ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 7.1 Το αλφάβητο της ΓΛΩΣΣΑΣ Η ΓΛΩΣΣΑ είναι η γλώσσα προγραμματισμού που θα χρησιμοποιήσουμε - Ο προγραμματισμός με τη ΓΛΩΣΣΑ εστιάζεται στην ανάπτυξη του αλγορίθμου και τη μετατροπή του σε σωστό πρόγραμμα το αλφάβητο της ΓΛΩΣΣΑΣ αποτελείται από τα παρακάτω σύμβολα ΓΡΑΜΜΑΤΑ Κεφαλαία ελληνικά Α – Ω Μικρά ελληνικά α – ω Κεφαλαία λατινικά A – Z Μικρά λατινικά a – z ΨΗΦΙΑ 0 έως 9 ΕΙΔΙΚΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ + - * / = ּ ( ) . , ‘ ! & κενός χαρακτήρας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 7.2 Τύποι δεδομένων Στην ΓΛΩΣΣΑ, όπως και σε όλες σχεδόν τις γλώσσες προγραμματισμού, πρέπει να δηλώσουμε τον τύπο των δεδομένων Στην ΓΛΩΣΣΑ χρησιμοποιούνται οι παρακάτω τύποι δεδομένων Ακέραιος τύπος. Περιλαμβάνει τους ακέραιους αριθμούς όπως τους γνωρίζουμε από τα μαθηματικά. Οι ακέραιοι μπορούν να είναι θετικοί, αρνητικοί ή μηδέν, πχ 100, -14, 0, 1345 Πραγματικός τύπος. Περιλαμβάνει τους πραγματικούς αριθμούς όπως τους γνωρίζουμε από τα μαθηματικά. Οι πραγματικοί μπορούν να είναι θετικοί, αρνητικοί ή μηδέν, πχ 3.14, 2.2344, -576.344 Χαρακτήρας. Ο τύπος αυτός αναφέρεται τόσο σε έναν χαρακτήρα όσο και μία σειρά χαρακτήρων. Ως χαρακτήρας αναφέρεται οτιδήποτε μπορεί να παραχθεί από το πληκτρολόγιο. Οι χαρακτήρες πρέπει να βρίσκονται μέσα σε απλά εισαγωγικά., πχ ‘Γιώργος’, ‘Α’, ‘Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον’, ’12 μέρες’. Οι χαρακτήρες ονομάζονται αλλιώς και αλφαριθμητικά. Λογικός. Ο τύπος αυτός δέχεται μόνο δύο τιμές ΑΛΗΘΗΣ, ΨΕΥΔΗΣ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 7.3 Σταθερές Οι σταθερές( constants ) είναι προκαθορισμένες τιμές που δεν αλλάζουν κατά την διάρκεια εκτέλεσης του προγράμματος. Μπορεί να είναι ακέραιες, πραγματικές, χαρακτήρες ή λογικές, Η ΓΛΩΣΣΑ επιτρέπει την αντιστοίχηση σταθερών τιμών σε ονόματα, εφόσον αυτά δηλωθούν στο τμήμα δήλωσης σταθερών στην αρχή του προγράμματος, παραδείγματα: Ονόματα αποκτούν σταθερή τιμή. Τα ονόματα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν οπουδήποτε στο πρόγραμμα, αλλά δεν επιτρέπεται η αλλαγή της τιμής τους. Η χρήση των σταθερών κάνει το πρόγραμμα πιο κατανοητό και επομένως ευκολότερο στη συντήρηση και τη διόρθωση ΚΑΝΟΝΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΟΝΟΜΑΤΩΝ. Τα ονόματα μπορούν να αποτελούνται από: μικρά ή κεφαλαία ελληνικά γράμματα μικρά ή κεφαλαία λατινικά γράμματα ψηφία ( 0 – 9 ) τον χαρακτήρα κάτω παύλα ( underscore ) ‘_’ Τα ονόματα πρέπει να αρχίζουν από γράμμα Τα ονόματα δεν πρέπει να είναι δεσμευμένες λέξεις, δηλ λέξεις που χρησιμοποιεί η ΓΛΩΣΣΑ, πχ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ, ΑΚΕΡΑΙΟΣ, ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ, ΑΝ κ.λ.π. Παραδείγματα σωστών ονομάτων. Α, Όνομα, Τιμή, Τυπική_απόκλιση, Α100 Παραδείγματα λανθασμένων ονομάτων. 100ΑΒ, Μέση Τιμή, Κόστος$ ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΠΙ = 3.14149 ΦΠΑ = 0.18 ΟΝΟΜΑ = ‘Γιώργος’
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 7.4 Μεταβλητές Οι μεταβλητές είναι ονόματα των οποίων η τιμή μπορεί να αλλάξει κατά την διάρκεια της εκτέλεσης του προγράμματος Οι μεταβλητές αντιστοιχούνται από τον μεταγλωττιστή σε μια συγκεκριμένη θέση μνήμης του υπολογιστή. Η τιμή αυτής της θέσης μνήμης είναι η τιμή της μεταβλητής. Οι μεταβλητές μπορούν να είναι ΑΚΕΡΑΙΕΣ, ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ, ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ, ΛΟΓΙΚΕΣ. Ο τύπος ( δεδομένων ) της μεταβλητής δεν μπορεί να αλλάξει κατά την διάρκεια εκτέλεσης του προγράμματος Οι μεταβλητές δηλώνονται στο τμήμα δηλώσεων μεταβλητών του προγράμματος Τα ονόματα των μεταβλητών ακολουθούν τους κανόνες δημιουργίας ονομάτων της ΓΛΩΣΣΑΣ, πχ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ: Εμβαδόν, Α ΑΚΕΡΑΙΕΣ: ΤΙΜΗ, Ν ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ: Όνομα ΛΟΓΙΚΕΣ: Έλεγχος - Τα ονόματα των μεταβλητών πρέπει να είναι τέτοια που να υποδηλώνουν τη χρήση τους.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 7.5 Αριθμητικοί Τελεστές Αριθμητικοί Τελεστές Πράξη + Πρόσθεση - Αφαίρεση * Πολλαπλασιασμός / Διαίρεση ^ Ύψωση σε δύναμη, πχ 2^3 DIV Ακέραια διαίρεση, πχ 7 DIV 2 = 3 MOD Υπόλοιπο διαίρεσης, πχ 7 MOD 2 = 1 7.6 Συναρτήσεις ΗΜ( Χ ) Υπολογισμός ημιτόνου ΣΥΝ( Χ ) Υπολογισμός συνημίτονου ΕΦ( Χ ) Υπολογισμός εφαπτομένης Τ_Ρ( Χ ) Υπολογισμός τετραγωνικής ρίζας ΛΟΓ( Χ ) Υπολογισμός φυσικού λογαρίθμου Ε( Χ ) Υπολογισμός του ex Α_Μ( Χ ) Ακέραιο μέρος του Χ Α_Τ( Χ ) Απόλυτη τιμή του Χ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 7.7 Αριθμητικές εκφράσεις Οι εκφράσεις υλοποιούνται με: αριθμητικές σταθερές μεταβλητές συναρτήσεις αριθμητικούς τελεστές παρενθέσεις Είναι απαραίτητο όλες οι μεταβλητές που λαμβάνουν μέρος στον υπολογισμό μιας έκφρασης να έχουν κάποια τιμή Η προτεραιότητα των πράξεων είναι η παρακάτω: Παρενθέσεις Ύψωση σε δύναμη Πολλαπλασιασμός και διαίρεση Πρόσθεση και αφαίρεση ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Μαθηματικά ΓΛΩΣΣΑ a + 1 1/2 * a^3 (3*x+2*y) / (a-b) 2ημχ 2 * ΗΜ( χ )
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 7.8 Εντολή εκχώρησης - Η εντολή εκχώρησης χρησιμοποιείται για την εκχώρηση τιμών στις μεταβλητές κατά την διάρκεια εκτέλεσης του προγράμματος Σύνταξη όνομα_μεταβλητής έκφραση Παραδείγματα α 132 Μήνας ‘Ιανουάριος’ Εμβαδόν α * β Στην εντολή εκχώρησης υπολογίζεται η τιμή της έκφρασης και το αποτέλεσμα εκχωρείται στην μεταβλητή Η έκφραση και η μεταβλητή πρέπει να είναι του ίδιου τύπου 7.9 Εντολές εισόδου - εξόδου Σύνταξη ΔΙΑΒΑΣΕ λίστα_μεταβλητών ΓΡΑΨΕ λίστα_στοιχείων ΔΙΑΒΑΣΕ Ποσότητα, Τιμή ΓΡΑΨΕ ‘Η ποσότητα είναι ‘, Ποσότητα, ‘ η τιμή είναι ‘, Τιμή
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 7.10 Δομή προγράμματος ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ όνομα_προγράμματος ! Τμήμα δήλωσης σταθερών ΣΤΑΘΕΡΕΣ όνομα_σταθεράς = τιμή_σταθεράς ! Τμήμα δήλωσης μεταβλητών ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ τύπος_μεταβλητής: ονόματα_μεταβλητών ! Εντολές προγράμματος ΑΡΧΗ εντολές_προγράμματος ΤΕΛΟΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ όνομα_προγράμματος - Κάθε εντολή πρέπει να γράφετε σε ξεχωριστή γραμμή. Αν μια εντολή πρέπει να συνεχιστεί και στην επόμενη γραμμή, τότε η δεύτερη γραμμή πρέπει να ξεκινά με το σύμβολο & - Αν ο πρώτος χαρακτήρας μιας γραμμής είναι το !, τότε η γραμμή αυτή περιέχει σχόλια και όχι εκτελέσιμες εντολές
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Κανόνες γραφής προγραμμάτων Τα προγράμματα πρέπει να είναι απλά και κατανοητά Τα ονόματα των σταθερών και των μεταβλητών πρέπει να υπονοούν την χρήση τους Να υπάρχουν σχόλια μέσα στο πρόγραμμα και ειδικά στα σημεία που είναι σχετικά δύσκολα στην κατανόηση Η χρήση κενών γραμμών διευκολύνει την ανάγνωση του προγράμματος Η χρήση σταθερών διευκολύνει σε πιθανές επόμενες αλλαγές Θα πρέπει οι μεταβλητές να παίρνουν αρχικές τιμές Μεγάλοι υπολογισμοί θα πρέπει να διασπώνται σε απλούστερους