2. Μικτές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια 2.6. Νόσος Paget των οστών – Ενδιάμεσο (2ο) στάδιο Paget’s disease Ιδιοπαθής νόσος άγνωστης αιτιολογίας.

2. Μικτές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια 2.6. Νόσος Paget των οστών – Ενδιάμεσο (2ο) στάδιο Paget’s disease Ιδιοπαθής νόσος άγνωστης αιτιολογίας. Διάφοροι παράγοντες, όπως δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού και ενδοκρινολογικού συστήματος, γενετική βλάβη στον μεταβολισμό του συνδετικού ιστού, κληρονομικότητα και πιο πρόσφατα ένας ιός βραδείας δράσης, έχουν προταθεί ως αιτίες της νόσου. Η νόσος προσβάλλει ένα ή πολλά οστά του σώματος, πιο συχνά την σπονδυλική στήλη, το στέρνο, την λεκάνη, το κρανίο, τα μηριαία οστά και σε ποσοστό 17% τις γνάθους. Η άνω γνάθος προσβάλλεται σε διπλάσιο ποσοστό από την κάτω. Εξελίσσεται με τόσο αργό ρυθμό που δεν γίνεται αντιληπτή από τον ασθενή παρά μόνο στο τελευταίο στάδιο, όταν εμφανιστούν συμπτώματα. Αυτά είναι νευρολογικές διαταραχές (διαταραχές όρασης και ακοής, ίλιγγοι, πονοκέφαλοι, παράλυση), διόγκωση του κρανίου και των γνάθων, συμπτώματα αρθρίτιδας. Χαρακτηριστικά, οι ασθενείς παραπονούνται για αδυναμία συγκράτησης και εφαρμογής των κινητών προσθετικών εργασιών ή για συχνή αλλαγή του μεγέθους του καπέλου λόγω αύξησης του όγκου του κρανίου. Σε ποσοστό 10-20% δεν υπάρχουν καθόλου συμπτώματα και η νόσος γίνεται αντιληπτή σε τυχαία εξέταση. Ηλικία: προσβάλλει άτομα ηλικιωμένα, συνήθως άνω των 55 ετών. Φύλο: προδιάθεση για άνδρες. Η νόσος είναι πιο συχνή στη Β. Αμερική, την Αγγλία και την Αυστραλία, ενώ είναι σπάνια στις Σκανδιναβικές χώρες, την Ιταλία, την Ισπανία και την Μέση και Άπω Ανατολή. Εντόπιση: η άνω γνάθος προσβάλλεται σε διπλάσιο ποσοστό από την κάτω.

Κλινική εικόνα: διόγκωση της φατνιακής ακρολοφίας, παρεκτόπιση, μετανάστευση και κινητικότητα δοντιών, αύξηση των μεσοδόντιων διαστημάτων. Ιστολογική και Ακτινογραφική εικόνα Η βλάβη έχει 3 στάδια ανάπτυξης, που απεικονίζονται και στην ακτινογραφική εικόνα. 1ο στάδιο: ενεργοποίηση των οστεοκλαστών που προκαλούν οστεολυσία και των ινοβλαστών που παράγουν ινώδη ιστό. Ακτινογραφικά απεικονίζεται ως διαύγαση. 2ο στάδιο: συνεχίζεται η οστεολυτική δραστηριότητα ενώ συγχρόνως ξεκινάει οστεοβλαστική δράση με ακανόνιστη εναπόθεση νεοπλασθέντος οστού σε διάφορα σημεία της βλάβης. Ακτινογραφικά φαίνονται κατά τόπους σκιάσεις μέσα στην διαυγαστική περιοχή (συνδυασμός διαύγασης-σκίασης, μικτή βλάβη). 3ο στάδιο: ώριμη βλάβη, όπου το πυκνό οστούν έχει σχεδόν καταλάβει όλη τη διαύγαση. Χαρακτηριστική ακτινογραφική εικόνα «βαμβακιού» (cotton-wool), με πολλές πυκνές σκιάσεις μέσα σε ελάχιστες εναπομείνασες διαυγαστικές περιοχές. [Χαρακτηριστικό της νόσου: όταν προσβάλλονται πολλά οστά, μπορεί στην κάθε εντόπιση η βλάβη να βρίσκεται σε διαφορετικό στάδιο εξέλιξης, π.χ. στο ένα οστούν να είναι ακτινοδιαύγαση, στο άλλο μικτή βλάβη και στο τρίτο σκίαση.] 2. Μικτές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια 2.6. Νόσος Paget των οστών – Ενδιάμεσο (2ο) στάδιο Χαρακτηριστικό εύρημα στα δόντια: υπεροστείνωση των ριζών των δοντιών. Επίσης απώλεια της lamina dura, απόφραξη του περιοδοντικού διαστήματος, απορρόφηση ριζών των δοντιών.

2. Μικτές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια 2.6. Νόσος Paget των οστών – Ενδιάμεσο (2ο) στάδιο Διαφορική διάγνωση (του ενδιάμεσου σταδίου) α) από την ινώδη δυσπλασία (ενδιάμεσο στάδιο) Η ινώδης δυσπλασία μπορεί να προσβάλλει επίσης πολλά οστά όπως και η νόσος του Paget, όμως αυτή εμφανίζεται σε νεαρές ηλικίες κάτω των 20 ετών, ενώ η νόσος του Paget σε ηλικιωμένους. Επιπλέον, η ύπαρξη υπεροστείνωσης των ριζών είναι εύρημα μόνο της νόσου του Paget. β) από την χρόνια οστεομυελίτιδα (με ακτινογραφική εικόνα μικτής βλάβης) Η νόσος του Paget είναι ένας γενικός προδιαθεσικός παράγοντας για την ανάπτυξη χρόνιας οστεομυελίτιδας, πρέπει όμως να συμβεί κάποιος τοπικός αιτιολογικός παράγοντας (π.χ. εξαγωγή) για να δημιουργηθεί η φλεγμονή. Η ύπαρξη κάποιας αιτίας φλεγμονής σε συνδυασμό με συμπτώματα πόνου, οιδήματος και σύστοιχης λεμφαδενίτιδας καθοδηγούν προς τη διάγνωση οστεομυελίτιδας. Επιπλέον, η οστεομυελίτιδα αναπτύσσεται κυρίως στην κάτω γνάθο, ενώ η νόσος του Paget προσβάλλει κυρίως την άνω γνάθο. γ) από την διάχυτη οστεϊνική δυσπλασία (florid cementifying dysplasia) οι πολλαπλές βλάβες της διάχυτης οστεϊνικής δυσπλασίας εντοπίζονται στην περιακρορριζική περιοχή των δοντιών και έχουν μικρό μέγεθος, ενώ οι βλάβες της νόσου Paget εντοπίζονται σε κεντρικές περιοχές των γνάθων και έχουν μεγάλο μέγεθος. Επιπλέον, στην διάχυτη οστεϊνική δυσπλασία δεν υπάρχουν ευρήματα από τα δόντια, ενώ στη νόσο Paget υπάρχει υπεροστείνωση των ριζών και άλλα κλινικά ευρήματα.

2. Μικτές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια 2.6. Νόσος Paget των οστών – Ενδιάμεσο (2ο) στάδιο Ακτινογραφικές εικόνες

2. Μικτές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια 2.7. Οστεοποιό ίνωμα – Ενδιάμεσο (2ο) στάδιο Ossifying fibroma Είναι ινο-οστικό νεόπλασμα (βλ. Πίνακα 1- “Κατάταξη ινο-οστικών βλαβών”, slide 9). Οι τρεις παθολογικές οντότητες: οστεοποιό ίνωμα (ossifying fibroma) – οστεϊνοποιό ίνωμα (cementifying fibroma) - οστεϊνο-οστεοποιό ίνωμα (cemento-ossifying fibroma) αποτελούν την ίδια παθολογική εξεργασία. Διακρίνονται μεταξύ τους μόνο ιστολογικά, από την ενασβεστιωμένη ουσία που υπάρχει στη μάζα τους (οστούν, οστείνη ή συνδυασμός). H διάκριση δεν έχει κλινική σημασία. Σπάνια, καλοήθης βλάβη. Ηλικία: συνήθως 20- 40 ετών (μέση ηλικία τα 26 έτη) Φύλο: προδιάθεση για τις γυναίκες Εντόπιση: το 70-80% στην κάτω γνάθο, συνήθως στην περιοχή γομφίων και προγομφίων Μέγεθος: διάμετρος 2-4 cm Ασυμπτωματικές βλάβες όταν είναι μικρές. Καθώς αυξάνουν σε μέγεθος προκαλούν μετατόπιση των γειτονικών δοντιών και έκπτυξη του οστού (διόγκωση) Πάντα μονήρης βλάβη Ιστολογική και Ακτινογραφική εικόνα Η βλάβη έχει 3 στάδια ανάπτυξης, που απεικονίζονται και στην ακτινογραφική της εικόνα 1ο στάδιο. Eμφανίζεται οστεολυσία στην ακρορριζική περιοχή του δοντιού, που γεμίζει με ινοβλάστες και κολλαγόνες ίνες. Ακτινογραφικά: διαύγαση με σαφή όρια. Χαρακτηριστικό: τα όρια της βλάβης είναι σε όλα τα στάδια καλά περιγεγραμμένα και εξαιρετικά σαφή. 2ο στάδιο (ενδιάμεσο). Σχηματίζονται νησίδες ενασβεστιωμένου ιστού (οστούν,οστείνη ή συνδυασμός). Ακτινογραφικά: διαύγαση με ακτινοσκιερές περιοχές (συνδυασμός διαύγασης-σκίασης). 3ο στάδιο. Οι ενασβεστιωμένες νησίδες αυξάνονται και συνενώνονται σχηματίζοντας μια ομοιογενή ενασβεστιωμένη μάζα, που απεικονίζεται ως ακτινοσκιερότητα που περιβάλλεται από διαυγαστική ζώνη Σημαντικό: το οστεοποιό ίνωμα μπορεί να σχετίζεται με την ακρορριζική περιοχή των δοντιών, αλλά μπορεί να εμφανίζεται και ως ανεξάρτητη μικτή βλάβη, σε περιοχές των γνάθων που δεν σχετίζονται με δόντια. Γι’ αυτό αναφέρεται τόσο στις μικτές βλάβες που σχετίζονται με δόντια, όσο και στις μικτές βλάβες που δεν σχετίζονται με δόντια.

Διαφορική Διάγνωση του οστεοποιού ινώματος που δεν σχετίζεται με την περιακρορριζική περιοχή των δοντιών (ενδιάμεσο στάδιο) α) από την ινώδη δυσπλασία (ενδιάμεσο στάδιο) Η ινώδης δυσπλασία είναι πιο συχνή στην άνω γνάθο, ενώ το οστεοποιό ίνωμα στην κάτω γνάθο Η ινώδης δυσπλασία εμφανίζεται συνήθως σε μικρές ηλικίες (< 20 ετών), ενώ το οστεοποιό ίνωμα σε ηλικίες 20-40 ετών Η ινώδης δυσπλασία προσβάλλει και τα δύο φύλα, ενώ το οστεοποιό ίνωμα τις γυναίκες Τα ακτινογραφικά όρια στην ινώδη δυσπλασία δεν είναι σαφή β) από το οστεϊνοβλάστωμα (ενδιάμεσο στάδιο) Το οστεϊνοβλάστωμα όπως και το οστεοποιό ίνωμα είναι σπάνιες βλάβες Και οι δύο βλάβες εξελίσσονται σε 3 στάδια ανάπτυξης Και οι δύο βλάβες εντοπίζονται σε γομφίους κάτω γνάθου Και οι δύο βλάβες εμφανίζονται σε ηλικίες <40 ετών Και οι δύο βλάβες προκαλούν έκπτυξη του οστού (διόγκωση) Το οστεϊνοβλάστωμα προσβάλλει και τα δύο φύλα, ενώ το οστεοποιό ίνωμα τις γυναίκες Το οστεϊνοβλάστωμα χαρακτηριστικά είναι στενά προσκολλημένο στην επιφάνεια της ρίζας του δοντιού ενώ το οστεοποιό ίνωμα δεν σχετίζεται με τα δόντια Και οι δύο βλάβες απαιτούν χειρουργική εξαίρεση, οπότε η οριστική διάγνωση τίθεται με την ιστολογική εξέταση γ) από άλλες βλάβες, όπως τον ενασβεστιούμενο επιθηλιακό οδοντογενή όγκο και την ενασβεστιούμενη οδοντογενή κύστη διαφοροποιείται επειδή αυτές οι βλάβες σχετίζονται με τα δόντια, ενώ το οστεοποιό ίνωμα δεν σχετίζεται. 2. Μικτές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια 2.7. Οστεοποιό ίνωμα – Ενδιάμεσο (2ο) στάδιο

2. Μικτές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια 2.7. Οστεοποιό ίνωμα – Ενδιάμεσο (2ο) στάδιο Ακτινογραφικές εικόνες

2. Μικτές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια 2.8. Οστεογενές σάρκωμα – Μικτός τύπος Osteosarcoma Κακοήθης βλάβη, η δεύτερη σε συχνότητα κακοήθεια των οστών μετά το πολλαπλό μυέλωμα Άγνωστης αιτιολογίας. Έχει διαπιστωθεί αυξημένη συχνότητα ανάπτυξης οστεοσαρκώματος σε περιοχές που έχουν υποστεί ακτινοβόληση, καθώς και σε έδαφος νόσου του Paget. Ηλικία: 20-40 ετών Φύλο: προδιάθεση για τους άνδρες Εντόπιση: εξίσου στην άνω και την κάτω γνάθο. Η πιο συχνή θέση είναι το σώμα της κάτω γνάθου και κατόπιν η φατνιακή ακρολοφία της άνω γνάθου. Κλινική εικόνα : πόνος και διόγκωση του προσβεβλημένου οστού, παραισθησία, κινητικότητα και μετανάστευση δοντιών. Ακτινογραφική εικόνα Το οστεογενές σάρκωμα έχει 3 τύπους και 3 ακτινογραφικές εικόνες: α) οστεολυτικός τύπος, που απεικονίζεαται με ακτινοδιαύγαση β) μικτός τύπος που απεικονίζεται με συνδυασμό διαύγασης – σκίασης και γ) οστεοπλαστικός τύπος, που απεικονίζεται με ακτινοσκίαση. Η μικτή βλάβη έχει ασαφή και απροσδιόριστα όρια και οι σκιάσεις που υπάρχουν μέσα στη διαύγαση αντιπροσωπεύουν εστίες νεοπλασματικού οστού και κομμάτια κατεστραμμένου υγιούς οστού. Όταν η βλάβη επεκταθεί στο περιόστεο, παράγονται οστικά διαφράγματα νεοπλασματικού οστού που κατευθύνονται προς τα έξω και κάθετα στην βλάβη. Αυτά δίνουν την ακτινογραφική εικόνα «ακτίνων ηλίου» που υποδηλώνει την κακοήθεια της βλάβης, χωρίς όμως να είναι χαρακτηριστική για το οστεογενές σάρκωμα (το χονδροσάρκωμα επίσης δίνει τέτοια εικόνα). Άλλη ακτινογραφική εικόνα είναι αυτή των «πυκνών σύννεφων» (cumulus clouds), που επίσης παρατηρείται και σε άλλες κακοήθειες. Ακτινογραφικό εύρημα στα γειτονικά δόντια, στα αρχικά στάδια της βλάβης, είναι η ασύμμετρη διεύρυνση του περιοδοντικού χώρου, δηλαδή η διεύρυνση κατά μήκος της ρίζας, στην μία μόνο επιφάνειά της, σε σχήμα διαυγαστικής ζώνης ή ταινίας. Αυτή η διεύρυνση παρατηρείται και σε άλλες κακοήθειες, όπως στο ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα και στο χονδροσάρκωμα.

2. Μικτές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια 2.8. Οστεογενές σάρκωμα – Μικτός τύπος Διαφορική διάγνωση (του μικτού τύπου) α) από την ινώδη δυσπλασία (ενδιάμεσο – 2ο-στάδιο) Και οι δύο νόσοι προσβάλλουν μικρές ηλικιακές ομάδες Η ινώδης δυσπλασία αναπτύσσεται ανώδυνα και δεν προκαλεί συμπτώματα από τα δόντια (κινητικότητα, μετανάστευση) ενώ το οστεογενές σάρκωμα εμφανίζει πόνο, παραισθησία και συμπτωματολογία από τα δόντια Η ακτινογραφική εικόνα της ινώδους δυσπλασίας έχει σχήμα ελλειπτικό με ασαφή, αλλά όχι ανώμαλα όρια, που μοιάζει με «τριμμένο γυαλί», ενώ η εικόνα του οστεοσαρκώματος έχει ανώμαλα και ασαφή όρια και μοιάζει με «ακτίνες ηλίου», ενώ επίσης παρατηρείται ασύμμετρη διεύρυνση του περιοδοντικού χώρου των γειτονικών δοντιών. β) από την χρόνια οστεομυελίτιδα (μικτή βλάβη) Η χρόνια οστεομυελίτιδα προσβάλλει μεγάλες ηλικίες ενώ το οστεογενές σάρκωμα μικρές Η παρουσία γενικών προδιαθεσικών παραγόντων (π.χ νόσος Paget, διαβήτης) και του τοπικού αιτιολογικού παράγοντα (π.χ. εξαγωγή δοντιού) που είναι απαραίτητοι για να δημιουργηθεί η φλεγμονή, οδηγεί προς τη διάγνωση οστεομυελίτιδας. Επιπλέον, η ακτινογραφική εικόνα της οστεομυελίτιδας είναι σαν «σκοροφαγωμένη» ενώ του οστεοσαρκώματος είναι σαν «ακτίνες ηλίου». γ) από το χονδροσάρκωμα (μικτή βλάβη) Το χονδροσάρκωμα και το οστεοσάρκωμα έχουν παρόμοια κλινική εικόνα και ακτινογραφικά ευρήματα («ακτίνες ηλίου», ασύμμετρη διεύρυνση περιοδοντικού χώρου γειτονικών δοντιών). Ωστόσο το χονδροσάρκωμα προσβάλλει συνήθως μεγαλύτερες ηλικίες και εντοπίζεται πιο συχνά στην άνω γνάθο, ενώ το οστεοσάρκωμα προσβάλλει μικρότερες ηλικίες (<40 ετών) και εντοπίζεται στην κάτω γνάθο. δ) από μεταστατικούς όγκους (μικτή βλάβη) Η κλινική και ακτινογραφική εικόνα των δύο νόσων είναι παρόμοιες. Το οστεογενές σάρκωμα προσβάλλει μικρές ηλικίες 50 ετών Το σάρκωμα δίνει την χαρακτηριστική ακτινογραφική εικόνα «ακτίνων ηλίου» και το χαρακτηριστικό εύρημα της ασύμμετρης διεύρυνσης του περιοδοντικού χώρου ενώ οι μεταστατικοί όγκοι όχι. Η αναφορά στο ιατρικό ιστορικό κακοήθους νεοπλασίας ή η εντόπιση της πρωτογενούς κακοήθειας οδηγεί προς τη διάγνωση μεταστατικού όγκου.

2. Μικτές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια 2.8. Οστεογενές σάρκωμα – Μικτός τύπος Ακτινογραφικές εικόνες

2. Μικτές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια 2.9. Χόνδρωμα και Χονδροσάρκωμα Chondroma and Chondrosarcoma Το χόνδρωμα: καλοήθης βλάβη. Χονδροσάρκωμα: κακοήθης. Αναφέρονται μαζί επειδή τα χαρακτηριστικά τους είναι παρόμοια: πολύ συχνά ένα επιθετικό χόνδρωμα είναι δύσκολο να διαχωριστεί από ένα χονδροσάρκωμα αργής εξέλιξης, διότι υπάρχουν πολύ λίγα παθογνωμονικά σημεία ή συμπτώματα που θα διευκολύνουν τη διαφορική διάγνωση και η ακτινογραφική εικόνα δεν προσφέρει βοήθεια. Άγνωστης αιτιολογίας όγκοι, που προέρχονται από τον μεσεγχυματικό ιστό που παράγει χόνδρο (ο χόνδρος είναι υψηλής διαφοροποίησης στο χόνδρωμα και χαμηλής στο χονδροσάρκωμα). Πολύ σπάνιες βλάβες. Ηλικία: 30-60 ετών Φύλο: δεν υπάρχει προδιάθεση φύλου, προσβάλλουν εξίσου και τα δύο φύλα Εντόπιση: συνήθως στην άνω γνάθο στην πρόσθια περιοχή και κατόπιν στην κάτω γνάθο στο σώμα, την γενειακή σύμφυση, τον κόνδυλο, την κορωνοειδή απόφυση. Ανώδυνη, σταδιακή διόγκωση του προσβεβλημένου οστού. Στο χονδροσάρκωμα μπορεί να υπάρχει πόνος και νευρολογικές διαταραχές (οπτικές, πονοκέφαλος) όταν επεκταθεί σε γειτονικά μόρια. Κινητικότητα και μετανάστευση δοντιών επίσης παρατηρούνται. Ακτινογραφική εικόνα Διάφορες εικόνες:διαύγαση με σαφή ή ασαφή όρια, συνδυασμό διαύγασης-σκίασης ή πυκνή σκίαση Η μικτή βλάβη έχει ασαφή και απροσδιόριστα όρια και οι σκιάσεις που υπάρχουν μέσα στη διαύγαση αντιπροσωπεύουν εστίες νεοπλασματικού οστού και κομμάτια κατεστραμμένου υγιούς οστού. Όταν η βλάβη επεκταθεί στο περιόστεο, παράγονται οστικά διαφράγματα νεοπλασματικού οστού που κατευθύνονται προς τα έξω και κάθετα στην βλάβη. Αυτά δίνουν την ακτινογραφική εικόνα «ακτίνων ηλίου» που υποδηλώνει την κακοήθεια της βλάβης, χωρίς όμως να είναι χαρακτηριστική για το χονδροσάρκωμα (το οστεογενές σάρκωμα επίσης δίνει τέτοια εικόνα).

Ακτινογραφικό εύρημα στα γειτονικά δόντια είναι η ασύμμετρη διεύρυνση του περιοδοντικού χώρου, δηλαδή η διεύρυνση κατά μήκος της ρίζας, στην μία μόνο επιφάνειά της, σε σχήμα διαυγαστικής ζώνης ή ταινίας. Αυτή η διεύρυνση παρατηρείται και σε άλλες κακοήθειες, όπως στο ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα και στο οστεογενές σάρκωμα. Επίσης μπορεί να παρατηρηθεί απορρόφηση ριζών των γειτονικών δοντιών. 2. Μικτές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια 2.9. Χόνδρωμα και Χονδροσάρκωμα Διαφορική διάγνωση (της μικτής βλάβης) Το βασικό διαγνωστικό πρόβλημα είναι να διαχωριστεί το χόνδρωμα από το χονδροσάρκωμα, όταν αυτό έχει υψηλή διαφοροποίηση. Τα κλινικά και ακτινογραφικά ευρήματα προσφέρουν λίγες πληροφορίες προς την κατεύθυνση αυτή και η διαφορική διάγνωση είναι συχνά πολύ δύσκολη. α) από το οστεογενές σάρκωμα (μικτός τύπος) Το χονδροσάρκωμα και το οστεοσάρκωμα έχουν παρόμοια κλινική εικόνα και ακτινογραφικά ευρήματα («ακτίνες ηλίου», ασύμμετρη διεύρυνση περιοδοντικού χώρου γειτονικών δοντιών). Ωστόσο το χονδροσάρκωμα προσβάλλει συνήθως μεγαλύτερες ηλικίες και εντοπίζεται πιο συχνά στην άνω γνάθο, ενώ το οστεοσάρκωμα προσβάλλει μικρότερες ηλικίες (<40 ετών) και εντοπίζεται στην κάτω γνάθο. β) από μεταστατικούς όγκους (μικτή βλάβη) Το χονδροσάρκωμα συνήθως εντοπίζεται στην πρόσθια περιοχή της άνω γνάθου, ενώ οι μεταστατικοί όγκοι στο σώμα της κάτω γνάθου. Το χονδροσάρκωμα δίνει την χαρακτηριστική ακτινογραφική εικόνα «ακτίνων ηλίου», ενώ οι μεταστατικοί όγκοι όχι. Επίσης, στο χονδροσάρκωμα υπάρχει η ασύμμετρη διεύρυνση του περιοδοντικού χώρου των γειτονικών δοντιών. Η αναφορά στο ιατρικό ιστορικό κακοήθους νεοπλασίας ή η εντόπιση της πρωτογενούς κακοήθειας οδηγεί προς τη διάγνωση μεταστατικού όγκου.

Διαφορική διάγνωση (της μικτής βλάβης)-συνέχεια γ) από την χρόνια οστεομυελίτιδα (μικτή βλάβη) Η οστεομυελίτιδα εμφανίζεται σπάνια στην άνω γνάθο (συνήθης εντόπιση το σώμα της κάτω γνάθου) ενώ το χονδροσάρκωμα εντοπίζεται συνήθως στην πρόσθια περιοχή της άνω γνάθου. Το χονδροσάρκωμα δίνει την χαρακτηριστική ακτινογραφική εικόνα «ακτίνων ηλίου» και το χαρακτηριστικό εύρημα της ασύμμετρης διεύρυνσης του περιοδοντικού χώρου ενώ η χρόνια οστεομυελίτιδα δίνει «σκοροφαγωμένη» εικόνα. Τέλος, στην οστεομυελίτιδα πρέπει να υπάρχουν γενικοί προδιαθεσικοί παράγοντες (π.χ νόσος Paget, διαβήτης, νόσοι του κολλαγόνου) και επίσης τοπικός αιτιολογικός παράγοντας (π.χ. εξαγωγή δοντιού) για να δημιουργηθεί η φλεγμονή. δ) από την ινώδη δυσπλασία (ενδιάμεσο – 2ο- στάδιο) Και οι δύο βλάβες εντοπίζονται συνήθως στην άνω γνάθο, η μεν ινώδης δυσπλασία στην περιοχή γομφίων-προγομφίων, το δε χονδροσάρκωμα στην πρόσθια περιοχή. Η ινώδης δυσπλασία εμφανίζεται σε μικρές ηλικίες (<20 ετών) ενώ το χονδροσάρκωμα σε μεγάλες ηλικίες. Η ινώδης δυσπλασία αναπτύσσεται ανώδυνα και δεν προκαλεί συμπτώματα από τα δόντια (κινητικότητα, μετανάστευση) ενώ το χονδροσάρκωμα εμφανίζει πόνο και συμπτωματολογία από τα δόντια. Η ακτινογραφική εικόνα της ινώδους δυσπλασίας έχει σχήμα ελλειπτικό με ασαφή, αλλά όχι ανώμαλα όρια, που μοιάζει με «τριμμένο γυαλί», ενώ η εικόνα του χονδροσαρκώματος έχει ανώμαλα και ασαφή όρια και μοιάζει με «ακτίνες ηλίου». 2. Μικτές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια 2.9. Χόνδρωμα και Χονδροσάρκωμα

2. Μικτές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια 2.9. Χόνδρωμα και Χονδροσάρκωμα Ακτινογραφικές εικόνες

2. Μικτές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια 2.10. Μεταστατικό καρκίνωμα Metastatic carcinoma Πολύ σπάνια κάνουν μετάσταση στις γνάθους τα κακοήθη νεοπλάσματα. Υπολογίζεται ότι μόνο το 1% των καρκίνων δίνει μεταστάσεις στις γνάθους. Οι μεταστατικοί όγκοι στις γνάθους προέρχονται συνήθως από πρωτογενείς εστίες στον πνεύμονα, στήθος, νεφρά, προστάτη και θυρεοειδή αδένα. Ηλικία: ασθενείς άνω των 50 ετών Εντόπιση: στο σώμα και τη γωνία της κάτω γνάθου και στο ιγμόρειο άντρο Συμπτώματα: κινητικότητες δοντιών, πόνος, διόγκωση, αναισθησία ή παραισθησία. Μεγάλες βλάβες μπορεί να προκαλέσουν παθολογικό κάταγμα. Ακτινογραφική εικόνα Μπορεί να παράγουν οποιαδήποτε ακτινογραφική εικόνα: διαύγαση, σκίαση ή συνδυασμό διαύγασης-σκίασης, όταν μέσα στην διαυγαστική περιοχή παράγονται νησίδες οστού. Τα ακτινογραφικά όρια της βλάβης είναι ανώμαλα, ασαφή και απροσδιόριστα. Η εικόνα της βλάβης μπορεί να μοιάζει σαν «σκοροφαγωμένη» (όπως η ακτινογραφική εικόνα της χρόνιας οστεομυελίτιδας).

Διαφορική διάγνωση (της μικτής βλάβης) α) από το χονδροσάρκωμα (μικτή βλάβη) Το χονδροσάρκωμα συνήθως εντοπίζεται στην πρόσθια περιοχή της άνω γνάθου, ενώ οι μεταστατικοί όγκοι στο σώμα της κάτω γνάθου. Το χονδροσάρκωμα δίνει την χαρακτηριστική ακτινογραφική εικόνα «ακτίνων ηλίου», ενώ οι μεταστατικοί όγκοι όχι. Στο χονδροσάρκωμα: ασύμμετρη διεύρυνση του περιοδοντικού χώρου των γειτονικών δοντιών. Η αναφορά στο ιατρικό ιστορικό κακοήθους νεοπλασίας ή η εντόπιση της πρωτογενούς κακοήθειας οδηγεί προς τη διάγνωση μεταστατικού όγκου. β) από το οστεογενές σάρκωμα (μικτός τύπος) Η κλινική και ακτινογραφική εικόνα των δύο νόσων είναι παρόμοιες. Ωστόσο το σάρκωμα προσβάλλει μικρότερες ηλικίες (20-40 ετών) από το μεταστατικό καρκίνωμα (>50 ετών). Το σάρκωμα δίνει την χαρακτηριστική ακτινογραφική εικόνα «ακτίνων ηλίου» και το χαρακτηριστικό εύρημα της ασύμμετρης διεύρυνσης του περιοδοντικού χώρου ενώ οι μεταστατικοί όγκοι όχι. Η αναφορά στο ιατρικό ιστορικό κακοήθους νεοπλασίας ή η εντόπιση της πρωτογενούς κακοήθειας οδηγεί προς τη διάγνωση μεταστατικού όγκου. γ) από την χρόνια οστεομυελίτιδα (μικτή βλάβη) Και οι δύο βλάβες παράγουν «σκοροφαγωμένη» ακτινογραφική εικόνα, με ανώμαλα και ασαφή όρια και εντοπίζονται συνήθως στην ίδια περιοχή (οπίσθια περιοχή κάτω γνάθου). Ωστόσο στην οστεομυελίτιδα πρέπει να υπάρχουν γενικοί προδιαθεσικοί παράγοντες (π.χ νόσος Paget, νόσοι του κολλαγόνου) και επίσης τοπικός αιτιολογικός παράγοντας (π.χ. εξαγωγή δοντιού) για να δημιουργηθεί η φλεγμονή. Η αναφορά στο ιατρικό ιστορικό κακοήθους νεοπλασίας ή η εντόπιση της πρωτογενούς κακοήθειας οδηγεί προς τη διάγνωση μεταστατικού όγκου. 2. Μικτές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια 2.10. Μεταστατικό καρκίνωμα

Ακτινογραφικές εικόνες 2. Μικτές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια 2.10. Μεταστατικό καρκίνωμα

ΠΙΝΑΚΑΣ 4 Μικτές ακτινοδιαυγαστικές – ακτινοσκιερές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια ΒλάβηΦύλοΗλικίαΕντόπισηΠεριοχήΧαρακτηριστικά Χειρουργηθείσα περιοχή στο στάδιο της επούλωσης Α--κάτω γνάθος--  Ιστορικό χειρουργείου Χρόνια οστεομυελίτιδαΑ>Γ> 30κάτω γνάθος σώμα κάτω γνάθου  γενικοί προδιαθεσικοί παράγοντες: διαβήτης, νόσος Paget, νόσοι κολλαγόνου  τοπικοί αιτιολογικοί παράγοντες: τραύμα  πόνος, οίδημα, συρρίγγιο  «σκοροφαγωμένη» εικόνα ΟστεοακτινονέκρωσηΑ=Γ--κάτω γνάθος--  ακτινοβόληση-τραύμα-λοίμωξη  ασαφή όρια  μέγεθος: πολύ μεγάλο Ινώδης δυσπλασίαΑ=Γ5-20άνω γνάθος οπίσθια περιοχή  μέγεθος: 2-8 cm  ελλειψοειδές σχήμα  ασαφή όρια  «τριμμένο γυαλί» Εντοπισμένη οστεϊνική δυσπλασία Γ: 88% (μαύρη φυλή) μέση: 37κάτω γνάθος προγόμφιοι– γομφίοι & νωδές περιοχές  μονήρης βλάβη  οι πολλαπλές βλάβες= διάχυτη οστεϊνική δυσπλασία  διάμετρος: έως 1 cm  όρια: ομαλά – σαφή Νόσος του PagetΑ>Γ> 55άνω γνάθοςγενικευμένη  προσβάλλονται πολλά οστά  εικόνα «βαμβακιού»  υπεροστεϊνωση ριζών  απώλεια lamina dura, απορρόφηση ριζών Οστεοποιό ίνωμαΓ>Α 20-40 μέση: 26 κάτω γνάθος : 70% προγόμφιοι– γομφίοι  πάντα μονήρης βλάβη  στρογγυλό σχήμα  μέγεθος: 2-4 cm  σαφή όρια Οστεογενές σάρκωμαΑ>Γ 20-40 κορυφή: 27 άνω = κάτω 1 η : σώμα κάτω γνάθου 2 η : φατνιακή ακρολοφία άνω  πόνος, παραισθησία  πολλές ακτινογραφικές εικόνες  μικτή βλάβη: «ακτίνες ηλίου»  όρια: ασαφή, απροσδιόριστα  ασύμμετρη διεύρυνση περιοδοντικού χώρου γειτονικών δοντιών

ΠΙΝΑΚΑΣ 4 (συνέχεια) Μικτές ακτινοδιαυγαστικές – ακτινοσκιερές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια ΒλάβηΦύλοΗλικίαΕντόπισηΠεριοχήΧαρακτηριστικά Χόνδρωμα και χονδροσάρκωμα Α=Γ30-60 άνω γνάθος 1 η : πρόσθια άνω 2 η : κάτω γνάθος  πολλές ακτινογραφικές εικόνες  μικτή βλάβη: «ακτίνες ηλίου»  πόνος, νευρολογικές διαταραχές  ασύμμετρη διεύρυνση περιοδοντικού χώρου γειτονικών δοντιών Μεταστατικό καρκίνωμα?40-80 κάτω γνάθος σώμα κάτω γνάθου  ιστορικό κακοήθους νεοπλασίας  πόνος, παραισθησία  όρια: ανώμαλα, ασαφή, απροσδιόριστα  «σκοροφαγωμένη» εικόνα

2. Μικτές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια 2.6. Νόσος Paget των οστών – Ενδιάμεσο (2ο) στάδιο Paget’s disease Ιδιοπαθής νόσος άγνωστης αιτιολογίας.

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Σχετικά με το έργο

Σχόλια

Είσοδος

Σύνδεση μέσω των κοινωνικών δικτύων:

2. Μικτές βλάβες που δεν σχετίζονται με τα δόντια 2.6. Νόσος Paget των οστών – Ενδιάμεσο (2ο) στάδιο Paget’s disease Ιδιοπαθής νόσος άγνωστης αιτιολογίας.

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Σχετικά με το έργο

Σχόλια