2 ο ΜΑΘΗΜΑ Ο γάμος και το σύμφωνο συμβιώσεως στο πεδίο του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου

Ο Γάμος στο Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο

Άρθρο 13 του ΑΚ Ως «γάμος» νοείται όχι μόνο ο γάμος του ελληνικού δικαίου αλλά και κάθε θεσμός που είναι γνωστός στα διάφορα θετικά (ουσιαστικά δίκαια) ως γάμος∙ επομένως και η πολυγαμική ένωση, ο γάμος μεταξύ ομόφυλων προσώπων και ο μη χριστιανικός γάμος.

 Ρυθμιστέα σχέση: Οι ουσιαστικές προϋποθέσεις του γάμου θετικές προϋποθέσεις και κωλύματα (ηλικία συνάψεως γάμου, τυχόν συναίνεση ορισμένων προσώπων, κώλυμα συγγένειας ή υπάρχοντος γάμου)  Συνδετικό στοιχείο: Η ιθαγένεια ενός από τους μελλονύμφους Σε περίπτωση που τα πρόσωπα έχουν διαφορετική ιθαγένεια θα εφαρμοσθεί μόνον το ένα άπό τα δύο δίκαια  Αντικειμενικώς διαζευκτικό σύστημα Εφαρμοστέο είναι το δίκαιο που ευνοεί περισσότερο ή πλήττει λιγότερο το ουσιαστικό κύρος του γάμου

 Λχ. Πολιτικός – Θρησκευτικός - είτε το δίκαιο της ιθαγένειας ενός εκ των μελλονύμφων - είτε το δίκαιο του τόπου τελέσεως του γάμου  αντικειμενικώς διαζευκτικό σύστημα Εφαρμοστέο είναι το δίκαιο που ευνοεί περισσότερο ή πλήττει λιγότερο το τυπικό κύρος του γάμου

 Ο γάμος ως πρόκριμα του κανόνα συγκρούσεως Εφαρμογή του σχετικού κανόνα περί του εφαρμοστέου δικαίου του forum Παράδειγμα: Ο γάμος ως πρόκριμα του διαζυγίου Εφαρμοστέο δίκαιο αυτό που ορίζεται στο πλαίσιο του άρθρου 13

Ο γάμος ως πρόκριμα της lex causae της κυρίας σχέσεως  Θεωρία της lex fori: Εφαρμογή του σχετικού κανόνα συγκρούσεως του forum  Θεωρία ης lex causae: Εφαρμογή του σχετικού κανόνα συγκρούσεως του κράτους το δίκαιο του οποίου διέπει την κύρια σχέση

 Ο γάμος και ο Κανονισμός 4/2009 για τις διατροφές Άρθρο 21 Έλλειψη επιπτώσεων στην ύπαρξη οικογενειακών σχέσεων: «Η αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεως διατροφής δυνάμει του παρόντος κανονισμού δεν συνεπάγεται επ’ ουδενί την αναγνώριση της οικογενειακής σχέσης ή της σχέσης συγγένειας, γάμου ή αγχιστείας στην οποία βασίζεται η υποχρέωση διατροφής που αποτελεί το αντικείμενο της απόφασης»

 Ο γάμος και ο Κανονισμός 1259/2010 για το διαζύγιο και το δικαστικό χωρισμό (Ρώμη ΙΙ) Άρθρο 13 Διαφορές μεταξύ εθνικών δικαίων: «Καμία διάταξη του παρόντος κανονισμού δεν υποχρεώνει δικαστήρια συμμετέχοντος κράτους μέλους, το δίκαιο του οποίου δεν προβλέπει τον θεσμό του διαζυγίου ή δεν αναγνωρίζει τον εν λόγω γάμο ως έγκυρο για τον σκοπό της έκδοσης διαζυγίου, να εκδώσουν διαζύγιο κατ’ εφαρμογή του παρόντος κανονισμού».

 Ο γάμος και ο Κανονισμός 2201/2003 για τη διεθνή δικαιοδοσία και την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε γαμικές διαφορές και διαφορές γονικής μέριμνας ο οποίος καταργεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1347/2000 (Βρυξέλλες ΙΙα) Άρθρο 25 Διαφορές μεταξύ εφαρμοστέων δικαίων «Αποφάσεις που αφορούν διαζύγιο, δικαστικό χωρισμό ή ακύρωση γάμου δεν μπορούν να μην αναγνωρισθούν με την αιτιολογία ότι η νομοθεσία του κράτους μέλους αναγνώρισης δεν επιτρέπει διαζύγιο, δικαστικό χωρισμό ή ακύρωση γάμου στη βάση των ιδίων γεγονότων.»

 Περιπτώσεις στις οποίες ο γάμος έχει αποτελέσει αντικείμενο δικαστικής αποφάσεως Ο κανόνας συγκρούσεως δεν εφαρμόζεται πλέον Εφαρμογή έχουν οι διατάξεις για την αναγνώριση (αλλοδαπών) αποφάσεων Εφόσον η δικαστική απόφαση που αφορά το πρόκριμα δεν μπορεί να αναγνωρισθεί, οι λύσεις που ισχύουν κατ’ αρχήν ως προς το νομικό καθεστώς των προκριμάτων, ανακτούν την σημασία τους

Το Σύμφωνο Συμβίωσης στο Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο

Ενδεικτικά:  Καταρτίζεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο.  Καταχωρίζεται σε ειδικό ληξιαρχικό βιβλίο. Οι έννομες συνέπειες επέρχονται από και δια της καταχώρησης αυτής.  Περιορισμός της δυνατότητας συνάψεως συμφώνου συμβιώσεως μόνον μεταξύ ατόμων διαφορετικού φύλου  Ιδιαίτερη η σημασία της βουλήσεως των συντρόφων ως προς την ρύθμιση της σχέσεώς τους

Άρθρο 13 εδαφ. α΄ «Ο νόμος αυτός εφαρμόζεται σε κάθε σύμφωνο συμβίωσης, εφόσον αυτό έχει καταρτισθεί στην Ελλάδα ή ενώπιον ελληνικής προξενικής αρχής.»  Μεθοδολογική φύση του άρθρου 13 εδ.α΄: Μονομερής κανόνας συγκρούσεως

Κριτήριο του πεδίου εφαρμογής του εδαφ. α’ Η «ιθαγένεια της επιληφθείσας αρχής» σύμφωνα καταρτισθέντα σύμφωνα καταρτισθέντα στην Ελλάδα ενώπιον ελληνικών προξενικών (ενώπιον ελληνικών αρχών) αρχών

Άρθρο 13 εδαφ. β΄ «Σε κάθε άλλη περίπτωση, εφαρμόζεται το δίκαιο που ορίζεται από τους κανόνες του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου.» Β. Περιπτώσεις που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Ν. 3719/2008

Κριτήριο πεδίου εφαρμογής του εδαφ. β’ Η ιθαγένεια της επιληφθείσας αρχής σύμφωνα συμβίωσης καταρτισθέντα ενώπιον αλλοδαπής αρχής

Προκειμένου να εντοπίσουμε τους κανόνες ιδιωτικού διεθνούς δικαίου που θα εφαρμοστούν για το τυπικό και το ουσιαστικό κύρος του συμφώνου συμβίωσης πρέπει να προηγηθεί ο : …. Νομικός χαρακτηρισμός οικογενειακή σχέση; ή συμβατική σχέση; αναλογική εφαρμογή εφαρμογή 25 ΑΚ 13 ΑΚ; ή Σύμβασης της Ρώμης 1980;

 Η πρόταση Κανονισμού για τις περιουσιακές σχέσεις των καταχωρημένων συντρόφων [COM(2011) 127 τελικό] Η πρόταση δεν διακρίνει αναλόγως του εάν οι σύντροφοι είναι του ίδιου ή διαφορετικού φύλου Ανάγκη θεσπίσεως ρυθμίσεως που να «ικανοποιεί» τα κράτη μέλη που δεν γνωρίζουν τον θεσμό

 Η νομολογία του ΕΔΔΑ, όσον αφορά θέματα του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου  Η μεθοδολογική φύση της διεθνούς προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πεδίο του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου Κανόνες αμέσου εφαρμογής; Έκφραση της δημοσίας τάξεως;

 Προσφυγές αρ /09 και 32684/09  Η σημασία της αποφάσεως για την ελληνική έννομη τάξη Όσον αφορά τις εσωτερικές σχέσεις Όσον αφορά τις σχέσεις με στοιχεία αλλοδαπότητας