Η ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΝΟΥΚΛΕΪΚΩΝ ΟΞΕΩΝ
Νουκλεοτίδια Φωσφορικό οξύ Σάκχαρο Μια αζωτούχα βάση Τα νουκλεϊκά οξέα αποτελούνται από Νουκλεοτίδια που αποτελούνται από Φωσφορικό οξύ και Σάκχαρο Μια αζωτούχα βάση
DNA RNA Δεο-ριβο-νουκλεοτίδια Φωσφορικό οξύ Δεοξυ-ριβόζη Αδενίνη (A) Κυτοσίνη (C) Γουανίνη (G) Θυμίνη (T) Ριβο-νουκλεοτίδια Φωσφορικό οξύ Ριβόζη Αδενίνη (A) Κυτοσίνη (C) Γουανίνη (G) Ουρακίλη (U)
Παρατηρώντας το διάγραμμα (α) εύκολα μπορεί κανείς να φανταστεί το DNA στο χώρο. Μοιάζει με στριφτή ανεμόσκαλα με αναρίθμητα σκαλοπάτια. Ο σκελετός της (β) αποτελείται από δυο παράλληλες αλυσίδες, που γίνονται από φωσφορικό οξύ (φ) και το σάκχαρο δεοξυριβόζη (δ). Τα μόρια αυτά εναλλάσσονται σταθερά κατά τον ακόλουθο τρόπο: φ-δ-φ-δ-φ-... Τα σκαλοπάτια είναι φτιαγμένα από 4 βάσεις: αδενίνη (Α),θυμίνη (Τ),κυτοσίνη (C),γουανίνη (G). Προσέξτε τα 4 χρώματα στα «σκαλοπάτια». Παριστάνουν τις 4 βάσεις. Παρατηρήστε ότι κάθε χρώμα συνδυάζεται σταθερά με ένα μόνο διαφορετικό. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Η κάθε βάση έχει το δικό της ζευγάρι. Π.x. Γράψτε στο κόκκινο χρώμα αδενίνη (Α), δίπλα της, στο πορτοκαλί, θυμίνη (Τ). Στο κίτρινο κυτοσίνη (C), δίπλα της, στο πράσινο γουανίνη (G). Έτσι αντιλαμβανόμαστε πώς ζευγαρώνουν οι βάσεις. Λέμε ότι: η αδενίνη είναι συμπληρωματική της θυμίνης η κυτοσίνη συμπληρωματική της γουανίνης. DNA Α Τ Τ Α C G Α Τ G C Τ Α G C
Παρατηρώντας το διάγραμμα (α) μπορούμε να φανταστούμε το RNA στο χώρο. Μοιάζει με μια μονή αλυσίδα. Ο σκελετός της (β) αποτελείται από φωσφορικό οξύ και το σάκχαρο ριβόζη. Τα μόρια αυτά εναλλάσσονται σταθερά κατά τον ακόλουθο τρόπο: φ-ρ-φ-ρ-φ-... Σε κάθε μόριο ριβόζης είναι ενωμένη μία από τις 4 βάσεις: αδενίνη (Α) , ουρακίλη (U ) κυτοσίνη (C) και γουανίνη (G). RNA (β) (α)
Τύποι RNA Υπάρχουν διαφορετικά είδη RNA: Το αγγελιοφόρο ή mRNA (messenger) Το μεταφορικό ή tRNA (tranporter) Και το ριβοσωμικό ή rRNA
Διαφορές DNA-RNA DNA RNA Σχηματίζει δίκλωνη έλικα Συμπληρωματική βάση της αδενίνης είναι η θυμίνη Το σάκχαρο των νουκλεοτιδίων είναι η δεοξυριβόζη Απαντάται σε ένα τύπο Σχηματίζει μονόκλωνη αλυσίδα Συμπληρωματική βάση της αδενίνης είναι η ουρακίλη Το σάκχαρο των νουκλεοτιδίων είναι η ριβόζη Απαντάται σε τρεις τύπους (m,t,r)