Αττικός μελανόμορφος ρυθμός: ως το 560 π.Χ. Σκαπανείς: Ζωγράφος του Νέσσου Πρωτοπόροι: Ζωγράφος του Βελλερεφόντη, του Πειραιά, του Πόλου, των Γοργόνων Σοφίλος, τυρρηνικοί αμφορείς, αμφορείς με προτομές αλόγων, Κλειτίας Κύλικες κωμαστών και τύπου Σιάνας.

Πειραιάς. Αμφορέας. Νάντη. Κοτύλη. Αθήνα. Πινάκιο. Ζ. του Πόλου.

Δίνος του Ζωγράφου των Γοργόνων. Λούβρο.

Δίνος του Ζωγράφου των Γοργόνων. Λούβρο.

Λειπσία. Αθήνα. Αμφορείς. Οξφόρδη. Όλπη. Ζωγράφος των Γοργόνων

Αττικός μελανόμορφος Δίνοι του Σοφίλου. 1. Λονδίνο. 2. Ακρόπολη

Δίνος Ακρόπολης 606

1. Συλλ. Νιάρχου. 2. Ρώμη. 3. Αθήνα. ΕΑΜ

1. Βοστώνη. 2. Κίελο. 3. Φλωρεντία. Τυρρηνικοί αμφορείς

Φλωρεντία 4209. Ελικωτός κρατήρας. Εργότιμος και Κλειτίας

Φλωρεντία 4209. Ελικωτός κρατήρας. Εργότιμος και Κλειτίας

Νέα Υόρκη. Νέαρχος.

Λονδίνο. Ζωγράφος ΚΥ.

Λούβρο. Ζωγράφος ΚΥ.

Μόναχο. Κύλικα κωμαστών

Λούβρο. Ζ. C. Κύλικα Σιάνας.

Λούβρο. Ζωγράφος C. Κύλικα Σιάνας.

Lille. Τριποδική πυξίδα. Ζωγράφος C.

Lille. Τριποδική πυξίδα. Ζωγράφος C.

Lille. Τριποδική πυξίδα. Ζωγράφος C.

Lille. Τριποδική πυξίδα. Ζωγράφος C.

Louvre. Ζωγράφος C.

Κοτύλη του Ζωγράφου C. Αθήνα.

Κοτύλη του Ζωγράφου C. Αθήνα.

Αθήνα. Ζ. του Τάραντα.

Άμστερνταμ. Ζ. της Χαϊδελβέργης.

Αγορά της Αθήνας. Κύλικα Σιάνας.

560-500 π.Χ. Λυδός, Άμασις, Εξηκίας και ομάδα Ε Νικοσθένης, Επιτηδευμένος και Ζωγράφος των Αγκώνων Ζωγράφος του Αντιμένη και Ψίαξ Ζωγράφος του Λυσιππίδη Μικρογραφικές κύλικες Οφθαλμωτές κύλικες Η εποχή του ερυθρόμορφου Ομάδα του Λέαγρου Λήκυθοι και άλλα μικρά αγγεία

Φλωρεντία. Malibu. Λυδός.

Νέα Υόρκη. Κρατήρας του Λυδού

Θεσσαλονίκη. Κρατήρας του Λυδού.

Μόναχο. Πινάκιο. Λούβρο. Κύλικα χειλεωτή. Λυδός.

Würzburg. Παρίσι, Cab.Méd. 222. Ζωγράφος του Άμαση.

Λούβρο. Λονδίνο. Ζωγράφος του Άμαση.

Φλωρεντία. Λούβρο. Ζ. του Άμαση.

Οξφόρδη. Αθήνα, Αγορά. Χόες.

Νέα Υόρκη. Λήκυθοι.

Κύλικα και λήκυθος. Ζ. του Άμαση. Κεραμεικός. Κύλικα και λήκυθος. Ζ. του Άμαση. Κεραμεικός.

Φλωρεντία. Λούβρο. Ομάδα Ε.

Βουλώνη. Μόναχο. Εξηκίας.

Βατικανό. Εξηκίας.

Λονδίνο. Εξηκίας .

Αθήνα. Κρατήρας του Εξηκία από τα Φάρσαλα.

Μόναχο 2044. Εξηκίας. Οφθαλμωτή κύλικα.

Βατικανό. Ρώμη.

Λονδίνο. Αγγεία bucchero και αττικές απομιμήσεις. Αθήνα.

1. Ρώμη. 2. Ιδ. Συλλ. 3. Αθήνα.

Πυξίδες του Νικοσθένη. 1. Φλωρεντία. 2. Bochum.

Βοστώνη. Μόναχο. Επιτηδευμένος.

Λονδίνο. Ζ. των Αγκώνων. Ταινιωτή κύλικα.

Tarquinia. Λονδίνο. Φλωρεντία. Ζ. του Αντιμένη.

Μόναχο. Ζ. του Αντιμένη. Βασιλεία. Πινάκιο του Ψίακα. Vulci.

Malibu. Ψυκτήρας. Μόναχο. Αμφορέας. Ζωγράφος του Λυσιππίδη.

Ρώμη. Ζ. του Λυσιππίδη

Οξφόρδη. Ζ. του Λυσιππίδη.

Ρώμη. Αμφορέας. Λονδίνο. Υδρία. Ζ. του Πριάμου.

Βοστώνη. Μόναχο. Ομάδα Λεάγρου

Βατικανό. Μόναχο. Ομάδα Λεάγρου

Ρώμη. Χειλεωτή κύλικα του Τλήσωνα.

Μόναχο. Ταινιωτή κύλικα. Γλαυκύτης.

Οξφόρδη. Ταινιωτή κύλικα

Ρώμη. Ζ. του Φρύνου.

Ρώμη. Ζ. του Φρύνου

Μόναχο 2019. Οφθαλμωτή κύλικα

Κύλικα τύπου Α. Ιδ. Συλλ.

Λονδίνο, εμπόριο έργων τέχνης.

Βατικανό. Ζ. του Πλουσίου. Πελίκη.

Βατικανό. Ζ. του Πλουσίου. Πελίκη.

Φλωρεντία. Πελίκη. Ζ. του Πλουσίου. Λούβρο. Ζ. του Νικόξενου.

Οξφόρδη. Σαμοθράκη. Ζ. του Ευχαρίδου.

Στάμνοι της Ομάδας του Περιζώματος. 1. Οξφόρδη. 2. Βατικανό.

Αθήνα. Επίνητρον. Ζ. της Σαπφούς.

Λούβρο. Ζ. της Σαπφούς. Πίναξ

Βιέννη. Ζ. της Σαπφούς. Πίναξ.

Νέα Υόρκη. Σκύφοι. Ζωγράφος του Θησέα.

Παλέρμο. Αλάβαστρο του Ζωγράφου του Θησέα. 490 π.Χ.

Ιδ. Συλλ. Vannes. Οινοχόες. Ζ. της Αθηνάς.

Αθήνα. Ν. Υόρκη. Ζ. της Αθηνάς.

Νέα Υόρκη. Λούβρο. Ζ. του Φωτός του Διός.

Ιδ. Συλλ. Οξφόρδη .Ζ. του Εδιμβούργου.

Λήκυθοι Αθήνας. Λήκυθος Δήλου.

Αγία Πετρούπολη. Sabucina. Ζ. του Αίμονος.

Αθήνα. Λήκυθοι από τάφο.

Παναθηναϊκοί αμφορείς. 1. Λονδίνο. 2. Φλωρεντία. 560 π.Χ. περίπου

Λονδίνο. Νάπολη.

Τάραντας. 520 π.Χ.

Τάραντας 4595. 510 π.Χ.

Bologna. 500-480 π.Χ.

Μόναχο. Λονδίνο.

Τάραντας 115472. 490 π.Χ.

Νάπολη 81290. Ρώμη 50680. Ψευδο-παναθηναϊκός αμφορέας.

Αθήνα. Ερέτρια. Λονδίνο. Αθήνα. 4ος αι. π.Χ.

Πειραματικές μέθοδοι στον Κεραμικό της Αθήνας: 540-500 π.Χ. Τεχνική του κοραλί βάθους Τεχνική λευκού εδάφους Τεχνική του περιγράμματος επί λευκού εδάφους Τεχνική του Six

Τεχνική του κοραλί βάθους 1. Εφευρίσκεται το βάθος κοραλλί χρώματος από τον Εξηκία, με την περίφημη κύλικα του Μονάχου από το Vulci, όπου εικονίζεται ο Διόνυσος ανακεκλιμμένος πάνω σ’ένα πλοίο. Με το ίδιο αγγείο εγκαινιάζεται και η παράδοση των οφθαλμωτών κυλίκων, δηλαδή των κυλίκων που στο εξωτερικό τους φέρουν δύο μεγάλους οφθαλμούς. Η τεχνική του κοραλλί βάθους προκύπτει από μια ιδιαίτερη επεξεργασία της επιφάνειας του αγγείου κατά την καύση, έτσι ώστε να προκύπτει ένα ομοιογενές λαμπερό κόκκινο χρώμα. Στον μελανόμορφο ρυθμό έχει μικρή διάρκεια, ενώ υπάρχουν ελάχιστα δίγλωσσα αγγεία του αγγειογράφου Σκύθη. Σπουδαιότερη διάρκεια έχει η τεχνική αυτή στον ερυθρόμορφο. Αρχικά αναπτύσσεται στο εργαστήριο του αγγειοπλάστη Καχρυλίωνα, όπου εργάζονται, ανάμεσα σε άλλους, ο Ευφρόνιος και ο Επίκτητος. Χρησιμοποιείται η τεχνική του κοραλλί εδάφους κυρίως για την διακόσμηση του εσωτερικού κυλίκων, καθώς χρωματικά προσομοιάζει με το χρώμα του κρασιού που τοποθετούνταν στα αγγεία αυτά. Αργότερα χρησιμοποιείται για κύλικες και από άλλους αγγειογράφους, όπως ο Ζωγράφος του Σωτάδη, στην πρώιμη κλασική περίοδο.

Μόναχο 2044. Κύλικα του Εξηκία από το Vulci

Βασιλεία. Δίγλωσση κύλικα του Σκύθη. 510 π.Χ.

Τεχνική του λευκού εδάφους Εισάγεται από το Εργαστήριο του Νικοσθένη καταρχήν στα μελανόμορφα αγγεία, κυρίως μικρού μεγέθους (οινοχόες, λήκυθοι, κύλικες, κύαθοι). Συνίσταται στη δημιουργία ενός λεπτότατου επιχρίσματος από πηλό, λευκού ή υπόλευκου χρώματος, που απλώνεται στο έδαφος του πηλού, πριν την διακόσμηση του αγγείου με βερνίκι. Λόγω της εξαιρετικά εύθραστης υφής του, το επίχρισμα αυτό δεν προσφέρονταν για την διακόσμηση αγγείων που χρησιμοποιούνταν καθημερινά. Έτσι, τα αγγεία του λευκού εδάφους χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο ως κτερίσματα ή ως αναθήματα σε ιερά. Η χρήση του λευκού εδάφους από τους ζωγράφους του ερυθρόμορφου απαιτεί την παραλλαγή της τεχνικής: ουσιαστικά διακοσμούν τα αγγεία με την τεχνική του περιγράμματος, δηλαδή με το μελανό μερνίκι ορίζουν απλώς το περίγραμμα της μορφής, ενώ τα υπόλοιπα στοιχεία της παράστασης γίνονται με επίθετο χρώμα. Ανάπτυξη γνωρίζει η τεχνική αυτή από τους κυλικογράφους του ύστερου 6ου αι. π.Χ., κυρίως τον Ονήσιμο, ενώ από τις αρχές του 5ου επεκτείνεται και σε άλλα σχήματα, όπως κύπελλα, οινοχόες, λήκυθοι κλπ.

Λονδίνο Β 628. Οινοχόη. Αθήνα. Λήκυθος. Μόναχο 2608. Μαστός.

Δελφοί. Κύλικα. Λονδίνο. Οινοχόη. Νέα Υόρκη. Λήκυθος.

Η τεχνική του Six Εισάγεται από το εργαστήριο του Νικοσθένη. Πρόκειται για μια παραλλαγή του μελανόμορφου ρυθμού, που οπτικά όμως θυμίζει περισσότερο τα ερυθρόμορφα αγγεία. Το αγγείο καλύπτεται εξολοκλήρου με μελανό γάνωμα, και εν συνεχεία η μορφή σκιαγραφείται με επίθετο ερυθρό ή σπανιότερα λευκό. Κατόπιν, με εγχάραξη τονίζεται το περίγραμμα και αποδίδονται οι λεπτομέρειες. Η τεχνική αυτή χρησιμοποιείται από ελάσσονες αγγειογράφους μικρών αγγείων και σβήνει στις αρχές του 5ου αι., όντας ένας πειραματισμός με διακοσμητική μόνο αξία, που όμως αφαιρούσε τη δυνατότητα των αγγειογράφων για μεγάλες συνθέσεις.

Τεχνική του Six. 1. Λούβρο. 2. Βασιλεία. 3. Βασιλεία.