ΚΑΛΙΟ (Κ)
ΔΡΑΣΗ Είναι το κύριο ενδοκυττάριο κατιόν και ο κύριος ρυθμιστής της οξεοβασικής ισορροπίας Συνεισφέρει στη μεταφορά νευρικών ερεθισμάτων, στον έλεγχο της μυϊκής συσταλτικότητας και στην διατήρηση της αρτηριακής πίεσης
ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Απορρόφηση Η απορρόφηση γίνεται κυρίως στο λεπτό έντερο Απομάκρυνση Εκκρίνεται κυρίως από τα ούρα (η ικανότητα του Κ ως προς τη διατήρηση του Κ είναι μικρή) Το μη απορροφήσιμο και το εντερικώς εκκρινόμενο Κ αποβάλλεται από τα κόπρανα, ενώ κάποιο ποσό αποβάλλεται από τον σίελο και τον ιδρώτα Ανεπάρκεια Η έλλειψη οδηγεί σε υποκαλιαιμία (ανορεξία, ναυτία, κοιλιακή διόγκωση, παραλυτικό ειλεό, μυϊκή αδυναμία, μειωμένα ή απόντα αντανακλαστικά, παράλυση, νωθρότητα, ερεθιστική συμπεριφορά, αναπνευστική ανεπάρκεια, πολυδιψία, πολυουρία και καρδιακές αρρυθμίες)
ΧΡΗΣΕΙΣ Υπέρταση Μπορεί να μειώσει την πίεση του αίματος, ωστόσο υπάρχει μεγαλύτερη συσχέτιση της σχέσης Κ/Να με την πίεση του αίματος παρά με το Κ Σε άτομα με φυσιολογική πίεση ή υπέρταση, που συμμετείχαν σε μια διπλά-τυφλή ελεγχόμενη έρευνα, παρατηρήθηκε ότι η λήψη συμπληρωμάτων Κ (1300-1500mg) καθημερινά μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση Άλλη έρευνα απέτυχε να αποδείξει κάποιο ευεγερτικό αποτέλεσμα
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ Υπέρμετρες δόσεις πρέπει να αποφεύγονται σε ασθενείς με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια (ιδιαίτερα σε ηλικιωμένους), γαστρεντερική δυσλειτουργία ή εξέλκωση, πεπτικό έλκος, νόσο του Adisson, καρδιακό αποκλεισμό, σοβαρά εγκαύματα και οξεία αφυδάτωση Εγκυμοσύνη και θηλασμός Δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία τα συμπληρώματα Κ κατά την εγκυμοσύνη
ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Μπορεί να παρουσιαστεί: ναυτία, εμετός, διάρροια και κράμπες, ιδιαίτερα όταν το Κ λαμβάνεται με άδειο στομάχι, γαστρεντερική εξέλκωση Η υπερκαλιαιμία είναι εξαιρετικά σπάνια έπειτα από του στόματος χορήγηση συμπληρωμάτων εφόσον υπάρχει φυσιολογική νεφρική λειτουργία Για να προκληθεί τοξικότητα απαιτείται καθημερινώς πρόσληψη μεγαλύτερη των 17gr
Διαιτητικές πηγές Καλίου (Κ) Ποσότητα τροφίμου Κ (mg) Δημητριακά 1 μπωλ Αll-Bran (45gr) 1 μπωλ Bran-Flakes (45gr) 1 μπωλ Corn-Flakes (30gr) 1 μπωλ Muesli (95gr) 450 250 30 500 Αμυλούχα τρόφιμα Ψωμί, μαύρο, 2 φέτες Ψωμί, άσπρο, 2 φέτες Μακαρόνια, μαύρα, βρασμένα (150gr) Μακαρόνια, άσπρα, βρασμένα (150gr) Ρύζι, μαύρο, βρασμένο (165gr) Ρύζι, άσπρο, βρασμένο (165gr) Πατάτες, βρασμένες (150gr) Πατάτες, ψητές (100gr) 100 70 200 40 150 80 950 Γάλα & γαλακτοκομικά προϊόντα ½ pint γάλα (280ml) πλήρες, ημίπαχο ή άπαχο Τυρί (50 gr) Γιαούρτι (150gr) 1 αυγό (60gr) 400 50 370 Κρέας & ψάρι Κρέας, μαγειρεμένο (100gr) Συκώτι, αρνιού, μαγειρεμένο (90gr) Νεφρό, αρνιού, μαγειρεμένο (75gr) Άσπρο ψάρι, μαγειρεμένο (150gr) Ρέγγα ή μπακαλιάρος (110gr) Pilchards, σε κονσέρβα (105 gr) Σαρδέλες, σε κονσέρβα (70 gr) 200-300 300 400-500 460
Διαιτητικές πηγές Καλίου (Κ) Λαχανικά Πράσινα λαχανικά, βρασμένα (100gr) Φασόλια, βρασμένα (200 gr) Φακές, βρασμένες (105 gr) Σόγια (100gr) Κάρυ, διάφορα λαχανικά (300gr) 100-200 600 300 500 1250 Φρούτα 1 μήλο 8 αποξηραμένα βερίκοκα 1 μπανάνα ½ πεπόνι 10 χουρμάδες 4 σύκα 1 πορτοκάλι 1 χούφτα σταφίδες 100 350 750 Καρποί 20 αμύγδαλα 30 αράπικα φιστίκια 150 200 Αφεψήματα 1 ποτήρι μπύρας ζεστή σοκολάτα 1 μεγάλο ποτήρι χυμός grapefruit 1 μεγάλο ποτήρι χυμός πορτοκάλι 1 μεγάλο ποτήρι χυμός τομάτας 460
ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ Φάρμακα Αναστολείς ACE: αυξάνουν τον κίνδυνο υπερκαλιαιμίας. Καρβενοξολόνη: μειώνει τα επίπεδα του Κ στο πλάσμα του αίματος Κορτικοστεροειδή: αυξάνουν την έκκριση του Κ. Κυκλοσπορίνη: αυξάνουν τον κίνδυνο υπερκαλιαιμίας. Καθαρτικά: χρόνια χρήση μειώνει την απορρόφηση του Κ. Διουρητικά της αγκύλης: αυξάνουν τον κίνδυνο υποκαλιαιμίας. Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη: αυξάνουν τον κίνδυνο υπερκαλιαιμίας. Θειαζιδικά διουρητικά: μειώνουν τον κίνδυνο υποκαλιαιμίας.