4ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Πρωτοπόρων Δασκάλων Συνεργάτες στη Μάθηση Microsoft Hellas

Τίτλος δραστηριότητας: Για να σερφάρεις στο Internet με ασφάλεια Όνομα Εκπαιδευτικού: Ρουσομάνης Κωνσταντίνος Σχολείο: 2 ο Γυμνάσιο Μαλακοπής Θεσσαλονίκης Τηλ. Επικοιν.:

Τίτλος Δραστηριότητας Αντικείμενο: Η ασφαλής χρήση του Internet από τους μαθητές Τάξη: Γ’ Γυμνασίου Σκοπός: Να γνωρίσουν οι μαθητές τους διάφορους κινδύνους, για τους ίδιους προσωπικά ή για τον υπολογιστή τους, που εγκυμονεί η χρήση του Internet και να μάθουν να αντιδρούν και να τους αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά Λογισμικό: PowerPoint, Word, Excel, Picture Manager, Image Composer, GIF Animator, Internet Explorer

Περιγραφή δραστηριότητας [Ποια ήταν η διάρκεια του μαθήματος; Πώς κάνατε το μάθημα;]  Η δραστηριότητα πραγματοποιήθηκε στο εργαστήριο Πληροφορικής του σχολείου. Η συνολική της διάρκεια ήταν 90’ λεπτά (δύο διδακτικές ώρες).  Σε όλες τις φάσεις της δραστηριότητας τα κύρια στοιχεία του διδακτικού σχεδιασμού ήταν η ενθάρρυνση των μαθητών για ενεργό συμμετοχή στη μαθησιακή διαδικασία και η μετατροπή του ρόλου του καθηγητή σε συντονιστή και καθοδηγητή της εκπαιδευτικής διαδικασίας.  Αρχικά προβλήθηκε μια παρουσίαση PowerPoint για να εισάγει τους μαθητές στο διδασκόμενο θέμα.  Το παιχνίδι ρόλων που ακολούθησε ενθουσίασε και κέντρισε ακόμα περισσότερο το ενδιαφέρον τους. Στόχος της δραστηριότητας αυτής ήταν η ανάδειξη του προβληματισμού και της ενδεδειγμένης συμπεριφοράς σε ανάλογες πραγματικές περιπτώσεις  Με την εργασία σε ομάδες δόθηκε η ευκαιρία στους μαθητές συζητώντας να εκμαιεύσουν οι ίδιοι από τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους την προβληματική του θέματος και τις απαντήσεις στα ερωτήματα που τους δόθηκαν.  Η παρουσίαση των απαντήσεων στην ολομέλεια της τάξης και η συζήτηση που ακολούθησε, εκτιμάται ότι κάλυψε τις απορίες και τα ερωτήματα των μαθητών.  Η αξιολόγηση (ομαδική με την επίλυση σταυρόλεξου και ατομική με την εκτέλεση ενός τεστ γνώσεων), είχε σκοπό να ελέγξει τα μαθησιακά οφέλη της εκπαιδευτικής διαδικασίας.  Η δραστηριότητα ολοκληρώθηκε με την εξαγωγή των συμπερασμάτων και με ανακεφαλαίωση των κυριότερων σημείων της διδαχθείσας ύλης.

 Για το σχεδιασμό της δραστηριότητας λήφθηκαν σοβαρά υπόψη οι προτεινόμενες διδακτικές μέθοδοι και τεχνικές για τη μάθηση στο εισαγωγικό κεφάλαιο του «Βιβλίου του Εκπαιδευτικού» της «Πληροφορικής Γυμνασίου» (έκδοση Ο.Ε.Δ.Β., 2007), καθώς και το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων – Σπουδών (Δ.Ε.Π.Π.Σ.) (Φ.Ε.Κ. 303/Β/ ) σύμφωνα με το οποίο: «η διδασκαλία θα πρέπει να προάγει την ενεργοποίηση του μαθητή και την εμπλοκή του σε διαδικασίες μέσα από τις οποίες θα κατακτά ο ίδιος τη γνώση, τη δημιουργική δράση και τον πειραματισμό, τη συνεργατική και ανακαλυπτική μάθηση, την ανάπτυξη ικανοτήτων και δεξιοτήτων μεθοδολογικού χαρακτήρα, τη συζήτηση, τον προβληματισμό και την καλλιέργεια κριτικής σκέψης, την καλλιέργεια ελεύθερης σκέψης και έκφρασης, τη μάθηση πάνω στο πώς μαθαίνουμε».  Για τη συλλογή του υλικού της δραστηριότητας έγιναν συστηματικές αναζητήσεις στο Διαδίκτυο με τη βοήθεια του φυλλομετρητή Internet Explorer.  Για το σχεδιασμό και την πραγματοποίηση της δραστηριότητας δεν χρειάσθηκε κάποια ιδιαίτερη επιμόρφωση. Περιγραφή δραστηριότητας [Πώς προετοιμαστήκατε; Χρειαστήκατε επιμόρφωση;]

Διδασκαλία (1 η διδακτική ώρα) [Πώς οργανώσατε τα παιδιά; Τι ζητήθηκε από τα παιδιά;]  Στην αρχή της δραστηριότητας μια παρουσίαση με σκίτσα και φωτογραφίες (με έντονο το χιουμοριστικό στοιχείο), αφύπνισε και εισήγαγε θετικά τους μαθητές στο διδασκόμενο αντικείμενο.  Ακολούθησε μια εκπαιδευτική τεχνική, που πάντα υποκινεί έντονα το ενδιαφέρον των μαθητών: το παιχνίδι ρόλων. Για την υλοποίησή του κλήθηκαν δύο μαθητές να συμμετάσχουν εθελοντικά σε μια εικονική συνομιλία chat. Στους δύο μαθητές δόθηκαν κατάλληλες οδηγίες έτσι ώστε, ο πρώτος να προσπαθήσει να πείσει το δεύτερο να συναντηθούν, ενώ ο δεύτερος αποδεχόμενος την πρόταση αυτή, όφειλε να προβληματισθεί για τα μέτρα που θα πρέπει να λάβει πριν από τη συνάντηση. Με τη λήξη της τεχνικής ακολούθησε συζήτηση, κατά τη διάρκεια της οποίας οι μαθητές σχολίασαν τα μέτρα που έλαβε ο δεύτερος μαθητής.  Στο επόμενο στάδιο της δραστηριότητας οι μαθητές χωρίσθηκαν σε 3 ομάδες των 4-5 ατόμων. Το αντικείμενο διδασκαλίας επιμερίσθηκε σε 3 άξονες, ο καθένας από τους οποίους αντιπροσώπευε μια συγκεκριμένη κατηγορία κινδύνων, που μπορεί να αντιμετωπίσουν οι μαθητές όταν χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο. Τα μέλη κάθε ομάδας συζήτησαν μεταξύ τους για ορισμένο χρονικό διάστημα, προβληματίσθηκαν και προσπάθησαν να δώσουν απαντήσεις σε τέσσερα ερωτήματα που τους τέθηκαν. Στη συνέχεια κάθε μαθητής ανέλαβε να ανακοινώσει στην τάξη την απάντηση σε ένα από τα ερωτήματα της ομάδας. Οι απαντήσεις σχολιάσθηκαν από τους μαθητές με την καθοδήγηση του διδάσκοντα και ταυτόχρονα αναπτύχθηκε αναλυτικότερα το αντίστοιχο θέμα.  Με τη λήξη της 1 ης διδακτικής ώρας δόθηκε στους μαθητές φυλλάδιο εργασίας με δραστηριότητες και ασκήσεις για το σπίτι.

 Η 2 η διδακτική ώρα ξεκίνησε με μια σύντομη εισήγηση από τον διδάσκοντα για να γίνει η σύνδεση με τα προηγούμενα και με ανακοίνωση από τους μαθητές των σωστών απαντήσεων στις ερωτήσεις της άσκησης, που είχε δοθεί ως εργασία για το σπίτι.  Το μεγαλύτερο μέρος της 2 ης ώρας αφιερώθηκε στην αξιολόγηση της δραστηριότητας (ομαδική και αυτοαξιολόγηση). Η ομαδική αφορούσε τη λύση ενός σταυρόλεξου με ερωτήσεις σχετικές με το διδασκόμενο αντικείμενο και την εύρεση μιας κρυφής φράσης. Το σταυρόλεξο μεταφέρθηκε κατάλληλα σε φύλλο Excel, ενώ ανακοινώθηκαν έπαθλα για τον μαθητή που θα έβρισκε τις περισσότερες λέξεις του σταυρόλεξου και για αυτόν που θα ανακάλυπτε πρώτος την κρυφή φράση. Η όλη διαδικασία παρουσιαζόταν στην οθόνη προβολής, ενώ ταυτόχρονα οι μαθητές είχαν τη δυνατότητα πρόσβασης στο Internet για την αναζήτηση βοήθειας με κατάλληλους συνδέσμους (links), που έβρισκαν στον υπολογιστή τους σε αρχείο Word.  Στη συνέχεια ζητήθηκε από τους μαθητές να μπουν στην ιστοσελίδα του «Ελληνικού Κόμβου Ασφαλούς Διαδικτύου» και να απαντήσουν στις ερωτήσεις ενός από τα τεστ γνώσεων που υπάρχουν στο site (συγκεκριμένα στο ‘’τεστ για προχωρημένους’’). Στο τέλος οι μαθητές ενημερώθηκαν αυτόματα για το χρόνο που χρειάσθηκαν για να απαντήσουν στο τεστ, για το ποσοστό των σωστών απαντήσεών τους, για την ορθότητα των απαντήσεών τους και εάν επιτύγχαναν, τους δινόταν η δυνατότητα να εκτυπώσουν πιστοποιητικό επιτυχίας.  Με τη λήξη της 2ης διδακτικής ώρας και στο τελευταίο στάδιο της δραστηριότητας ζητήθηκε από τους μαθητές να αναφέρουν συνοπτικά τα κυριότερα συμπεράσματα που αναδείχθηκαν από την εκπαιδευτική διαδικασία και δόθηκε σε αυτούς φυλλάδιο εργασίας με σχετικές δραστηριότητες και ασκήσεις για το σπίτι. Διδασκαλία (2 η διδακτική ώρα) [Πώς οργανώσατε τα παιδιά; Τι ζητήθηκε από τα παιδιά;]

Διδασκαλία [τι υλικό χρησιμοποιήσατε;]  Οι φωτογραφίες και τα σκίτσα που χρησιμοποιήθηκαν στην παρουσίαση βρέθηκαν με κατάλληλη αναζήτηση στο Διαδίκτυο με τον φυλλομετρητή Internet Explorer και υπέστησαν επεξεργασία με την εφαρμογή Picture Manager.  Για την κατασκευή της 1 ης, 2 ης και 5 ης διαφάνειας της αρχικής παρουσίασης αξιοποιήθηκαν οι εφαρμογές Image Composer και GIF Animator.  Οι ερωτήσεις προς τις ομάδες δημιουργήθηκαν από τον ίδιο τον εκπαιδευτικό.  Το σταυρόλεξο και το τεστ αυτοαξιολόγησης βρέθηκαν στο site του «Ελληνικού Κόμβου Ασφαλούς Διαδικτύου» (  Τέλος αξιοποιήθηκε το «Βιβλίο του Εκπαιδευτικού» της «Πληροφορικής Γυμνασίου» (έκδοση Ο.Ε.Δ.Β., 2007).

Σύγκριση [πόσο διαφορετικό έγινε το μάθημα σε σχέση με το πώς θα γινόταν με τα συμβατικά μέσα διδασκαλίας;]  Το νέο μαθησιακό περιβάλλον επικέντρωσε το ενδιαφέρον των μαθητών στο διδασκόμενο αντικείμενο, αποτέλεσε μια ιδιαίτερα ευχάριστη διδακτική εμπειρία και τους προσέφερε ισχυρά κίνητρα για να συμμετάσχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία.  Συντέλεσε στην ανάπτυξη του συνεργατικού πνεύματος και της ενεργητικής συμμετοχής στην εκπαιδευτική διαδικασία, στη συνάρτηση του διδακτέου αντικειμένου με την εμπειρία, στην ανάπτυξη διερευνητικών ικανοτήτων, στο πέρασμα από τη γραμμική στη διαδραστική μάθηση.  Ακόμη, διαπιστώθηκε βελτίωση στο επικοινωνιακό επίπεδο μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικού.

Αξιολόγηση [Τι πήγε καλά; Τι θα αλλάζατε; Ποια ήταν η αντίδραση των παιδιών; Πως αξιολογήσατε ότι η δραστηριότητα πέτυχε το σκοπό της; Γνωρίζετε αν άλλοι εκπαιδευτικοί χρησιμοποίησαν το μάθημα /την εφαρμογή σας;]  Η παρουσίαση που προβλήθηκε στην αρχή, επέδρασε πολύ θετικά στην προδιάθεση των μαθητών και τους ώθησε να συμμετάσχουν ενεργητικά στην δραστηριότητα.  Οι μαθητές αρχικά παραξενεύθηκαν και δυσκολεύθηκαν να προσαρμοσθούν στη νέα μεθοδολογία διδασκαλίας. Αυτό ήταν έκδηλο στη συμπεριφορά τους στις ομάδες εργασίας.  Υπήρχε δυσκολία στην τήρηση του προκαθορισμένου χρονοδιαγράμματος. Διαπιστώθηκε η ανάγκη αύξησης του χρονικού διαστήματος για την ανακοίνωση των απαντήσεων και της συζήτησης που ακολούθησε, όπως επίσης και για την επίλυση του σταυρόλεξου.  Τα συμπεράσματα για τα αποτελέσματα της δραστηριότητας, που προέκυψαν από την αξιολόγηση (αυτοαξιολόγηση και ομαδική), ήταν πολύ ικανοποιητικά.  Οι αντιδράσεις και τα σχόλια των μαθητών ήταν πολύ θετικά. Η επιθυμία τους για επανάληψη της ίδιας μεθοδολογίας ήταν εμφανής.  Δεν είναι γνωστό, εάν άλλοι εκπαιδευτικοί έχουν αξιοποιήσει τη δραστηριότητα αυτή.

Επιπλέoν Σχόλια [Θέλετε να προσθέσετε επιπλέον σχόλια για την διαδικασία που ακολουθήσατε ή το υλικό που αναπτύξατε; ] Στον επόμενο πίνακα περιγράφονται αναλυτικότερα οι υποενότητες της δραστηριότητας, οι εκπαιδευτικές τεχνικές, η διάρκεια και τα εκπαιδευτικά μέσα που χρησιμοποιήθηκαν

Υποενότητες της δραστηριότητας, εκπαιδευτικές τεχνικές, διάρκεια και εκπαιδευτικά μέσα που χρησιμοποιήθηκαν: Α/ΑΥΠΟΕΝΟΤΗΤΕΣΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΜΕΣΑ 1Εισαγωγή5’Εισήγηση και Επίδειξη H/Y, Βιντεοπροβολέας, Οθόνη προβολής, Παρουσίαση Powerpoint 2 Βιωματική μελέτη περίπτωσης 10’ Παιχνίδι ρόλων και Συζήτηση Δύο Η/Υ 3 Επεξεργασία του θέματος 10’Ομάδες εργασίαςΈντυπα με ερωτήσεις 4 Ανακοίνωση απαντήσεων 20’ Ερωτήσεις – Απαντήσεις και Συζήτηση 5 Αξιολόγηση ομαδική 25’ Ερωτήσεις – Απαντήσεις και Καταιγίδα ιδεών Σταυρόλεξο σε αρχείο Excel, H/Y, Βιντεοπροβολέας, Οθόνη προβολής 6 Αυτοαξιολόγηση ατομική 10’ Ερωτήσεις – Απαντήσεις Τεστ γνώσεων στο Internet και για κάθε μαθητή H/Y συνδεδεμένος στο Internet 7 Συμπεράσματα - Επίλογος 10’ Ερωτήσεις – Απαντήσεις και Εισήγηση H/Y, Βιντεοπροβολέας, Οθόνη προβολής

Internet : :: : Ένας κόσμος απέραντος …

…διασκεδαστικός, ευχάριστος …

…αλλά όχι πάντοτε ασφαλής και ακίνδυνος…

Στο Internet δεν είναι όλοι πάντα αυτό που δηλώνουν…

… δεν είναι όλοι αθώοι, σαν τις παραπάνω … κ κκ κυρίες.

Πρόσεξε!!! Όταν περιηγείσαι αμέριμνος στο Internet …

… μπορεί κάποιοι να προσπαθούν να βλάψουν εσένα ή τον υπολογιστή σου.

Επομένως, για να μην … ’’αρρωστήσει’’ ο υπολογιστής σου …

… και κ κκ καταλήξεις να τον χρησιμοποιείς για να … ψήνεις σουβλάκια …

… θα πρέπει να προσέχεις πάντοτε πάρα πολύ.

Τι πρέπει να προσέχεις όμως όταν σερφάρεις στο Internet;

Την μεταφορά ιών ή άλλων κακόβουλων προγραμμάτων.

Τις ιστοσελίδες και τα με ανακριβείς ή ακατάλληλες π ππ πληροφορίες.

Τις συζητήσεις με άγνωστα άτομα.

Έ ΈΈ Έτσι, θα μπορείς να σερφάρεις στο Internet με ασφάλεια.

Ερωτήσεις προς ομάδες ΟΜΑΔΑ 1η ΘΕΜΑ: Μεταφορά ιών ή κακόβουλων προγραμμάτων ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ: 1.Πως είναι δυνατόν ο υπολογιστής σου να «κολλήσει» έναν ιό; 2.Πως μπορείς να προστατέψεις τον υπολογιστή σου από τους ιούς; 3.Πόσο συχνά πρέπει να φροντίζεις για την ενημέρωση του αντιϊκού προγράμματός σου; 4.Τι είδους προβλήματα μπορούν να προκληθούν στον υπολογιστή σου ή σε εσένα προσωπικά από ένα κακόβουλο πρόγραμμα; ΟΜΑΔΑ 2η ΘΕΜΑ: Ιστοσελίδες και μηνύματα με ανακριβείς ή ακατάλληλες πληροφορίες ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ: 1.Τι κάνεις όταν λάβεις ένα ενοχλητικό ή ύποπτο μήνυμα στο σου; 2.Τι πιστεύεις για την εγκυρότητα και την καταλληλότητα του περιεχομένου των ιστοσελίδων του Internet; 3.Τι γνωρίζεις για την καταλληλότητα ή όχι των ιστοσελίδων, που θα εμφανίσει μια μηχανή αναζήτησης σε μια αναζήτησή σου; 4.Τι κάνεις όταν για συγκεκριμένο λόγο (π.χ. συμμετοχή σε διαγωνισμό, προσφορά φωτογραφιών ή χρήσιμων για εσένα προγραμμάτων κ.λπ.), μια εταιρεία σου ζητά προσωπικές πληροφορίες (π.χ. το ή τον αριθμό του κινητού τηλεφώνου σου); ΟΜΑΔΑ 3η ΘΕΜΑ: Συζητήσεις με άγνωστα άτομα ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ: 1.Ποιοι μπορούν να συμμετέχουν στις συζητήσεις ανοιχτής συνομιλίας (chat); 2.Τι κάνεις όταν σε μια συνομιλία chat, κάποιος σου ζητάει προσωπικά στοιχεία, όπως τηλέφωνο, διεύθυνση κ.λπ.; 3.Τι πρέπει να κάνεις όταν σε μια συνομιλία chat, κάποιος σε παρενοχλεί ή αναφέρει άσχημα πράγματα για σένα; 4.Τι κάνεις όταν με κάποιον που γνώρισες στο Internet θέλεις (ή θέλει αυτός) να συναντηθείτε;

Το σταυρόλεξο Πηγή: Ιστοσελίδα «Ελληνικού Κόμβου Ασφαλούς Διαδικτύου»

Το σταυρόλεξο λυμένο Πηγή: Ιστοσελίδα «Ελληνικού Κόμβου Ασφαλούς Διαδικτύου»

Οι ερωτήσεις του σταυρόλεξου (σελ.1) Οριζοντίως 1. Πώς λέγεται το πρόγραμμα προστασίας από τους ιούς που εξετάζει τα αρχεία στον υπολογιστή σας για τυχόν ιούς και άλλα αρχεία που μπορεί να προκαλέσουν ζημιά στον υπολογιστή σας και αν βρει έναν ιό, θα τον καταστρέψει (ζητείται ο αγγλικός όρος). Βοήθεια μπορείτε να βρείτε εδώ 2. Πώς λέγεται ο «τοίχος προστασίας» που ελέγχει όλα τα δεδομένα που μπαίνουν ή βγαίνουν από τον υπολογιστή σου και αν υπάρχει κάποιο ύποπτο αρχείο, θα το καταστρέψει για σένα και ο υπολογιστής σου θα είναι ασφαλής (ζητείται ο αγγλικός όρος); Οκτώ γράμματα. Βοήθεια: Ψάξτε στο γράμμα F στο λεξικό μας κάνοντας κλικ εδώ: 3. Ποιο από τα παρακάτω είναι το σωστό (γράψτε το ως αριθμό): Κάποιος φίλος σας που γνωρίσατε στο διαδίκτυο σας ζητά να του στείλετε μία φωτογραφία σας, αλλά ξέρετε ότι δεν είναι και τόσο καλή ιδέα. Έτσι του λέτε… 1. Να σας στείλει πρώτα αυτός μια δική του φωτογραφία, ώστε να ξέρετε ποιος είναι και αν μπορείτε να τον εμπιστευτείτε. 2. Ότι δεν πρέπει να στέλνετε δικές σας φωτογραφίες στο διαδίκτυο γιατί δεν είναι ασφαλές. 3. Ότι θα του στείλετε μια φωτογραφία σας επειδή είναι φίλος σας. 4. Πόσες είναι οι διαφορετικές ετικέτες ηλικιακών ομάδων στις οποίες κατατάσσονται τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και υποδηλώνουν εάν το παιχνίδι περιέχει στοιχεία που θεωρούνται βλαβερά για παιδιά ή ανήλικους; Βοήθεια μπορείτε να βρείτε εδώ: 5. Πότε μπορείτε να δώσετε προσωπικά σας στοιχεία όταν συνομιλείτε με άλλους ανθρώπους στο διαδίκτυο, ή όταν κάνετε chat; 6. Πώς λέγονται τα συστήματα που έχουν ως στόχο να εμποδίσουν την εμφάνιση ανεπιθύμητων ιστοσελίδων και ηλεκτρονικών μηνυμάτων «spam» στον υπολογιστή σας; Βοήθεια μπορείτε να βρείτε εδώ: 7. Εάν σας κλέψουν το κινητό σας, αναφέρετε αμέσως τον αριθμό του τηλεφώνου σας και το μονοσήμαντο κωδικό αναγνώρισης …… στην εταιρία κινητής τηλεφωνίας. Βοήθεια: Μπορείτε να βρείτε τον δικό σας κωδικό …..πληκτρολογώντας *#06# στο κινητό σας. Γράψτε τον κωδικό που θα δείτε και φυλάξτε τον σε ασφαλές μέρος. Πηγή: Ιστοσελίδα «Ελληνικού Κόμβου Ασφαλούς Διαδικτύου»

Οι ερωτήσεις του σταυρόλεξου (σελ.2) 8. Ποιο από τα παρακάτω είναι το σωστό (γράψτε τον αριθμό ως λέξη): Οι μηχανές αναζήτησης… 1. Δείχνουν μόνο τις ιστοσελίδες που είναι κατάλληλες για τα παιδιά. 2. Δείχνουν μόνο κατάλληλες ιστοσελίδες, σχετικές με αυτό που ψάχνετε. 3. Δείχνουν όλων των ειδών τις ιστοσελίδες, από τις οποίες κάποιες είναι ακατάλληλες για τα παιδιά. 9. Ισχύει ότι οι αίθουσες ανοιχτής επικοινωνίας chat αφήνουν μόνο τους έμπιστους και ειλικρινείς ανθρώπους να συνομιλήσουν μεταξύ τους και πετάνε έξω τους ανθρώπους εάν λένε ψέματα; 10. Σας αρέσει να κατεβάζετε αρχεία μουσικής ή βίντεο από το διαδίκτυο ή από το κινητό σας και να τα μοιράζεστε με τους φίλους σας. Τα αρχεία όμως που έχουν ……….. δεν μπορείτε να τα κατεβάσετε έτσι απλά, γιατί εκείνη τη στιγμή παραβιάζετε τον νόμο περί πνευματικής ιδιοκτησίας και παρανομείτε. Για αυτό κατεβάζετε αρχεία μόνο από ιστοσελίδες που γνωρίζετε ότι σας το επιτρέπουν αυτό (ζητείται ο αγγλικός όρος). Bοήθεια μπορείτε να βρείτε εδώ Ποιο από τα παρακάτω είναι το σωστό (γράψτε το ως γράμμα της Ελληνικής αλφαβήτου): Ελέγχοντας την ηλεκτρονική σας αλληλογραφία βρίσκετε έναν διαγωνισμό, μαζί με μία αίτηση συμμετοχής. Τι κάνετε; α) Αγνοείτε το μήνυμα γιατί δεν ξέρετε από ποιον προέρχεται και γνωρίζετε ότι αν δώσετε τα προσωπικά σας στοιχεία (όπως το σας ή το νούμερο του κινητού σας) σε εταιρείες, μπορεί να τα χρησιμοποιήσουν για να σας στέλνουν ανεπιθύμητα μηνύματα (spam, junk mail). β) Συμπληρώνετε την αίτηση με όλα τα προσωπικά σας δεδομένα. γ) Συμπληρώνετε την αίτηση, αλλά δίνετε ψεύτικα προσωπικά δεδομένα. 12. Πόσοι τρόποι υπάρχουν για να αποθηκεύσετε τη συνομιλία σας σε ένα chat room ειδικά όταν θέλετε να συλλέξετε στοιχεία για οποιαδήποτε άσχημη συμπεριφορά; Bοήθεια μπορείτε να βρείτε εδώ Στα Ελληνικά το Ίντερνετ λέγεται δια … 14. Γράψτε ποιο είναι το σωστό γράμμα της ελληνικού αλφαβήτου, όπως αναγράφεται στις επιλογές παρακάτω: Κάποιος φίλος σας ζητάει τον προσωπικό σας κωδικό πρόσβασης για να συνδεθείτε στο διαδίκτυο… α) Δεν του δίνετε τον κωδικό πρόσβασης, γιατί εσείς θα είστε υπεύθυνοι για οποιαδήποτε ενέργειά του στο διαδίκτυο, και εσείς θα είστε αυτός/ή που θα αναζητηθεί εάν γίνει κακή χρήση του διαδικτύου. β) Του δίνετε τον κωδικό πρόσβασης. γ) Του δίνετε τον κωδικό πρόσβασης αλλά του ζητάτε να τον χρησιμοποιήσει μόνο μία φορά. Πηγή: Ιστοσελίδα «Ελληνικού Κόμβου Ασφαλούς Διαδικτύου»

Οι ερωτήσεις του σταυρόλεξου (σελ.3) Καθέτως 15. Με ποιόν αγγλικό όρο ονομάζουμε ένα σύνολο κανόνων για την ειρηνική και φιλική ‘συμβίωση’ στους εικονικούς κόσμους; Βοήθεια μπορείτε να βρείτε εδώ; Ποιος είναι ο πιο συνήθης τρόπος για να κολλήσει ο υπολογιστής σας ιό (ζητείται ο αγγλικός όρος); Βοήθεια μπορείτε να βρείτε ψάχνοντας στο λεξικό μας στο γράμμα V κάνοντας κλικ εδώ: Εάν κάποιος που έχετε γνωρίσει στο διαδίκτυο και δεν γνωρίζετε προσωπικά θέλει να σας γνωρίσει, συμφωνείτε να συναντηθείτε χωρίς τη συνοδεία των γονιών σας; 18. Σε ποια ‘δωμάτια’ πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά τη συνομιλία σε απευθείας σύνδεση και να μη δίνετε ποτέ τα προσωπικά σας δεδομένα (ζητείται ο αγγλικός όρος); Βοήθεια μπορείτε να βρείτε εδώ: Πώς λέγονται στη γλώσσα των υπολογιστών τα ηλεκτρονικά αποτυπώματα που οι άνθρωποι πάντα αφήνουν όταν χρησιμοποιούν στο διαδίκτυο, και ειδικοί όπως αστυνόμοι μπορούν να τα ανιχνεύσουν; (ζητείται ο αγγλικός όρος) Βοήθεια μπορείτε να βρείτε στο λεξικό μας, στο γράμμα C, στο τέλος της ιστοσελίδας: Τι υποδηλώνει το σήμα που βλέπετε παρακάτω και το βρίσκετε επάνω στο εξώφυλλο ενός ηλεκτρονικού παιχνιδιού; Βοήθεια μπορείτε να βρείτε εδώ Σωστό ή λάθος; Υπάρχουν που σίγουρα δεν περιέχουν ιό. Αυτό μπορείτε να το καταλάβετε απλά διαβάζοντας τον τίτλο τους ή επειδή έρχονται από κάποιο φίλο. 22. Ποιο από τα παρακάτω είναι το σωστό (γράψτε τον αριθμό ως λέξη): Χρειάζεται να αναζητήσετε πληροφορίες για την εργασία σας, και εκτός από τα βιβλία ο δάσκαλος σας ζητά να ψάξετε και στο διαδίκτυο. Τι θα κάνετε; 1. Θα χρησιμοποιήσετε μια μηχανή αναζήτησης για να βρείτε διάφορες σελίδες του διαδικτύου που περιέχουν σχετικές πληροφορίες και θα τις συγκρίνετε. 2. Θα χρησιμοποιήσετε τις πληροφορίες από την πρώτη ιστοσελίδα που θα τις βρείτε, γιατί εμπιστεύεστε όλες τις πληροφορίες που βρίσκετε στο διαδίκτυο. 3. Δεν ψάχνετε καμία πληροφορία στο διαδίκτυο γιατί είναι όλες λανθασμένες. Πηγή: Ιστοσελίδα «Ελληνικού Κόμβου Ασφαλούς Διαδικτύου»

Οι ερωτήσεις του σταυρόλεξου (σελ.4) 23. Σωστό ή λάθος; Αν θέλετε να τραβήξετε φωτογραφίες φίλων σας με το κινητό σας, μπορείτε να το κάνετε οποιαδήποτε στιγμή γιατί δεν χρειάζεται να ζητήσετε την άδειά τους. Μάλιστα μπορείτε να τις στείλετε με εικονομήνυμα σε κάποιον άλλο φίλο σας ή να τις ανεβάσετε στο διαδίκτυο, γιατί γνωρίζετε πού θα καταλήξουν. 24. Τι είναι το Ελληνικό εργαλείο λογισμικού FilterX? Βοήθεια μπορείτε να βρείτε εδώ: Ο αριθμός του κινητού σας τηλεφώνου είναι ίδιος με αυτόν της κάρτα σας …. (με ελληνικούς χαρακτήρες). 26. Ποιο είναι το σωστό; (γράψτε τον αριθμό ως λέξη). Ο Παγκόσμιος Ιστός είναι … 1. Το διαδίκτυο. 2. Ένα μέρος του διαδικτύου. 3. Δεν έχει σχέση με το διαδίκτυο. 27. Ποιο είναι το σωστό; (γράψτε τον αριθμό ως λέξη). Τι θα κάνετε αν θέλετε να αγοράσετε κάτι μέσω διαδικτύου, αλλά χρειάζεστε την πιστωτική κάρτα των γονιών σας; 1. Δανείζεστε την πιστωτική κάρτα των γονιών σας και δίνετε όλα τα στοιχεία της κάρτας. 2. Ζητάτε την άδεια των γονέων σας για να χρησιμοποιήσετε την πιστωτική κάρτα. 3. Ζητάτε την άδεια των γονέων σας για να χρησιμοποιήσετε την πιστωτική κάρτα και ελέγχετε ότι η σύνδεση στο διαδίκτυο παρέχει ασφάλεια της συναλλαγής έτσι ώστε να μην μπορεί κανείς άλλος να δει τα στοιχεία. 28. Γράψτε ποιο είναι το σωστό με λατινικό αριθμό, όπως αναγράφεται στις επιλογές παρακάτω: Εταιρείες του διαδικτύου συνηθίζουν να συλλέγουν δικές σας πληροφορίες για να σας στέλνουν μετά διαφημιστικά μηνύματα για τα προϊόντα τους. Πρέπει πάντα… Ι) Να δίνετε όλες τις πληροφορίες που σας ζητάνε. Σίγουρα υπάρχει κάποιος σοβαρός λόγος για να σας τις ζητάνε. ΙΙ) Να ρωτάτε γιατί χρειάζονται τα συγκεκριμένα στοιχεία καθώς και να ελέγχετε την πολιτική προστασίας δεδομένων της εταιρίας (πώς σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν τα στοιχεία σας). ΙΙΙ) Ποτέ να μην δίνετε καμία προσωπική σας πληροφορία σε κάποια εταιρεία. Πηγή: Ιστοσελίδα «Ελληνικού Κόμβου Ασφαλούς Διαδικτύου»

Οι ερωτήσεις του τεστ (απαντήθηκε ατομικά από κάθε μαθητή online μέσω Internet) 1. Ο Παγκόσμιος Ιστός είναι … a)Το διαδίκτυο. b)Ένα μέρος του διαδικτύου. c)Δεν έχει σχέση με το διαδίκτυο. 2. Βρίσκεσαι στη βιβλιοθήκη κάνοντας εργασία και χρειάζεσαι πληροφορίες τις οποίες δεν μπορείς να βρεις στα βιβλία. a)Τα παρατάς και εξηγείς στον δάσκαλο σου ότι δεν μπορούσες να βρεις πληροφορίες. b)Προσπαθείς να τις βρεις στο διαδίκτυο μέσω των μηχανών αναζήτησης. c)Εφευρίσκεις όλες τις πληροφορίες. 3. Όταν σε μία αίθουσα επικοινωνίας chat σου ζητάνε προσωπικά στοιχεία, όπως τον αριθμό του τηλεφώνου σου ή τη διεύθυνσή σου … a)Δεν δίνεις ποτέ προσωπικά στοιχεία τα οποία θα επιτρέψουν σε κάποιον να επικοινωνήσει μαζί σου, όπως τον αριθμό του κινητού σου ή τη διεύθυνσή σου. b)Δίνεις όλες τις πληροφορίες που σου ζητήθηκαν. c)Απαντάς τα πάντα για τον εαυτό σου αλλά δίνεις ψεύτικο όνομα. 4. Τα s είναι … a)Ηλεκτρονικά μηνύματα που μπορείς να λάβεις από οποιονδήποτε στον κόσμο που γνωρίζει την ηλεκτρονική σου διεύθυνση. b)Ηλεκτρονικά μηνύματα που μπορείς να λάβεις μόνο από κάποιον που γνωρίζεις. c)Ηλεκτρονικά μηνύματα που μπορούν να σταλούν μόνο από κάποιον που ζει στην ίδια χώρα με σένα. 5. Είναι ευχάριστο να κάνεις φίλους μέσα από το διαδίκτυο αλλά πρέπει πάντα να θυμάσαι ότι… a)Είναι ασφαλές μόνο όταν μιλάς με άτομα της δικής σου ηλικίας. b)Οι άνθρωποι δεν είναι πάντα αυτοί που σου λένε ότι είναι, και μπορεί να λένε ψέματα για τον εαυτό τους όπως π.χ. για την πραγματική τους ηλικία. c)Όλα τα άτομα που είναι συνδεδεμένα στο διαδίκτυο είναι επικίνδυνα. 6. Τι πρέπει να κάνεις εάν κάποιος σε παρενοχλεί ή λέει άσχημα πράγματα για σένα σε κάποια αίθουσα επικοινωνίας chat ή σε κάποιο forum; a)Θα πρέπει να του φερθείς άσχημα. b)Θα πρέπει αμέσως να αποχωρήσεις από το chat ή το φόρουμ και να μην κάνεις καμία άλλη ενέργεια. c)Θα πρέπει αμέσως να αποχωρήσεις από το chat ή το φόρουμ και να αναφέρεις το άτομο αυτό στον αρμόδιο συντονιστή ή τον παροχέα της υπηρεσίας chat, όπως επίσης να το πεις στους γονείς σου. 7. Τι κάνεις εάν κάποιος που δεν γνωρίζεις σου στείλει ένα ; a)Το διαγράφεις ή το εξετάζεις με το πρόγραμμα προστασίας από ιούς για να δεις αν είναι ασφαλές να το διαβάσεις. b)Του απαντάς και τον ρωτάς ποιος είναι και τι σου έχει στείλει c)Το διαβάζεις για να δεις αν έχει κάτι ενδιαφέρον. 8. Εάν σε κάποια ιστοσελίδα βρεις τυχαία φωτογραφίες ή κείμενα που πιστεύεις ότι είναι ενοχλητικά, προσβλητικά, περίεργα, ή που σε αναστατώνουν … a)Θα πρέπει να φύγεις από την ιστοσελίδα και να αναφέρεις το περιστατικό στους γονείς σου αν πιστεύεις ότι η πληροφορία που βρήκες είναι παράνομη. b)Θα πρέπει να δείξεις την ιστοσελίδα σε φίλους. c)Δεν πρέπει να κάνεις τίποτα. 9. Εάν κάποιος που έχεις γνωρίσει από στο διαδίκτυο θέλει να σε γνωρίσει, τι κάνεις; a)Ποτέ δεν συμφωνείς εκτός αν έχεις την συγκατάθεση των γονιών σου και κάποιος ενήλικας σε συνοδεύσει για να συναντηθείτε σε δημόσιο χώρο. b)Συμφωνείς να τον συναντήσεις και τον ρωτάς τι θα φοράει για να τον αναγνωρίσεις. c)Συμφωνείς να τον συναντήσεις και παίρνεις μαζί σου το κινητό σου για ασφάλεια. 10. Τι γνωρίζεις σχετικά με την δυνατότητα να σε ανακαλύψουν στο διαδίκτυο; a)Κανείς δεν μπορεί ποτέ να παρακολουθήσει τι κάνεις στο διαδίκτυο και πού πας. b)Η μόνη ενέργεια που μπορεί να ανακαλυφθεί είναι ποιες ιστοσελίδες έχεις επισκεφθεί ψάχνοντας το ιστορικό του web browser, αλλά εάν διαγράψεις το ιστορικό αυτό κανείς δεν θα μπορέσει ποτέ να μάθει. c)Οι άνθρωποι πάντα αφήνουν ηλεκτρονικά αποτυπώματα (cybertrails) όταν χρησιμοποιούν το διαδίκτυο και ειδικοί όπως αστυνόμοι μπορούν να τα ανιχνεύσουν. Πηγή: Ιστοσελίδα «Ελληνικού Κόμβου Ασφαλούς Διαδικτύου»

Κύρια Συμπεράσματα (παρουσιάσθηκαν με βιντεοπροβολέα στο τέλος της δραστηριότητας)  Είναι απαραίτητο να προστατεύουμε τον υπολογιστή μας με ένα αντιϊκό (antivirus) πρόγραμμα, το οποίο πρέπει να το ενημερώνουμε (update) πολύ τακτικά.  Είμαστε πολύ προσεκτικοί και διαγράφουμε τα e- mail που λαμβάνουμε από αγνώστους αποστολείς.  Πρέπει να συγκρίνουμε το περιεχόμενο ομοειδών ιστοσελίδων για να αξιολογήσουμε την εγκυρότητα και την αξιοπιστία των πληροφοριών που περιέχουν.  Είναι προς το συμφέρον μας να αποφεύγουμε ιστοσελίδες, που στο περιεχόμενό τους προβάλλεται το σεξ, η βία, τα ναρκωτικά, ο ρατσισμός, κ.α.  Όταν μας ζητείται να αποστείλουμε προσωπικά μας στοιχεία, σιγουρευόμαστε για το σκοπό της χρήσης τους και ενημερώνουμε τους γονείς μας.  Στις ηλεκτρονικές συνομιλίες (chat) τηρούμε ορισμένους βασικούς κανόνες και λαμβάνουμε μέτρα προστασίας σε περίπτωση συνάντησης με άτομα που γνωρίσαμε στο chat.

Εργασία για το σπίτι (με την ολοκλήρωση της 1ης διδακτικής ώρας) ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Επισκεφθείτε τις παρακάτω ιστοσελίδες για να μάθετε περισσότερες λεπτομέρειες για την ασφάλεια στο Διαδίκτυο και για να απαντήσετε ευκολότερα στην άσκηση με τις ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών: (Ελληνικός Κόμβος Ασφαλούς Διαδικτύου) (Ελληνική Ανοιχτή γραμμή καταγγελιών παράνομου υλικού στο Διαδίκτυο) (Ελληνικό όργανο αυτορρύθμισης για το περιεχόμενο του Internet) (European network of e-safety awareness) ΑΣΚΗΣΗ (ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών) Βρείτε το σωστό στις παρακάτω ερωτήσεις και δικαιολογήστε την απάντησή σας: 1. Όταν σε μια συζήτηση chat σου ζητάνε προσωπικά στοιχεία … a)Δίνεις όλες τις πληροφορίες που σου ζητήθηκαν. b)Δεν δίνεις ποτέ προσωπικά στοιχεία τα οποία θα επιτρέψουν σε κάποιον να επικοινωνήσει μαζί σου, όπως τον αριθμό του κινητού σου ή τη διεύθυνσή σου. c)Απαντάς τα πάντα για τον εαυτό σου, αλλά δίνεις ψεύτικο όνομα. 2. Όταν κάνεις φίλους από το Διαδίκτυο πρέπει πάντα να θυμάσαι ότι … a)Οι άνθρωποι δεν είναι πάντα αυτοί που λένε ότι είναι, και μπορεί να λένε ψέματα για τον εαυτό τους. b)Είναι ασφαλές μόνο όταν μιλάς με άτομα της δικής σου ηλικίας. c)Όλα τα άτομα που είναι συνδεδεμένα στο Διαδίκτυο είναι επικίνδυνα. 3. Τι κάνεις όταν ένας συμμαθητής σου ζητάει τον προσωπικό σου κωδικό πρόσβασης για να συνδεθεί στο Διαδίκτυο… a)Του δίνεις τον κωδικό πρόσβασης. b)Του δίνεις τον κωδικό πρόσβασης, αλλά του ζητάς να τον χρησιμοποιεί σπάνια. c)Δεν του δίνεις τον κωδικό πρόσβασης, γιατί εσύ θα είσαι υπεύθυνος για οποιαδήποτε ενέργειά του στο διαδίκτυο και εσύ θα είσαι αυτός που θα αναζητηθεί, εάν γίνει κακή χρήση του Διαδικτύου. 4. Τι κάνεις όταν μια εταιρία του Διαδικτύου σου ζητά προσωπικές πληροφορίες για να σου στείλει ενδεχομένως κάποια δώρα και διαφημιστικά μηνύματα για τα προϊόντα της; a)Ποτέ δεν δίνεις καμία προσωπική σου πληροφορία σε εταιρεία του Διαδικτύου. b)Ρωτάς γιατί χρειάζονται τα συγκεκριμένα στοιχεία και ελέγχεις την πολιτική προστασίας δεδομένων της εταιρίας (ρωτάς που και πώς θα χρησιμοποιήσουν τα στοιχεία σου). c)Δίνεις όλες τις πληροφορίες που ζητά, γιατί πρέπει να υπάρχει σοβαρός λόγος για να σου τα ζητά.

Εργασία για το σπίτι (με την ολοκλήρωση της 2ης διδακτικής ώρας) ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Επισκεφθείτε τις παρακάτω ιστοσελίδες για να μάθετε περισσότερες λεπτομέρειες για την ασφάλεια στο Διαδίκτυο και για να απαντήσετε ευκολότερα στην άσκηση με τις ερωτήσεις ανάπτυξης: (Ελληνικός Κόμβος Ασφαλούς Διαδικτύου) (Ελληνική Ανοιχτή γραμμή καταγγελιών παράνομου υλικού στο Διαδίκτυο) (Ελληνικό όργανο αυτορρύθμισης για το περιεχόμενο του Internet) (European network of e-safety awareness) ΑΣΚΗΣΗ (ερωτήσεις ανάπτυξης) Απαντήσετε γραπτά στο τετράδιό σας στις παρακάτω ερωτήσεις: 1.Πως θα εμποδίσεις τους ιούς να εισβάλουν στον υπολογιστή σου; 2.Τι γνωρίζεις για τη δυνατότητα να σε ανακαλύψουν στο Διαδίκτυο; 3.Τι μέτρα πρέπει να πάρεις, όταν θέλεις να συναντήσεις κάποιον που γνώρισες στο Διαδίκτυο; 4.Τι πρέπει να κάνεις, όταν κάποιος σε παρενοχλεί ή λέει άσχημα πράγματα για σένα σε μια συζήτηση chat ή σε ένα forum;