσινος, ενώ το πλάσμα γίνεται με ώχρα. Η ζωγραφική του 14ου και 15ου αιώνα, που τη συναντούμε εσωτερικά και εξωτερικά στο νάρθηκα, σώζεται σε καλή κατάσταση, όπως επίσης και αυτή του 17ου αιώνα. Χαρακτηριστική σπάνια σκηνή στις εξωτερικές τοιχογραφίες, είναι ο χορός της Σαλώμης (1496), ενώ κάτω απ' αυτήν διακρίνεται η Δέηση, που είναι παλαιότερο στρώμα του τέλους του 14ου αιώνα.

4 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΩΨΗ Μονόχωρη ξυλόστεγη βασιλική του 14ου αιώνα, η οποία, σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, χρησίμευε ως καθολικό της μονής Κινστερνιωτίσης. Βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της πόλης και είναι κτισμένη πάνω σε βράχο, κοντά στις κατεστραμμένες πλέον κινστέρνες της βυζαντινής εποχής. Απλό κτίσμα, επιχρισμένο εξωτερικά, δεν μας δίνει τη δυνατότητα να παρατηρήσουμε τη διακόσμηση της τοιχοποιοϊας του. Μόνο η αψίδα του ιερού μαρτυρεί μια ανάλογη προσπάθεια διακόσμησης με τα τυφλά αψιδώματα που φέρει στις τρεις πλευρές της. Εσωτερικά, διατηρεί τοιχογραφίες του δεύτερου μισού του 14ου αιώνα. Η ποιότητα της ζωγραφικής είναι πολύ καλή, είναι όμως ιδιαίτερα δύσκολη η μελέτη της, επειδή οι τοιχογραφίες είναι μαυρισμένες από την κάπνα.

5 ΠΩΣ ΧΤΙΣΤΗΚΕ Ναός, ο οποίος βρίσκεται κοντά στη Μητρόπολη και "βλέπει" προς τη νότια πλευρά της πόλης. Είναι τρίκλιτη θολοσκέπαστη βασιλική με νάρθηκα. Για την οικοδόμηση του μνημείου έχουν χρησιμοποιηθεί υλικά από αρχαιότερους παλαιοχριστιανικούς ναούς της περιοχής. Το οικοδομικό αυτό υλικό σε δεύτερη χρήση είναι κυρίως κίονες, κιονόκρανα και ορθογωνισμένοι λίθοι. Στην αρχιτεκτονική του κτίσματος δεν διατηρείται η αρχική τοιχοποιοϊα του βορείου κλίτους, που κατέπεσε λόγω στατικής ανεπάρκειας.

6 Ο μικρός αλλά και θαυμαστός ναός και οι τοιχογραφίες του Εσωτερικά, τα τοξωτά ανοίγματα αντί να στηρίζονται σε πεσσούς ή τοίχους, στηρίζονται σε κίονες. Έτσι, γίνεται πιο λειτουργικός ο κεντρικός χώρος. Η εξωτερική τοιχοδομία του Ταξιάρχη και ο κεραμοπλαστικός διάκοσμος διατηρούν την ίδια λογική μ' αυτήν των άλλων μεγάλων μνημείων της Καστοριάς, με κάποιες επιμέρους διαφοροποιήσεις, που αιτιολογούνται, επειδή είναι ναός μικρότερος σε διαστάσεις. Η εσωτερική διακόσμηση του μνημείου με τοιχογραφίες έγινε σε δύο στάδια. Το πρώτο στρώμα τοιχογραφιών, το οποίο είναι σύγχρονο με την οικοδόμηση του μνημείου (10ος αιώνας), διακρίνεται στις κόγχες του βορείου και νοτίου κλίτους και στους τοίχους του νάρθηκα. Η ζωγραφική αυτή σώζεται σε κακή κατάσταση και ως εκ τούτου είναι αδύνατον να διαπιστωθεί η ποιότητά της. Το δεύτερο στρώμα τοιχογραφιών καταλαμβάνει τις επιφάνειες των τοίχων του κυρίως ναού και χρονολογείται στα 1359, σύμφωνα με την επιγραφή που υπάρχει πάνω από την είσοδο του ναού.Τέλος, παρόλο που ο ναός δεν μπορεί να διατηριθεί καλά,όλος ο κόσμος θα ήθελε να τον επισκεφθεί.

7 Μουσείο κέρινων ομοιωμάτων Μαυροχωρίου Καστοριάς ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΝ : ΧΡΗΣΤΟ ΚΥΡΚΟΠΟΥΛΟ

8 Μουσείο κέρινων ομοιωμάτων Μαυροχωρίου Καστοριάς Περνώντας το κατώφλι του πανέμορφου νεοκλασικού, το οποίο βρίσκεται στην είσοδο του Μαυροχωρίου στην Καστοριά, ο ήχος του κλαρίνου, της τρομπέτας και του νταουλιού μας συνεπαίρνουν! Η αίθουσα είναι γεμάτη από κόσμο, οι οποίοι σηκώνουν τα ποτήρια με το κρασί και ίσα που ακούγονται ανάμεσα στις νότες οι ευχές προς τους νεόνυμφους «να ζήσετε, να ζήσετε! Και καλούς απογόνους» Ο γαμπρός φορά φουστανέλα, η νύφη και τα πεθερικά είναι ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές και οι καλεσμένοι γύρω τους τραγουδούν, «ωραία που είναι η νύφη μας, ωραία τα προικιά της…». Στη μέση του κύκλου που διαμορφώνουν οι χορευτές βρίσκεται ο κλαρινοπαίχτης, ντυμένος κι αυτός με παραδοσιακή φορεσιά, ο οποίος εκτελεί μια εκπληκτική χορευτική φιγούρα με «σπάσιμο της μέσης», την ώρα που το κλαρίνο σολάρει. Στο μέτωπό του είναι κολλημένο ένα κατοστάρικο και τα δάχτυλα του κρατούν μετά βίας τα πεντακοσάρικα και τα πενηντάρικα, που δωρίζουν συγγενείς και καλεσμένοι. Ο γάμος είναι πλούσιος κι αυτό φαίνεται από τα πολλά κεράσματα, τα χαρτονομίσματα αξίας και τον κουστουμαρισμένο φωτογράφο, ο οποίος ήρθε από την πόλη με τη μεγάλη του φωτογραφική μηχανή για να απαθανατίσει το γεγονός. Πρόκειται για την αναπαράσταση ενός παραδοσιακού γάμου, με πρωταγωνιστές…κέρινα ομοιώματα.. Ακόμη και ο παπάς που στέκεται στη γωνία και κρατά το ευχολόγιο είναι κέρινος, κι ας μοιάζει τόσο αληθινός με τα φυτευτά μαλλιά και γένια του. / /

9 ΠΩΣ ΦΤΙΑΧΤΗΚΕ «Ότι βλέπετε έχει φτιαχτεί δια χειρός Δημήτρη Παναγιωτίδη και της συζύγου τους Φανής» μας λέει η κ. Μαίρη, η οποία είναι η ξεναγός στο μουσείο κέρινων ομοιωμάτων λαογραφίας και προϊστορίας στο Μαυροχώρι της Καστοριάς. Μια ιδέα που συνέλαβε πριν 27 χρόνια ο δάσκαλος Δημήτρης Παναγιωτίδης και η οποία απέκτησε σάρκα και οστά στο τέλος του 2009. Το όνειρο του κ. Παναγιωτίδη ήταν να δημιουργήσει ένα πολιτιστικό κέντρο με πέντε θεματικές ενότητες, μουσείο κέρινων ομοιωμάτων, βιβλιοθήκη, ατελιέ ζωγραφικής, ωδείο και θέατρο. Έτσι, το 2002 αγόρασε το οικόπεδο που βρίσκεται σήμερα το μουσείο και εντάχθηκε στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα leader και με πολλά ίδια κεφάλαια έφτιαξε αυτό ακριβώς που ονειρευόταν. «Αυτό το έργο δεν το φτιάξαμε για να ικανοποιήσουμε απλά το όνειρό μας, αλλά και για να βοηθήσουμε την ανάπτυξη του χωριού. Ήδη με χαρά βλέπουν και οι κάτοικοι του Μαυροχωρίου τους ξένους να έρχονται καθημερινά στο χωριό, ενώ στο παρελθόν ξένος κόσμος ερχόταν μόνο στο πανηγύρι, τον Δεκαπενταύγουστο και στο καρναβάλι» μας λέει ο δημιουργός του μουσείου Δημήτρης Παναγιωτίδης. Τη μουσειολογική μελέτη και τα σχέδια του κτηρίου τα έκανε μόνος μέσα σε επτά ολόκληρα χρόνια, κάτι που αποδεικνύει τον διακαή του πόθο να κάνει πραγματικότητα το όνειρό του. «Όταν ανέφερα σε κάποιους για το έργο αυτό το 1983, με κοιτούσαν λες και τους είχα πει ότι θέλω να φτιάξω καφετέρια στο φεγγάρι στην οποία θα πηγαίνουμε με ανεμόσκαλα» μας λέει γελώντας και μας εξηγεί πως σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση του μουσείου έπαιξαν οι γονείς του ίδιου και της συζύγου του, οι οποίοι «εθίστηκαν» στην ιδέα και ξεκίνησαν ένα μαραθώνιο αναζήτησης παλαιών αντικειμένων λαογραφικών και όχι μόνο. Από εκεί και πέρα τα κέρινα ομοιώματα τα ανέλαβε ο κ. Παναγιωτίδης και η σύζυγός του Φανή. «Είναι πολυτάλαντοι και οι δυο και πιάνει το χέρι τους» προσθέτει η ευγενική ξεναγός του μουσείου κ. Μαίρη.

10 ΠΟΤΕ ΞΕΚΙΝΗΣΕ Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΚΕΡΙΝΩΝ ΟΜΟΙΩΜΑΤΩΝ Η κατασκευή των κέρινων ομοιωμάτων ξεκίνησε πριν έξι χρόνια. Όπως μας λέει ο δημιουργός τους, στην αρχή οι κούκλες έβγαιναν κάπως ατσούμπαλες, αλλά η υπομονή και η επιμονή έφεραν το αποτέλεσμα που βλέπει ο επισκέπτης. Με τα χρόνια, έμαθαν να κατασκευάζουν τα κέρινα ομοιώματα με έξι διαφορετικούς τρόπους, «έχουμε γίνει ανατόμοι, γιατροί, χειρουργοί, γλύπτες, ζωγράφοι, γιατί κάθε ομοίωμα πρέπει να βγάζει αυτό που επιθυμούμε και πρέπει οι εκφράσεις του και οι κινήσεις του να είναι όσο το δυνατόν πιο κοντά στην πραγματικότητα» μας εξηγεί ο κ. Παναγιωτίδης. Γι’ αυτό και οι κέρινοι «άνθρωποι» που κατασκεύασε έχουν χαρακτηριστικά απλών καθημερινών ανθρώπων, αυτών που αγωνίζονται για να βγάλουν ένα κομμάτι ψωμί, με βλέμμα γεμάτο έγνοιες και προβληματισμούς, ανθρώπους που η έκφρασή τους αποτυπώνει τις δυσκολίες που ζουν στο σπίτι και στη σκληρή δουλειά στο χωράφι ή στα πρόβατα. Τα χέρια και το πρόσωπό τους είναι ρυτιδιασμένα και ροζιασμένα, με ραγάδες και γδαρσίματα. Στο δεύτερο όροφο του πρώτου κτιρίου, ο επισκέπτης θα δει σκηνές από τη καθημερινή ζωή σε διάφορα δωμάτια, όπως τον κύκλο του μαλλιού, όπου μια κοπέλα δεν θέλει να εργαστεί και γι’ αυτό κοιτά συνεχώς από το παράθυρο. Στο διπλανό δωμάτιο βρίσκονται ο παππούς, η γιαγιά και τα εγγόνια γύρω από το τζάκι, με τον παππού να διαβάζει εφημερίδα, τη γιαγιά να πλέκει, το αγοράκι να διαβάζει παραμύθι και το κοριτσάκι να μαθαίνει αριθμητική, κρατώντας κονδύλι. Παραδίπλα, στον καλό οντά, βρίσκεται σε εξέλιξη ένα προξενιό, το οποίο απ’ ότι φαίνεται πέτυχε, γιατί οι προξενητάδες έχουν σηκωμένα τα ποτήρια με το κρασί. Η ασχημούλα νύφη με τα ξινισμένα μούτρα, όμως, δεν θέλει τον κακάσχημο γαμπρό που της έφεραν, ο οποίος κοιτάζει τη όμορφη αδελφή της που σερβίρει κεράσματα, κρατώντας με χάρη το δίσκο. Στον ίδιο όροφο υπάρχει και το δωμάτιο με τη μητέρα που φασκιώνει το μωρό και το κοιμίζει στην παλιά ξύλινη κούνια, ενώ ο φύλακας άγγελος του σπιτιού βρίσκεται εκεί και χαμογελά. Η ζωή συνεχίζεται στο υπόγειο του πρώτου κτηρίου με τον κύκλο του ψωμιού και του τρύγου και τον επισκέπτη να θαυμάζει το ζυμωτήρι και τον φούρνο με ξύλα, στο οποίο η γιαγιά ψήνει ψωμί. Παραδίπλα η νοικοκυρά μαγειρεύει και ακριβώς πίσω της άλλη μια κυρία ανοίγει φύλο στο τραπέζι της παλιάς κουζίνας

11 ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΔΕΝ ΘΑ ΕΧΕΙ ΤΕΛΕΙΩΜΟ Το καλύτερο, ίσως, σημείο του μουσείο είναι η αυλή του, η οποία ξαναζωντανεύει την πλατεία του Μαυροχωρίου έτσι όπως ήταν πριν πολλά χρόνια. Περιμετρικά της πλατείας υπάρχουν μαγαζάκια με πολύχρωμες προσόψεις και επαγγέλματα που χάθηκαν στο χρόνο. Μερικές από τις προσόψεις αυτές είναι πραγματικές από το καφενείο του Καλλισθένη, το τσαγκάρικο, το γανωτάδικο, το κουρείο, το σιδεράδικο, το ραφτάδικο, το ναυπηγείο και το παζλ συμπληρώνει ένα περίπτερο, το οποίο νοίκιαζε και ποδήλατα. Η μαγεμένη αυτή πλατεία βρίσκεται στη μέση των δυο κτιρίων που αποτελούν το μουσείο. Στο δεύτερο κτίριο στεγάζεται το πολιτιστικό κέντρο, στο οποίο μπορούν να φιλοξενηθούν λογοτεχνικές, ποιητικές και μουσικές βραδιές, ενώ ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει στις προθήκες τις συλλογές των παλιών ραδιοφώνων, ραπτομηχανών και αναπτήρων. Στο δεύτερο όροφο εκτίθενται τα έργα του 83χρονου Καστοριανού καλλιτέχνη κ. Πειστικού, ο οποίος με μεράκι και λεπτομέρεια δημιούργησε από γύψο αρχοντικά της Καστοριάς. Οι χώροι αυτοί μπορούν να φιλοξενήσουν εκθέσεις ντόπιων και ξένων καλλιτεχνών. Ο κ. Παναγιωτίδης, ήδη, ξεκίνησε να κατασκευάζει στο υπόγειο του δευτέρου κτηρίου το προϊστορικό και νεολιθικό τμήμα, το οποίο θα παρουσιάζει τη ζωή εκείνης της εποχής. Το σκηνικό θα συνθέτουν μια σπηλιά με λίμνη μπροστά της, με τους αρχανθρώπους να κυνηγούν, να ψαρεύουν, να κοιμίζουν τα μωρά και να μπαίνουν στα σπίτια τους στο λιμναίο οικισμό. «Τα εκθέματα του μουσείου δεν θα τελειώσουν ποτέ, γιατί ανά τακτά χρονικά διαστήματα θα τα ανανεώνουμε και θα αναπαριστούμε διαφορετικές εποχές και θεματικές ενότητες» μας εξηγεί ο κ. Παναγιωτίδης, κι έτσι το ταξίδι στο χρόνο δεν θα έχει τελειωμό.//

12 Η ΛΙΜΝΗ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ ΑΠO ΤΟΝ : ΣΙΩΜΟ ΔΗΜΗΤΡΙΟ

13 Η ΛΙΜΝΗ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ Αν η Καστοριά ήταν έργο, πρωταγωνίστρια θα ήταν αναμφισβήτητα η λίμνη Ορεστιάδα! Μορφολογικά, και όχι μόνο, θεωρείται η ομορφότερη της Ελλάδας! Έχει ανακηρυχθεί μάλιστα Μνημείο Φυσικού Κάλλους από το υπουργείο Πολιτισμού κι έχει ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο «Φύση 2000» Στα 630 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, με την έκτασή της να αγγίζει τα 27 τ.χλμ., η «φυσική καλλονή» λίμνη Ορεστιάδα μοιάζει με μητέρα που άνοιξε την τεράστια αγκαλιά της και την αφιέρωσε ισόβια στο παιδί της… την Καστοριά. Μάνα και κόρη αναδεικνύουν καθημερινά την απίστευτη ομορφιά τους, «προστατεύοντας» η μία την άλλη. Σαν καθρέφτης της πόλης, η λίμνη Ορεστιάδα προκαλεί το θαυμασμό των επισκεπτών, οι οποίοι, κάνοντας τη βόλτα τους, δεν μπορούν να πάρουν τα μάτια τους από πάνω της. Στα νερά της φιλοξενούνται πολλά είδη ψαριών, όπως πεταλούδες, πρικιά κ.ά., καθώς και περίπου 200 είδη αρπαχτικών και υδρόβιων πουλιών (κύκνοι, πελεκάνοι κ.ά.) καθιστώντας την έναν από τους σημαντικότερους υγροβιότοπους στην Ελλάδα.

14 «ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ΧΙΛΙΕΣ ΛΕΞΕΙΣ» Χωρίς δεύτερη σκέψη η Καστοριά, με κορωνίδα την Ορεστιάδα, ανταποκρίνεται απόλυτα στη φράση «μια εικόνα, χίλιες λέξεις». Κι αυτό γιατί οι παραστάσεις που προσφέρει είναι τόσες πολλές που μπορεί κανείς να γράψει -χωρίς υπερβολές- ένα βιβλίο! Ψαράδες, ποδηλάτες, ρομαντικοί περιπατητές, πουλιά… υποκλίνονται στο κάλλος της! Σίγουρα κάτι ήξερε ο Αλέξανδρος Φλέμινγκ, όταν έγραψε: «Συνήθως η φαντασία υπερβάλλει την πραγματικότητα, ενώ εδώ η πραγματικότητα υπερβάλλει τη φαντασία. Δεν μπορεί κανείς να φανταστεί πόσο ωραία είναι η Καστοριά. Πρέπει να την δει!».

15 Η Καστοριά ως τουριστικός προορισμός Ο επισκέπτης-τουρίστας «Θα θαμβωθεί από μίαν εξαιρετικής ομορφιάς εικόνα και θα θαυμάσει μία σπάνια φυσική καλλονή, την οποία δεν θα έχει δει μέχρι της επισκέψεώς του εις την Καστοριά. Και την εικόνα αυτή θα βλέπει εντονότερα, πλουσιότερα και πάντοτε υπέροχα εφόσον Θα πλησιάζει προς την πόλη της Καστοριάς, της δικαίως εξυμνείται για όλα της τα χαρίσματα. Θα αντικρίσει το υπέροχο θέαμα της Καστοριανής λίμνης, μέσα από την οποία αναδύεται, ως περικαλλής νύμφη, η πόλη Καστοριά».

16 Τα αντλιοστάσια της Καστοριάς Τέλος, λίμνη της Καστοριάς έχει φυσική εκροή μέσω ενός αυλακιού στη θέση Γκιόλι (μεταξύ Δισπηλιού και Μαυροχωρίου). Η εκροή των νερών και η στάθμη της λίμνης ρυθμίζονται (μηχανικά ρυθμιζόμενο φράγμα) με τη βοήθεια τριών θυρών. Άντληση των νερών της λίμνης γίνεται κυρίως από το κοινοτικό αντλιοστάσιο της Μεταμόρφωσης καθώς και από μικρότερα ιδιωτικά αντλιοστάσια.

17 Γουναρική και βυζαντινοί ναοί ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΝ:ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΙΔΗ ΝΙΚΟΛΑΟ

18 ΓΟΥΝΑΡΙΚΗ Η τέχνη των καστοριανών γουνοποιών συνίσταται στην ειδική επεξεργασία των χορδάδων (αποκομμάτων δερμάτων, αυτά δηλαδή που αποκόπτονταν από άλλους ως φύρα) που τα χειρίζονται με μοναδικό τρόπο και με ιδιαίτερη τεχνική. Λόγω της μεγάλης ζήτησης των γουναρικών, απαγορεύτηκε για κάποια χρονική περίοδο η χρήση τους με σουλτανικό διάταγμα το 1713 γιατί επήλθε «σπάνις γουνών». Τότε (18ος αι.) ανέκυψε η ανάγκη να χρησιμοποιηθούν τα αποκόμματα για να καλύψουν τη μεγάλη ζήτηση. Πρόκειται για συρραφή μικρών τεμαχίων που κόβονται σε μικρότερες λωρίδες και υπολωρίδες.

19 ΓΟΥΝΑΡΙΚΗ Νο 2 Οι γούνες της Καστοριάς έγιναν περιζήτητες στην παγκόσμια αγορά και προσέδωσαν στην πόλη τη γνωστή της φήμη και την οικονομική, κατά καιρούς, ευεξία της. Το χαμηλό κόστος των χορδάδων και ο καταμερισμός της εργασίας, η εξειδίκευση, κάνανε περιζήτητες τις γούνες τις Καστοριάς ως αληθινά κομψοτεχνήματα.

20 ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΝΑΟΙ Η Καστοριά με τις 72 εκκλησίες της είναι η μόνη πόλη στην Ελλάδα που σώζει σε μεγάλο βαθμό αδιάλειπτα τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή μνήμη. Με εξαίρεση το Άγιον Όρος μόνο στην Καστοριά υπάρχουν φορητές εικόνες της Κρητικής Σχολής και μάλιστα πρώιμης χρονολογίας. Οι εκκλησίες, οι τοιχογραφίες, οι φορητές εικόνες και τα αρχοντικά, είναι μάρτυρες οικονομικής ακμής και πολιτισμού σχεδόν 10 αιώνες περίπου. H ανέγερση των εκκλησιών της Καστοριάς, όπως του Αγίου Γεωργίου 1085 από τον Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Αλέξιο Κομνηνό συνεχίστηκε από μια πλειάδα της εκάστοτε μακραίωνης τοπικής αριστοκρατίας ως κτητόρων, όπως π.χ. των Αγίων Αναργύρων και του Νικολάου Κασνίτζη. Το μοναστήρι της Μαυριώτισσας του 11ου αιώνα είναι τοιχογραφημένο και στην εξωτερική όψη, όπως συνηθίζεται στη Βόρεια Ελλάδα και στα Βαλκάνια. Στις τοιχογραφίες του ναού, επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, είχαν αφαιρεθεί τα μάτια από όλα τα εικονιζόμενα πρόσωπα.

21 Η ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ΔΡΑΚΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΝ:ΣΙΣΚΟΠΟΥΛΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ

22 Η ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ΔΡΑΚΟΥ Το σπήλαιο του δράκου, βρίσκεται στην Καστοριά. Απέχει 3 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης και είναι στον παραλίμνιο δρόμο, αμέσως μετά το νοσοκομείο, σε μια μαγευτική τοποθεσία. Το σπήλαιο του δράκου ή αλλιώς χρυσοσπηλιώτησα, ανακαλύφθηκε το 1953 από εφήβους εξερευνητές. Σύμφωνα με τους μελετητές, η ηλικία του σπηλαίου φτάνει τα 6 εκατομμύρια χρόνια.. Μετά από πολλές εξερευνήσεις, έχουν ανακαλυφθεί 7 υπόγειες λίμνες και 10 ´´αίθουσες´´ ποικίλων διαστάσεων. Η εξερεύνηση του σπηλαίου δεν έχει σταματήσει, καθώς τα ασβεστολιθικά πετρώματα από τα οποία αποτελείται προμυνήουν ότι θα έχει και συνέχεια. Τέλος η έκταση η οποία έχει εξερευνηθεί είναι 450 μέτρα. Η πρώτη σημαντική εξερεύνηση του χώρου έγινε το 1964 από μέλη της Ελληνικής σπηλαιολογικής εταιρίας. Τρία χρόνια αργότερα συντάχθηκε και η πρώτη μελέτη αξιωποίησής του. Την δεκαετία του 80´ το σπήλαιο ξεχάστηκε για λίγο, σε σημείο μάλιστα να κυνδινεύει να κλείσει η είσοδος του λόγω βροχών και κατολισθήσεων. Στην τελική ευθεία για την ολοκλήρωση του, το έργο αξιοποίησης και ανάδειξης του σπηλαίου, μπήκε στα τέλη του 90´.

23 Οι πληροφορίες και ο μύθος… Ίχνη ανθρώπινης παρουσίας δεν έχουν βρεθεί. Μόνο τα οστά αρκούδας ηλικίας περίπου 10.000 ετών, και τα απομηνάρια ενός ασκηταριού στην είσοδο. Η θερμοκρασία εντός του σπηλαίου, κυμαίνεται μεταξύ 16-18 βαθμών Κελσίου. Οι μύθοι για την σπηλιά του δράκου είναι πολλοί, μα ο επικρατέστερος είναι ο εξής: « ο κάστωρ, πρώτος μυθικός βασιλιάς της Καστοριάς, φιλοξένησε κάποτε τον αδερφό του Πολυδεύκη και του αποκάλυψε την ύπαρξη ενός χρυσορυχείου στα βάθη μιας σπηλιάς. Την είσοδο της σπηλιάς, φιλούσε μέρα νύχτα ένας δράκος που δεν επέτρεπε σε κανέναν να μπει στα ενδότερα. Ο βασιλιάς υποσχέθηκε τότε, μεγάλα και πλούσια δώρα σε όποιον θα σκότωνε τον δράκο. Παρουσιάστηκε λοιπόν ένας γενναίος νεαρός που δέχτηκε να αντιμετωπίσει τον δράκο, έχοντας ως όπλο, την πανοπλία του, το σπαθί του και τα δυνατά του χέρια. Όταν ο νεαρός πλησίασε στην σπηλιά, ο δράκος εξαγριώθηκε και άρχισε από το στόμα του.

24 Η συνέχεια του μύθου… Ο νεαρός άντρας όμως κατάφερε με ένα γρήγορο καίριο χτύπημα να πληγώσει θανάσιμα τον δράκο. Καθώς ο δράκος έπεφτε στο έδαφος, οι βράχοι γύρω του έτρεμαν και τα νερά της λίμνης αναταράσοταν. Λίγο πριν ξεψυχήσει το θηρίο, εκτόξευσε μια πύρινη φλόγα με δηλητηριώδη αέρια. Ο νεαρός πληγώθηκε και αυτός με την σειρά του και λίγο αργότερα ξεψύχησε και αυτός. Ο δράκος όμως είχε πεθάνει και η είσοδος της σπηλιάς ήταν πλέον ανοιχτή. Ο Κάστωρ, ο Πολυδεύκης και οι υπόλοιποι σύντροφοί τους, άναψαν τότε τους δαυλούς και προχώρησαν στο εσωτερικό της σπηλιάς. Προχωρούσαν για ώρες, όταν ξαφνικά ένα δυνατό ρεύμα, έσβησε τους δαυλούς και τους βύθισε στο απόλυτο σκοτάδι. Αμήχανοι και φοβισμένοι, άκουσαν μια απόκοσμη και βαριά φωνή να του λέει:´´ Εκείνος που θα σκύψει να πάρει μια χούφτα λάσπης που πατάει, θα μετανιώσει.

25 ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΥΘΟΥ Αλλά κι εκείνος που δεν θα πάρει, πάλι θα μετανιώσει...´´ Κάποιοι τότε φοβήθηκαν και βιαστικά προσπάθησαν να βγουν έξω, κι άλλοι, ψυχραιμότεροι, έσκυψαν και γέμισαν τα χέρια τους με λάσπη και αφού άναψαν πάλι τους δαυλούς απομακρύνθηκαν και αυτοί, από το εσωτερικό του σπηλαίου. Όταν βγήκαν όλοι έξω στο φως, εκείνοι που είχαν πάρει μια χούφτα λάσπης το μετάνιωσαν. Το ίδιο έκαναν και αυτοί που δεν τόλμησαν να πάρουν. Η λάσπη που κρατούσαν στα χέρια τους ήταν υγρή χρυσόσκονη και οι μεν μετάνιωσαν που πήραν μόνο μια χούφτα, οι δε που δεν πήραν καμία.

26 ΤΕΛΟΣ ΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΗ ΣΕΙΡΑ ΗΤΑΝ: ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ:ΓΟΥΝΑΡΙΚΗ και ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΝΑΟΙ ΚΥΡΚΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ:Μουσείο κέρινων ομοιωμάτων στο Μαυροχώρι Καστοριάς ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ:ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΟΥΜΠΕΛΙΔΙΚΗ ΣΙΣΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ:Η ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ΔΡΑΚΟΥ ΣΙΩΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ:ΛΙΜΝΗ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ Ευχαριστούμε που ξοδέψατε λίγο από τον ελάχιστο χρόνο σας για να παρακολουθήσετ ε την εργασία μας και ελπίζουμε να μείνατε ευχαριστημένοι… !!!