ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΕΙΟΝΟΜΙΑΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΣΙΦΛΙΔΟΥ ΕΥΘΥΜΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ ΙΩΑΝΝΑ
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ - ΕΙΣΑΓΩΓΗ Παραδοσιακό περιβάλλον Ρόλος: Πλοήγηση των ερευνητών\χρηστών σε παρεμφερείς εργασίες. Προώθηση της γνώσης Μορφή: Σύντομο κείμενο με βιβλιογραφικές πληροφορίες
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ - ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ηλεκτρονικό Περιβάλλον Προβλήματα/ Προκλήσεις Ταυτοποίηση στο web Persistent Identifiers Impact Factor
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Αναφορές προς την οντότητα του έργου Πνευματική και φυσική υπόσταση Χρήση triplet (περιοδικό/ τεύχος/ σελίδα) ISBN, ISSN (Ταυτοποίηση διαδικασίας έκδοσης)
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Προβλήματα/ Προκλήσεις (1) Impact factor Εκφράζει την βαρύτητα του έργου των ερευνητών – σύνολο παραπομπών σε ένα άρθρο από τρίτους. Αναφορά στο έργο ανεξάρτητα από τη μορφή ή την εκδοχή του (έντυπη ή ηλεκτρονική) – Κοινωνική κρίση και όχι τεχνολογικό ζήτημα.
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Προβλήματα/ Προκλήσεις (2) Ταυτοποίηση στο web Αδυναμία του triplet Δυσκολότερος εντοπισμός πληροφορίας Αδυναμία URL 404 The requested URL was not found Persistent Identifiers Ανάγκη για συνεχή προσδιορισμό
PERSISTENT IDENTIFIERS Σύστημα αρίθμησης και προσδιορισμού των άρθρων που δρα ανεξάρτητα από την τοποθεσία. Τρόπος οργάνωσης και διαχείρισης της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων. Διαχείριση ηλεκτρονικών αρχείων
PERSISTENT IDENTIFIERS Είδη Intelligent – Dumb Identifiers Δημιουργία ή μη βάση μεταδεδομένων Αλγοριθμικά ή μη υπολογίσιμοι Διευκόλυνση στον εντοπισμό και στην αναζήτηση τους Χρήση ή μη indirection
PERSISTENT IDENTIFIERS Σχήματα και γενικά χαρακτηριστικά τους SICI – Serial Item and Contribution identifier PII – Publisher Item Identifier PURL – Persistent Uniform Resource Locator DOI – Digital Object Identifier Pragmatic Identifier – Ακαδημαϊκή Δημοσίευση
PERSISTENT IDENTIFIERS Γενικά Χαρακτηριστικά Μοναδικός και μη διφορούμενος στην ταυτοποίηση ενός συγκεκριμένου αντικειμένου Συντακτικό Μηχαναγνώσιμο – εύκολα απομνημονεύσιμο Διευκόλυνση στην αναζήτηση, παραπομπή Συμβατό με καθιερωμένες εκδόσεις λογισμικού και hardware Αποφυγή λαθών κατά τη μετάδοση υλικού Σύστημα διαχείρισης Σωστή αναπαράσταση των σχέσεών τους με τις URLs
PERSISTENT IDENTIFIERS SICI – Πλεονεκτήματα/ μειονεκτήματα Intelligent identifier Σκοπός: δημιουργία ομοιόμορφου συντακτικού για τη διαχείριση των μεταδεδομένων σε μία ακολουθία προσδιοριστών περιέχει περισσότερες πληροφορίες από αυτές του triplet. Ένα τεκμήριο μπορεί να έχει περισσότερους από ένα προσδιοριστές (συντομευμένη παραπομπή)
PERSISTENT IDENTIFIERS PII - Πλεονεκτήματα/ μειονεκτήματα Dumb Μη διαδεδομένη χρήση
PERSISTENT IDENTIFIERS PURL – Persistent URL Προτάθηκε από την OCLC Είναι ένα http URL όπου το όνομα του υπολογιστή (hostname) αντικαταστάθηκε από το “PURL.ORG” και το όνομα του αρχείου είναι ο προσδιοριστής για το πραγματικό περιεχόμενο, όπου γίνεται και η αναφορά
PERSISTENT IDENTIFIERS DOI Αρχικός ρόλος: μέσο για την κατοχύρωση και προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων και για τον εντοπισμό τεκμηρίων. Εντοπισμός αντικειμένου στο Διαδίκτυο ανεξάρτητα από τοποθεσία και ιδιοκτησία. Σχήμα προσδιορισμού με την ευρύτερη χρήση Εντοπισμός εμπορικών συναλλαγών
DOI Δομή Prefix Περιλαμβάνει τον προσδιορισμό του κεντρικού καταλόγου, αριθμό καταθέτη (πχ εκδότης) Σήμα κατατεθέν – όλα αρχίζουν με το πρόθεμα 10 Πιθανότητα διαφοροποίησης ανάλογα με τη χώρα ή και τη μορφή
DOI suffix Ακολουθεί το prefix μετά από παύλα. Το τμήμα αυτό έχει τον ρόλο μοναδικής ταυτοποίησης του τεκμηρίου Ο εκδότης έχει τη δυνατότητα να το δημιουργήσει κατά βούληση Αλγοριθμική ακολουθία ή δυνατότητα εισαγωγής ISSN, ISBN, SICI Γενικά δεν προτείνεται η χρήση τους
DOI Dumb Identifiers Ανάγκη για σύστημα ανεύρεσης των προσδιοριστών Χρήση μεταδεδομένων για διασύνδεση παραπομπών βάση των DOI μεταδεδομένων
Επίλυση Διατήρηση στον κεντρικό server εγγραφής για κάθε προσδιοριστή (πληροφορίες για τοποθεσία τεκμηρίου) Οι εγγραφές δημιουργούν Βάση Δεδομένων Επίλυσης (+ ειδικό λογισμικό)
Επίλυση (2) Κεντρικός Server Εύρεση εγγραφής DOI και της αντίστοιχης διεύθυνσης Διασύνδεση εγγραφής με διεύθυνση Επανακατεύθυνση διεύθυνσης (URL) στο browser του χρήστη. Ανάκτηση τεκμηρίου ή πληροφοριών για αυτό Γρήγορη Διαδικασία
DOI- Προβλήματα Έλλειψη Πολιτικών Αλλαγή Διαθέτη Διατήρηση Αρχειακής Βάσης Δεδομένων Απώλεια Υλικού Τύπος Υλικού προς προσδιορισμό Ο εκδότης μπορεί να κατοχυρώσει την πολιτική του Διαφοροποίηση ανάμεσα στα προϊόντα πνευματικής ιδιοκτησίας και στις υπηρεσίες (pdf / html) To DOI αποδίδεται σε ένα μοναδικό ψηφιακό αντικείμενο που ορίζεται απ’ το περιεχόμενο και από τη μορφή
Pragmatic identifiers American Physical Society Περιορίζεται στην ακαδημαϊκή δημοσίευση Intelligent identifiers Αλγοριθμικά υπολογίσιμοι με βάση μεταδεδομένα Εφημερίδα, τεύχος, σελίδα, ταυτότητα άρθρου Ο ερευνητής γνωρίζοντας τον αλγόριθμο του εκδότη και εξακριβώνοντας τα μεταδεδομένα μπορεί να δημιουργήσει τον προσδιοριστή Πρακτική λύση
Επίλυση Χρήση link manager Διευκόλυνση στην εύρεση του προσδιοριστή (Βάση triplet) Δημιουργία URL ` Wrapper page Περιλαμβάνει διασυνδέσεις με πληροφορίες σχετικά με το άρθρο και΄με άλλες μορφές Δυνατότητα πλοήγησης του χρήστη σε άλλη μορφή.
indirection Κύριο χαρακτηριστικό συστημάτων διασύνδεσης Η διασύνδεση, πάει σε μία μηχανή επίλυσης που προμηθεύει τη URL και επανακατευθύνει το χρήστη μέσω της βασικής web τεχνολογίας Η μη χρήση της οδηγεί σε σπασμένες διασυνδέσεις