Κλινική προσέγγιση του πολυτραυματία ΣΤ΄ Εξάμηνο / Κλινική Σημειολογία Κλινική προσέγγιση του πολυτραυματία
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΒΑΣΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ Το τραύμα σκοτώνει με μια συγκεκριμένη χρονική σειρά αεραγωγός >αναπνευστική ικανότητα >απώλεια αίματος >ΚΕΚ
Διαφορές του πολυτραυματία από τον παθολογικό ασθενή Η απουσία οριστικής διάγνωσης δεν πρέπει να αναστέλλει την εφαρμογή της κατάλληλης θεραπείας Το λεπτομερές ιστορικό δεν είναι απαραίτητο για την έναρξη εκτίμησης του τραυματία - Μνημοτεχνικό: Α (airway- αεραγωγός) + ΑΜΣΣ Β (breathing - αερισμός) C (circulation - κυκλοφορικό, αιμορραγία) D (disability - νευρολογική κατάσταση) Ε (exposure/environment - έκδυση)
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ Ποτέ δεν προχωρούμε στο επόμενο βήμα, εάν δεν εξασφαλίσουμε (αντιμετωπίσουμε) το ελεγχόμενο. Σε τακτά χρονικά διαστήματα επανελέγχουμε τα προηγούμενα βήματα (κίνδυνος επιδείνωσης) Οι προτεραιότητες είναι ίδιες σε όλες τις ηλικίες των τραυματιών (διαφορά στην ανταπόκριση στο τραύμα και την αντιμετώπιση) Εάν οι ανάγκες υπερβαίνουν τις δυνατότητές μας, οργάνωση ασφαλούς διακομιδής
ΑΕΡΑΓΩΓΟΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Επισκόπηση: ξένα σώματα, αίμα, παραμόρφωση οστών προσώπου, διατιτραίνον τραύμα τραχήλου, αιμάτωμα, εργώδης- συρρίτουσα αναπνοή, ταχύπνοια, βράγχος φωνής ομιλών τραυματίας βατός αεραγωγός Ψηλάφηση: ανατομικών δομών προσώπου- τραχήλου, υποδόριο εμφύσημα, κριγμός Οξύμετρο: χαμηλός κορεσμός αιμοσφαιρίνης
ΑΕΡΑΓΩΓΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Αφαίρεση ξένων σωμάτων από το στοματοφάρυγγα- αναρρόφηση Τεχνικές διατήρησης του αεραγωγού Ανύψωση πώγωνος Έκταση κάτω γνάθου
ΑΕΡΑΓΩΓΟΣ Στoματο-ρινοφαρυγγικός αεραγωγός Διασωλήνωση Χειρουργικός αεραγωγός εμφύσηση με βελόνη κρικοθυρεοειδοτομή
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΜΣΣ Όλα τα προλεχθέντα εκτελούνται με μεγάλη προσοχή, ώστε να αποφεύγονται οι κινήσεις του αυχένα. Οι τραυματίες πρέπει να θεωρείται ότι φέρουν κάκωση στην ΑΜΣΣ όταν υπάρχει θλαστική κάκωση πάνω από τις κλείδες μεταβαλλόμενο επίπεδο συνείδησης δηλώνεται από την μηχανική της κάκωσης Κατάλληλη ακινητοποίηση ΑΜΣΣ μέχρι να αποκλεισθεί η τυχούσα κάκωση (κλινική εκτίμηση, α/κος έλεγχος)
ΑΕΡΙΣΜΟΣ ΕΠΑΡΚΗΣ ΑΕΡΙΣΜΟΣ Καλή λειτουργία -των πνευμόνων -του διαφράγματος -του θωρακικού τοιχώματος ΕΚΤΙΜΗΣΗ Επισκόπηση: συμμετρική έκπτυξη του θωρ. κλωβού, εξωτερικές κακώσεις, συχνότητα- βάθος αναπνοών Ψηλάφηση: κριγμός (υποδόριο εμφύσημα, # πλευρών)) Ακρόαση : συμμετρικότητα ή απουσία αναπνευστικού ψιθυρίσματος Επίκρουση: τυμπανικότητα ή αμβλύτητα
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ -Όγκου αίματος: επίπεδο συνείδησης -Όγκου αίματος: επίπεδο συνείδησης (7% ΒΣ) χρώμα του δέρματος ποιότητα, ρυθμικότητα, συχνότητα σφυγμού ΑΠ (απώλεια 30-40% ενδαγγειακού όγκου) Διούρηση: >0,5 ml/h ενήλικες 1 ml/h παιδιά -Αναγνώριση του shock: ανεπαρκής αιμάτωση ΚΝΣ, νεφρών, δέρματος
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Εντόπιση και επίσχεση εξωτερικής αιμορραγίας -άμεση πίεση -νάρθηκες με αεροθάλαμο -Tourniquet (σε κεντρικούς ακρωτηριασμούς) Τοποθέτηση 2 φλεβοκαθετήρων μεγάλης διαμέτρου Έναρξη έγχυσης κρυσταλλοειδών υγρών (δόση εφόδου), αίματος Monitoring (ΗΚΓ) Τοποθέτηση ουροκαθετήρα – έλεγχος διούρησης Ακτινολογικός έλεγχος θώρακος, πυέλου, U/S (χώρος αναζωογόνησης) Τοποθέτηση ρινογαστρικού καθετήρα Η ανταπόκριση του τραυματία εκτιμάται από την επάνοδο σε φυσιολογικά επίπεδα των ζωτικών σημείων, της διούρησης, της οξεοβασικής ισορροπίας και του επιπέδου συνείδησης
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Άμεση ανταπόκριση Παροδική ανταπόκριση συνεχιζόμενη αιμορραγία επανεκτίμηση αερισμού, U/S, CT, ΔΠΠ, ΚΦΠ, έναρξη μετάγγισης Μικρή ή καθόλου ανταπόκριση άμεση χειρουργική παρέμβαση μη ολιγαιμικό shock
ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Επίπεδο συνείδησης κλίμακα Γλασκώβης Υποξία, υποογκαιμία, κάκωση του ΚΝΣ, αλκοόλ, φάρμακα Εξέταση των κορών μέγεθος, ισότητα, αντίδραση στο φως
ΕΚΔΥΣΗ/ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Αφαίρεση όλων των ενδυμάτων, ώστε η κλινική εξέταση να είναι πλήρης * Πρόληψη της υποθερμίας κουβέρτες, προθερμασμένοι οροί- αίμα, κατάλληλη θερμοκρασία περιβάλλοντος * Προσοχή: πάντα η ΣΣ να παραμένει σε ουδέτερη θέση
Κατά την πρωτοβάθμια εκτίμηση και αντιμετώπιση του πολυτραυματία δεν έχουν θέση οι ειδικές παρακλινικές εξετάσεις
ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΕΞΕΤΑΣΗ ΠΑΣΧΟΝΤΟΣ Λήψη ιστορικού Πλήρης εξέταση από την κεφαλή ως τα πόδια (πρόσθιας και οπίσθιας επιφάνειας σώματος) όλων των συστημάτων επανεκτίμηση ABC Ακινητοποίηση ΣΣ και των άκρων (υποψία κάκωσης ή κατάγματος) Αντιμετώπιση θλαστικών τραυμάτων (εφόσον αιμορραγούν) Διαγνωστικές εξετάσεις: ακτινογραφίες, CT θώρακα-κοιλιάς- εγκεφάλου, αγγειογραφία κ.τ.λ