ΕΛΑΙΟ ΗΡΑΝΘΕΜΟΥ Ή ΠΡΙΜΟΥΛΑΣ (EVENING PRIMROSE OIL)
Το έλαιο αυτό προέρχεται από τους σπόρους της Oenothera biennis καθώς και από άλλα είδη φυτών Περιέχει γ-λινολενικό οξύ (GLA) και λινολεϊκό οξύ. Η περιεκτικότητα του σε γ-λινολενικό είναι 8 με 11%
ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ Είναι διαθέσιμο σε κάψουλες. Για ανακούφιση των συμπτωμάτων του εκζέματος: 320-480 mg (ως GLA) ημερησίως. Για παιδιά 1-12 ετών 160-320 mg ημερησίως. Για την συμπτωματική ανακούφιση της κυκλικής και μη-κυκλικής μασταλγίας 240-320 mg (ως GLA) ημερησίως για 12 εβδομάδες (αν δεν παρατηρηθεί βελτίωση να διακοπεί η χορήγηση). Τα διατροφικά συμπληρώματα παρέχουν 40-300 mg (ως GLA) ανά ημερήσια δόση.
ΔΡΑΣΗ Το γ-λινολενικό είναι ένα μη απαραίτητο διατροφικό συστατικό. Φυσιολογικά συντίθεται στο σώμα από το λινολεϊκό (που προσλαμβάνεται από λαχανικά και σπορέλαια). Το GLA είναι πρόδρομος του διομο-γ-λινολενικού οξέος (DGLA), των προσταγλανδινών (PG) της σειράς 1 καθώς και του αραχιδονικού οξέος.
ΔΡΑΣΗ Η χορήγηση γ-λινολενικού οξέος αυξάνει το λόγο DGLA προς αραχιδονικό. Οι προσταγλανδίνες της σειράς 1 (που παράγονται από DGLA) αναστέλλουν την συσσώρευση των αιμοπεταλίων και επίσης είναι και αγγειοδιαστολικό. Έχει λιγότερες πιθανές φλεγμονώδεις επιδράσεις από τις προσταγλανδίνες της σειράς 2, των θρομβοξανών Α2 και των λευκοτριενίων της σειράς 4 (που παράγονται από αραχιδονικό οξύ). Η αποτελεσματικότητα του γ-λινολενικού οξέος θεωρείται ότι οφείλεται εν μέρει στην αυξημένη παραγωγή των προσταγλανδινών της σειράς 1 εις βάρος των προσταγλανδινών PG2, των θρομβοξανών Α2 και των λευκοτριενίων της σειράς 4
ΕΛΛΕΙΨΗ Ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη ή έκζεμα έχουν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν έλλειψη γ-λινολενικού οξέος Υπάρχουν λίγα διαθέσιμα στοιχεία που να υποστηρίζουν την άποψη ότι τα τρόφιμα με μεγάλη περιεκτικότητα σε κορεσμένα και σάκχαρα, το αλκοόλ, το στρες, η μόλυνση, η αυξημένη αρτηριακή πίεση, η γήρανση και οι ορμονικές ανισορροπίες οδηγούν σε έλλειψη γ-λινολενικού οξέος
ΧΡΗΣΕΙΣ χρησιμοποιούνται ευρέως ως διατροφικό συμπλήρωμα (προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο, υπέρταση, άσθμα, στηθάγχη) θεωρείται ότι μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα και ότι δρα σαν παράγοντας αδυνατίσματος. έχει ελεγχθεί σε κλινικές δοκιμές για ατοπική δερματίτιδα, διαβητική νευροπάθεια, μασταλγία, κύστες στήθους, εμμηνοπαυσιακές εξάψεις, ρευματοειδής αρθρίτιδα, φαινόμενο Raynaud, σχιζοφρένεια, σύνδρομο Sjogren, ελκώδη κολίτιδα και διάφορες μορφές καρκίνου. Επίσης έχει εξεταστεί για τη δράση του στην σκλήρυνση κατά πλάκας και την υπερδραστηριότητα στα παιδιά.
ΧΡΗΣΕΙΣ Τα αποτελέσματα κλινικών ερευνών με γ-λινολενικό οξύ σε δερματικές καταστάσεις (ατοπική δερματίτιδα) όπως επίσης και στο προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο και την ρευματοειδή αρθρίτιδα παρήγαγαν αντικρουόμενα συμπεράσματα. Ωστόσο ορισμένα άτομα με αυτές τις καταστάσεις εμφανίστηκε να ωφελούνται Προκαταρκτικές έρευνες επισημαίνουν ότι το γ-λινολενικό οξύ είναι δυνατό να επιφέρει οφέλη στην διαβητική νευροπάθεια.
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ Πρέπει να αποφεύγεται η χορήγησή του σε καταστάσεις επιληψίας και σε άτομα που λαμβάνουν επιληπτογενή φάρμακα (π.χ. φαινοθειαζίνες) Κύηση-γαλουχία Πρέπει να χορηγείται με προσοχή στην κύηση λόγω πιθανών ορμονικών επιδράσεων. Δεν έχουν αναφερθεί προβλήματα όσο αφορά τον θηλασμό.
ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Οι πιθανότητες τοξικότητας είναι περιορισμένες. Οι μοναδικές ανεπιθύμητες ενέργειες που έχουν αναφερθεί είναι: ναυτία, διάρροια και πονοκέφαλος. Ωστόσο έχει αναφερθεί μια περίπτωση στη βιβλιογραφία φλεγμονής, θρόμβωσης και ανοσοκαταστολής λόγω της αργής συσσώρευσης αραχιδονικού οξέως στους ιστούς μετά από παρατεταμένη χρήση γ-λινολενικού για 1 χρόνο ή περισσότερο χρονικό διάστημα. ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ Φαινοθειαζίνες: αυξημένος κίνδυνος για επιληπτικές κρίσεις