Ενδοσχολική Βία (Bullying)

Η παρουσίαση είναι προϊόν σύνθεσης των επιμέρους παρουσιάσεων που δημιούργησαν οι πέντε ομάδες του τμήματος. Συμμετείχαν: 1. Ομάδα «Τόνοι και πνεύματα»: Βασιλειάδης Λάζαρος Γαβριηλίδης Δημήτριος Χατζηαθανασίου Αθανάσιος Αναστάση Γιόνη 2. Ομάδα «Αγριόγατες» : Γουσίδου Ευμορφία Γιαγκίδου Μαρία Γκασπαριάν Λουσηάννα Αβλαστημίδου Αριάδνη 3. Ομάδα «Anonymus» : Τοπούζη Ζηνοβία Σουλκάι Μαρία Χαψά Βαΐα Γκατζή Μαγδαληνή 4. Ομάδα «V.I.P.» : Γκατζού Άρτεμις Βόγλη Μαρία Αλεξίδης Πασχάλης Γκουραμάνης Αντώνιος 5. Ομάδα «Genius» : Χαντζαρίδου Σοφία-Ευφροσύνη Αλευρά Μαριάνα Τσιτιρίδης Γεώργιος Ψάλτης Παύλος

Τι είναι σχολικός εκφοβισμός Ο σχολικός εκφοβισμός είναι το φαινόμενο νεανικής παραβατικότητας, που εμφανίζεται σε πολλές χώρες του κόσμου. Αναφέρεται στη χρήση βίας μεταξύ μαθητών ή συνομηλίκων παιδιών με στόχο να προκληθεί πόνος ή αναστάτωση. Κύρια χαρακτηριστικά είναι η επανάληψη και η σωματική ή ψυχική υπεροχή του παιδιού που ασκεί βία.

Τι δεν είναι σχολικός εκφοβισμός Σχολικός εκφοβισμός δεν είναι : Οι περιστασιακοί καβγάδες και τσακωμοί ανάμεσα σε παιδιά που έχουν την ίδια ηλικία ή την ίδια ψυχική και σωματική δύναμη. Το πείραγμα, το αστείο προς κάποιον συμμαθητή που γίνονται σε συγκεκριμένο χρόνο, δεν έχουν συνέχεια και δεν επηρεάζουν τη συναισθηματική κατάσταση των παιδιών.

Ενδοσχολική βία Η ενδοσχολική βία τα τελευταία χρόνια όχι μόνο συνεχίζει να υφίσταται αλλά έχει αυξηθεί σημαντικά. Υπάρχουν παιδιά που βιώνουν καθημερινά διάφορες μορφές βίας (λεκτική, σωματική, ψυχολογική) από συμμαθητές τους που νομίζουν ότι μ’ αυτόν τον τρόπο δείχνουν τη δύναμή τους. Δυστυχώς, τα αποτελέσματα αυτών των πρακτικών μπορεί να είναι η δημιουργία ψυχολογικών προβλημάτων στα θύματα, όπως εσωστρέφεια και κατάθλιψη. Ας δούμε σε ποιες κατηγορίες χωρίζεται η ενδοσχολική βία.

Λεκτική βία Η λεκτική βία μπορεί να ξεκινήσει από μία βρισιά και να επεκταθεί με έναν καυγά. Λεκτική βία έχουμε όταν κάποιος ειρωνευτεί, κακολογήσει, προσβάλλει ή κατηγορήσει κάποιον χωρίς λόγο. Συνήθως ασκείται σε φαινομενικά αδύναμους μαθητές που μερικές φορές απειλούνται με ξυλοδαρμό αν δεν δώσουν χρήματα που τους ζητούν ή αν δεν κάνουν αυτό που προσπαθούν να τους επιβάλλουν.

Σωματική βία Οι μαθητές μέσα στο σχολικό περιβάλλον αποφεύγουν συνήθως την άσκηση της σωματικής βίας εκτός κι αν συμβεί όταν δεν πέσει στην αντίληψη κάποιου καθηγητή. Ένα σπρώξιμο ή μια χειρονομία είναι αρκετή για να αρχίσει ένας ξυλοδαρμός που κάποιες φορές καταλήγει σε δυσάρεστα αποτελέσματα όπως ένας σοβαρός τραυματισμός. Τα άτομα που την ασκούν θεωρούν τον εαυτό τους «νταή» και «μάγκα».

Ηλεκτρονική βία Αποστολή απειλητικού ή υβριστικού υλικού μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, των υπηρεσιών MMS και SMS που παρέχουν τα κινητά τηλέφωνα και των διαδικτυακών τόπων κοινωνικής δικτύωσης, χρήση ή παραποίηση των προσωπικών δεδομένων κάποιου ατόμου, κλήσεις στο κινητό του από άγνωστο νούμερο.

Για ποιους λόγους μπορεί ένα παιδί να δέχεται επιθέσεις εκφοβισμού και βίας; Πάρα πολλοί μαθητές σε όλο τον κόσμο δέχονται επιθέσεις εκφοβισμού και βίας στο σχολείο. Το γεγονός, όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι έχουν κάνει κάτι λανθασμένο που να δικαιολογεί την εκδήλωση τέτοιου είδους συμπεριφορών εναντίον τους. Πολλές φορές στόχος γίνεται το “διαφορετικό”, το οποίο μπορεί να αφορά σε οποιοδήποτε ανθρώπινο γνώρισμα, είτε εξωτερικό είτε εσωτερικό. Για παράδειγμα το χρώμα του δέρματος, η εθνικότητα, το φύλο, το βάρος, η σχολική επίδοση, η κοινωνική συστολή. Με την έννοια αυτή ο καθένας μπορεί να γίνει στόχος εκφοβιστικών και βίαιων συμπεριφορών σε κάποια φάση της ζωής του και συνεπώς το συγκεκριμένο φαινόμενο μας αφορά όλους. Εξάλλου, τα ιδιαίτερα γνωρίσματα που έχει το κάθε παιδί και γενικότερα ο κάθε άνθρωπος είναι και αυτά που τον κάνουν ξεχωριστό και μοναδικό μεταξύ δισεκατομμυρίων ανθρώπων.

Ενδείξεις βίαιης συμπεριφοράς στα σχολεία Λεκτικός εκφοβισμός Χρήση προσβλητικής γλώσσας Λεκτική παρενόχληση Αρνητικά σχόλια σε σχέση με το στυλ, τα ρούχα, το σώμα και τη νοημοσύνη κάποιου. Εκβιασμός Σεξουαλικά σχόλια Σωματικός εκφοβισμός Σωματικός τραυματισμός Κλοπή προσωπικών αντικειμένων Επιθετική συμπεριφορά Μπουνιές/Κλωτσιές Φάρσες Τσακωμοί Πειράγματα

Ηλεκτρονικός εκφοβισμός Συναισθηματικός εκφοβισμός Διάδοση ψεύτικων φημών Αποκλεισμός ανθρώπων από ένα συγκεκριμένο περιβάλλον Προκλητική λεκτική συμπεριφορά Μυστικοπάθεια σε πολύ στενά άτομα Ηλεκτρονικός εκφοβισμός Αποστολή μηνυμάτων αρνητικού περιεχομένου μέσω κινητού τηλεφώνου ή e-mail. Ανάρτηση αρνητικών σχόλιων και φωτογραφιών σε blogs, forums και άλλα websites.

Το φαινόμενο του bullying δεν έχει ως θύματα μόνο τα παιδιά που υφίστανται τη σωματική, ψυχολογική βία και τον καθημερινό εξευτελισμό, αλλά και τα παιδιά που ασκούν βία, διότι και αυτά επί της ουσίας νιώθουν μοναξιά και απόρριψη από το οικογενειακό και σχολικό περιβάλλον, αφού συνειδητοποιούν ότι η επιθετικότητα τους δημιουργεί συνεχώς προβλήματα στους άλλους και η συμπεριφορά τους αυτή τα καθιστά παραδείγματα προς αποφυγή, για τα άλλα παιδιά. Θα έλεγε κανείς ότι βίαιη και επιθετική συμπεριφορά παρουσιάζουν οι μαθητές που έχουν και οι ίδιοι υποστεί βία στο οικογενειακό τους περιβάλλον. Ενδέχεται να έχουν γίνει είτε μάρτυρες είτε θύματα κακομεταχείρισης και παραμέλησης μέσα στην οικογένεια. Τα προβλήματα των γονιών και η κακή σχέση που γενικά έχει το ζευγάρι αντανακλά άμεσα στην συμπεριφορά των παιδιών που είτε βιώνουν καθημερινούς καβγάδες και βία είτε βιώνουν μία απάνθρωπη αδιαφορία όσον αφορά στα συναισθήματα τους και τις ανάγκες τους. Τα επιθετικά παιδιά είναι αδύναμα στην πραγματικότητα και αυτο-επιβεβαιώνονται μέσα από την εξουσία που ασκούν στα άλλα παιδιά εντός του σχολικού περιβάλλοντός . Από την άλλη πλευρά τα παιδιά που ανέχονται το bullying προέρχονται από υπερπροστατευτικές οικογένειες. Είναι συνήθως τα παιδιά που παρουσιάζουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, αναστολές και γενικά προτιμούν να μένουν στο περιθώριο και να μην συμμετέχουν σε σχολικές δραστηριότητες, όπως αθλητισμός, μουσική, καθώς φοβούνται την απόρριψη και τον χλευασμό των <<δυνατών>> συμμαθητών τους.

Τα παιδιά θα πρέπει να διδάσκονται τόσο από τους γονείς όσο και από τους δασκάλους τους να αποδέχονται και να σέβονται τη διαφορετικότητα του κάθε ανθρώπου (είτε πρόκειται για τη θρησκεία, για την καταγωγή, τη διαφορετική εμφάνιση, τις ειδικές ανάγκες που μπορεί να έχει ένα παιδί)

Τι δείχνουν τα δεδομένα της έρευνας για την ενδοσχολική βία στο γυμνάσιο Το 7,8% ασκεί λεκτική βία στους συμμαθητές και το 4% σωματική βία. Το 12% πέφτει θύμα λεκτικής βίας το 7,7%πέφτει θύμα ψεμάτων και διάδοσης φημών και το 5,9% βιώνει πρακτικές κοινωνικού αποκλεισμού από τις παρέες του σχολείου. Το 81% των μαθητών πιστεύει ότι η υποστήριξη των γονέων και των καθηγητών δεν αρκεί. Αυτό που κάνουν συνήθως οι μαθητές για την αντιμετώπιση της βίας και του σχολικού εκφοβισμού είναι η αγνόησή τους. Το 99% των μαθητών δηλώνει πως λυπάται όταν βρίσκεται μπροστά σε ένα περιστατικό σχολικού εκφοβισμού.

Αποτελέσματα από το ερωτηματολόγιο της ομάδας μας ΚΟΡΙΤΣΙΑ (31): Έχετε βρεθεί ποτέ μπροστά σε ένα συμβάν βίας; 90% ναι και 10% όχι Υπήρξατε ποτέ θύτης; 1% ναι και 99% όχι Υπήρξατε ποτέ θύμα; 10%ναι και 90% όχι Πιστεύετε ότι η βία έχει καλή επίδραση στην ζωή των ανθρώπων; 0% ναι και 100% όχι Έχετε υποστεί ποτέ: α) Σωματική βία; 10% ναι και 90% όχι β) Λεκτική βία; 88% ναι και 12% όχι γ) Σεξουαλική παρενόχληση; 1% ναι και 99% όχι δ) Διακρίσεις; 10% ναι και 90% όχι ε) Ηλεκτρονική βία; 2%ναι και 98% όχι Σε ποιους χώρους έχετε παρατηρήσει φαινόμενα βίας; α) 9% στο προαύλιο του σχολείου β) 91% στους διαδρόμους γ) 10% στις τουαλέτες δ) 7% στις αίθουσες ε) 21% αλλού (σε άλλο χώρο)

Αποτελέσματα από το ερωτηματολόγιο της ομάδας μας ΑΓΟΡΙΑ(20) Έχετε βρεθεί ποτέ μπροστά σε ένα συμβάν βίας; 98% ναι και 2% όχι Υπήρξατε ποτέ θύτης; 10% ναι και 90% όχι Υπήρξατε ποτέ θύμα; 89% ναι και 11% όχι Πιστεύετε ότι η βία έχει καλή επίδραση στην ζωή των ανθρώπων; 100% ναι και 0% όχι Έχετε υποστεί ποτέ: α) ) Σωματική βία; 98% ναι και 2% όχι β) Λεκτική βία; 99% ναι και 1% όχι γ) Σεξουαλική παρενόχληση; 100% ναι και 0% όχι δ) Διακρίσεις; 12% ναι και 88% όχι ε) Ηλεκτρονική βία; 96% ναι και 4% όχι Σε ποιους χώρους έχετε παρατηρήσει φαινόμενα βίας; α)98% στο προαύλιο του σχολείου β)88% στους διαδρόμους γ)2% στις τουαλέτες δ)4% στις αίθουσες ε)99% αλλού (σε άλλο χώρο)

Ποσοστό αριθμών βίας σε διάφορες χώρες Ποσοστό αριθμών βίας σε διάφορες χώρες Μαθητές θύματα ενδοσχολικού εκφοβισμού Η σχολική βία με αριθμούς ΗΠΑ 77% 75% των περιστατικών εκδηλώνεται στο προαύλιο ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ 41,6% 25% των περιστατικών συμβαίνει την ώρα της γυμναστικής ΑΓΓΛΙΑ 27% 33% των θυτών δηλώνει ότι τα θύματα το <άξιζαν> ΙΤΑΛΙΑ 20% 22% των μαθητών δηλώνει συναισθηματικά αμέτοχο στο όλο ζήτημα ΕΛΛΑΔΑ 14,7% 25% των θυμάτων δεν το λέει σε κανένα ΙΡΛΑΝΔΙΑ 13% 40% των θυμάτων το εκμυστηρεύεται στους γονείς του ΝΟΡΒΗΓΙΑ 9% 50% λέει ότι κανένας δεν νοιάστηκε

Μελέτη του διεθνούς παρατηρητηρίου για την βία Μελέτη του διεθνούς παρατηρητηρίου για την βία Ένα παιδί υφίσταται σωματική ή ψυχολογική βία στο σχολείο. Τουλάχιστον το 10% των παιδιών ηλικίας 8-12 ετών δηλώνουν θύματα παρενόχλησης στα σχολεία ,δηλαδή φραστικής ή σωματικής βίας σύμφωνα με μελέτη του διεθνούς Παρατηρητηρίου για την βία στα σχολεία που διεξήγαγε για την UNICEF και δημοσιοποίησε σήμερα. Συνολικό ποσοστό 11,7% των ερωτηθέντων στην Γαλλία δηλώνουν θύματα βίας.

Τελικό συμπέρασμα Κάθε μέλος της σχολικής κοινότητας έχει ρόλο και ευθύνη για την αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού. Ο βαθμός εμπλοκής κάθε μέλους, σχετίζεται τόσο με την ιδιότητά του, όσο και με τη σοβαρότητα, τη συχνότητα και την ένταση του περιστατικού εκφοβισμού. Άλλος είναι ο ρόλος και η ευθύνη του διευθυντή του σχολείου, άλλος του δασκάλου, άλλος των συμμαθητών, άλλος των γονιών. Ωστόσο, θα πρέπει όλοι να συνεργαστούν σε ένα πλαίσιο παράλληλων δράσεων, διότι, αφού η αιτιολογία του εκφοβισμού είναι πολυπαραγοντική και η αντιμετώπισή του θα πρέπει να είναι πολυεπίπεδη.

Τρόποι πρόληψης • σε επίπεδο σχολείου: - σύνταξη Σχολικής Επιτροπής ενάντια στον εκφοβισμό & την ενδοσχολική βία - σύνταξη Διακήρυξης του σχολείου ενάντια στη βία: δικαιώματα-υποχρεώσεις-καθήκοντα για όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας - αύξηση της επίβλεψης του σχολικού χώρου - ευαισθητοποίηση και συνεργασία με τους γονείς, προκειμένου να σταματήσει ο κύκλος αναπαραγωγής και ενθάρρυνσης της ενδοσχολικής βίας • σε επίπεδο τάξης: - συζήτηση στην τάξη για τον ορισμό & τις μορφές της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού - συζήτηση για τις επιπτώσεις του εκφοβισμού - ενημέρωση σχετικά με το γιατί η ενδοσχολική βία και ο εκφοβισμός δεν είναι αποδεκτά από το σχολείο - τρόποι & προτάσεις για πρόληψη και αντιμετώπιση από τους μαθητές: σύνταξη των κανόνων της τάξης ενάντια στη βία - παροχή βοήθειας από μαθητές σε άλλους, για την επίλυση των συγκρούσεων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε εκφοβισμό - προαγωγή των συνεργατικών αλληλεπιδράσεων - παροχή ευκαιριών για θετική έκφραση της επιθετικότητας (π.χ. μέσω των αθλημάτων)

Εκπαιδευτικοί: Μιλήστε στο παιδί που εκφοβίζεται και ακούστε με προσοχή και σοβαρότητα αυτά που έχει να σας πει. Διαβεβαιώστε το παιδί ότι θα ανταποκριθείτε άμεσα για να το προστατεύσετε και ότι είστε διαθέσιμος να παράσχετε κάθε δυνατή βοήθεια. Πείτε στο παιδί, να σας κρατά ενήμερο σχετικά με οποιαδήποτε εξέλιξη. Συζητήστε με τους γονείς του παιδιού, εκφράστε τις ανησυχίες σας και δείξτε ότι είστε αποφασισμένος να αναλάβετε δράση. Εξακριβώστε ποιο παιδί είναι αυτό που εκφοβίζεται ή αυτό που εκφοβίζει. Εξακριβώστε αν υπάρχει ομάδα παιδιών η οποία ενθαρρύνει ή/και υποστηρίζει το παιδί που εκφοβίζει. Οδηγήστε το παιδί που εκφοβίζει στο γραφείο του Διευθυντή και συζητήστε σοβαρά μαζί του για το περιστατικό. Υποστηρίξτε το παιδί που εκφοβίζεται σε συνεργασία με τον Διευθυντή. Γονείς παιδιού που εκφοβίζεται: Συνεργαστείτε στενά με το σχολείο για να πληροφορηθείτε για την έκταση και τη σοβαρότητα του περιστατικού καθώς και για τους τρόπους αντιμετώπισής του. Παρέχετε στο παιδί σας υποστήριξη και ασφάλεια, χωρίς να το κατακρίνετε. Ακούστε προσεκτικά τι έχει να σας πει το παιδί σας για τα συναισθήματά του και για τις ανάγκες του. Παρακολουθείτε την εξέλιξη της κατάστασης αλλά και την υγεία του παιδιού σας.

Τρόποι αντιμετώπισης Διευθυντής: Καταγράψτε το περιστατικό, δίνοντας πληροφορίες για το πού και πότε συνέβη το περιστατικό, για το ποιοι συμμετείχαν, ποιοι παρατηρούσαν, τι μορφή εκφοβισμού ασκήθηκε και περιγράφοντας το τι ακριβώς έγινε. Διατηρείστε αρχείο καταγραφής των περιστατικών, ώστε να μπορούν να έχουν εύκολη πρόσβαση σε αυτό και τα υπόλοιπα ενδιαφερόμενα μέρη. Προσδιορίστε αν πρόκειται για επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά παραβίασης των κανόνων ενάντια στη βία. Αν πρόκειται για επαναλαμβανόμενη εκφοβιστική συμπεριφορά, επικοινωνήστε με τους γονείς του παιδιού τηλεφωνικά και κανονίστε μια συνάντηση για να συζητήσετε. Καθορίστε τις συνέπειες για το παιδί που εκφοβίζει, ύστερα από τη συζήτηση με τους γονείς, το παιδί που εκφοβίζει, τα παιδιά-υποστηρικτές του παιδιού που εκφοβίζει, και τη Σχολική Επιτροπή. Σχεδιάστε τον τρόπο παρακολούθησης του προβλήματος ώστε να έχετε εποπτεία της εξέλιξης της κατάστασης.

STOP BULLYING

ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΕ ΤΟ ΘΥΜΑ ΜΗΝ ΦΟΒΑΣΕ ΖΗΤΑ ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΕΨΟΥ...... ΟΧΙ Η ΒΙΑ ΣΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΑΝ ΕΙΣΕ ΘΥΜΑ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΓΙΝΕΣΕ ΘΥΤΗΣ; ΖΗΤΑ ΒΟΗΘΕΙΑ ΜΗΝ ΦΟΒΑΣΕ! BE A BUDDY NOT A BULLY!!! OXI BIA!