Συγγενείς λοιμώξεις 1

Συγγενείς λοιμώξεις Λοίμωξη από toxoplasma gondii Λοίμωξη από ιό ερυθράς Λοίμωξη από ιό CMV(κυτταρομεγαλοιός) Λοίμωξη από ιό έρπητα Συγγενής σύφιλη Λοίμωξη από ιό ανεμευλογιάς

Συγγενής Λοίμωξη από toxoplasma gondii Το τοξόπλασμα είναι ενδοκυττάριο παράσιτο Ο άνθρωπος μολύνεται από τα κόπρανα της γάτας, με χώμα μολυσμένο από αυτά ή από βρώση κρέατος που δεν είναι καλά ψημένο. Η λοίμωξη στο φυσιολογικό ενήλικα είναι συνήθως ασυμπτωματική Συχνότητα συγγενούς τοξοπλάσμωσης:3-10 νέες περιπτώσεις /1000 γεννήσεις Το νεογνό συνήθως μολύνεται μετά από πρωτολοίμωξη της μητέρας Η πιθανότητα μετάδοσης του παρασίτου είναι μεγαλύτερη όσο πιο προχωρημένη είναι η κύηση(25% το 1ο τρίμηνο,54% το 2ο τρίμηνο και 65% το 3ο τρίμηνο) Αλλά η νόσος και οι βλάβες που προκαλεί είναι πιο βαριά όσο πιο ανώριμο είναι το έμβρυο (75% των εμβρύων που προσβάλλονται το 1ο τρίμηνο έχουν βλάβες)

Κλινική εικόνα συγγενούς τοξοπλάσμωσης Αποβολή Πρόωρος τοκετός Στο 85% των ασυμπτωματικών νεογνών κατά τη γέννηση αργότερα εμφανίζεται χοριοαμφιβληστροειδίτιδα 10-20% νευρολογικά επακόλουθα Στα συμπτωματικά νεογνά τα συμπτώματα είναι: Υδροκέφαλος, χοριοαμφιβληστροειδίτιδα ενδοκράνιες αποτιτανώσεις θρομβοπενία πετεχειώδες εξάνθημα ηπατοσπληνομεγαλία ίκτερος Σπασμοί αύξηση του λευκώματος και των κυττάρων στο ΕΝΥ

Διάγνωση συγγενούς τοξοπλάσμωσης Το παράσιτο απομονώνεται από τον πλακούντα, το αμνιακό υγρό, το αίμα ή το ΕΝΥ Αλλά στην πράξη χρησιμοποιούμε την μέτρηση των ειδικών IgM και IgG αντισωμάτων στον ορό του νεογνού: Παρουσία IgM αντισωμάτων ή IgG σε ανερχόμενο τίτλο με μεσοδιάστημα 3-4 εβδομάδων είναι διαγνωστικό συγγενούς τοξοπλάσμωσης. Πιο ειδικά είναι τα IgA αντισώματα για τη διάγνωση ενεργής νόσου στη μητέρα και στο νεογνό.

Πρόληψη συγγενούς τοξοπλάσμωσης Αποφυγή επαφής με γάτες κατά την εγκυμοσύνη Καλό πλύσιμο των λαχανικών Το κρέας πρέπει να είναι καλά ψημένο Συχνός ορολογικός έλεγχος κατά τη διάρκεια της κύησης και έγκαιρη έναρξη θεραπείας.

Συγγενής ερυθρά Η συχνότητα της έχει ελαττωθεί σημαντικά με την καθιέρωση του εμβολιασμού για ερυθρά στα παιδιά στην παιδική ηλικία Παρόλα αυτά εξακολουθούν και παρατηρούνται επιδημίες ερυθράς και συγγενούς ερυθράς Η συχνότητα προσβολής του εμβρύου αν η μητέρα νοσήσει μέσα στις πρώτες 12 εβδομάδες της κύησης φθάνει το 90% Αυτή η συχνότητα ελαττώνεται στο 30% αν η νόσηση συμβεί στο 2ο τρίμηνο της κύησης. Η συχνότητα εμφάνισης συγγενών ανωμαλιών στο έμβρυο εξαρτάται και αυτή από το χρόνο προσβολής του από τον ιό της ερυθράς και φθάνει το 61% αν η προσβολή συμβεί τις πρώτες 4 εβδομάδες της κύησης. Σε επαναμόλυνση άνοσης μητέρας κατά τη διάρκεια της κύησης ο κίνδυνος εμφάνισης ανωμαλιών στο έμβρυο είναι πιο μικρός

Κλινική εικόνα συγγενούς ερυθράς Σε λοίμωξη από ερυθρά κατά την κύησης επίνοσης μητέρας μπορεί να συμβούν τα εξής: Αυτόματη αποβολή Καθυστέρηση της ενδομήτριας αύξησης Μικροκεφαλία Βλάβη του ακουστικού νεύρου με ακόλουθη κώφωση Χοριοαμφιβληστροειδίτιδα (εικόνα σαν αλατοπίπερου) Μικροφθαλμία Μηνιγγοεγεφαλίτιδα Ανοικτός βοτάλειος πόρος Περιφερική στένωση της πνευμονικής αρτηρίας Μεσοκοιλιακή επικοινωνία Διάμεση πνευμονία Μυοκαρδίτιδα Ίκτερος Ηπατίτιδα Από το δέρμα εμφανίζονται ερυθροκυτταρικές φυσαλίδες ή πετεχειώδες εξάνθημα Στα οστά μπορεί να εμφανιστούν ταινιοειδείς αραιωτικές εστίες αιμοποίησης α

Κλινική εικόνα συγγενούς ερυθράς Ορισμένα νεογνά μπορεί να είναι ασυμπτωματικά κατά τη γέννηση και μερικούς μήνες μετά εμφανίζουν πνευμονίτιδα, χρόνια διάρροια και ανοσολογικά προβλήματα Όψιμα πολλά χρόνια αργότερα μπορεί να εμφανιστεί υποθυρεοειδισμός και σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1

Διάγνωση συγγενούς ερυθράς Απομόνωση του ιού από τα ούρα ή το στοματοφάρυγγα αφού η απέκκριση του μπορεί να κρατήσει μέχρι και 2 χρόνια μετά τη μόλυνση Ανίχνευση ειδικών IgM και IgG αντισωμάτων στον ορό του νεογνού

Πρόληψη συγγενούς ερυθράς Ενεργός ανοσοποίηση των παιδιών πριν από την εφηβική ηλικία Ανοσολογικός έλεγχος και ενεργός ανοσοποίηση όλων των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας

Συγγνενής λοίμωξη από κυτταρομεγαλοιό Ο κυτταρομεγαλοιός αποτελεί το πιο συχνό αίτιο συγγενούς λοίμωξης κατά την περιγεννητική περίοδο με συχνότητα 0,4-2,4% των ζώντων νεογνών. Συνήθως η λοίμωξη στον υγιή ενήλικα είναι ασυμπτωματική. Μεταδίδεται ο ιός είτε με σεξουαλική επαφή είτε με στενή επαφή π.χ. στα νήπια στους βρεφονηπιακούς σταθμούς Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί κατά την κύηση, κατά τη γέννηση και μετά την γέννηση. Ο κίνδυνος προσβολής του εμβρύου στην πρωτομόλυνση της εγκύου φθάνει το 30-40% Ο κίνδυνος για εμφάνισης σοβαρών ανωμαλιών στο έμβρυο είναι αν η λοίμωξη γίνει το πρώτο τρίμηνο της κύησης.

Κλινική εικόνα λοίμωξης από τον κυτταρομεγαλοιό Προσβολή του ΚΝΣ που εκδηλώνεται ως εγκεφαλίτιδα με σπασμούς και αυξημένα επίπεδα λευκώματος στο ΕΝΥ Επίσης αποτιτανώσεις παρατηρούνται σε λιγότερο από 1% των περιπτώσεων και υποδηλώνουν μόλυνση του εμβρύου κατά το 1ο τρίμηνο της κύησης. Οι αποτιτανώσεις εμφανίζονται περικοιλιακά και φαίνονται και στη απλή ακτινογραφία. Η αναστολή της ανάπτυξης του εγκεφάλου οδηγεί σε μικροκεφαλία ενώ η απόφραξη της 4ης κοιλίας μπορεί να οδηγήσει σε υδροκέφαλο. Από τους οφθαλμούς εμφανίζεται χοριοαμφιβληστροειδίτιδα, ατροφία του οπτικού νεύρου, μικροφθαλμία και στραβισμός. Το ακουστικό νεύρο προσβάλλεται συχνά(50% των νεογνών με συμπτωματική λοίμωξη ) και μπορέι να εμφανισθεί και μετά από πολλά χρόνια.

Κλινική εικόνα λοίμωξης από τον κυτταρομεγαλοιό Επίσης μπορεί να εμφανιστεί ηπατομεγαλία, ίκτερος αύξηση των τρανσαμινασών Πετεχειώδες εξάνθημα Θρομβοπενία Αιμολυτική αναιμία Διάμεση πνευμονίτιδα Γραμμοειδείς αλλοιώσεις στα οστά.

Διάγνωση συγγενούς λοίμωξης από κυτταρομεγαλοιό Ο ιός αποβάλλεται στα ούρα και στο φάρυγγα των μολυσμένων νεογνών και αποβάλλεται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η απομόνωση του στα ούρα ή στο φαρυγγικό επίχρισμα αποτελεί την καλύτερη διαγνωστική μέθοδο. Η ανίχνευση των ειδικών IgM και IgG αντισωμάτων στον ορό μπορεί να οδηγήσει στη διάγνωση της συγγενούς λοίμωξης Στις ημέρες μας ο ιός μπορεί να ανιχνευθεί στο αίμα ή στο ΕΝΥ με τη μέθοδο PCR.

Πρόληψη λοίμωξης από κυτταρομεγαλοιό Η καλή τήρηση των κανόνων υγιιεινής συμβάλλει στην προφύλαξη λοίμωξης της εγκύου

Συγγενής λοίμωξη από τον ιό του απλού έρπητα Συχνότητα λοίμωξης του νεογνού από τον ιό του απλού έρπητα:1/6000 γεννήσεις. Οι περισσότερες λοίμωξης οφείλονται στον ερπητοιό 2 και οι λιγότερες στον ερπητοιό 1. Οι περισσότερες μητέρες των νεογνών με συγγενή ερπητική λοίμωξη είναι τελείως ασυμπτωματικές κατά τον τοκετό. Η λοίμωξη μπορεί να γίνει ενδομήτρια, κατά τον τοκετό και μετά τη γέννηση. Ο κυριότερος χρόνος μετάδοσης είναι κατά τον τοκετό και ιδίως όταν πρόκειται για πρωτολοίμωξη της μητέρας(50% η πιθανότητα λοίμωξης συγκριτικά με 4% σε επαναλοίμωξη) Ο κίνδυνος μόλυνσης του νεογνού αυξάνεται σε προωρότητα, σε παρατεταμένη ρήξη θυλακίου και σε χειρισμούς κατά τη διάρκεια του τοκετού.

Κλινική εικόνα λοίμωξης από ερπητοιό Κλινική εικόνα λοίμωξης από ερπητοιό Τα συμπτώματα εμφανίζονται κατά τη γέννηση ή λίγο μετά και περιλαμβάνουν : φυσαλιδώδες εξάνθημα δερματικές ουλές σπασμούς μικροκεφαλία υδρανεγκεφαλία ενδοκρανισκές αποτιτανώσεις Μικροφθαλμία ηπατοσπληνομεγαλία χοριοαμφιβληστροειδίτιδα.

Γενικευμένη νόσος εμφανίζεται στο 20-50 των περιπτώσεων νεογνικής λοίμωξης Εκδηλώνεται 9-11 ημέρες μετά τον τοκετό και προσβάλλει κυρίως το ήπαρ, τα επινεφρίδια αλλά και άλλα όργανα. Δεν είναι τυπική ερπητικής λοίμωξης και συνήθως μιμείται εικόνα σηψαιμίας δηλαδή χαρακτηρίζεται από πυρετό, λήθαργο, ανορεξία, έμετο ,αναπνευστική δυσχέρεια,ίκτερο, σπασμούς, διάχυτη ενδοαγγειακή πήξη.Η θνητότητα φθάνει το 80%. Η 2η μορφή της συγγενούς ερπητικής λοίμωξης εκδηλώνεται ως εγκεφαλίτιδα και δεν διαφέρει από την κλινική εικόνα άλλων εγκεφαλιτίδων Το ΕΝΥ στην ερπητική εγκεφαλίτιδα μπορεί να είναι αιμορραγικό Η εντοπισμένη μορφή αφορά το 20-40% του συνόλου των προσβεβλημένων νεογνών και χαρακτηρίζεται από φυσαλιδώδες εξάνθημα στο δέρμα και στο στοματικό βλενογόνο και από τους οφθαλμούς κερατοεπιπεφυκίτιδα..Μπορεί η μορφή αυτή να εξελιχθεί σε γενικευμένη νόσο.

Διάγνωση συγγενούς ερπητικής λοίμωξης Απομόνωση του ιού από το υγρό των φυσαλίδων του δέρματος, το ΕΝΥ, ούρα κλπ. Ανίχνευση ειδικών IgM και IgG αντισωμάτων στον ορό και ΕΝΥ Ανίχνευση του ιού στο αίμα /ΕΝΥ με PCR Στην ερπητική εγκεφαλίτιδα σημαντικά προσφέρει και το ΗΕΦμα και ο απεικονιστικός έλεγχος με MRI με διάσπαρτες υποπυκνωτικές περιοχές και στα δύο ημισφαίρια, αιμορραγίες ή αποτιτανώσεις στο φλοιό, θάλαμο και περικοιλιακή λευκή ουσία

Συγγενής σύφιλη Συχνότητα:1/1000 γεννήσεις Η μετάδοση γίνεται διαπλακουντιακά όταν η έγκυος βρίσκεται στο 1ο ή στο 2ο στάδιο της νόσου. Ο κίνδυνος μετάδοσης είναι μεγαλύτερος κατά το δεύτερο μισό της κύησης.

Κλινική εικόνα συγγενούς σύφιλης Αποβολή Πρόωρος τοκετός Ύδρωπας Περιλαμβάνει δύο χαρακτηριστικά σύνδρομα: Πρώιμη συγγενής σύφιλη Όψιμη συγγενής σύφιλη

Πρώιμο σύνδρομο συγγενούς σύφιλης Καθυστέρηση της ενδομήτριας αύξησης Ηπατίτιδα Ηπατομεγαλία Ίκτερος Αύξηση των τρανσαμινασών Γενικευμένη λεμφαδενική διόγκωση Αιμολυτική αναιμία Λευκοκυττάρωση Θρομβοπενία

Στο στόμα εμφανίζονται λευκόφαιες πλάκες που έχουν μικρόβια Στις παλάμες και στα πέλματα εμφανίζεται το χαρακτηριστικό κηλιδοβλατιδώδες συφιλιδικό εξάνθημα που ακολουθείται από απολέπιση. Χαρακτηριστική επίσης είναι η συφιλιδική ρινίτιδα με υδαρή ή βλεννοαιματηρή έκκριση Στα οστά παρατηρείται περιοστίτιδα οστεοχονδρίτιδα στις μεταφύσεις των μακρών οστών Οι οστικές αλλοιώσεις είναι επώδυνες και οδηγούν σε ψευδοπαράλυση Νευροσύφιλη με τη μορφή της οξείας μηνιγγίτιδας εμφανίζεται στο 40-60% των προσβεβλημέων νεογνών Από τους οφθαλμούς παρατηρείται γλαύκωμα ,χοριοαμφιβληστροειδίτιδα ,ραγοειδίτιδα

΄Οψιμο σύνδρομο συγγενούς σύφιλης Χαρακτηριστική είναι η βλάβη των μόνιμων κοπτήρων που εμφανίζονται μικροί, αποχρωματισμένοι με εγκοπή στο κέντρο Προπέτεια του μετώπου ως συνέπεια της οστείτιδας Ραγάδες του άνω χείλους λόγω της συφιλιδικής ρινίτιδας Ψυχοκινητική καθυστέρηση, υδροκέφαλος,σπασμοί, παρέσεις κρανιακών νεύρων, κώφωση, ατροφία του οπτικού νεύρου

Διάγνωση συγγενούς σύφιλης Ανίχνευση της σπειροχαίτης στο ΕΝΥ,συφιλιδικές πλάκες κλπ Ορολογικές αντιδράσεις: Μη τρεπονημικές:VDRL,,RPR,MHA Τρεπονημικές(FTA-ABS). Όταν ο τίτλος των μη τρεπονημικών αντιδράσεων είναι 4πλάσιος του τίτλου της μητέρας τίθεται η διάγνωση

Επίκτητες λοίμωξης νεογνού Οι λοιμώξεις αποτελούν κύρια αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας κατά τη νεογνική περίοδο. Περιλαμβάνουν; Νεογνική σηψαιμία Νεογνική μηνιγγίτιδα Νεογνική πνευμονία Ουρολοίμωξη Ομφαλίτιδα Μαστίτιδα Οστεομυελίτιδα Αρθρίτιδα

Νεογνική σηψαιμία Συχνότητα:1-10 περιπτώσεις για 1000 γεννήσεις ζώντων νεογνών Στα πρόωρα ο κίνδυνος αυτός είναι 4-10 φορές μεγαλύτερος Πρώιμη σηψαιμία: Εικόνα shock ή αναπνευστικής ανεπάρκειας

΄Οψιμη σηψαιμία Υπερθερμία,υποθερμία Αναπνευστική δυσχέρεια: Άπνοια ή κυάνωση Ίκτερος Ηπατομεγαλία Λήθαργος Ευερεθιστότητα Ανορεξία Έμετοι Γαστρική διάταση Διάρροια

Προδιαθεσικοί παράγοντες Παρατεταμένη ρήξη θυλακίου>24 ώρες Χοριοαμνιονίτιδα Αποικισμός εγκύου με β-αιμολυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Β Δύσοσμο αμνιακό υγρό Ουρολοίμωξη Χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο Φυλή Προωρότητα Άρρεν φύλο Περιγεννητική ασφυξία Καθετηριασμός ομφαλικών αγγείων Διασωλήνωση Παρεντερική διατροφή Τοποθέτηση ηλεκτροδίων Χώρος νοσηλείας Αναλογία νοσηλευτών/νεογνών

Υπεύθυνοι μικροοργανισμοί Β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος ομάδας Β Κολοβακτηρίδιο Χρυσίζων σταφυλόκοκκος Πρωτέας Λιστέρια μονοκυτογόνος Αιμόφιλος ινφλουέντσας Ψευδομονάδα, Κλεμπσιέλλα Enterobacter Serratia Εντερόκοκκος Ιοί:Εντεροιοί Αδενοιοί,ροταιοί Μύκητες

Διάγνωση-Αντιμετώπιση Λήψη καλλιεργειών από παντού: αίμα, ΕΝΥ, ούρα, ομφαλό, ρινικό επίχρισμα, οφθαλμός, δερματική βλάβη) Γενική αίματος, βιοχημικός έλεγχος, ΤΚΕ Άμεσα έναρξης αντιβίωσης με αντιβιοτικά που καλύπτουν τα πιο πιθανά μικρόβια Υποστηρικτική αγωγή του νεογνού(ενυδάτωση, χορήγηση πλάσματος, ανοσοσφαιρινών, υποστήριξη αναπνοής και καρδιακής λειτουργίας) Χορήγηση φαρμάκων για τη αντιμετώπιση της καταπληξίας