ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΕΙΟΝΟΜΙΑΣ – ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑΣ Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Επιστήμη της Πληροφορίας ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΕΙΟΝΟΜΙΑΣ – ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑΣ Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Επιστήμη της Πληροφορίας “Υπηρεσίες Πληροφόρησης σε Ψηφιακό Περιβάλλον” Ηλεκτρονική Δημοσίευση Διδάσκων : Καπιδάκης Σ. Πρόσβαση Ατόμων με Αδυναμία Ανάγνωσης στην Ηλεκτρονική Δημοσίευση: Ακουστικές Τεχνολογίες Καραγκούνη Ευτυχία Μάιος 2005

Άτομα με Αδυναμία Ανάγνωσης (print disabled) Βοηθητικές Τεχνολογίες Νομοθετικές Ρυθμίσεις Ψηφιακά Ομιλούντα Βιβλία (digital talking books - DTB) Daisy Consortium Το Πρότυπο Digital Accessible Information SYstem (DAISY) Άλλοι Οργανισμοί Ψηφιακοί Αναγνώστες Ηλεκτρονικά Βιβλία (electronic books – eBooks) Μερικά Ζητήματα Για Σκέψη… Open eΒook Forum (OeBF) Το Πρότυπο Open eBook Publication Structure (OeBPS) Άλλα Μορφότυπα Προσβάσιμων Ηλεκτρονικών Βιβλίων Μελλοντικές Προοπτικές - Προβληματισμοί Λίστα Νομολογίας Βιβλιογραφία Περιεχόμενα

ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ Ο όρος περιλαμβάνει άτομα που πάσχουν από εκ γενετής ή επίκτητη o Απώλεια όρασης o Αδυναμία όρασης o Κινητικά προβλήματα o Μαθησιακές δυσκολίες Εισαγωγή

ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ o Ιστορικά αποκλεισμένα από τις επικρατούσες τάσεις της εκπαίδευσης, της εργασίας και της κοινωνίας o Πολιτισμός του εντύπου: όχι ιδιαίτερα φιλικός o Αδυναμία πλήρους αντίληψης του κόσμου όπου ζούσαν o Εξάρτηση από άλλα άτομα o Άγνοια ακόμη και των δικαιωμάτων τους! Εισαγωγή

Η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΤΕΧΟΛΟΓΙΩΝ o Προάγει την προσβασιμότητα (accessibility) στις πληροφορίες o Παρέχει ίσες ευκαιρίες στην εκπαίδευση και την εργασία o Αναβαθμίζει την ποιότητα ζωής Εισαγωγή

ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ (assistive technologies) o Αναγνώστες οθόνης και κειμένου (text and screen readers) o Λογισμικό εισαγωγής – εξαγωγής φωνής (Speech output-input software) o Ηλεκτρονικά βιβλία (e-books) o Ψηφιακά ακουστικά βιβλία (digital talking books) o Ομιλούντες φυλλομετρητές (talking browsers) Δεν είναι ανεξάρτητες αλλά αλληλοσυμπληρώνονται Εισαγωγή

ΗΠΑ Νομοθετικές Ρυθμίσεις Rehabilitation Act (Section 508) Americans with Disabilities Act Copyright Law Chafee Amendment

ΕΥΡΩΠΗ Σήμερα λιγότερο από 10% (US) και 4% (UK) προσβάσιμο υλικό Νομοθετικές Ρυθμίσεις Ευρωπαϊκή Οδηγία (2001) για το “Νόμο περί Πνευματικών Δικαιωμάτων” UK (2003) Νόμος στο πνεύμα της τροποποίησης Chafee GR ν. 3057/2002

DIGITAL TALKING BOOKS - DTB o Εξέλιξη των αναλογικών ομιλούντων βιβλίων o Πολυμεσική αναπαράσταση των περιεχομένων o Ηχογράφηση ανθρώπινης φωνής o Παράκαμψη γραμμικής λειτουργίας του φυσικού μέσου o Διευκόλυνση εκπαιδευτικής διαδικασίας Ψηφιακά Ομιλούντα Βιβλία

D AISY (Digital Accessible Information SYstem) o Specifications for the Digital Talking Book ANSI/NISO Z Γλώσσα XML Δόμηση περιεχομένου Σύνολο αρχείων κειμένου, ήχου, πλοήγησης. DAISY 2.0, 2.02, 3.0 Διάρκεια 30 – 50 ώρες, 500 ΜΒ CD-Rom, DVD, Playback machines Έξι διαφορετικά είδη Ψηφιακά Ομιλούντα Βιβλία

D AISY (Digital Accessible Information SYstem) Είδη DTB 1.Ήχος 2.Ήχος και δομή, πλοήγηση 3.Ήχος, δομή, πλοήγηση, μέρος κειμένου γραπτό, βοηθητικά κείμενα (π.χ. γλωσσάρια) 4.Ήχος, δομή, πλοήγηση, γραπτό κείμένο και συγχρονισμός ήχου – κειμένου 5.Γραπτό κείμενο, δομή, πλοήγηση, μέρος κειμένου ηχητικό, εικόνες 6.Γραπτό κείμενο, δομή, πλοήγηση, εικόνες

Ψηφιακά Ομιλούντα Βιβλία D AISY (Digital Accessible Information SYstem) Παγκόσμια εμβέλεια Ελάχιστο κόστος, πολυμορφικά, προσπάθεια κατάργησης φραγμών  Bookshare  Recording For the Blind & Dyslexic (RFB&D)  Recording For the Blind & Dyslexic (RFB&D) (4.000 τίτλοι/έτος)  National Library Service for the Blind and Physically Handicapped (NLS)  National Library Service for the Blind and Physically Handicapped (NLS) (2.500 τίτλοι/έτος)

Ψηφιακοί Αναγνώστες ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΟΘΟΝΗΣ (screen readers) o Εξωτερικές εφαρμογές o Διαχείριση εφαρμογών o Συνθετική ομιλία Text to Speech (TTS) o Σύνολο οθόνης o Οδηγίες πλοήγησης ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ (text readers) o Διαχείριση εγγράφων o Μόνο κείμενο o Πρόβλεψη λέξης o Έλεγχος λαθών

Ψηφιακοί Αναγνώστες ΟΜΙΛΟΥΝΤΕΣ ΦΥΛΛΟΜΕΤΡΗΤΕΣ ΟΜΙΛΟΥΝΤΕΣ ΦΥΛΛΟΜΕΤΡΗΤΕΣ (talking browsers) (talking browsers) o Διαχείριση πλοήγησης στο διαδίκτυο o Ανάγνωση κυρίως κειμένου ΟΜΙΛΟΥΝΤΕΣ ΦΥΛΛΟΜΕΤΡΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΟΥ ΗΧΟΥ (active audio talking browsers) o Ανάγνωση του συνόλου των στοιχείων (εικόνες, γραφικά ) Telecommunications Act (Section 255)

Ηλεκτρονικά Βιβλία ELECTRONIC BOOKS – EBOOKS o Λογοτεχνικό έργο σε ψηφιακή μορφή o Συσκευές υλισμικού o On-line πρόσβαση, off-line κατανάλωση o Δυνατότητες πλοήγησης, έρευνας κειμένου, πολυμέσα o PDA, Palmtop, PC, Laptop, Dedicated devices

Ηλεκτρονικά Βιβλία ΜΕΡΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΣΚΕΨΗ… o Ηλεκτρονικό βιβλίο εμπορικό κυρίως προϊόν - προέλευση από τους ίδιους διαύλους με το έντυπο Διαχείριση Ψηφιακών Δικαιωμάτων (Digital Rights Management – DRM) Digital Millenium Copyright Act (DCMA)

Ηλεκτρονικά Βιβλία ΜΕΡΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΣΚΕΨΗ… DRM DRM θεωρεί τους αναγνώστες οθόνης και το TTS απειλές μπλοκάρει την πρόσβαση Χρήστης Χρήστης αγοράζει ηλεκτρονικά βιβλία χωρίς εγγύηση ότι είναι προσβάσιμα είναι πιθανό να μην μπορέσει να διαβάσει ποτέ συγκεκριμένα έργα!

Ηλεκτρονικά Βιβλία ΜΕΡΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΣΚΕΨΗ… ΕκδότεςΧρήστες Κατάχρηση από εκπαιδευτικά ιδρύματα διάταξης Chafee Ελευθερία πληροφόρησης Ακουστική πρόσβαση Άλλη έκδοσηΆλλη έκφραση Ακουστικά δικαιώματαΧαμηλή ποιότητα TTS

Ηλεκτρονικά Βιβλία OPEN EΒOOK FORUM (OeBF) o Μη κερδοσκοπικός οργανισμός o Μέλη εκδότες, συγγραφείς, εταιρείες πληροφορικής, βιβλιοθήκες, ΑΜΕΑ, χρήστες - Ιδανικός χώρος διαπραγματεύσεων o Ενεργή υποστήριξη ατόμων με αδυναμία ανάγνωσης o Ενσωμάτωση στην κοινή αγορά

Ηλεκτρονικά Βιβλία OEBPS (Open eBook Publication Structure) Καθορισμός περιεχομένου, δομής, εμφάνισης ηλεκτρονικού βιβλίου XML, CSS, Jpeg, PNG “Fallback” αρχείο, προσβασιμότητα Ενσωμάτωση DRM, συνεργασία με Electronic Book Exchange (ΕΒΧ) Τρέχουσα έκδοση 1.2 Εφαρμόζεται από ΟeBF (85 εταιρείες) Επιτυχημένο παράδειγμα βιώσιμου προϊόντος, χωρίς εμπορική εκμετάλλευση

Ηλεκτρονικά Βιβλία ΑΛΛΑ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ oAdobe Reader (2000) (2000) oMicrosoft Reader (2001)

Μελλοντικές προοπτικές o Ανάγκη ενεργής υποστήριξης o Συνέχιση προσπαθειών OeBF, DAISY, RNIB o Ενσωμάτωση προτύπων στην κοινή αγορά o Ανάπτυξης διαλειτουργικότητάς τους o Βελτίωση ποιότητας υπηρεσιών

Προβληματισμοί o Είναι εφικτή η εφαρμογή παρόμοιων νόμων και στις υπόλοιπες χώρες; o Κατά πόσο είναι ρεαλιστική μια συμφωνία με τους εκδότες; o Υπάρχει υποστήριξη για την ενσωμάτωση των τεχνολογιών αυτών; Στις “πόρτες” που θα ανοίξουν από τις αποφάσεις που θα παρθούν πρέπει να προσέξουμε, να μην κλείσουν κάποιες άλλες

Λίστα νομολογίας oThe Rehabilitation Act (1973) oAmericans with Disabilities Act (ADA -1990) database.com/disability-discrimination.htmhttp:// database.com/disability-discrimination.htm oTelecommunications Act (Sec ) oDigital Millenium Copyright Act (DCMA ) oCopyright Directive (2001/29/EC) df df oΝόμος 3057/ online.gr/files/legislation/Pneymatikh_Idiokthsia/Update/ pdfhttp:// online.gr/files/legislation/Pneymatikh_Idiokthsia/Update/ pdf

Βιβλιογραφία oThe Soundproof Book: Exploration of Rights conflict and Access to Commercial EBooks for People with Disabilities, George Kerscher, Jim Fruchterman proof.htm (Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 30/05/2005) proof.htm o Standards for electronic Publishing, an overview. A report of the NEDLIB Project, Mark Bide and Associates publishingstandards.pdf (Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28/05/2005) publishingstandards.pdf o Specifications for the Digital Talking Book ( Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27/05/2005) o Stakeholders and Standards in the E-book Ecology, Or, it's the Economics, Stupid! Published in Library HiTech, volume 19, number 4, pp (Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 25/05/2005)

Βιβλιογραφία ohttp:// (Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28/05/2005) o (Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28/05/2005) o (Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28/05/2005) o (Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 29/05/2005) o (Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 29/05/2005) o (Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 26/05/2005) o τελευταίας πρόσβασης 30/05/2005)