Σχεδιάζοντας την οικονομική ανάπτυξη τοπικά: Κοινό όραμα σε περίοδο κρίσης Δρ. Θεόδωρος Μεταξάς Επίκουρος Καθηγητής Οικονομικής Ανάπτυξης Πανεπιστήμιο.

Παρουσίαση με θέμα: "Σχεδιάζοντας την οικονομική ανάπτυξη τοπικά: Κοινό όραμα σε περίοδο κρίσης Δρ. Θεόδωρος Μεταξάς Επίκουρος Καθηγητής Οικονομικής Ανάπτυξης Πανεπιστήμιο."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Σχεδιάζοντας την οικονομική ανάπτυξη τοπικά: Κοινό όραμα σε περίοδο κρίσης Δρ. Θεόδωρος Μεταξάς Επίκουρος Καθηγητής Οικονομικής Ανάπτυξης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ΤΟΕ 26 Μαρτίου 2014 ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ

2 Περιεχόμενα 1.Νέο Διεθνοποιημένο Περιβάλλον και ο ρόλος των Περιφερειών/ Πόλεων 2.Από τη Blue Banana στο Red Octopus 3.Τι εννοούμε με την ‘Βιώσιμη Ανάπτυξη’ (Sustainable Development) 4.Το μοντέλο της Χωρικής Ανταγωνιστικότητας 5.Ανταγωνιστική Χωρική Ενότητα: Τι εννοούμε; 6.Τρεις (3) βασικές ερωτήσεις ανάπτυξης… 7.SWOT ANALYSIS 8.Αστική Επιχειρηματικότητα 9.Συνεργασίες Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα – Τοπικοί Φορείς 10.Place Marketing 11.Place Branding 12.‘8Ps’ Marketing Mix Model – Πόλη του Rostock 13.Το τελικό παραγόμενο αγαθό του Rostock 14.Ευρωπαϊκή και διεθνής εμπειρία 15.Ελληνική πραγματικότητα 16.Το παράδειγμα της Νέας Ιωνίας Μαγνησίας 17.Συμπεράσματα

3 1. Νέο Διεθνοποιημένο Περιβάλλον και ο ρόλος των Περιφερειών/ Πόλεων ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Παγκοσμιοποίηση & ‘Νέα Οικονομία’ Φιλελευθεροποίηση των εμπορικών συναλλαγών Ραγδαία ανάπτυξη του τριτογενούς τομέα, τεχνολογίας, καινοτομίας, R/D Αλλαγή στις παραγωγικές διαδικασίες Αλλαγές στο περιβάλλον και τις δραστηριότητες των επιχειρήσεων Μετανάστευση πληθυσμών και παραγωγικού δυναμικού Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση και διεύρυνση Κερδισμένοι και χαμένοι της διαδικασίας Περιφερειακές ανισότητες Αλλαγή στο γεωπολιτικό προφίλ της Ευρώπης Δημιουργία ευκαιριών, προκλήσεων και απειλών ΠΟΛΕΙΣ: Σημαντικός ρόλος στην συγκέντρωση επιχειρήσεων και δυναμικού Κέντρα ‘συσσώρευσης γνώσης’ Ανοικτές οικονομίες και εξειδικευμένες μονάδες ΝΕΕΣ ΠΟΛΕΙΣ Από την ‘Blue Banana’ στο ‘Red Octopus’ Ανταγωνισμός και συνεργασία πόλεων Αστικά συστήματα ιεράρχησης Αναζήτηση νέου ρόλου στην παγκόσμια αγορά Εικόνες των πόλεων (cities’ images) και ανταγωνιστικότητα Συστήματα στρατηγικού σχεδιασμού και πολιτικές ανάπτυξης Στόχος – 3Α ΑΝΑΠΤΥΞΗ, ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΙΜΟΤΗΤΑ

4 2. Από τη Blue Banana στο Red Octopus

5 3. Προσδιορίζοντας την Τοπική Οικονομική Ανάπτυξη Έως το 1985 Μακροοικονομικοί Παράγοντες Οικονομετρικά Μοντέλα Δευτερογενή δεδομένα ΜΟΠ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΤΟΠΙΚΟ Μετά το 1985 Εστίαση σε συνδυασμό στοιχείων Παραδοσιακά Οικονομικοί Παράγοντες Πολιτικές Ανάπτυξης Στρατηγικός Σχεδιασμός Ποιοτικοί Παράγοντες ΝΕΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΓΕΝΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

6 4. Τι εννοούμε πλέον με την ‘Βιώσιμη Οικονομική Ανάπτυξη’ (Sustainable Economic Development ) Βιωσιμότητα … συνήθως σχετίζεται με Φυσικούς Πόρους Περιβάλλον Αισθητική φυσική Αλλά είναι κάτι πολύ περισσότερο… Η Βιώσιμη Οικονομική Τοπική Ανάπτυξη βασίζεται σε… 1. Χωρικό Αυτάρκη Οικονομικό Δυναμισμό 2. Τοπικοί Φορείς με ‘Επιχειρησιακό Προσανατολισμό’ 3. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των χωρικών ενοτήτων 4. Μια συνεχιζόμενη διαδικασία

7 5. Το μοντέλο της Χωρικής Ανταγωνιστικότητας Η Ανταγωνιστικότητα ως ‘στόχος’ και ως ‘προϋπόθεση’ για τις χωρικές ενότητες αλλά και τις δυνητικές αγορές στόχους Ανταγωνιστική/ Ελκυστική Πόλη/ Περιφέρεια Ο Τόπος Δυνητικές αγορές στόχοι Στόχος προϋπόθεση Εσωτερικό Περιβάλλον, Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, Πολιτικές ανάπτυξης και δυνάμεις Εξωτερικό Περιβάλλον ΑΞΕ, Τουρισμός, Επισκέπτες, Εργατικό δυναμικό, νέοι πολίτες, MNCs, R/D centers Διαδικασία Προσέλκυσης Διαδικασία λήψης απόφασης

8 6. Ανταγωνιστική Χωρική Ενότητα (Τοπικό / Περιφερειακό Επίπεδο): Τι εννοούμε; ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΧΩΡΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Ισχυρή Ταυτότητα Υποδομές Υψηλή Αναγνωρισιμότητα Υψηλό Μερίδιο Αγοράς Θετική Εικόνα Σαφής Στρατηγικός Σχεδιασμός Μακροπρόθεσμος ορίζοντας ανάπτυξης Χωρικά Πλεονεκτήματα ΑΞΕ (Βαρσοβία) Σε ποιο πεδίο να είμαστε ανταγωνιστικοί; Πολιτισμός (Εδιμβούργο) Τουρισμός (Πράγα) R/D (Σιγκαπούρη) Multi (Λονδίνο)

9 7. Τρεις (3) βασικές ερωτήσεις ανάπτυξης…σε περίοδο κρίσης Που βρισκόμαστε στην παρούσα στιγμή; (Ανάλυση υπάρχουσας κατάστασης) Που θέλουμε να φτάσουμε; (Μελλοντική κατάσταση) Πως θα φτάσουμε; (Χρησιμοποιώντας την εμπειρία του παρελθόντος) Παρόν Σημείο: 0 Παρελθόν 5 έτη πίσω Μέλλον 5 έτη μπροστά ΛΑΘΗΣΩΣΤΑ Αξιολόγηση Αυτοκριτική Επίγνωση ΑΝΑΠΤΥΞΗ Ευκαιρίες, πραγματικές δυναμικές, Εκμετάλλευση προκλήσεων

10 Πλεονεκτήματα + Αδυναμίες - Ευκαιρίες + Απειλές - Εσωτερικό Περιβάλλον Εξωτερικό Περιβάλλον Προοπτικές (‘Ευκαιρίες’) Ανάπτυξης/ Βελτίωσης Προτάσεις >>> Δράσεις 8. SWOT ANALYSIS Το βασικό στρατηγικό εργαλείο για την ανάλυση του χωρικού περιβάλλοντος

11 9. Αστική Επιχειρηματικότητα Harvey (1989α), αναφέρεται στην ‘αστική επιχειρηματικότητα’ (urban entrepreneurialism), αναγνωρίζοντας τέσσερις βασικές διαστάσεις της: 1. Παραγωγή Ανταγωνιστικό Πλεονέκτημα, ενδυνάμωση εικόνας και ικανότητας στην εξαγωγή προϊόντων και υπηρεσιών 3. Διοίκηση και Έλεγχος διαχείριση και ανάπτυξη επενδύσεων σε μεγάλα έργα και υπηρεσίες, προκειμένου να αποτελέσουν πόλους συγκέντρωσης πολυεθνικών επιχειρήσεων και οργανισμών 4. Απόκτηση κρατικών πλεονασμάτων εθνικό ή υπερεθνικό επίπεδο, μέσω ευρωπαϊκών επιδοτήσεων, συμμετοχής σε προγράμματα ανταγωνιστικότητας κ.α 2. Κατανάλωση Προώθηση/ υποστήριξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των πόλεων/ περιφερειών (τουρισμός, πολιτισμός κ.α) με στόχο την προσέλκυση δυνητικών αγορών στόχων

12 10. Συνεργασίες Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα – Τοπικοί Φορείς Αναγκαιότητα για… Ικανοί για… Σε τι… Τοπικοί/ Περιφερειακοί Φορείς με ‘Επιχειρησιακό Προσανατολισμό’ (Entrepreneurial Capacity) ΔιάγνωσηΣχεδιασμό Προγραμματισμό Υλοποίηση ΈλεγχοΑξιολόγηση Τοπικά Αναπτυξιακά Έργα Στρατηγικά σχέδια Ανάπτυξης Ανάπτυξη συνεργασιών με επιχειρήσεις Πανεπιστήμια, Ερευνητικά Κέντρα Συμμετοχή σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα

13

14 11. City/ Place Branding Εφαρμογή σε πόλεις/ περιοχές, προιόντα κ.α Κάτι το πολύ ιδιαίτερο, πολύ ισχυρό που να παραπέμπει απ’ ευθείας στην περιοχή Συμπληρώνει και ενισχύει το Place Marketing Δεν είναι κάτι το τυχαίο Συνδέεται με την ταυτότητα και τη δυναμική της κάθε περιοχής Μπορεί να είναι:

15 Τοπικό προϊόν:Φέτα Δωδώνη, Μαστίχα Χίου, Κρόκος Κοζάνης, ΕΨΑ Λεμονάδα, Γούνα Καστοριάς, Coca Cola κ.α Γνώρισμα πόλης:Λευκός Πύργος, Ακρόπολη, Κνωσός, Πύργος του Άιφελ, Big Ben, Χωριό του Αϊ Βασίλη, Guggenheim Museum Η ίδια η περιοχή:Ρόδος, Μύκονος, Σαντορίνη, Κέρκυρα, Χαβάη, Λονδίνο, Μιλάνο κ.α Ποδοσφαιρική ομάδα: Turin, Barcelona, Manchester United Γεωγραφική θέση της περιοχής: Φρανκφούρτη, Άμστερνταμ, Βρυξέλες

16 ΠΟΛΗBRAND (Τίτλος)Πότε ιδρύθηκεΠοια Αρχή AmsterdamI Amsterdam2004Amsterdam Partners BirminghamThe Birmingham B2003Marketing Birmingham BerlinBe Berlin2008Berlin Partners BelfastThe Belfast B2008Belfast City Council CardiffThe Cardiff brand2008Cardiff & Co CopenhagenCopenhagen: Open for you2009Copenhagen Brand Secretarial EdinburghEdinburgh Inspiring Capital2005Destination Edinburgh Marketing Alliance GlasgowGlasgow: Scotland with style2004Glasgow City Marketing Bureau LeedsLeeds: Live it. Love it2005Marketing Leeds HamburgThe Hamburg brand2004Hamburg GmbH LyonOnly Lyon2007Lyon Area Development Agency MadridThe Madrid brand2005City of Madrid LiverpoolThe Liverpool brand2009Liverpool vision

17

18 12. Η τελική ‘εικόνα’ του Rostock Πολιτισμός- Ιστορικό Παρελθόν Εστίαση σε εναλλακτικές μορφές πολιτιστικής ανάπτυξης Επιχειρήσεις-Επενδύσεις Πρωταγωνιστικός ρόλος στη δημιουργία ενός ελκυστικού Επενδυτικού κλίματος στη Βαλτική Διαμόρφωση μιας συνδυαστικής εικόνας συγκεκριμένα πακέτα συνδυαστικής προώθησης δράσεων ανάμεσα στους τομείς ανάπτυξης Ανάπτυξη δυο μικρών ξεχωριστών σχεδίων μάρκετινγκ για κάθε τομέα Επιλογή στρατηγικής: Διείσδυσης (Penetration)

19 13. Ευρωπαϊκή και διεθνής εμπειρία (παραδείγματα) Πράγα: (πολιτισμός και προσέλκυση επενδύσεων – 3 στρατηγικά σχέδια ανάπτυξης από το 1996 ως σήμερα) Λισαβόνα: ‘Μητρόπολη του Ατλαντικού’ έμφαση στη φιλοξενία και διεξαγωγή ‘mega events’: 1994 ΠΠΕ, 1998 ΕΧΡΟ, 2004 Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου Μπέργκεν (Νορβηγία): (Ανάπτυξη στρατηγικού σχεδίου μάρκετινγκ στον Πολιτισμό) Ροστόκ (Γερμανία)/ Νέα Ιωνία Μαγνησίας: (Ανάπτυξη στρατηγικού σχεδίου μάρκετινγκ στον Πολιτισμό, τον Επισιτισμό και τον Αθλητισμό) Γλασκόβη: Αναδιαμόρφωση μιας αποβιομηχανοποιημένης εικόνας σε πόλο πολιτιστικής ανάπτυξης –ΠΠΕ 1990) Μονστάρ (Βοσνία-Ερζεγοβίνη) / Λένξιγκτον (ΗΠΑ): (επενδύσεις στον πολιτισμό ως πυρήνα της οικονομικής ανάπτυξης) Τσέστερ (Αγγλία): (120 άτομα του Δήμου στην προώθηση της εικόνας μιας πόλης 100.000 κατ. με 6 εκατ. Τουρίστες ετησίως) Μπολόνια (Ιταλία): Πολιτιστικό μάρκετινγκ με έμφαση στα Μουσεία (Σιγκαπούρη, Μπρνό, Μπιλμπάο, Λειψία, Μάλτα, Κοίμπρα, κ.α)

20 Pecs (Ουγγαρία) Πληθυσμός: 130.000 κατ. Οικονομία: Βιομηχανία/ Πολιτισμός/ Τεχνολογία Μέχρι το 1989: έντονος κρατικός παρεμβατισμός/ έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού Μετά το 1989: Αποσαφήνιση οράματος – ‘Ένα ικανό διοικητικό αστικό κέντρο, προσανατολισμένο στην ανάπτυξη του πολιτισμού, τις κοινωνικές υπηρεσίες, τη διεθνή προβολή και την προσέλκυση επενδύσεων’ Στρατηγικό Σχέδιο Μάρκετινγκ με έμφαση στον Πολιτισμό και την προσέλκυση Επενδύσεων

21 Pecs (συνέχεια)… Αναπτυξιακές προτεραιότητες: Προσβασιμότητα/ αστικές μεταφορές, knowledge-based economy, πόλος ανταγωνιστικότητας (Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης: 2007-2013) Βασικά Πολιτιστικά Έργα: Music & Conference Centre, Θεματικό Πάρκο Βιομηχανικής Κληρονομιάς, Visual Arts & Music Centre, Design History & Arts Centre (European Capital of Culture, 2010) Φωτ: Το Βιομηχανικό-Τεχνολογικό Πάρκο

22 Pecs (συνέχεια)… EXPO CENTRE PECS (27/9-1/10 2006) Που στηρίχτηκαν οι δράσεις; Συμμετοχικές διαδικασίες (δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς – ρόλος του Πανεπιστημίου) – Διαμόρφωση ‘κοινού οράματος’ ως ‘common good’ (κοινό αγαθό) Εκμετάλλευση και επένδυση στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά Εκμετάλλευση των ευκαιριών/ προκλήσεων στα πλαίσια του Νέου Διεθνοποιημένου Περιβάλλοντος Ενίσχυση της ήδη υπάρχουσας ‘ισχυρής πολιτιστικής ταυτότητας’ Έμφαση στον Στρατηγικό Σχεδιασμό

23 Πράγα Επιλεγμένες δράσεις και πολιτικές 1η: Προετοιμασία της πόλης εν όψει του 21ου αιων., με προσδιορισμό της θέσης της Πράγας στην ‘αγορά των Ευρωπαϊκών Μητροπόλεων’ 2η: Επένδυση στην ‘μοναδικότητα’ της πόλης 3η: Προώθηση της Πράγας ως ενός καινοτομικού και επιχειρησιακού κέντρου για όλη την Τσεχία 4η: Βελτίωση του προφίλ της Πράγας ως ενός καλού επιχειρησιακού συνεργάτη, εξασφαλίζοντας παράλληλα ένα ελκυστικό επιχειρηματικό κλίμα

24 Ιάσιο (Ρουμανία) Πληθυσμός: 370.000 37 Ευρωπαϊκά Προγράμματα με εστίαση, στον Πολιτισμό, την Βιομηχανική Κληρονομιά και την Επενδυτική Ανάπτυξη (περίοδος 2007- 2009) 18 άτομα προσωπικό σε ειδική υπηρεσία του Δήμου με αποκλειστική απασχόληση την συμμετοχή της πόλης σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα και Χρηματοδοτήσεις Αύξηση των ΑΞΕ κατά 7% τα τελευταία 3 έτη Συμμετοχικός συνδυασμός και PPPs σε αρχικό στάδιο

25 EXPO ’98 - Lisbon Συνθήκες Το σύστημα του μοντέρνου / εκσυγχρονισμένου αστικού σχεδιασμού ξεκίνησε το 1982 (PMD - Plano Director Municipal) (Law Decree 208/82). Μετά την ενσωμάτωση της Πορτογαλίας στην ΕΕ το 1986, ο στρατηγικός σχεδιασμός αλλάζει χαρακτήρα και γίνεται περισσότερο σύνθετος, με διαστάσεις τόσο οικονομικές και χωρικές όσο και κοινωνικές και πολιτικές. Χαρακτήρας Συμμετοχικός Ο Στρατηγικός σχεδιασμός βασίστηκε στην συμμετοχή και την ανάπτυξη συνεργασιών μεταξύ των δημόσιων τοπικών αρχών + τον ιδιωτικό τομέα + τις αναπτυξιακές εταιρίες, με αποτέλεσμα να αποτελέσει ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την επίτευξη των τοπικών δράσεων

26 Το όραμα (4 διαστάσεις) α) Να γίνει η Λισσαβόνα μια πόλη ελκυστική για να ζείς και να εργάζεσαι β) να γίνει ανταγωνιστική έναντι των άλλων Ευρωπαϊκών πόλεων γ) να αναγνωριστεί ως Ευρωπαϊκό μητροπολιτικό κέντρο (Lisbon: Atlantic Capital of Europe) παρά την μειονεκτική της θέση σε σχέση με τους υπόλοιπους Ευρωπαϊκούς αστικούς πόλους. δ) να αναπτυχθεί η πόλη μέσα από μια σύγχρονη, συμμετοχική και αποτελεσματική αστική διαχείριση

27 14. Ελληνική πραγματικότητα Καβάλα Ξάνθη Λάρισα Βόλος Θεσσαλονίκη Καρπενήσι Χανιά Ηράκλειο PPPs: Προσανατολισμός σε μεγάλα κυρίως αναπτυξιακά έργα μεταφορών και υποδομών – Αρχική και σταδιακή η ανάπτυξη συνεργασιών Mega Events/ Επιχειρηματικότητα και Ανάπτυξη Ανεκμετάλλευτοι οι Ολυμπιακοί Αγώνες σε μεγάλο βαθμό ΠΠΕ (Θεσ/νίκη, Πάτρα) αρνητικά παραδείγματα EXPO 2006 (Θεσ/νίκη): Χαμένη ευκαιρία Επένδυση σε Αναπτυξιακά Προγράμματα και σε Στρατηγικό Σχεδιασμό: Τόνωση στον Τουρισμό, Πολιτισμό και Ενίσχυση Επιχειρήσεων

28 15. Σχέδια Μάρκετινγκ στην Ελλάδα Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας & Περιφερειακής Ανάπτυξης Εργαστηρίου Τουρισμού, Ελεύθερου Χρόνου και Πολιτικής ΛΑΡΙΣΑ ΚΟΖΑΝΗ Στρατηγικά Σχέδια Μάρκετινγκ Ν. ΙΩΝΙΑ

29

30 Βασικά χαρακτηριστικά ελληνικής πραγματικότητας - Περιορισμένα ολοκληρωμένα Στρατηγικά Σχέδια Μάρκετινγκ - Σταδιακά αυξανόμενο ενδιαφέρον -Έμφαση κυρίως στους τομείς τουρισμού – πολιτισμού - Έλλειψη τεχνογνωσίας και εύκολες λύσεις - Προσανατολισμός κυρίως προς το branding - Δυσκολία εντοπισμού ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και δυναμικών και σύνδεσης τους με το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα -Έλλειψη στρατηγικού μακροπρόθεσμου σχεδιασμού - Προσανατολισμός προς το ‘γρήγορο αποτέλεσμα’ και ‘εύκολο/ άμεσο όφελος’ -Αναγκαιότητα μεγάλη σχεδιασμού και υλοποίησης - Αδυναμία σύνδεσης σαφούς οικονομικού προϋπολογισμού με τον δημοτικό προϋπολογισμό

31 16. Δίπολο Λάρισα - Βόλος Βασικά στοιχεία -Μια ιδέα με ιστορία 50 ετών σχεδόν -Κύριος στόχος η δημιουργία ενός ‘πολυκέντρου ανάπτυξης’ με ‘ιδιαίτερα αστικά κέντρα -Συνεργασία στον άξονα κοινής ανάπτυξης, ελκυστικότητας και ανταγωνιστικότητας -Προσανατολισμός στην οικονομική και παραγωγική εξειδίκευση των δυο πόλεων και ανάδειξη των δυναμικών τους -Εκμετάλλευση της ιδιαιτερότητας της φύσης του δίπολου -Στρατηγικός Σχεδιασμός και προσανατολισμός στην υποστήριξη του ‘δίπολου’ ως κοινό αγαθό

32 Κύριες Δυναμικές -Κεντροβαρής Γεωγραφική Θέση (μοντέλο πόλεων Γερμανίας) - Μεγάλο πληθυσμιακό μέγεθος (σχεδόν 400.000) - Μεγάλο μέγεθος τοπικής/ περιφερειακής αγοράς - Αλληλοσυμπληρωματικές παραγωγικές Δραστηριότητες – εξειδικεύσεις -Υψηλό κ.κ. ΑΕΠ -Αστικές Υποδομές - Υποδομές Υγείας / Εκπαίδευσης -Υψηλό ποσοστό ποιότητας ζωής (περιβάλλον, ψυχαγωγία, διασκέδαση) -Κεντρικές διοικήσεις (Περιφέρεια, Πανεπιστήμιο, ΑΤΑ, 1 η Στρατιά, ΣΒΘΚΕ, ΣΘΕΒ) -Πολιτισμός / Τουρισμός Γιατί; Κύρια Εργαλεία -Συλλογή Πρωτογενών Δεδομένων - SWOT & PEST Analyses - Στρατηγικό Σχέδιο Μάρκετινγκ - Critical Path Analysis Στρατηγικό Μοντέλο Κοινής Ανάπτυξης

33 17. Διαμόρφωση Ισχυρής Εικόνας (image) Γεωγραφική θέση Α’ Γενής Τομέας Β’ Γενής Τομέας Επιχειρησιακό Κέντρο Ποιότητα Ζωής Υποδομές Υγείας – Εκπαίδευσης Μέγεθος Αγοράς Ισχυρό Διοικητικό Κέντρο Αστικές Υποδομές ΛΑΡΙΣΑ Αθλητικές Υποδομές Γεωγραφική θέση Μέγεθος Αγοράς Αεροδρόμιο Τουρισμός Βιομηχανία Ποιότητα Ζωής Λιμάνι ΠΘ ΒΟΛΟΣ Δυναμικό διοικητικό και επιχειρησιακό δίπολο σε πλήρως ανταγωνιστική Θέση με την Αθήνα - Θεσσαλονίκη Σύνδεση: Βιομηχανίας – Τουρισμού – Α’ Γενής

34 18. Διαμόρφωση Ισχυρής Εικόνας (image) [δυνητικά] Γεωγραφική θέση Α’ Γενής Τομέας Ενέργεια Πολιτισμός Ποιότητα Ζωής Υποδομές Υγείας – Εκπαίδευσης Αεροδρόμιο Ισχυρό Διοικητικό Κέντρο Αστικές Υποδομές ΚΟΖΑΝΗ Δυναμικό διοικητικό και επιχειρησιακό κέντρο Στη Δυτική Μακεδονία και Κεντρική Ελλάδα Σύνδεση: Ενέργειας – Πολιτισμού – Α’ Γενής

35 19. Η Νέα Ιωνία (Ανάλυση) Η Νέα Ιωνία με βάση τον προσδιορισμό των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών έχει επενδύσει στην ανάπτυξη συγκεκριμένων μορφών τουριστικής ανάπτυξης. Έχοντας ως άξονα την μελέτη για την ανάπτυξη στρατηγικών, το ‘τελικό παραγόμενο αγαθό’ της Νέας Ιωνίας αποτελεί ένα συνδυασμό πολιτιστικού (αρχαιολογικού), αθλητικού και επισιτιστικού τουρισμού. Κύριο ενδιαφέρον: ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη των κατάλληλων στρατηγικών, προκειμένου να δομηθεί μια ισχυρή πολιτιστική ταυτότητα της πόλης, εστιάζοντας ειδικότερα στην ενίσχυση του συνδυασμού τουρισμός-πολιτισμός.

36 Αρχαιολογικός Τουρισμός Μυκηναϊκός Τάφος, Νεολιθικά ευρήματα στο Σέσκλο και το Διμήνι, Αρχαιολογικό Μουσείο, Γλαφυρά Ακρόπολη Αθλητικός Τουρισμός Πανθεσσαλικό Στάδιο, Βασδέκιο Στάδιο, γήπεδα 5Χ5, και άλλες υποδομές Ένα πολυδιάστατο αγαθό, …με συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες στον σχεδιασμό και την εφαρμογή πολιτικών προώθησης …με ειδικές δυσκολίες στην αξιολόγηση των αγορών στόχων Κύρια στρατηγική: Εστίαση Κύρια ερώτηση: Διαθέτει η πόλη της Νέας Ιωνίας την ικανότητα να προσφέρει και να υποστηρίξει το αγαθό αυτό αποτελεσματικά; Επισιτιστικός Τουρισμός Παραδοσιακά ‘Τσιπουράδικα’ και Μικρασιατική κουζίνα Το ‘Τελικό Παραγόμενο Αγαθό’

37 Οι Αγορές Στόχοι της Νέας Ιωνίας Εσωτερικό Περιβάλλον - Κάτοικοι - Επιχειρήσεις - Οργανισμοί (δημόσιοι ή ιδιωτικοί), - Τοπικοί Φορείς, - Ομάδες με ειδικά χαρακτηριστικά και ανάγκες, μειονότητες, - Decision makers, - Σωματεία - Πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα Εξωτερικό Περιβάλλον Εθνικό επίπεδο - Τουριστικά Πρακτορεία σε μεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα, Θεσσαλονίκη κ.α) - Ξένες επιχειρήσεις και επενδυτές - Τουρίστες – επισκέπτες με ειδικά ενδιαφέροντα (π.χ οικολόγοι ή νέοι ερευνητές) - Εθνικοί οργανισμοί ή πολιτιστικοί φορείς - Δημόσια και ιδιωτικά μουσεία, γκαλερί κ.α - Εθνικοί αθλητικοί οργανισμοί, αθλητικά σωματεία, σύνδεσμοι, επιχειρήσεις European and international - Μαζικός τουρισμός αλλά και αγορές με ειδικά ενδιαφέροντα - Ξένοι επενδυτές - Μεγάλες ξενοδοχειακές αλυσίδες - Οργανισμοί πολιτισμού, αθλητισμού και επισιτισμού - Μουσεία, γκαλερί, φεστιβάλ, συνέδρια κ.α - Πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα

38 ΤΟΠΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ (City Marketing Office) ΕΠΙΛΕΓΕΝΤΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΣΤΟΧΟΙ ΥΛΙΚΟ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ-ΕΙΔΙΚΑ ΠΑΚΕΤΑ ΑΝΑ ΜΕΣΑΖΟΝΤΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Τουριστικά γραφεία - πράκτορες - Αλυσίδες ξενοδοχείων - Πολιτιστικοί οργανισμοί και κέντρα - - Θέατρα - Μουσεία και γκαλερί - Πανεπιστήμια – ερευνητικά κέντρα - Επιχειρήσεις τέχνης-πολιτισμού ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ - Αθλητικοί οργανισμοί και κέντρα - Δημόσια και ιδιωτικά αθλητικά σωματεία - Επιχειρήσεις αθλητικών - Πανεπιστήμια και αθλητικές ακαδημίες - Αθλητικοί σύνδεσμοι, σε τοπικό και εθνικό επίπεδο ΦΑΓΗΤΟ - Αλυσίδες ξενοδοχείων - Εστιατόρια και ταβέρνες - Επιχειρήσεις φαγητού και οίνου - Σύνδεσμοι/ σωματεία εστίασης - Κάβες ποτών - κρασιών ΔΙΚΤΥΟ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΟΙΝΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΤΟΜΕΩΝ B’ Επίπεδο: Κανάλια διανομής ανά ειδικό τομέα A’ Επίπεδο: ΕΘΝΙΚΟ (ΜΕΣΑΖΟΝΤΕΣ) - Δήμοι - Υπουργεία Τουρισμού και Εκπαίδευσης - Αναπτυξιακές εταιρίες και γραφεία συμβούλων - Μεγάλα αεροδρόμια - Μεγάλα λιμάνια - Σταθμοί τρένων - Τουριστικοί οργανισμοί- σωματεία - Επιχειρήσεις ΜΜΕ

39 Μέσα προώθησης της ‘εικόνας’ της Νέας Ιωνίας Μέσα προβολής ΠλεονεκτήματαΜειονεκτήματαεπίπεδο εφαρμογής 1ΤηλεόρασηΣυνδυάζει εικόνα, ήχο και κίνηση – Προκαλεί την προσοχή – απευθύνεται σε ευρύ κοινό Πολύ υψηλό κόστος – ταχεία έκθεση στο κοινό – μειωμένος βαθμός επιλογής κοινού Περιφερειακό, Εθνικό 2ΡαδιόφωνοΜαζική χρήση – υψηλός βαθμός γεωγραφικής και δημογραφικής επιλογής κοινού – χαμηλό κόστος Προκαλεί λιγότερη προσοχή από την τηλεόραση – ταχεία έκθεση στο κοινό Περιφερειακό, Εθνικό 3 Internet Υψηλός βαθμός επιλογής κοινού – διαδραστικό μέσο – σχετικά χαμηλό κόστος Ένα σχετικά νέο μέσο προβολής με μικρό αριθμό χρηστών σε πολλές χώρες Περιφερειακό, Εθνικό, Ευρωπαϊκό και Διεθνές 4ΤηλέφωνοΜεγάλος αριθμός χρηστών – Παρέχει την ευκαιρία για προσωπική επαφή Πολύ χαμηλός βαθμός συντονισμού στις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες Περιφερειακό, Εθνικό, 5ΕφημερίδεςΕυελιξία – καλή τοπική διαχείριση και κάλυψη των τοπικών αγορών Μικρός κύκλος ζωής – έλλειψη σταθερής ποιότητας Περιφερειακό, Εθνικό, Ευρωπαϊκό

40 6ΠεριοδικάΥψηλός βαθμός επιλογής κοινού γεωγραφικά και δημογραφικά – Αξιοπιστία - Γόητρο Μακρόχρονη αγοραστική δυνατότητα – Ορισμένες φορές υπάρχει άσκοπη διακίνηση Περιφερεια κό, Εθνικό, Ευρωπαϊκό και Διεθνές 7Newsletter s Υψηλός βαθμός επιλογής κοινού – Πλήρης έλεγχος – σχετικά χαμηλό κόστος Όχι σταθερά κόστηΠεριφερεια κό, Εθνικό 8Μπροσού ρες – Prospectu s Ευελιξία – πλήρης έλεγχος – δυνατότητα υπερβολής στην παροχή μηνυμάτων Η παραγωγή των μπροσούρων – prospectus μπορεί να είναι ένας στόχος από μόνος του, διότι δεν αποτελούν άμεσο μέσο αλλά θα πρέπει να δημιουργηθούν εξαρχής Περιφερεια κό, Εθνικό, Ευρωπαϊκό 9Direct mailΥψηλός βαθμός επιλογής κοινού - Μετρήσιμο Σχετικά υψηλά κόστηΠεριφερεια κό, Εθνικό, Ευρωπαϊκό 10Υπαίθριοι πίνακες - διαφημίσε ων Ευελιξία – υψηλός βαθμός επαναληπτικής έκθεσης στο κοινό – χαμηλό κόστος – μειωμένος ανταγωνισμός Έλλειψη δυνατότητας επιλογής κοινού Περιφερεια κό, Εθνικό

41 Στρατηγικές, Τακτικές και Εναλλακτικά σενάρια ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣΣΤΟΧΟΙ 1ΔΙΕΙΣΔΥΣΗΣ-Εντοπισμός μιας νέας αγοράς στόχου -Προσδιορισμός τρόπου προσέγγισης -Επιλογή μέσων και ομάδας δράσης -Εγκατάσταση του τουριστικού προϊόντος (positioning) -Συλλογή στοιχείων αντιδράσεων/ εντυπώσεων - Ανάπτυξη, προβολή και υποστήριξη σε μια νέα αγορά στόχο 2ΕΣΤΙΑΣΗΣ- Προσανατολισμός και προσέγγιση μιας ειδικής αγοράς στόχου που ενδιαφέρει και που ήδη υπάρχει - Σαφής προσδιορισμός των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της Σύνδεση της με τα προσδοκώμενα οφέλη για την περιοχή Ανάπτυξη, προβολή και υποστήριξη σε μια υπάρχουσα αγορά στόχο

42 20. Συμπεράσματα Γενική εικόνα: το νέο διεθνοποιημένο περιβάλλον δημιουργεί ευκαιρίες ανάπτυξης, κυριαρχείται από προκλήσεις ενώ ταυτόχρονα εμπεριέχει κινδύνους και απειλές, παραμέτρους δηλαδή που οι πόλεις θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη, προκειμένου να ικανοποιήσουν τους στόχους τόσο της οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας όσο και της επίτευξης υψηλού βαθμού ανταγωνιστικότητας σε σχέση με άλλες ομοειδείς τους πόλεις, στα πλαίσια ενός διεθνούς συστήματος ιεράρχησης. Το βασικό συμπέρασμα που προκύπτει αναφέρεται στις συνεργασίες μεταξύ των φορέων άσκησης πολιτικών και στρατηγικών ανάπτυξης σε μια περιοχή/ πόλη από μια πλευρά και των επιχειρήσεων από την άλλη. Επίσης η ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας είναι κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό από την στιγμή που νέες μορφές επιχειρησιακών δράσεων λαμβάνουν χώρα διεθνώς προκειμένου να ενισχυθούν νέες παραγωγικές μονάδες ανάπτυξης ή για να ισχυροποιηθούν οι ήδη υφιστάμενες

43 Το Μάρκετινγκ του Τόπου δεν είναι μια τυχαία διαδικασία. Δεν αποτελεί απλά τη δημιουργία ενός διαφημιστικού εντύπου, ενός επενδυτικού ή ταξιδιωτικού-τουριστικού οδηγού. Είναι κάτι πολύ πιο σύνθετο που απαιτεί τεχνογνωσία, γνώση των ιδιαιτεροτήτων της περιοχής όπου αποφασίζεται να εφαρμοστεί, συμμετοχή όλων των ομάδων στο εσωτερικό περιβάλλον της περιοχής και κοινή εκπροσώπηση συμφερόντων, με άξονα την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα στο σύνολο της.