«ΤΟ ΑΜΑΡΤΗΜΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΣ ΜΟΥ» Γ. ΒΙΖΥΗΝΟΥ

Τίτλος: «μου» → 1ο πρόσωπο ενώ στο 1ο τμήμα του διηγήματος «εμείς» (όπου κρύβεται ο συγγραφέας). Αφηγητής ενδοδιηγητικός (= ένα από τα πρόσωπα της ιστορίας) και ομοδιηγητικός (= μετέχει στην ιστορία που αφηγείται.

Στα διηγήματα του Βιζυηνού υπάρχει ψυχολογική διαγραφή προσώπων, ισχυρότατη συνθετική ικανότητα και αφηγηματική χάρη. Η γλώσσα είναι: καθαρεύουσα + δημοτική + ιδιωματική. Το «Αμάρτημα…» είναι το 1ο διήγημα του Βιζυηνού και το 1ο καθαυτό νεοελληνικό διήγημα.

ΤΕΧΝΙΚΗ Σχήματα λόγου: παρομοίωση (ως…) μεταφορά (π.χ. μαραμένον κοράσιον) αναδίπλωση (π.χ. «πλήν όλα, όλα ταύτα …» - «έχω κάτι εδώ μέσα βαρύ, πολύ βαρύ») μετωνυμία (π.χ. «τι πικρό ποτήρι» αντί για θάνατος) άρση και θέση (π.χ. «δεν είναι … το παιδί, είναι δικό μου») παράλλαξη (π.χ. «αυτός» αντί ο κουρέας) αντίθεση και αιτιολόγηση

Λεξιλόγιο: πλούσιο → πολλές διαφορετικές λέξεις για το ίδιο πράγμα. Ύφος: απλό και ανεπιτήδευτο. Ακόμα και στις κορυφώσεις του ο λόγος είναι αντιρητορικός.

Χρονική διάρκεια: α) συμπύκνωση (τέσσερα ρήματα για την πρώτη θετή αδερφή), β) έλλειψη (από «μακρά απουσία», γ) επιβράδυνση (ποια είναι τα αποτελέσματά της αισθητικά;) Λειτουργία χρόνου: στην εξέλιξη είναι μυθιστόρημα ενώ στην κατάληξη είναι διήγημα. Κορμός αφήγησης μυθιστορηματικός – κατάληξη διηγηματική χωρίς επίλογο (όπως δεν υπάρχει και πρόλογος).

Τέλος διηγήματος → τέλος χρόνου (χρόνος χωρίς παραπέρα νόημα) Χρόνος με αναδρομές → χρόνος με ασυνέχειες Πύκνωση χρόνου και αφηγηματικό κενό. Μετάβαση από παρατατικό σε αόριστο → αλλαγή χρόνου αλλά και χώρου και μετάβαση από την αφήγηση στη μίμηση (δράμα) → αφηγητής σε πρώτο πλάνο.

Πρόσωπα: πρωταγωνιστές: μητέρα και γιος, δευτεραγωνιστές: Αννιώ και οι άλλοι. (ποιοι είναι οι άλλοι;) Κύρια πρόσωπα → τρίγωνο Αννιώ – μητέρα – «εμείς» με πρωταγωνιστές Αννιώ και μητέρα. Οικογενειακή συγκέντρωση ζωντανών και νεκρών → όρια ζωής και θανάτου ρευστά.

Συγκρούσεις: ποιες είναι; Τρόπος παρουσίασης προσώπων – χαρακτήρων: δυναμικός Αληθοφάνεια χαρακτήρων: υπάρχει; Δράση και πλοκή: υπάρχουν;

Τεχνική: δομή, απλό ύφος, άριστη αφήγηση, συγκρούσεις χαρακτήρων, πλοκή που κρατάει αδιάπτωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη, εναλλαγές επιπέδων χώρου και χρόνου, σκηνές δραματικές → Αριστούργημα

Προοικονομία: δημιουργία κατάλληλων προϋποθέσεων για προετοιμασία εξέλιξης Προσήμανση: προετοιμασία του αναγνώστη με υπαινιγμό για ό,τι θα ακολουθήσει

Ενότητες Ι. 1η ενότητα: σελ (ως το θάνατο της Αννιώς), 2η ενότητα: σελ (νέα κατάσταση – υιοθεσίες), 3η ενότητα: σελ (επιστροφή αφηγητή – ομολογία αμαρτήματος), 4η ενότητα: σελ (εξομολόγηση στον Πατριάρχη)

Ενότητες ΙΙ. Διδακτικές ενότητες: 1η ενότητα: σελ. 125 έως 131( «…και εκράτησε μόνον εμέ πλησίον της»), 2η ενότητα: σελ. 131 («Ενθυμούμαι ακόμη…») έως 138 («…εγλύτωσεν από τα βάσανά του»), 3η ενότητα: σελ. 138 («Πολλοί είχον κατηγορήσει την μητέρα μου…») έως σελ. 143 («…και απηρχόμην εις τα ξένα»), 4η ενότητα: σελ. 143 («Η μήτηρ βεβαίως…») έως σελ. 147 («…αλλ` ισχυρού τινός φόβου»), 5η ενότητα: σελ. 147 («Η μήτηρ μου εκρέμασε την κεφαλή …») έως 153 («…και εγώ εσιώπησα»).

Ενότητες ΙΙΙ. 1η σκηνή: σελ (Αννιώ, υιοθεσίες, ο γιος πλανιέται εις τα ξένα), 2η σκηνή σελ (επιστροφή γιου, εξομολόγηση) και 3η σκηνή: σελ (άποψη του γιου για το αμάρτημα, εξομολόγηση, το αδύνατο της εξιλέωσης)

Πολιτιστικά στοιχεία: στη σκηνή της σύνθεσης του μοιρολογιού, υιοθεσία, γάμος, εγκυμοσύνη, τάματα, τύχη, μορφωμένοι Θέματα για ερμηνεία: Οιδιπόδειο Θέση γυναίκας – κοινή γνώμη Λαϊκή ιατρική – λαϊκές αντιλήψεις για αιτίες ασθενειών (λαογραφικό υλικό). Ποια από αυτά σώζονται στις μέρες μας;