Εφαρμογή των Οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης: SEVESO, ATEX, IPPC Μυρτώ Κωνσταντινιδου Εργαστήριο Αξιοπιστίας Συστημάτων και Βιομηχανικής Ασφάλειας ΕΚΕΦΕ.

Παρουσίαση με θέμα: "Εφαρμογή των Οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης: SEVESO, ATEX, IPPC Μυρτώ Κωνσταντινιδου Εργαστήριο Αξιοπιστίας Συστημάτων και Βιομηχανικής Ασφάλειας ΕΚΕΦΕ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Εφαρμογή των Οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης: SEVESO, ATEX, IPPC Μυρτώ Κωνσταντινιδου Εργαστήριο Αξιοπιστίας Συστημάτων και Βιομηχανικής Ασφάλειας ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ Αθήνα 23 Μαρτίου 2005 Ημερίδα Παρουσίασης του Ευρωπαϊκού Δικτύου S2S Ασφάλεια στις χημικές εγκαταστάσεις, με έμφαση στις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις.

2 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 2 Ευρωπαϊκές Οδηγίες σχετικά με την ασφάλεια στο χώρο εργασίας Οδηγία SEVESO Οδηγία για την Υγιεινή και Ασφάλεια στους χώρους εργασίας Οδηγία ATEX (ATmosphere EXplosible) Οδηγία IPPC

3 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 3 SEVESO - IPPC – ATEX – Υγιεινή και Ασφάλεια ATEX Υγιεινή και Ασφάλεια SEVESO IPPC

4 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 4 Οδηγία SEVESO Οδηγία 96/82/ΕΚ του Συμβουλίου για την αντιμετώπιση μεγάλων ατυχημάτων σχετιζόμενων με επικίνδυνες ουσίες (SEVESO II) Ακολούθησε την οδηγία 82/501/ΕΟΚ του συμβουλίου περί του κινδύνου μεγάλων ατυχημάτων από ορισμένες βιομηχανικές δραστηριότητες (SEVESO I)

5 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 5 Στόχος και απαιτήσεις της οδηγίας Στόχος: Μείωση της πιθανότητας εκδήλωσης ατυχημάτων και ελαχιστοποίηση των συνεπειών τους Εφαρμογή: Βιομηχανίες που αποθηκεύουν και διαχειρίζονται επικίνδυνες ουσίες Απαιτήσεις: Ανάλυση επικινδυνότητας, Πρόληψη ατυχημάτων και Εφαρμογή Συστήματος Διαχείρισης Ασφάλειας

6 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 6 Ελληνική Νομοθεσία Κοινή Υπουργική Απόφαση 5697/590 της 29ης Μαρτίου 2000. Εφαρμογή: Εγκαταστάσεις όπου υπάρχουν επικίνδυνες ποσότητες σε ποσότητες ίσες ή ανώτερες από αυτές που αναφέρονται στο παράρτημα 1 120 περίπου βιομηχανίες στην Ελλάδα εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας.

7 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 7 Απαιτήσεις από την νομοθεσία Κοινοποίηση Πολιτική Πρόληψης Μεγάλων Ατυχημάτων Σύστημα Διαχείρισης Ασφάλειας Μελέτη Ασφαλείας Σχέδια Έκτακτης Ανάγκης Ενημέρωση Κοινού Ενημέρωση σε περίπτωση ατυχήματος

8 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 8 Δικτυακοί Τόποι http://europa.eu.int/comm/environment/seveso/index.htm (Ιστοσελίδα για την εφαρμογή της οδηγίας SEVESO) http://www.minenv.gr/1/12/121/12102/g1210201.html (Οδηγία στα Ελληνικά) http://www.minenv.gr/4/41/4117/g411700.html (Ελληνική Νομοθεσία) http://www.minenv.gr/4/41/g4100.html (Τροποποίηση)

9 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 9 Οδηγία IPPC Οδηγία 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου σχετικά με την ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης Στόχος: Η οδηγία προβλέπει μέτρα αποφυγής και μείωσης των εκπομπών στην ατμόσφαιρα, το νερό και το έδαφος, και μέτρα για τα απόβλητα ώστε να επιτευχθεί υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος στο σύνολό του. Χρήση των Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών (Best Available Techniques – BAT)

10 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 10 Εφαρμογή της οδηγίας Εφαρμογή: Βιομηχανικές δραστηριότητες όπως αναφέρονται στο παράρτημα 1 της οδηγίας –Βιομηχανίες ενεργειακών δραστηριοτήτων –Παραγωγή και μεταποίηση μετάλλων –Βιομηχανία ορυκτών προϊόντων –Χημική βιομηχανία –Διαχείριση των αποβλήτων –Βιομηχανικές εγκαταστάσεις παραγωγής χαρτιού –Εγκαταστάσεις προεπεξεργασίας και βαφής υφασμάτων –Εγκαταστάσεις δέψης δερμάτων –Σφαγεία –Επεξεργασία και μεταποίηση προϊόντων διατροφής και γάλακτος –Εκτροφεία πουλερικών και χοίρων –Εγκαταστάσεις επεξεργασίας επιφάνειας με χρήση οργανικών διαλυτών –Εγκαταστάσεις για παραγωγή άνθρακα

11 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 11 Ελληνική Νομοθεσία Νόμος 3010 της 25ης Απριλίου 2002 Κοινή Υπουργική Απόφαση 11014/703/Φ104 της 20ης Μαρτίου 2003 (Διαδικασία Προκαταρκτικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης και Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων) Κοινή Υπουργική Απόφαση 15393/2332 της 5ης Αυγούστου 2002 (Κατάταξη δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σύμφωνα με το άρθρο 1 του νόμου 3010/2002)

12 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 12 Απαιτήσεις από την νομοθεσία Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων –Προκαταρκτική Περιβαλλοντική Εκτίμηση & Αξιολόγηση –Προμελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΠΠΕ) –Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων –Προληπτικά αντιρρυπαντικά μέτρα –Επιλογή βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών –Προβλεπόμενες εκπομπές εγκατάστασης –Πρόληψη εκπομπών –Πρόληψη και αξιοποίηση των αποβλήτων –Παρακολούθηση των εκπομπών

13 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 13 Δικτυακοί Τόποι http://europa.eu.int/comm/environment/ippc/ (Ιστοσελίδα για την εφαρμογή της οδηγίας IPPC) http://www.minenv.gr/4/ypexode4/newpage1.htm (Οδηγία στα Ελληνικά) http://www.minenv.gr/4/41/g4106.html (Ελληνική Νομοθεσία) http://eippcb.jrc.es/ (IPPC Bureau – Reference documents on BATs)

14 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 14 IPPC - SEVESO H IPPC απαιτεί να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα για να προλαμβάνονται τα ατυχήματα και να περιορίζονται οι συνέπειές τους Κατά την υποβολή ΜΠΕ αν υπάρχει και ΜΑ πρέπει να κατατίθεται ένα αντίγραφό της Αντίστοιχα κατά την υποβολή ΜΑ απαιτείται και αντίγραφο της ΜΠΕ.

15 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 15 Οδηγία ΑΤΕΧ (Εκρηκτικές Ατμόσφαιρες) Οδηγία 94/9/EC (ATEX 95) του Συμβουλίου σχετικά με την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών για τις συσκευές και τα συστήματα προστασίας που προορίζονται για χρήση σε εκρήξιμες ατμόσφαιρες Οδηγία 99/92/EC (ATEX 137) του Συμβουλίου σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την βελτίωση της προστασίας της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων οι οποίοι είναι δυνατόν να εκτεθούν σε κίνδυνο από εκρηκτικές ατμόσφαιρες

16 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 16 Εφαρμογή της οδηγίας Εφαρμογή: Σε όλους τους χώρους όπου είναι δυνατόν οι εργαζόμενοι να εκτεθούν σε κίνδυνο λόγω εκρηκτικών ατμοσφαιρών. Εκρηκτική ατμόσφαιρα, νοείται μίγμα με αέρα, σε ατμοσφαιρικές συνθήκες, εύφλεκτων ουσιών υπό μορφή αερίων, ατμών, συγκεντρώσεων σταγονιδίων ή σκόνης, στο οποίο μετά την ανάφλεξη η μεταδίδεται στο σύνολο του μη καιόμενου μίγματος. Επικίνδυνοι, θεωρούνται οι χώροι στους οποίους είναι δυνατόν να δημιουργηθεί εκρηκτική ατμόσφαιρα σε βαθμό τέτοιο ώστε να απαιτούνται ειδικές προφυλάξεις για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων.

17 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 17 Ελληνική Νομοθεσία Προεδρικό Διάταγμα 42/2003 Υποχρεώσεις εργοδοτών: –Πρόληψη των εκρήξεων και προστασία –Αξιολόγηση των κινδύνων έκρηξης –Έγγραφο προστασίας από εκρήξεις –Συνεχής ενημέρωση εγγράφου –Σήμανση και ειδικός εξοπλισμός Κοινή Υπουργική Απόφαση 17081/2964/1996 «Συσκευές και συστήματα προστασίας που προορίζονται για χρήση σε εκρήξιμες ατμόσφαιρες».

18 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 18 Έγγραφο προστασίας από εκρήξεις Προσδιορισμός και αξιολόγηση των κινδύνων εκρήξεων Αναγκαία μέτρα για προστασία του προσωπικού σε έκρηξη Την ταξινόμηση των χώρων σε ζώνες Τους χώρους στους οποίους εφαρμόζεται το διάταγμα Λειτουργία και συντήρηση χώρου, εξοπλισμού εργασίας και συναγερμού ώστε να είναι ασφαλείς Μέτρα για ασφαλή χρήση του εξοπλισμού εργασίας

19 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 19 Ισχύς Διατάγματος Έναρξη ισχύος: 30 Ιουνίου 2003 Εφαρμογή: Σώματα Επιθεώρησης Εργασίας

20 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 20 Δικτυακοί Τόποι http://europa.eu.int/eur- lex/pri/el/oj/dat/2000/l_023/l_02320000128el00570064.pdf (Οδηγία ΑΤΕΧ 99/92 στα Ελληνικά) http://europa.eu.int/comm/enterprise/atex/indexinfor.htm (Ιστοσελίδα για την εφαρμογή της ΑΤΕΧ 94/9) http://europa.eu.int/comm/enterprise/atex/guide/guide_el.pdf (Κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή της ΑΤΕΧ 94/9)

21 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 21 ΑΤΕΧ (Υγιεινή και ασφάλεια στην εργασία) Οδηγία 89/391/ΕΟΚ του Συμβουλίου σχετικά με την εφαρμογή μέτρων για την προώθηση της βελτίωσης της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία. Εφαρμογή: σε όλους τους δημόσιους ή ιδιωτικούς τομείς δραστηριοτήτων (βιομηχανικές, γεωργικές, εμπορικές, διοικητικές, εκπαιδευτικές, πολιτιστικές, παροχής υπηρεσιών, αναψυχής, κλπ)

22 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 22 Ελληνική Νομοθεσία Υγιεινή και Ασφάλεια στην εργασία Προεδρικό Διάταγμα 17/1996 Προεδρικό Διάταγμα 159/1999 (Τροποποίηση) Νόμος 1568/85 για την Υγιεινή και Ασφάλεια των εργαζομένων Έλεγχος εφαρμογής: ΚΕΠΕΚ και Διευθύνσεις Επιθεώρησης Εργασίας

23 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 23 Απαιτήσεις Πρόληψη, Ενημέρωση και Κατάρτιση Τεχνικός ασφαλείας Γιατρός ασφαλείας Γραπτή Εκτίμηση επαγγελματικού κινδύνου Πρώτες Βοήθειες, Πυρασφάλεια και Εκκένωση Χώρων

24 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 24 Εκτίμηση επαγγελματικού κινδύνου 1) Προσδιορισμός των πηγών κινδύνου 2) Προσδιορισμός των εργαζομένων που ενδέχεται να εκτεθούν σε πηγές κινδύνου 3) Αξιολόγηση του κινδύνου 4) Λήψη μέτρων 5) Έλεγχος μέτρων, επανεξέταση και αναθεώρηση

25 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 25 Ποσοτική εκτίμηση κινδύνου Normal exposure (E = 3) R = S*E*P Negligible risk Low risk Medium risk Serious risk

26 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 26 Δικτυακοί Τόποι http://www.elinyae.gr (Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας) http://www.central.tee.gr/osh (Τεχνικό Επιμελητήριο) http://www.osh.gr/index_gr.html Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας – Γενική Διεύθυνση Συνθηκών και Υγιεινής στην Εργασία

27 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 27 Απαραίτητες μελέτες  SEVESO  IPPC  ATEX  Υγιεινή και Ασφάλεια Μελέτη ασφαλείας Έγγραφο προστασίας από εκρήξεις Γραπτή Εκτίμηση επαγγελματικού κινδύνου Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων

28 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 28 Συντονισμένη Δράση SHAPE-RISK SHARING EXPERIENCE ON RISK MANAGEMENT (HEALTH, SAFETY AND ENVIRONMENT) TO DESIGN FUTURE INDUSTRIAL SYSTEMS Στόχος: Η βελτίωση της ολοκληρωμένης διαχείρισης των κινδύνων της Χημικής Βιομηχανίας Αφορά: Διαχείριση κινδύνου μέσω των οδηγιών IPPC, SEVESO, Υγιεινής και Ασφάλειας, ATEX.

29 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 29 Προσδιορισμός και καταγραφή των προβλημάτων στην διαχείριση αποβλήτων και στην μείωση των κινδύνων σε όλα τα στάδια παραγωγής, αποθήκευσης και χρήσης επικίνδυνων ουσιών στην βιομηχανία. Διάδοση της γνώσης και προσδιορισμός των προδιαγραφών των δραστηριοτήτων για την επίτευξη καινοτόμων εξελίξεων με αποτέλεσμα την κατασκευή ασφαλέστερων και καθαρότερων βιομηχανικών συστημάτων.

30 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 30 WP1 WP2 WP3 WP4 WP5 WP6 WP7 Εναρμόνιση των οδηγιών IPPC και SEVESO Από την υγιεινή και ασφάλεια έως τα μεγάλα ατυχήματα Έρευνα και σύγκριση των κοινών εργαλείων Οργάνωση σε θέματα υγιεινής, ασφάλειας και περιβάλλοντος Πολιτική για την διαχείριση του περιβαλλοντικού κινδύνου Δημόσια αντίληψη και επικοινωνία της έννοιας του κινδύνου Ριζικές αλλαγές – καινοτομίες και προοπτικές Ενότητες Εργασίας 19 Συνεργαζόμενοι Φορείς

31 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 31 Κάθε συνεργάτης λειτουργεί στην χώρα του ως «σύνδεσμος» για την συλλογή απόψεων και πραγματικών αναγκών της βιομηχανίας και άλλων φορέων, και για την διάδοση των αποτελεσμάτων της δράσης

32 Ημερίδα S-2-S 23 Μαρτίου 2005 ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 32 Για περισσότερες πληροφορίες http://shaperisk.jrc.it/index.html myrto@ipta.demokritos.gr