H φιλική εταιρεία και η κήρυξη της Eλληνικής Eπανάστασης στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες Δημιουργία παρουσίασης : Βάσω Ραμπαούνη

Παρουσίαση με θέμα: "H φιλική εταιρεία και η κήρυξη της Eλληνικής Eπανάστασης στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες Δημιουργία παρουσίασης : Βάσω Ραμπαούνη"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 H φιλική εταιρεία και η κήρυξη της Eλληνικής Eπανάστασης στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες Δημιουργία παρουσίασης : Βάσω Ραμπαούνη http://portobuffalo.blogspot.com

2 H ίδρυση και η ανάπτυξη της Φιλικής Εταιρείας (1) Ταυτότητα Μυστική οργάνωση Έτος δημιουργίας της :1814 Τόπος: Οδησσός της ΡωσίαςΟδησσός της Ρωσίας Σκοπός: Προετοιμασία ένοπλου αγώναΠροετοιμασία ένοπλου αγώνα για την ανεξαρτησία της Ελλάδας Πρωτεργάτες: Νικόλαος Σκουφάς Αθανάσιος Τσακάλωφ Εμμανουήλ Ξάνθος Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος Nικόλαος Σκουφάς Αθανάσιος Τσακάλωφ Εμμανουήλ Ξάνθος

3 Η Οδησσός, χαλκογραφία στο «Εθνικόν Ημερολόγιον» Μαρ. Βρετού 1861-1862.

4 Γιατί ο ιστορικός αξιολογεί την ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας ως τη «σπουδαιότερη πολιτική ενέργεια του υπόδουλου ελληνισμού; Ποια νέα αντίληψη έφερε η Φιλική Εταιρεία ως προς την οργάνωση του απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων;

5 H ίδρυση και η ανάπτυξη της Φιλικής Εταιρείας (2) Δυσκολίες Διασπορά ελληνισμού σ’ένα ευρύ γεωγραφικό χώρο Κίνδυνος αποκάλυψης των σχεδίων –ανάγκη για μυστικότητα Διστακτικότητα Ελλήνων από προγενέστερες αποτυχίες Διαφορετικά τα οικονομικά –κοινωνικά συμφέροντα των κοινωνικών ομάδων Eυνοϊκοί Παράγοντες Εσωτερικά προβλήματα Οθωμανικής αυτοκρατορίας Διάδοση των ιδεών του Διαφωτισμού μεταξύ Ελλήνων, των ιδεών της γαλλικής επανάστασης Ωρίμανση του αιτήματος για δημιουργία ανεξάρτητου κράτους

6 H ίδρυση και η ανάπτυξη της Φιλικής Εταιρείας (3) Τρόπος οργάνωσης Πρότυπο: μυστικές εταιρείες με δράση στην Ευρώπη (π.χ. καρμπονάροι) Ονομασία οργάνωσης : «Ναός» Δομή πυραμοειδής : «Αόρατη Αρχή» 4 βαθμίδες μύησης: α) οι αδελφοποιητοί ή βλάμηδες, β) οι συστημένοι, γ) οι ιερείς δ) οι ποιμένες. Δοκιμασία υποψηφίων μελών Ένταξη στην οργάνωση όρκος πίστης και αφοσίωσης χρήση ψευδωνύμου επικοινωνία με κρυπτολεξικό αλφάβητοκρυπτολεξικό αλφάβητο προδότες :καταδίκη σε θάνατο

7 Η μύηση του Μακρυγιάννη στη Φιλική Εταιρεία «Όμως να μου δώση καιρόν οχτώ ημέρες να συλλογιστώ αν είμαι άξιος δι’αυτό το μυστήριον και αν μπορώ να ωφελήσω, να το λάβω, ή να κάτζω ῾ …Τον παρακάλεσα να μη μου μαρτυρήσει τα σημεία της κατήχησης …». Να σχολιάσετε τα σημεία αυτά του αποσπάσματος με βάση όσα ξέρετε για τη Φιλική Εταιρεία αλλά και για τον αγωνιστή Μακρυγιάννη.

8 Ο όρκος, ελαιογραφία του Δ. Τσόκου (1849) και αποσπάσματα από τον Όρκο των Φιλικών Ο όρκος των Φιλικών (αποσπάσματα) Ορκίζομαι ενώπιον του αληθινού θεού οικειοθελώς, ότι θέλω είμαι επί ζωής μου πιστός εις την Εταιρείαν κατά πάντα. Να μη φανερώσω το παραμικρόν από τα σημεία και λόγους της, μήτε να σταθώ κατ’ ουδένα λόγον η αφορμή τού να καταλάβωσιν άλλοι ποτέ ότι γνωρίζω τι περί τούτων, μήτε εις συγγενείς μου, μήτε εις πνευματικόν, μήτε εις φίλον μου. [...] Τέλος πάντων ορκίζομαι εις σε, ω Ιερά Πατρίς [...] και εις την μέλλουσαν ελευθερίαν των ομογενών μου, ότι αφιερώνομαι όλος εις σε. Εις το εξής συ θέλεις είσαι η αιτία και ο σκοπός των διαλογισμών μου. Το όνομά σου ο οδηγός των πράξεών μου, και η ευτυχία σου η ανταμοιβή των κόπων μου. [...]. Ι. Φιλήμων, Δοκίμιον ιστορικόν περί της Φιλικής Εταιρείας (1834), Γκράφια, Αθήνα 1971, σ. 17 Ποια ήταν η κύρια επιδίωξη της Φιλικής Εταιρείας και ποια η βασική αρχή της λειτουργίας της;

9 Κάρτα μέλους της Φιλικής Εταιρείας Διακρίνονται τα γράμματα ΗΕΑ και ΗΘΣ, που σημαίνουν ελευθερία ή θάνατος, καθώς και ο ιερός δεσμός με τις δεκαέξι στήλες, που είναι το σύμβολο ενότητας της Εταιρείας. Στο κάτω μέρος είναι το κείμενο με το μυστικό αλφάβητο της Φιλικής Εταιρείας. Αθήνα, Ιστορικό Αρχείο Μουσείου Μπενάκη. Fotopoulos, D., Delivorrias, Ang., Greece at the Benaki Museum, Benaki Museum, Athens 1997, σ. 505, εικ. 895. © Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα. Εφοδιαστικό του ιερέα της Φιλικής Εταιρείας Αγίου Ηγουμένου Παπασυμεών. Οδησσός. Μουσείο Φιλικής Εταιρείας, αρ. κατ. 32

10 Κρυπτολεξικό αλφάβητο της Φιλικής Εταιρείας

11 H ίδρυση και η ανάπτυξη της Φιλικής Εταιρείας (4) Ταυτότητα των μελών της Εταιρείας Μέχρι 1817-1818 Προσπάθεια μύησης πλούσιων Ελλήνων εμπόρων. Γιατί; Αποτυχία. Αρνητική στάση. Μετά 1818 Προσπάθεια μύησης μελών από όλες τις κοινωνικές τάξεις: κυρίως μικροέμποροι, διανοούμενοι. Γυναίκες κατ’εξαίρεση.

12 H ίδρυση και η ανάπτυξη της Φιλικής Εταιρείας (5) Ηγεσία της Φιλικής Εταιρείας 1 η φάση Η «Αόρατη Αρχή»: άγνωστη η ταυτότητά της απαγόρευση ερώτησης για την ταυτότητά της εκτέλεση αποφάσεών της ασυζητητί 1818:μετονομασία της σε «Αρχή των Δώδεκα Αποστόλων» 2 η φάση Αρχικά διερεύνηση προθέσεων γνωστών Ελλήνων για την ανάληψη της αρχηγίας: Ιωάννης Καποδίστριας (υπουργός εξωτερικών Ρωσίας) : άρνηση Αλέξανδρος Υψηλάντης Αλέξανδρος Υψηλάντης (ανώτερος αξιωματικός ρωσικού στρατού): αποδοχή ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ ΑΡΧΗΣ

13 Αλέξανδρος Υψηλάντης με το έμβλημα του Ιερού Λόχου. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1792 Κατατάχθηκε στο σώμα έφιππων σωματοφυλάκων του τσάρου της Ρωσίας Διακρίθηκε στους πολέμους κατά του Ναπολέοντα. Στη μάχη της Δρέσδης έχασε το δεξί του χέρι 12Απριλίου 1820: αποδέχθηκε την αρχηγία της Φιλικής Εταιρείας Μετά την καταστολή της επανάστασης στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες παραδόθηκε στους Αυστριακούς. Φυλακίστηκε και απελευθερώθηκε στις 24 Νοεμβρίου 1827. 19 Ιανουαρίου 1828: Δυο μήνες μετά την αποφυλάκισή του πέθανε στη Βιέννη

14 H κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης στις Ηγεμονίες (1) Λόγοι έναρξης της Επανάστασης από τις Παραδουνάβιες ηγεμονίες Απουσία τουρκικού στρατού ( ρωσοτουρκικές συνθήκες) Ελπίδα για βοήθεια από το ρώσικο στρατό Ενέργειες Βολιδοσκόπηση βαλκάνιων ηγετών Σέρβος ηγέτης Καραγεώργεβιτς: μέλος, σύλληψη, εκτέλεσή του από τους Τούρκους Βλαντιμπρέσκου, τοπικός ηγέτης: περιορισμένη συμμετοχή και μόνο στην αρχή

15 H κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης στις Ηγεμονίες (2) Τα γεγονότα Αφετηρία: ρωσικό έδαφος Προύθος ποταμός Ηγεμονίες 24 Φεβρουαρίου 1821: Κήρυξη επανάστασης από τον Αλ. Υψηλάντη στο Ιάσιο (σημερινή Ρουμανία)Ιάσιο Προκηρύξεις Συγκρότηση στρατεύματος

16 Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης διαβαίνει τον Προύθο, πίνακας του Εσς στη Στοά του Μονάχου

17 Ο Αλ. Υψηλάντης υψώνει τη σημαία της Ανεξαρτησίας στην κεντρική πλατεία του Ιασίου

18 Μία από τις επαναστατικές προκηρύξεις του Αλέξανδρου Υψηλάντη (αποσπάσματα) ΜΑΧΟΥ ΥΠΕΡ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΔΟΣ Η ώρα ήλθεν, ω Άνδρες Έλληνες! Προ πολλού οι λαοί της Ευρώπης, πολεμούντες υπέρ των ιδίων Δικαιωμάτων και ελευθερίας αυτών, μας επροσκάλουν εις μίμησιν [...] Οι φωτισμένοι λαοί της Ευρώπης [...] πλήρεις ευγνωμοσύνης δια τας προς αυτούς των Προπατόρων μας ευεργεσίας, επιθυμούσι την ελευθερίαν της Ελλάδος. Ημείς φαινόμενοι άξιοι της προπατορικής αρετής και του παρόντος αιώνος, είμεθα Εύελπεις, να επιτύχωμεν την υπεράσπισιν αυτών και βοήθειαν· πολλοί εκ τούτων φιλελεύθεροι θέλουσιν έλθη, διά να συναγωνισθώσι με ημάς. Κινηθήτε, ω φίλοι, και θέλετε ιδή μίαν Κραταιάν δύναμιν να υπερασπισθή τα δίκαιά μας! [...] Ας καλέσωμεν λοιπόν εκ νέου, ω Ανδρείοι και μεγαλόψυχοι Έλληνες, την ελευθερίαν εις την κλασσικήν γην της Ελλάδος! Εις τα όπλα λοιπόν φίλοι, η Πατρίς μάς προσκαλεί! Αλέξανδρος Υψηλάντης Την 24ην Φεβρουαρίου 1821. Εις το γενικόν στρατόπεδον του Ιασίου. Πηγή: Δ. Κόκκινος, Η Ελληνική Επανάστασις, Μέλισσα, Αθήνα 1956-1960, τόμ. 1, σ. 103-106.

19 Η επαναστατική προκήρυξη στο Ιάσιο 24 Φεβρουαρίου 1821. Αρχείο ΙΕΕΕ, αριθμ. Καταλόγου 70.

20 H κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης στις Ηγεμονίες (3) Προβλήματα Απουσία ανταπόκρισης από πλούσιους Έλληνες των Ηγεμονιών Δυσκολίες στη στρατολόγηση Αποκήρυξη επανάστασης από τσάρο Είσοδος τουρκικού στρατού στις ηγεμονίες με άδεια τσάρου Αφορισμός επανάστασης από Πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄ (πιέσεις Τούρκων) Προδοσία Βλαντιμπρέσκου (εκτέλεσή του) Ο Αλ. Υψηλάντης προς τον Θ. Κολοκοτρώνη και τους Σουλιώτες στις 19 Ιανουαρίου για τη στάση του πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄ "Ο μεν Πατριάρχης βιαζόμενος παρά τας Πόρτας (σσ. Τουρκική Αυλή) σας στέλλει αφοριστικά και εξάρχους παρακινώντας σας να ενωθήτε με την Πόρτα, εσείς όμως να τα θεωρείται ταύτα ως άκυρα, καθότι γίνονται με βία και δυναστείαν και άνευ θελήσεως του πατριάρχου"[5]. «Ο Πατριάρχης Γρηγορίος Ε΄ συρόμενος στην αγχόνη», Λεπτομέρεια από τον πίνακα του Νικηφόρου Λύτρα

21 H κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης στις Ηγεμονίες (4) 7 Ιουνίου 1821 Ιερός λόχοςΙερός λόχος: μονάδα από εθελοντές σπουδαστές Άρνηση παράδοσης. Σοβαρές απώλειες Συνέπειες Κρίθηκε η τύχη της επανάστασης στη Μολδοβλαχία Τέλος της Φιλικής Εταιρείας Σύλληψη και φυλάκιση Υψηλάντη στην Αυστρία Τσακάλωφ στη Ρούμελη Εγκλωβισμός Γιωργάκη Ολύμπιου και Ιω. Φαρμάκη στη μονή Σέκκου. Ανατίναξη του Ολύμπιου με τους συμπολεμιστές του, αιχμαλωσία και αποκεφαλισμός μετά από αντίσταση δύο εβδομάδων του Ιω. ΦαρμάκηΓιωργάκη Ολύμπιου και Ιω. Φαρμάκη στη μονή Σέκκου Η μάχη στο Δραγατσάνι Η Σημαία του Ιερού Λόχου Το κόκκινο συμβόλιζε τον πατριωτισμό, το λευκό την αδελφοσύνη και το μαύρο τη θυσία.

22 Ο Ιερός Λόχος μάχεται στο Δραγατσάνι, Πίνακας του Πέτερ φον Χες, Μουσείο Μπενάκη Ο πίνακας του Βαυαρού ζωγράφου είναι φανταστική σύνθεση που αποδίδει, με ισχυρή τάση εξιδανίκευσης, τη μάχη στο Δραγατσάνι.

23 H κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης στις Ηγεμονίες (5) Γεωργάκης Ολύμπιος. Λάδι σε μουσαμά, αρ.κατ. 246, Εθνικό ιστορικό μουσείο Ο Γεωργάκης Ολύμπιος ενώ βάζει φωτιά στη μονή Σέκου

24 Το σημερινό μουσείο της Φιλικής Εταιρείας στην πάροδο Κράσνικ 18 στην Οδησσό

25 http://argolikivivliothiki.gr http://www.nhmuseum.gr/details2.php?lang= 1&wh=1&the1id=2&the2id=12&the3id=101&t heid=101&open1=2&open2=12&open3=101 &thepid=704&page=1http://www.nhmuseum.gr/details2.php?lang= 1&wh=1&the1id=2&the2id=12&the3id=101&t heid=101&open1=2&open2=12&open3=101 &thepid=704&page=1 http://www.ime.gr/chronos/12/gr/1821_1833/ enarxi/index.htmlhttp://www.ime.gr/chronos/12/gr/1821_1833/ enarxi/index.html http://blacksea.ehw.gr/forms/fLemmaBodyEx tended.aspx?lemmaid=11106&boithimata_St ate=&kefalaia_State=#chapter_2http://blacksea.ehw.gr/forms/fLemmaBodyEx tended.aspx?lemmaid=11106&boithimata_St ate=&kefalaia_State=#chapter_2 Πηγές