1 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗ ΣΗ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΜΑΝΩΛΙΑΔΗΣ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΕΛΜΑΤΖΟΓΛΟΥ ΜΙΧΑΕΛΑ- ΖΩΗ ΑΡ. ΜΗΤΡΩΟΥ: 7157.

Παρουσίαση με θέμα: "1 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗ ΣΗ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΜΑΝΩΛΙΑΔΗΣ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΕΛΜΑΤΖΟΓΛΟΥ ΜΙΧΑΕΛΑ- ΖΩΗ ΑΡ. ΜΗΤΡΩΟΥ: 7157."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 1 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗ ΣΗ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΜΑΝΩΛΙΑΔΗΣ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΕΛΜΑΤΖΟΓΛΟΥ ΜΙΧΑΕΛΑ- ΖΩΗ ΑΡ. ΜΗΤΡΩΟΥ: 7157

2 2 Ορισμός της έννοιας της παγκοσμιοποίησης Μελέτη των θετικών και των αρνητικών της παγκοσμιοποίησης σε σχέση με την οικονομία Συμπεράσματα

3 3 Ένας τυπικός, αν και περιοριστικός, ορισμός είναι αυτός που δίνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο οποίος δίνει έμφαση στην αυξανόμενη οικονομική αλληλεξάρτηση των χωρών παγκόσμια μέσω του αυξανόμενου όγκου και ποικιλίας διεθνών συναλλαγών αγαθών και υπηρεσιών, της ελεύθερης ροής κεφαλαίου διεθνώς, και της γρήγορης και ευρείας διάχυσης της τεχνολογίας. Παρόλο που η παγκοσμιοποίηση είναι ένα ιδιαίτερα περίπλοκο σύμπλεγμα φαινομένων και σχέσεων, εντούτοις μπορεί κάποιος να διαχωρίσει διάφορες πτυχές της:  βιομηχανική παγκοσμιοποίηση - η ενίσχυση και επέκταση των πολυεθνικών εταιριών  χρηματοπιστωτική παγκοσμιοποίηση - η ανάδυση παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών αγορών και η πιο εύκολη πρόσβαση σε εξωτερικές χρηματοδοτήσεις για εταιρικούς και κρατικούς δανειζόμενους  πολιτική παγκοσμιοποίηση - η επέκταση των πολιτικών συμφερόντων σε περιοχές και χώρες που δεν γειτνιάζουν με τα πολιτικά ισχυρά κράτη  παγκοσμιοποίηση της πληροφόρησης - αύξηση της ροής πληροφόρησης μεταξύ γεωγραφικά μακρινών περιοχών  πολιτισμική παγκοσμιοποίηση - ανάπτυξη διαπολιτισμικών επαφών και δημιουργία μιας παγκόσμιας κουλτούρας.

4 4 Ο οικονομικός ορισμός της που θα μας απασχολήσει στα πλαίσια αυτής της εργασίας είναι: Σύμφωνα με τον Ισμαήλ Σαρίφ, η παγκοσμιοποίηση είναι η παγκόσμια διαδικασία ομογενοποίησης τιμών, προϊόντων, απολαβών, τόκων και κερδών. Η ανάπτυξη της παγκοσμιοποίησης έγκειται σε τρεις παράγοντες: στον ρόλο της μετανάστευσης ανθρώπων στο διεθνές εμπόριο στις γρήγορες μετακινήσεις κεφαλαίων και την ολοκλήρωση των χρηματοπιστωτικών αγορών.

5 5 Από τη στιγμή που ανακοινώθηκε η συγχώνευση της κυρίαρχης στο Ιντερνέτ America Online με την αυτοκρατορία στα μέσα ενημέρωσης Time Warner, όλες οι μεγάλες εταιρείες επιδιώκουν μετά μανίας ανάλογες συγχωνεύσεις. Οι απολύσεις προσωπικού και οι λοιπές οικονομίες που γίνονται, μαζί με την αύξηση του κύκλου εργασιών στις νέες αγορές, δίνουν στις εταιρείες μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους και προσδοκίες για ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης. Δύο εκατομμύρια μπάλες ποδοσφαίρου φτιάχνονται ετησίως στο Πακιστάν για λογαριασμό αμερικανικής εταιρείας. Τα παιδιά πληρώνονται περίπου 0,1 Ευρώ για εργασία δύο ή τριών ωρών. Οι μεγαλοεπιχειρηματίες παγκοσμιοποιούνται

6 6  Μέχρι σήμερα, αυτές οι εταιρείες πρόβαλαν τη διεθνοποίησή τους με κάποια αισθητικά τεχνάσματα η Βritish Αirways, για παράδειγμα, αντικατέστησε την αγγλική σημαία από τα πτερύγια των αεροπλάνων της με μια ποικιλία από εθνικά μοτίβα όλου του κόσμου, ενώ η ιαπωνική εταιρεία Matsusita εμπορεύεται τα προϊόντα της με την επωνυμία Panasonic, προκειμένου ν' "ακούγεται" καλύτερα στην παγκόσμια αγορά. Καθώς όμως το διεθνές εμπόριο συνεχώς διογκώνεται, αυτά τα τεχνάσματα δεν επαρκούν πλέον.  Οι αυξημένες απαιτήσεις της διεθνούς αγοράς επιβάλλουν τις συγχωνεύσεις και τις εξαγορές σε παγκόσμιο επίπεδο, ώστε σήμερα να μιλάμε για πολυεθνικούς ομίλους επιχειρήσεων. Για παράδειγμα, 500 εταιρείες ελέγχουν το ένα τρίτο του παγκόσμιου ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν) και τα τρία τέταρτα του διεθνούς εμπορίου. Ειδικότερα για τη βιομηχανία τροφίμων, μόνο δώδεκα εταιρείες κυριαρχούν παγκοσμίως. Σύμφωνα με τη Μαίρη Ρόμπινσον, ανώτατη επίτροπο του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, είναι πολύ ανησυχητικό το ότι η δύναμη μετατίθεται από τα χέρια των πολιτικών σ' εκείνα των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων.  Αυτή η τάση προς την παγκοσμιοποίηση κατέληξε σε μανία: τράπεζες, αεροπορικές εταιρείες, σούπερ μάρκετ, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όλοι επιδιώκουν να διεθνοποιήσουν τον κύκλο εργασιών τους. Μόνο στις ΗΠΑ, πραγματοποιούνται κάθε μήνα συγχωνεύσεις κι εξαγορές ύψους 28 τρις δραχμών. Αυτός ο τρελός χορός των συγχωνεύσεων οδηγείται από έξι μεγάλες εταιρείες ορκωτών λογιστών, οι οποίες έχουν ετήσια κέρδη της τάξης των 12 τρις δραχμών.

7 7  Σύμφωνα με το περιοδικό Fortune, αυτές οι έξι αγγλοαμερικανικές εταιρείες συμβουλεύουν 494 από τις 500 μεγαλύτερες επιχειρήσεις στον κόσμο για το πού θα έχουν τις μεγαλύτερες φορολογικές ελαφρύνσεις και πού θα βρουν χρηματοδότες για ακόμα μεγαλύτερη επέκταση, ενθαρρύνοντας έτσι τις διακρατικές επιχειρηματικές κινήσεις.  Η διάδοση του Ιντερνέτ συντελεί κι αυτή στους γρήγορους ρυθμούς παγκοσμιοποίησης. Η αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία General Motors, για παράδειγμα, ανακοίνωσε πρόσφατα ότι όλες οι δραστηριότητες της εταιρείας στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου συγχωνεύονται σε μία μόνο επιχειρηματική μονάδα, την E-GM, η οποία θα λειτουργεί ως παγκόσμιος κόμβος μέσα στην εταιρεία.

8 8 Οι εργαζόμενοι υποφέρουν...  Η αληθινή δύναμη πίσω από την οικονομική παγκοσμιοποίηση είναι το "ηλεκτρονικό" χρήμα. Ο καθημερινός τζίρος στην παγκόσμια αγορά συναλλάγματος ξεπερνά τα 400 τρισεκατομμύρια δραχμές. "Οποιοσδήποτε, μ' ένα απλό κλικ στον υπολογιστή του μπορεί να μεταφέρει τεράστια ποσά από τη μια άκρη του κόσμου στην άλλη ", αναφέρει ο καθηγητής στο London School of Economics Άντονι Γκίντενς, οι απόψεις του οποίου λήφθηκαν σοβαρά υπόψη από πολιτικούς όπως ο Μπιλ Κλίντον και ο Τόνι Μπλερ.  Πολλοί οικονομολόγοι συμφωνούν ως προς το ότι η παγκοσμιοποίηση είναι μια θετική κινητήρια δύναμη που θα μας βοηθήσει να ζήσουμε καλύτερα. Μερικοί, όμως, αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό τα υποτιθέμενα οφέλη και υποστηρίζουν ότι αυτοί που υποφέρουν απ' αυτό το χορό των συγχωνεύσεων και των εξαγορών είναι οι εργαζόμενοι.  Στο πλαίσιο του συνεδρίου του ΟΗΕ για το εμπόριο και την ανάπτυξη, τον περασμένο Φεβρουάριο, η Συμμαχία Μη Κρατικών Οργανισμών παρουσίασε μια σημαντική μελέτη, σύμφωνα με την οποία η παγκοσμιοποίηση των δραστηριοτήτων των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων οδηγεί στην αυξανόμενη περιθωριοποίηση των εργασιακά ευαίσθητων ομάδων.  Πολλές φιλανθρωπικές οργανώσεις και περιβαλλοντολογικά σωματεία πιστεύουν ότι η παγκοσμιοποίηση ευθύνεται για τους χαμηλούς μισθούς, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, την αποψίλωση των δασών, τις περικοπές στην κοινωνική πρόνοια και την αυξανόμενη φτώχεια. Κατηγορούν τις πολυεθνικές ότι μεταφέρουν την παραγωγή τους σε χώρες του Τρίτου Κόσμου για να εξασφαλίσουν χαμηλόμισθους εργάτες με ανοχή σε σκληρές συνθήκες εργασίας. Συνεπώς, το μέλλον που ευαγγελίζεται η παγκοσμιοποίηση δεν είναι ρόδινο για όλους.

9 9...ενώ οι κυβερνήσεις κολακεύουν o Οι πολυεθνικές κατηγορούνται ότι βάζουν το συμφέρον των μετόχων και των στρατηγικών συμμάχων τους πάνω από το γενικότερο κοινωνικό συμφέρον. Το γεγονός ότι έχουν μεγαλύτερη εξουσία στα χέρια τους απ' ό,τι οι δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις, γίνεται φανερό όχι μόνο στους πολέμιους της παγκοσμιοποίησης αλλά και σε μεγαλοεπιχειρηματίες, όπως ο Τζορτζ Σόρος. o Είναι χαρακτηριστική η παρατήρησή του ότι: "Βλέπεις πλέον πρωθυπουργούς και προέδρους να φλερτάρουν με βιομήχανους και τραπεζίτες". Η αντίσταση στο φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης εκδηλώνεται από μια πληθώρα διαφορετικών οργανώσεων. Ένα ακραίο παράδειγμα είναι οι "Οργισμένες Γιαγιάδες" του Καναδά, ένα γκρουπ από αριστερίζουσες ηλικιωμένες κυρίες. Εκείνο που τους ενώνει είναι ο βάσιμος φόβος ότι η παγκοσμιοποίηση πλήττει τους πιο αδύναμους και, πάνω απ' όλα, τον ίδιο τον πλανήτη, από οικολογικής σκοπιάς.

10 10 Υπάρχουν βέβαια και υποστηρικτές της παγκοσμιοποίησης… Οι υποστηρικτές της δημοκρατικής παγκοσμιοποίησης θεωρούν ότι η πρώτη φάση, η οποία αφορά τις αγορές, πρέπει να ολοκληρωθεί με τη δημιουργία πολιτικών θεσμών που θα εκφράζουν τη θέληση των παγκόσμιων πολιτών. Η διαφορά τους με άλλους γκλομπαλιστές είναι ότι δεν καθορίζουν εκ των προτέρων κάποια ιδεολογία που να συγκεκριμενοποιεί αυτή τη θέληση, η οποία θα πρέπει να αφεθεί στην ελεύθερη επιλογή των πολιτών μέσω δημοκρατικών διαδικασιών.

11 11 Ελεύθερο εμπόριο Οι υποστηρικτές του ελεύθερου εμπορίου επισημαίνουν ότι οι οικονομικές θεωρίες για συγκριτικό πλεονέκτημα υποδεικνύουν ότι το ελεύθερο εμπόριο οδηγεί σε πιο αποτελεσματική κατανομή του πλούτου, με όφελος για όλες τις χώρες που μετέχουν στο εμπόριο. Γενικά, αυτόσυγκριτικό πλεονέκτημα οδηγεί σε:  χαμηλότερες τιμές  χαμηλότερη ανεργία  υψηλότερη αποδοτικότητα Οι φιλελεύθεροι και άλλοι υποστηρικτές του laissez-faire καπιταλισμού ισχυρίζονται ότι περισσότερη πολιτική και οικονομική ελευθερία υπό τη μορφή δημοκρατίας και καπιταλισμού στον ανεπτυγμένο κόσμο είναι αυτοσκοπός, αλλά παράγει ταυτόχρονα και περισσότερο υλικό πλούτο. Βλέπουν την παγκοσμιοποίηση ως την ωφέλιμη επικράτηση της ελευθερίας και του καπιταλισμού.φιλελεύθεροιlaissez-faire καπιταλισμούδημοκρατίας

12 12 Πολλοί ισχυρίζονται ότι το κίνημα ενάντια στην παγκοσμιοποίηση παρουσιάζει μη εμπεριστατωμένα επιχειρήματα και ότι οι διεθνείς στατιστικές υποστηρίζουν σθεναρά την παγκοσμιοποίηση: Το ποσοστό των ανθρώπων που ζουν σε αναπτυσσόμενες χώρες με ημερήσιες απολαβές κάτω του ενός δολαρίου ΗΠΑ (προσαρμοσμένο για πληθωρισμό και αγοραστική αξία) έχει πέσει στο μισό σε διάστημα είκοσι ετών, αν και κάποιοι υποστηρίζουν ότι πρέπει να ληφθούν υπ' όψη άλλοι παράγοντες μέτρησης της φτώχειας.δολαρίου ΗΠΑ Το προσδόκιμο ζωής στον αναπτυσσόμενο κόσμο έχει σχεδόν διπλασιαστεί μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και η ψαλίδα, σε σχέση με τον αναπτυγμένο κόσμο όπου η αύξηση ήταν μικρότερη, έχει μικρύνει κάπως. Η παιδική θνησιμότητα έχει μειωθεί σε όλες τις αναπτυσσόμενες περιοχές του κόσμου. Η εισοδηματική ανισότητα ανά το παγκόσμιο μειώνεται.Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο παιδική θνησιμότητα Η δημοκρατία είχε εντυπωσιακή αύξηση, όπου σχεδόν σε κανένα κράτος δεν υπήρχε δικαίωμα ψήφου για όλους το 1900, σε σύγκριση με 62.5% όλων των κρατών το 2000.

13 13 Η αναλογία του ανά τον κόσμο πληθυσμού που ζει σε χώρες όπου η κατά κεφαλή προμήθεια τροφίμων ανά ημέρα είναι κάτω από 2.200 θερμίδες (9,200 kilojoule) μειώθηκε από 56% στα μέσα της δεκαετίας του 1960 σε κάτω από 10% τη δεκαετία του 1990.θερμίδεςkilojoule Μεταξύ του 1950 και του 1999 ο αλφαβητισμός στον κόσμο αυξήθηκε από 52% σε 81%. Ο αλφαβητισμός των γυναικών ως ποσοστό σε σχέση με τους άντρες αυξήθηκε από 59% το 1970 σε 80% το 2000.αλφαβητισμός Το ποσοστό παιδιών στο εργατικό δυναμικό μειώθηκε από 24% το 1960 σε 10% το 2000. Υπάρχει αυξητική τάση για παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, αυτοκίνητα, ραδιόφωνα και τηλέφωνα κατά κεφαλή, καθώς και για ποσοστό πληθυσμού με πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Παρ' όλα αυτά, μερικές από αυτές τις βελτιώσεις πιθανόν να μην οφείλονται στην παγκοσμιοποίηση, ή να ήταν δυνατές σε κάποιο βαθμό χωρίς τη σημερινή μορφή της παγκοσμιοποίησης ή των αρνητικών συνεπειών τις οποίες επικαλούνται κινήματα ενάντια στην παγκοσμιοποίηση.

14 14  Μερικοί υπέρμαχοι του καπιταλισμού τηρούν κριτική στάση έναντι στην Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για διεφθαρμένους γραφειοκρατικούς οργανισμούς που ελέγχονται και χρηματοδοτούνται από κράτη και όχι από εταιρείες. Πολλά δάνεια έχουν δοθεί σε δικτάτορες που ποτέ δεν υλοποίησαν μεταρρυθμίσεις τις οποίες υποσχέθηκαν, αφήνοντας αντ' αυτού τον λαό να πληρώσει αργότερα τα χρέη. Θεωρούν ότι ο καπιταλισμός σήμερα είναι πολύ λίγος και όχι υπερβολικός. Επισημαίνουν επίσης ότι αντίσταση στην παγκοσμιοποίηση φέρνουν διάφορες ομάδες με ειδικά συμφέροντα, όπως συντεχνίες σε χώρες του Δυτικού Κόσμου. Ο Χοσέ Μποβέ, ένας από τους ηγέτες του κινήματος ενάντια στην παγκοσμιοποίηση, εκπροσωπεί επίσης τους Γάλλους αγρότες, οι οποίοι προστατεύονται από τον ανταγωνισμό με χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου με ψηλούς εισαγωγικούς δασμούς και μεγάλες επιχορηγήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Παγκόσμια ΤράπεζαΔιεθνές Νομισματικό ΤαμείοδικτάτορεςσυντεχνίεςΔυτικού ΚόσμουΧοσέ Μποβέδασμούς επιχορηγήσειςΕυρωπαϊκή Ένωση  Άλλοι, όπως ο Καναδός γερουσιαστής Ντάγκλας Ρος, βλέπουν την παγκοσμιοποίηση ως απλώς αναπόφευκτη και υποστηρίζουν τη δημιουργία θεσμών όπως μια Κοινοβουλευτική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, η οποία θα εκλέγεται απευθείας από τους πολίτες και θα επιβλέπει τη λειτουργία διεθνών φορέων των οποίων η διοίκηση δεν εκλέγεται.Ντάγκλας ΡοςΚοινοβουλευτική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών

15 15 Οι υποστηρικτές της παγκοσμιοποίησης ασκούν έντονη κριτική σε αρκετές υφιστάμενες πολιτικές, ιδιαίτερα στις πολύ ψηλές επιχορηγήσεις για τη γεωργία στον αναπτυγμένο κόσμο και τους σχετικούς προστατευτικούς δασμούς. Για παράδειγμα, σχεδόν ο μισός προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης πάει σε αγροτικές επιχορηγήσεις, κυρίως σε μεγαλοαγρότες και αγροεπιχειρήσεις, οι οποίοι αποτελούν ένα ισχυρό λόμπι. Το 2005 η Ιαπωνία έδωσε 47 δισ. δολάρια σε επιχορηγήσεις του αγροτικού της τομέα, σχεδόν τέσσερις φορές περισσότερα χρήματα από τη συνολική βοήθεια που έδωσε σε άλλες χώρες.Οι ΗΠΑ δίνουν 3,9 δισ. δολάρια κάθε χρόνο για να στηρίξουν τον τομέα καλλιέργειας βαμβακιού, ο οποίος περιλαμβάνει 25.000 καλλιεργητές, τρεις φορές φορές περισσότερο από τον προϋπολογισμό της USAID για τα 500 εκατομμύρια Αφρικανούς. Αυτό εξαντλεί τα έσοδα του κράτους από φορολογία και αυξάνει τις τιμές για τους καταναλωτές στον αναπτυσσόμενο κόσμο, μειώνει τον ανταγωνισμό και την αποτελεσματικότητα, αποτρέπει τις εξαγωγές από περισσότερο ανταγωνιστικούς αγροτικούς και άλλους τομείς στον αναπτυσσόμενο κόσμο λόγω των εμποδίων, και υποδαυλίζει τους τομείς στους οποίους οι αναπτυσσόμενες χώρες έχουν συγκριτικόεπιχορηγήσεις γεωργία δασμούςλόμπι ΙαπωνίαΗΠΑUSAIDΑφρικανούς πλεονέκτημα.

16 16 Για να αντιμετωπιστεί η λαίλαπα της παγκοσμιοποίησης και να αποδιαρθρωθούν οι δομές της βίας και κυριαρχίας που βρίσκονται σε εξέλιξη χρειάζεται αντίσταση. Πρώτον, πρέπει οι πολίτες να συνειδητοποιήσουν το μέγεθος της απειλής για τη δημοκρατία και τα δικαιώματα τους. Να μην απεμπολούν παραδόσεις, κατακτήσεις, επιτεύγματα και δικαιώματα που με αγώνες και θυσίες απέκτησαν. Οφείλουν επίσης να μην υιοθετούν απερίσκεπτα ό,τι με εκθαμβωτική λάμψη προβάλλεται και διαφημίζεται και να κρίνουν με γνώμονα το δικό τους, αλλά και το συμφέρον της κοινότητας στην οποία ζουν και όχι με βάση το συμφέρον των υπερεθνικών εταιριών που λιμένονται τον πλούτο ης οικουμένης. Τέλος, οι δημοκρατικοί πολίτες πρέπει να προστατεύσουν τους δημοκρατικούς θεσμούς και την εθνική ανεξαρτησία και να δώσουν έμφαση στην εθνική παιδεία που είναι το αποτελεσματικότερο μέσο για την ανάσχεση της παγκοσμιοποίησης και των ολέθριων συνεπειών της.

17 17 Η βιβλιογραφία που χρησιμοποιήθηκε για την εκπόνηση της εργασίας είναι η εξής: α/α Όνομα Συγγραφέα Τίτλος βιβλίουΕκδότρια εταιρία ΤόμοςΣελίδες αναφοράς Σπυρίδων Κούτρας Πειστικός Λόγος ΣαββάλαςΑ131-135 -Focus-3515-18 Λυκούργος Λιαρόπουλος Παγκοσμιοποίηση και κοινωνικό κράτος ΠαπαζήσηΑ23-202 Γεωργακόπουλος Λεωνίδας ΠαγκοσμιοποίησηΕυθύνηΑ5-102 Βέρναν Τερέσα Η Τρομοκρατία της Παγκοσμιοποίησης ΈναλιοςΑ6-55