Νεοπλάσματα πνευμόνων Xρήστος Καμπόλης Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος.

Παρουσίαση με θέμα: "Νεοπλάσματα πνευμόνων Xρήστος Καμπόλης Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Νεοπλάσματα πνευμόνων Xρήστος Καμπόλης Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος

2 Νεοπλάσματα πνεύμονα Πρωτοπαθή Πρωτοπαθής εστία  Ουροδόχος κύστη  Παχύ έντερο  Μαστός  Προστάτης  Σαρκώματα  Νεφρός  Ν.Σ. (νευροβλάστωμα)  Θυρεοειδής, τράχηλος-κεφαλή, όρχεις Μεταστατικά

3 Ιστολογία φυσιολογικού πνεύμονα (Ι) Επιθήλιο  Ψευδοπολύστιβο  Κυλινδρικό  Κροσσωτό  Τραχειοβρογχικό δένδρο Νευροενδοκρινή κύτταρα (Kultschitsky) Καλυκοειδή κύτταρα  Βλεννοπαραγωγά  Τραχειοβρογχικό δένδρο  Λιγότερα σε περιφερικούς αεραγωγούς Κύτταρα Clara  Εκκριτικά, προγονικά  Περισσότερα σε περιφερικούς αεραγωγούς Φλεγμονώδη κύτταρα Τραχειοβρογχικό δένδρο- αεραγωγοί

4 Ιστολογία φυσιολογικού πνεύμονα (ΙΙ) Πνευμονοκύτταρα τύπου Ι (πλακώδη)  95% κυττάρων κυψελίδων  Αποπλατυσμένα Πνευμονοκύτταρα τύπου ΙΙ (κυβοειδή)  5% κυττάρων κυψελίδων  Παραγωγή επιφανειοδραστικού παράγοντα  Ικανότητα αναγέννησης σε κύτταρα τύπου Ι Κυψελιδικά μακροφάγα Κυψελίδες

5 Τύποι πρωτοπαθών επιθηλιακών νεοπλασμάτων πνεύμονα Μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα (ΜΚΚΠ) Νευροενδοκρινές καρκίνωμα από μεγάλα κύτταρα Τυπικό καρκινοειδές Άτυπο καρκινοειδές Νευροενδοκρινείς όγκοι Αδενοκαρκίνωμα in situ (βρογχοκυψελιδικό) Ελάχιστα διηθητικό αδενοκαρκίνωμα Διηθητικό αδενοκαρκίνωμα  Βλεννώδες  Μη βλεννώδες  Άλλοι τύποι Αδενοκαρκίνωμα Πλακώδες καρκίνωμα Μη μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα (ΜηΜΚΚΠ) Μεγαλοκυτταρικό καρκίνωμα

6 Συχνότητα εμφάνισης νεοπλασμάτων πνεύμονα ~30% 15-20% ~10% ~40% Πλακώδες καρκίνωμα Αδενοκαρκίνωμα Μεγαλοκυτταρικό καρκίνωμα Μικροκυτταρικό καρκίνωμα

7 Επιδημιολογία καρκίνου πνεύμονα (Ι) ♂ : Η συχνότερη κακοήθεια και αιτία θανάτου από κακοήθεια ♀ ♀ : H 3 η συχνότερη κακοήθεια και η 2 η αιτία θανάτου από κακοήθεια Υπεύθυνος για το ~20% των συνολικών θανάτων από κακοήθεια Συνήθως >50 ετών Εξέλιξη θνητότητας από Ca πνεύμονα:  ♂ : ελάττωση την τελευταία 20ετία  ♀  ♀ : προσφάτως σταθεροποίηση Δια βίου κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου πνεύμονα:  ♂ : 8%  ♀  ♀ : 6%

8 Επιδημιολογία καρκίνου πνεύμονα (ΙΙ)

9 Παθογένεση καρκίνου πνεύμονα (Ι) Ο ισχυρότερος παράγοντας κινδύνου => 85-90% περιπτώσεων Ca ♂ : x8-15, ♀ : x3-10 Εξαρτάται από:  Μέση κατανάλωση  Διάρκεια καπνίσματος  Ηλικία έναρξης (x2, όταν <16 έτη)  Χρόνο από διακοπή  Τύπο προϊόντος καπνού (??)  Πρότυπο εισπνοής (??) Παθητικό κάπνισμα (x1-1.3) ΚΑΠΝΟΣ

10 Παθογένεση καρκίνου πνεύμονα (ΙΙ) >300 Βλαπτικές ουσίες >40 Καρκινογόνες ουσίες Βενζοπυρένιο Νιτροζαμίνες Αρωματικές αμίνες

11 Φυσιολογικό επιθήλιο Πλακώδης μετάπλαση Ήπια δυσπλασία Μέτρια δυσπλασία Σοβαρή δυσπλασία Καρκίνος in situ Κάπνισμα- Πνευμονική καρκινογένεση Ενεργοποίηση από καρκινογόνα Σχηματισμός ομοιοπολικών DNA συμπλόκων Μεταλλάξεις- απενεργοποίηση γονιδίων Μεταλλάξεις- απενεργοποίηση γονιδίων ↓ μηχανισμών καταστολής όγκου Αντίσταση σε αποπτωτικούς μηχανισμούς ↑ σηματοδότηση για υπερπλασία Αγγειογένεση Απενεργοποίηση + απέκκριση καρκινογόνων Επιδιόρθωση DNA Απομεθυλίωση DNA ↓ Ακετυλίωση ιστονών ↓ Αυξητικών παραγόντων ↑ Παραγόντων κατά:  Αγγειογένεσης  Υπερπλασίας Διακοπή καπνίσματος

12 Παθογένεση καρκίνου πνεύμονα (ΙΙΙ) ↓ Πίσσας↓ ΜΜΚΠ ↑ Αδενοκαρκινώματος ↑ ειδικών Νιτροσαμινών Χρήση φίλτρων

13 Παθογένεση καρκίνου πνεύμονα Άλλοι παράγοντες κινδύνου Γενετική προδιάθεση  Ατομικό ιστορικό κακοήθειας  Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου πνεύμονα Συνοσηρότητες  ΧΑΠ  Ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση  Φυματίωση Έκθεση σε καρκινογόνους παράγοντες:  Αμίαντο  As, Cr, Ni, Be, Cd  Πυρίτιο  Καύσιμα diesel  Ραδόνιο  Ατμοσφαιρική ρύπανση

14 Κλινική εικόνα καρκίνου πνεύμονα Συμπτώματα εκ του αναπνευστικού Βήχας Αιμόπτυση Συρίττουσα αναπνοή Δύσπνοια

15 Κλινική εικόνα καρκίνου πνεύμονα Συμπτώματα από τοπική επέκταση (Ι) Θωρακικό άλγος Δυσφαγία Οστικά άλγη Σύνδρομο άνω κοίλης φλέβας

16 Κλινική εικόνα καρκίνου πνεύμονα Συμπτώματα από τοπική επέκταση (ΙΙ) Παράλυση ημιδιαφράγματος Βράγχος φωνής Σύνδρομο Horner

17 Κλινική εικόνα καρκίνου πνεύμονα Συμπτώματα από μεταστάσεις ΚΝΣ Οστά Ήπαρ Επινεφρίδια

18 Κλινική εικόνα καρκίνου πνεύμονα Παρανεοπλασματικά σύνδρομα Παρανεοπλασματικό σύνδρομο είναι μια ομάδα συμπτωμάτων και σημείων που είναι αποτέλεσμα της κακοήθειας, αλλά δεν οφείλονται στην τοπική παρουσία καρκινικών κυττάρων.

19

20

21 Κλινική εικόνα καρκίνου πνεύμονα Πνευμονική υπερτροφική οστεοαρθροπάθεια

22 Κλινική εικόνα καρκίνου πνεύμονα Μυασθενικό σύνδρομο Lambert-Eaton Κεντρομελική μυϊκή αδυναμία Υποχώρηση αδυναμίας με άσκηση Διαταραχές αυτονόμου ΝΑ Λιγότερο συχνή η προσβολή εγκεφαλικών συζυγιών

23 Κλινική εικόνα καρκίνου πνεύμονα Καρκινοειδές σύνδρομο

24 Κλινική εικόνα καρκίνου πνεύμονα Συστηματικά συμπτώματα Πυρετός Απώλεια βάρους Εύκολη Κόπωση

25 Μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα Ισχυρή συσχέτιση με κάπνισμα Πρώτη εκδήλωση με μεταστάσεις σε διάφορα όργανα (60-70%) Παρανεοπλασματικές εκδηλώσεις Συνήθως κεντρική εντόπιση Θεραπεία  Χημειοθεραπεία + ακτινοθεραπεία  Χειρουργική αντιμετώπιση για Στάδιο Ι ???

26 Μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα Μικρά κύτταρα με ελάχιστο κυτταρόπλασμα Νευροεκκριτικά κοκκία

27 Άνδρες, καπνιστές Βραδέως αναπτυσσόμενος όγκος Μεγάλους βρόγχους Σχηματισμός κοιλοτήτων Χειρουργήσιμος Όχι συχνές μεταστάσεις Μη Μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα Πλακώδες καρκίνωμα

28 Μη Μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα Αδενοκαρκίνωμα Συχνότερη κακοήθεια πνεύμονα Συσχέτιση με κάπνισμα Συχνότερη κακοήθεια σε μη καπνιστές

29 Σαφώς περιφερική εντόπιση Συνήθως αναπτύσσει νωρίς μεταστάσεις Εγκέφαλο, ήπαρ, επινεφρίδια, οστά ♀EGFR (+) ασθενείς: μη καπνιστές, ♀,ασιατικής καταγωγής Μη Μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα Αδενοκαρκίνωμα

30

31 Adenocarcinoma: The glandular structures formed by this neoplasm + mucin production ( mucin stained purple with PAS)

32 Γνωστό και ως > Μορφή αδενοκαρκινώματος Όχι σχέση με κάπνισμα Πολλαπλοί όγκοι Ακτινογραφικά μοιάζει με πνευμονία Καλά διαφοροποιημένα κύτταρα Καλύτερη πρόγνωση Μη Μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα Αδενοκαρκίνωμα in situ

33 Διήθηση στα τοιχώματα των κυψελίδων Μη Μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα Αδενοκαρκίνωμα in situ

34 Ποσοστό 10 % των καρκίνων πνεύμονα Γενικά μη διαφοροποιημένα κύτταρα Ενδεχομένως νευροενδοκρινικά στοιχεία και/ή στοιχεία αδενοκαρκινώματος Συνήθως περιφερική εντόπιση Τάση για νέκρωση Βραδείες μεταστάσεις (νεφρό, ήπαρ, επινεφρίδια) Μη Μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα Μεγαλοκυτταρικό καρκίνωμα

35 Καρκινοειδείς όγκοι πνευμόνων Προέλευση από τα κύτταρα Kulchitsky Ηλικία ασθενών: περίπου 40-50 έτη Τυπικά (90%) vs άτυπα (10%) Ασυμπτωματικοί: 25%-40% Συνήθως τοπικά συμπτώματα (π.χ. αιμόπτυση) Συστηματικά συμπτώματα – Καρκινοειδές σύνδρομο (<5%)

36 Καρκινοειδείς όγκοι πνευμόνων Μακροσκοπικά ευρήματαΜικροσκοπικά ευρήματα

37 Μεταστατικός καρκίνος πνεύμονα

38 Σταδιοποίηση ΜηΜΚΚΠ (Ι)

39 Σταδιοποίηση ΜηΜΚΚΠ (ΙI) ΣΤΑΔΙΟ Ι ΣΤΑΔΙΟ ΙΙ 5ετής επιβίωση: 45%-65% 5ετής επιβίωση: 25% -35%

40 Σταδιοποίηση ΜηΜΚΚΠ (ΙΙI) ΣΤΑΔΙΟ ΙΙΙΑ 5ετής επιβίωση: 14%-19%

41 Σταδιοποίηση ΜηΜΚΚΠ (ΙV) ΣΤΑΔΙΟ ΙΙΙΒ ΣΤΑΔΙΟ ΙV 5ετής επιβίωση: 5%-10% 5ετής επιβίωση: <2% Α Ν Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Η Τ Α Σ Τ Α Δ Ι Α

42 Σταδιοποίηση ΜΚΚΠ 5ετής επιβίωση: 12%-15% 5ετής επιβίωση: <2%

43 Καθυστερημένη διάγνωση ΜηΜΚΚΠ (Στάδιο Ι έως ΙΙΙ ~15%) Δυσμενής πρόγνωση ΜΚΚΠ Συνολική 5ετής επιβίωση 16.8% Πρόγνωση

44 Πρόληψη ????? Τεχνική χαμηλής δόσης Ανά έτος Ασθενείς υψηλού κινδύνου  55-74 ετών, καπνιστές >30 pack/years, νυν ή πρώην (διακοπή <15 έτη)  >50 ετών, καπνιστές >20 pack/years, τουλάχιστον 1 παράγοντα κινδύνου Προληπτικός έλεγχος με Α/Τ θώρακος Μείωση θνητότητας κατά 20%

45

46

47 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ