ΚΑΘΕΤΗΡΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΦΛΕΒΩΝ ΚΑΘΕΤΗΡΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΦΛΕΒΩΝ

Κεντρική Φλεβική Γραμμή Αξιόπιστη, ανώδυνη, επαναλαμβανόμενη είσοδο στο αγγειακό δίκτυο Δυνατότητα παρακολούθησης του ασθενούς (π.χ. μέτρηση κεντρικής φλεβικής πίεσης, τοποθέτηση καθετήρα πνευμονικής αρτηρίας Swan-Ganz) Δυνατότητα εκτέλεσης θεραπευτικών παρεμβάσεων (π.χ. ταχεία χορήγηση μεγάλου όγκου υγρών, χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, παρεντερικής διατροφής, μετάγγιση του ασθενούς)

Επιλογή καθετήρα Εξαρτάται από: Τις ανατομικές ιδιαιτερότητες κάθε ασθενούς Την προσχεδιασμένη χρονική διάρκεια (πλάνο) χορηγήσεως της ΟΠΔ

Είδη καθετήρων Υλικό κατασκευής: εύκαμπτο πλαστικό, πολυουρεθάνη, σιλικόνη Μονού, διπλού ή τριπλού αυλού Χορήγηση ΟΠΔ χορηγείται μέσω συγκεκριμένου αυλού, που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για το σκοπό αυτό

Καθετήρες πολλαπλών αυλών Μείωση αριθμού φλεβοκεντήσεων Μείωση κινδύνου θρόμβωσης ή λοίμωξης (συγκριτικά με καθετήρες μονού αυλού) Δυνατότητα διαφορετικής διαμέτρου κάθε αυλού Απόσταση μεταξύ των στομίων των αυλών (τουλάχιστον 1cm) δίνει τη δυνατότητα ταυτόχρονης χορήγηση ασύμβατων μεταξύ τους διαλυμάτων Υπάρχουν όμως καθετήρες πολλαπλών αυλών με στόμια με κοινή κατάληξη

Επιλογή καθετήρα μονού & πολλαπλών αυλών Είδη ενδοφλέβιων θεραπειών Δυνατότητα προσπελάσεως περιφερικών φλεβών για άλλες ενδοφλέβιες θεραπείες εκτός της ΟΠΔ

Μέγεθος καθετήρων Εκφράζεται με την εξωτερική διάμετρο Μέγεθος French (= εξωτερική διάμετρος σε mm Χ 3) Μέγεθος Gauge

Μέγεθος καθετήρων Gauge French mm 14 6,30 2,10 16 4,95 1,65 18 3,72 1,24 20 2,67 0,89 22 2,13 0,71 24 1,68 0,56

Διαθέσιμες συσκευές κεντρικών φλεβικών καθετήρων Διαδερμικά τοποθετημένοι, κεντρικοί φλεβικοί καθετήρες Υποδόρια εμφυτεύσιμοι καθετήρες, που μπορεί να είναι: ολικά εμφυτεύσιμοι μερικά εμφυτεύσιμοι Κεντρικοί φλεβικοί καθετήρες με περιφερική προσπέλαση, οι οποίοι μπορεί να είναι: διαδερμικά τοποθετημένοι εμφυτευμένοι

Διαδερμικοί κεντρικοί φλεβικοί καθετήρες Πολυουρεθάνης (εύκαμπτοι,μαλακώνουν με τη θερμοκρασία του σώματος Σιλικόνης (εύκαμπτοι, μαλακοί, με χαμηλό κίνδυνο θρόμβωσης) Βραχείας διαρκείας νοσηλεία (έως 4 εβδομάδες) Ευκολία εισαγωγής, αλλαγής και αφαίρεσης Καθημερινή αλλαγή των άσηπτων επιθεμάτων Καθημερινός ηπαρινισμός Περιορισμός δραστηριοτήτων ασθενούς Αυξημένος κίνδυνος επιμόλυνσης

Υποδόριοι κεντρικοί φλεβικοί καθετήρες Χειρουργική τοποθέτηση (άσηπτες συνθήκες, επαρκής αιμοδυναμική παρακολούθηση) Δύο ειδών : ολικώς υποδορίως εμφυτευμένα μερικώς υποδορίως εμφυτευμένα Δύο μέρη : κεντρικό μέρος (ενδαγγειακό τμήμα) περιφερικό μέρος (υποδόριο τμήμα & συσκευή έγχυσης)

Ολικά υποδόρια συστήματα Βάρος 25gr Περιλαμβάνει: ενδαγγειακό τμήμα υποδόριο τμήμα υποδόρια συσκευή έγχυσης (κώδωνας) καθετήρα από σιλικόνη Εύκολη, γρήγορη τοποθέτηση (χειρουργείο) με τοπική αναισθησία &με βοήθεια φθοριοσκόπησης Μονού ή διπλού αυλού

Ολικά υποδόρια συστήματα Δυνατότητα χορήγησης: ενδοφλέβιων υγρών φαρμακευτικής αγωγής ΟΠΔ προϊόντων αίματος χημειοθεραπείας Δυνατότητα λήψη δειγμάτων αίματος Δυνατότητα παραμονής ενός έτους Δυνατότητα >1000 παρακεντήσεων

Ολικά υποδόρια συστήματα Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα κίνδυνος λοίμωξης πρόσβασή μόνο με παρακέντηση πιθανότητα απόφραξης περιορισμός χρήσης στις 1000-2000 παρακεντήσεις δεν απαιτείται χρήση επιθεμάτων και ημερήσιος καθαρισμός της περιοχής χειρουργική τοποθέτηση, αφαίρεση δεν απαιτείται ημερήσιος καθαρισμός της περιοχής δύσκολος έλεγχος πιθανής επιμόλυνσης ηπαρινισμός 1φορά/μήνα δεν περιορίζεται η ενεργητικότητα του ασθενούς

Μερικά υποδόρια συστήματα Χειρουργική τοποθέτηση με τοπική αναισθησία & ήπια καταστολή με βοήθεια φθοριοσκόπησης Αποτελείται από: ενδαγγειακό τμήμα υποδόριο τμήμα συσκευή έγχυσης (hub) Το υποδόριο τμήμα δεν τοποθετείται σε επιφάνεια παλαιού τραύματος, περιοχή που είχε ακτινοβοληθεί στο παρελθόν ή είχε υποστεί λοίμωξη Επαρκές μήκος του υποδορίου τμήματος για μείωση κινδύνου μετατόπισης Σημείο εισόδου εκτός περιοχών με υγρασία, με κίνδυνο εμπλοκής ρουχισμού ή προσβάσιμων από τοιν ασθενή

Μερικά υποδόρια συστήματα Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα νοσηλεία μεγάλης διάρκειας δύσκολη καλλιέργεια της κορυφής του καθετήρα πιθανότητα λοίμωξης σε σχέση με τους διαδερμικούς ΚΦΚ ημερήσιο ηπαρινισμό δυνατότητα φροντίδας από τον ίδιο τον ασθενή Δύσκολη αφαίρεση πολύ μεγάλη διάρκεια ζωής περιορισμός δραστηριοτήτων

Κεντρικοί καθετήρες με περιφερική προσπέλαση Μεγάλου μήκους Ενδοαυλική προώθηση (φτάνει στο όριο μεταξύ άνω κοίλης φλέβας & δεξιού κόλπου) Διαφορετικό μήκος για κάθε άτομο Εμφύτευση: διαδερμική υποδόρια Τοποθέτηση στο κρεβάτι του ασθενούς

Κεντρικοί καθετήρες με περιφερική προσπέλαση Τοποθέτηση υπό αυστηρά άσηπτες συνθήκες σε οριζόντια θέση Νοσηλεία βραχείας ή μακράς διαρκείας Δυνατότητα χορήγησης: μακροχρόνιας αντιβιοτικής θεραπείας μεταγγίσεων χημειοθεραπείας αναλγησίας ενυδάτωσης ΟΠΔ

Κεντρικοί καθετήρες με περιφερική προσπέλαση Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα κόστος τοποθέτησης άθικτο περιφερικό φλεβικό δίκτυο κίνδυνος πνευμοθώρακα χαμηλός ρυθμός έγχυσης διαλυμάτων ΟΠΔ κίνδυνος λοίμωξης μη εφικτή αναρρόφηση αίματος εύκολη αφαίρεση ημερήσιος ηπαρινισμός ημερήσια αλλαγή επιθεμάτων

Γενικές αρχές καθετηριασμού των αγγείων Προσωπικό κατάλληλο ντυμένο (ποδιές, χειρουργικές μάσκες, καπέλα, γάντια) Πλύσιμο χεριών Καθαρισμός δέρματος ασθενούς με αντισηπτικό διάλυμα Επίστρωση με αποστειρωμένα πεδία Κάλυψη προσώπου ασθενούς Ενημέρωση ασθενούς σχετικά με τη διαιδκασία Άνοιγα σετ καθετήρα και τοποθέτηση σε συγκεκριμένη σειρά

Γενικές αρχές καθετηριασμού των αγγείων Τοποθέτηση ασθενούς σε ύπτια θέση (αν είναι εφικτό σε θέση Trendelenburg) Αφαίρεση τριχών με ψαλίδι Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας γίνετε έλεγχος με ακτινογραφία θώρακος : της θέσης του καθετήρα της θέσης της κορυφής του καθετήρα της πρόκλησης πνευμοθώρακα

Τεχνικές καθετηριασμού Έλεγχος: Ανατομίας φλεβών Ενδαγγειακού όγκου Παραμέτρων πήξεως αίματος (χρόνος πήξεως & αριθμός αιμοπεταλίων) Προϋπάρχουσας λοίμωξης Ικανότητας ασθενούς να υπομείνει τη διαδικασία (αναλγησία ή καταστολή, τοποθέτηση σε κατάλληλη θέση)

Συσκευές εισαγωγής καθετήρων Καθετήρας πάνω σε βελόνη (catheter over needle) Καθετήρας με οδηγό σύρμα (catheter over wire)

Καθετήρας πάνω σε βελόνη Δυνατότητα παρακέντησης των αγγείων σε ένα στάδιο Μειονεκτήματα : πιθανότητα φλεβίτιδας & θρόμβωσης πιθανότητα βλάβης στους γύρω ιστούς δυσκολότερη επίσχεση πιθανής αιμορραγίας πιθανότητα εμβολής αέρα Κίνδυνος εμβολής (λόγω αποκοπής τμήματος καθετήρα)

Καθετήρας με οδηγό σύρμα Διαδεδομένη μέθοδος καθετηριασμού κεντρικών φλεβών Τοποθέτηση ασθενούς σε Trendelenburg Προσωρινή διακοπή διασωλήνωσης ή μηχανικής υποστήριξης (μείωση πιθανοτήτων πρόκλησης πνευμοθώρακα)

Οδοί φλεβικής προσπέλασης Υποκλείδιος φλέβα Έσω / έξω σφαγίτιδα Βασιλική / κεφαλική φλέβα Μηριαία φλέβα

Υποκλείδιος φλέβα Διαδερμικό & χειρουργικό καθετηριασμό Διαδερμικός καθετηριασμός υποκλειδίου φλέβας έχει μικρότερο ποσοστό λοιμώξεων από το διαδερμικό καθετηριασμό άλλου αγγείου Χρήση για ΟΠΔ μικρής & μεγάλης διάρκειας Επιπλοκές: πνευμοθώρακας αιμοθώρακας χυλοθώρακας αρτηριακή τρώση

Έσω/έξω σφαγίτιδα Δεύτερη κατά σειρά επιλογή Εύκολη πρόσβαση στην κεντρική κυκλοφορία. Μεγαλύτερο ποσοστό λοιμώξεων (λόγω αδυναμίας διατήρησης άσηπτων επιθεμάτων στην περιοχή του τραχήλου)

Βασιλική/κεφαλική φλέβα Τρίτη κατά σειρά επιλογή Δυνατότητα προσπέλασης στο κρεβάτι χρησιμοποιώντας ένα σύστημα ΚΦΚ με περιφερική προσπέλαση

Μηριαία φλέβα Τέταρτη κατά σειρά επιλογή Αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης επιπλοκών Μείωση των επιπλοκών με τοποθέτηση ενός μερικώς υποδορίως εμφυτευμένο σύστημα καθετήρα Μείωση του κινδύνου αποφράξεως του καθετήρα με τοποθέτηση της κορυφή του επάνω από το επίπεδο των νεφρικών φλεβών

Επιλογή συσκευής ΚΦΚ Χρονική διάρκεια της θεραπείας Αριθμός των αυλών που απαιτούνται Βατότητα του φλεβικού δικτύου (περιφερικά & κεντρικά) Κόστος καθετήρα Ασφάλεια για τον ασθενή