ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΚΜ: 305 ΠΑΤΣΙΑΟΥΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΚΜ: 305 ΠΑΤΣΙΑΟΥΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ

Η ΕΠΙΘΕΣΗ Η επίθεση είναι συνυφασμένη στο βόλεϊ με το καρφί Η επίθεση είναι ένας γενικός όρος που περιέχει τις ομαδικές επιθετικές προσπάθειες μιας ομάδας και τις ατομικές προσπάθειες ενός παίκτη να πετύχει με καρφί ένα πόντο ή να κερδίσει την αλλαγή Στο βόλεϊ υπάρχει ένας διαρκής αγώνας ανάμεσα στην άμυνα και την επίθεση

Η ΕΠΙΘΕΣΗ Η επιτυχία της επίθεσης μιας ομάδας εξαρτάται από την ποιότητα και την τεχνική ικανότητα των παικτών της Η επίθεση έχει άμεση σχέση με την έκβαση του αγώνα με την νίκη ή την ήττα Κατά καιρούς γίνονται διάφορες τροποποιήσεις στους κανονισμούς που σκοπό έχουν να δημιουργήσουν μια καλή ισορροπία μεταξύ άμυνας και επίθεσης παρ’ όλες τις προσπάθειες όμως η επίθεση κατέχει κυρίαρχο ρόλο στο παιχνίδι

Η ΕΠΙΘΕΣΗ Η επίθεση ή το καρφί όπως είναι γνωστός ο όρος στους θεατές των αγώνων, είναι μια ατομική ενέργεια όπου γίνεται μια εκρηκτική και δυναμική κίνηση του χεριού προς τη μπάλα που βρίσκεται πάνω από το ύψος του φιλέ με κατεύθυνση το αντίπαλο γήπεδο Η επίθεση είναι το αποτελεσματικότερο μέσο που έχει μια ομάδα για να επιτύχει τους πόντους στο παιχνίδι Με το καρφί επιτυγχάνεται περίπου το 60%-70% των πόντων μιας ομάδας στο παιχνίδι

Η ΕΠΙΘΕΣΗ Το καρφί μπορεί να εκτελεσθεί με τη χρησιμοποίηση μιας ποικιλίας αιωρήσεων και χτυπήματος του χεριού προς την μπάλα Με το καρφί μπορεί να δοθεί στην μπάλα περιστροφή προς τα πάνω, προς τα κάτω και προς τα πλάγια Ένας επιθετικός μπορεί να κατευθύνει την μπάλα ευθεία και διαγώνια στο μπροστινό ή στο πίσω μέρος του γηπέδου

Η ΕΠΙΘΕΣΗ Στον αγώνα το καρφί είναι η τελική επαφή (τρίτη) - που επιτρέπεται από τον κανονισμό – μιας ομάδας με την μπάλα Για να πραγματοποιηθεί αυτή η τρίτη επαφή (καρφί) από μια ομάδα είναι απαραίτητη η συνεργασία των παικτών της ομάδας για επιτυχή διενέργεια των δύο προηγούμενων προαπαιτούμενων επαφών, δηλαδή : α) υποδοχή της μπάλας μετά από σερβίς β) ή επιθετική ενέργεια του αντιπάλου, άμυνα και πάσα-μεταβίβαση της μπάλας στον επιθετικό

Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ ΕΠΙΘΕΣΗΣ Η δυσκολία της τεχνικής του καρφιού έγκειται στο γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος της τεχνικής πραγματοποιείται στον αέρα Για να διδαχθεί η τεχνική της επίθεσης διαχωρίζεται στα επιμέρους στοιχεία της που είναι οι ακόλουθες φάσεις: α) η φορά, β) το πάτημα, γ) το άλμα και η αιώρηση του σώματος, ε) το όπλισμα του χεριού και το κτύπημα της μπάλας και δ) η προσγείωση

Η ΘΕΣΗ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΕΠΙΘΕΣΗ Η θέση ετοιμότητας για έναν ακραίο επιθετικό πρέπει να είναι 3-4 μέτρα μακριά από τον φιλέ, ενώ για τον κεντρικό μπλοκέρ πρέπει να είναι 2-3 μέτρα μακριά από τον φιλέ Τα γόνατα είναι λίγο λυγισμένα με το βάρος του σώματος να βρίσκεται στις μύτες των ποδιών, ώστε ο παίκτης να κινηθεί γρήγορα προς τα εμπρός

Η ΦΟΡΑ Φορά λέγονται τα βήματα που χρησιμοποιεί ο επιθετικός πριν το άλμα και την επαφή με την μπάλα Με την φορά κερδίζει ο παίκτης οριζόντια ταχύτητα που μετατρέπει με το άλμα σε κατακόρυφη ταχύτητα Ο αριθμός των βημάτων που κάνει ο παίκτης εξαρτάται από την απόσταση που θα διανύσει στο γήπεδο Η πιο συνηθισμένη φορά περιλαμβάνει 3 βήματα: αριστερό πόδι, δεξί πόδι έρχεται το αριστερό δίπλα στο δεξί πόδι και γίνεται το άλμα

ΤΟ ΠΑΤΗΜΑ Η τοποθέτηση των ποδιών στο έδαφος μπορεί να γίνει με δύο τρόπους, είτε: α) τα πόδια πατάνε και τα δύο ταυτόχρονα στο έδαφος (μονοχρονικό πάτημα). Το πάτημα αυτό χρησιμοποιείται κυρίως από τους κεντρικούς μπλοκέρ για να σηκωθούν τελείως κάθετα προς το φιλέ, είτε β) τα πόδια πατάνε στο έδαφος με ελάχιστη χρονική διαφορά μεταξύ τους (διχρονικό πάτημα). Το πάτημα αυτό χρησιμοποιείται από τους ακραίους επιθετικούς ώστε να δώσουν πιο εύκολα στον αέρα μια κλίση στους σώμα τους προς την διαγώνιο του αντίπαλου γηπέδου

ΤΟ ΠΑΤΗΜΑ Κατά το πάτημα το αριστερό πόδι είναι λίγο πιο μπροστά από το δεξί (ισχύει για δεξιόχειρες παίκτες) Με τον τρόπο αυτό το σώμα παίρνει ήδη μια γωνία προς την διαγώνιο του αντίπαλου γηπέδου και μπορεί να ανοίξει προς τα πίσω ο δεξιός ώμος του παίκτη Η επαφή των ποδιών με το έδαφος γίνεται πρώτα με τις φτέρνες μετά με τα πέλματα και τέλος με τα δάχτυλα των ποδιών

ΤΟ ΑΛΜΑ Μετά την κίνηση του πατήματος στο καρφί ακολουθεί το άλμα του παίκτη Η έκταση του σώματος αρχίζει από τα γόνατα και τη λεκάνη, ενώ η κίνηση των χεριών που έρχονται από πίσω προς τα εμπρός ανεβάζουν το κέντρο βάρους το σώματος κατακόρυφα Το πρώτο σημείο του σώματος που εγκαταλείπει το έδαφος κατά τη φάση του άλματος είναι οι φτέρνες ακολουθούν τα πέλματα και τέλος τα δάχτυλα των ποδιών

ΤΟ ΧΤΥΠΗΜΑ ΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣ Από την θέση του σώματος στη προηγούμενη φάση (άλμα) αρχίζει η φάση του κτυπήματος της μπάλας Το δεξί χέρι για δεξιόχειρα παίκτη (αριστερό χέρι για αριστερόχειρα) είναι πίσω από το κεφάλι λυγισμένο έχοντας σταματήσει την κίνηση του προς τα πίσω και πάνω Πρώτα αρχίζει το αριστερό χέρι να κατεβαίνει προς τα κάτω, ενώ το δεξί χέρι ακολουθεί την συνολική κίνηση του σώματος από πίσω προς τα εμπρός για να χτυπήσει την μπάλα

ΤΟ ΧΤΥΠΗΜΑ ΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣ Τα δεξί χέρι χτυπάει την μπάλα τεντωμένο πάνω από το δεξί του ώμου και μπροστά από το κεφάλι του ώστε να έχει οπτική επαφή με την μπάλα Τα δάχτυλα του είναι ανοικτά ή κλειστά σε σχήμα κούπας Τη στιγμή της επαφής του χεριού με τη μπάλα ο αγκώνας είναι τεντωμένος, ενώ δίνεται μια κάμψη του καρπού από πάνω προς τα κάτω επιτυγχάνοντας με αυτό τον τρόπο την καθοδική πορεία της μπάλας

ΤΟ ΧΤΥΠΗΜΑ ΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣ Η κίνηση του χεριού συνοδεύεται επικουρικά και από την κάμψη του σώματος προς τα εμπρός και τη μεταφορά των ποδιών μπροστά Με αυτό τον τρόπο όλες οι δυνάμεις του σώματος συγκεντρώνονται πάνω στην μπάλα Μετά και το κτύπημα της μπάλας το δεξί χέρι του παίκτη (δεξιόχειρας) όπως και το αριστερό συνεχίζουν την κίνησή τους προς τα κάτω

Η ΠΡΟΣΓΕΙΩΣΗ Μετά το κτύπημα της μπάλας από τον παίκτη ακολουθεί η προσγείωση Πρώτα σε επαφή με το έδαφος έρχονται τα δάχτυλα των ποδιών και ακολουθούν τα πέλματα, τα γόνατα λυγίζουν για να μειωθούν οι κραδασμοί και να αποσβεσθεί η δύναμη του σώματος που πέφτει από ψηλά Η προσγείωση γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε ο παίκτης να είναι έτοιμος αν χρειασθεί να ξανακάνει άλμα

Η ΠΡΟΣΓΕΙΩΣΗ Το σημείο προσγείωσης πρέπει να είναι 30-50 εκατοστά μακριά από το σημείο που έκανε το άλμα ο παίκτης Αν η απόσταση αυτή είναι μεγαλύτερη σημαίνει ότι ο παίκτη έκανε επίμηκες άλμα για να καρφώσει την μπάλα, είτε γιατί άργησε με τα βήματα της φοράς και δεν προλάβαινε την μπάλα, είτε γιατί η πάσα ήταν πολύ γρήγορη, είτε γιατί πάτησε πολύ πίσω και μόνο με αυτό τον τρόπο θα μπορούσε να καρφώσει την μπάλα

Η ΠΡΟΣΓΕΙΩΣΗ Ένα επίμηκες άλμα κοστίζει στον παίκτη ύψος άλματος, ο παίκτης καρφώνει πιο χαμηλά, δεν μπορεί να κατευθύνει την μπάλα όπου θέλει και εμπεριέχει τον κίνδυνο ο παίκτης να μπει στο αντίπαλο γήπεδο ή να ακουμπήσει το φιλέ Η προσγείωση του παίκτη μετά το καρφί πρέπει να γίνεται πρώτα στις μύτες των ποδιών και όχι στις φτέρνες για να αποφευχθεί ο κίνδυνος τραυματισμού, μετά την προσγείωση ο παίκτης πρέπει να είναι έτοιμος να συνεχίσει το παιχνίδι και να ξανακάνει αν χρειασθεί ένα καινούργιο άλμα

ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΟΥ ΚΑΡΦΙΟΥ Συνήθως διακρίνουμε τα εξής είδη επιθετικών κτυπημάτων: α) ανάλογα με την κατεύθυνση της μπάλας μετωπικό καρφί, πλάγιο καρφί, β) ανάλογα με την τεχνική του καρπού καρπικό καρφί, καρφί πλασέ (με καμπύλη στον αέρα), πλασέ (συνήθως πίσω από το αντίπαλο μπλοκ), γ) ανάλογα με την κίνηση του σώματος ή του χεριού στον αέρα καρφί με στροφή του σώματος στον αέρα, καρφί με στροφή του ώμου - χεριού στον αέρα έξω από τον άξονα του σώματος δ) ανάλογα με την θέση του επιθετικού καρφί από την επιθετική ζώνη καρφί από την αμυντική ζώνη (πίσω από την γραμμή των 3μ.) ε) ανάλογα με το χρόνο πτήσης της μπάλας στον αέρα καρφί 1ου , 2ου ή 3ου χρόνου

Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΦΙΟΥ Για την εκμάθηση της σύνθετης και δύσκολης τεχνικής του καρφιού στο βόλεϊ που γίνεται κυρίως σε μικρές ηλικίες αναλύεται η κίνηση σε μικρότερα τμήματα χρησιμοποιώντας την αναλυτική μέθοδο διδασκαλίας Για αυτό το λίγο ξεκινάμε συνήθως από την εκμάθηση των φάσεων του επιθετικού κτυπήματος, δηλαδή από: α) τη φορά, β) το πάτημα, γ) το άλμα, δ) το όπλισμα του χεριού και το χτύπημα της μπάλας στον αέρα και ε) την προσγείωση

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ-ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΘΕΣΗ Στα πιθανά σφάλματα που μπορούν να γίνουν κατά την εκμάθηση της τεχνικής του καρφιού διακρίνουμε σφάλματα που προκαλούνται στην: α) φορά και στο άλμα του παίκτη, όπου ο παίκτης μας βρίσκεται πολύ κοντά ή πολύ μακριά στον φιλέ, το τελευταίο βήμα γίνεται με άλμα, ή γίνεται άλμα με ένα πόδι αντί με δύο β) κίνηση των χεριών του παίκτη στον αέρα, τα χέρια δεν κάνουν την σωστή ταλάντωση και κίνηση από πίσω προς τα εμπρός, ή ανεβαίνει προς τα επάνω μόνο το χέρι που θα καρφώσει και το άλλο μένει κάτω, γ) σχέση της μπάλας και του σώματος του παίκτη, ο παίκτης χτυπά την μπάλα πίσω από το κεφάλι του, αντί μπροστά από το σώμα του, όταν ο παίκτης βρίσκεται κάτω από την μπάλα και όχι πίσω από την μπάλα δ) χρονική αλληλουχία των κινήσεων (timing), μετά από λάθος ή κακό υπολογισμό της τροχιάς της μπάλας ο παίκτης πηδάει αργότερα ή νωρίτερα με αποτέλεσμα να μην καρφώνει σωστά την μπάλα ή να μην την βρίσκει καθόλου στον αέρα

ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΤΩΝ ΛΑΘΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΘΕΣΗ Για την διόρθωση των παραπάνω σφαλμάτων – λαθών που γίνονται στην εκτέλεση του καρφιού χρησιμοποιούνται οι ανάλογες προασκήσεις με ή χωρίς βοηθό Βιντεοσκοπώντας τον παίκτη που καρφώνει λάθος και δείχνοντας του την λάθος κίνηση μπορεί να έχει οπτική αντίληψη του λάθους του Προτείνεται επίσης η προβολή μαγνητοσκοπημένων αγώνων όπου γίνεται ανάλυση της σωστής τεχνικής στην επίθεση

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΘΕΣΗ Με το καρφί επιτυγχάνει μια ομάδα στο παιχνίδι τους πόντους σε ποσοστό: α) 30-40% β) 50% γ) 60-70% δ) 80% Η θέση ετοιμότητας για έναν ακραίο επιθετικό μακριά από τον φιλέ πρέπει να είναι: α) 0,5-1 μέτρο β) 2-3 μέτρα γ) 3-4 μέτρα δ) 5-6 μέτρα Οι φάσεις του καρφιού είναι: α) 2 β) 3 γ) 4 δ) 5

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Με το καρφί επιτυγχάνει μια ομάδα στο παιχνίδι τους πόντους σε ποσοστό: γ) 60-70% Η θέση ετοιμότητας για έναν ακραίο επιθετικό μακριά από τον φιλέ πρέπει να είναι: γ) 3-4 μέτρα Οι φάσεις του καρφιού είναι: δ) 5

ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ 1. Σχολιάστε τα είδη του καρφιού. 2. Συζητήστε τη σημερινή μορφή της επίθεσης και αναπτύξτε παραδείγματα, ιδέες, προτάσεις που θα μπορούσαν να εφαρμοσθούν ώστε να υπάρξει μεγαλύτερη ισορροπία μεταξύ άμυνας και επίθεσης στο βόλεϊ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Ζέτου, Ε., Χαριτωνίδης, Κ. (2001).Η διδασκαλία της Πετοσφαίρισης. Τόμος Ι University Studio press. Ζέτου, Ε., Χαριτωνίδης, Κ. (2002).Η διδασκαλία της Πετοσφαίρισης. Τόμος IΙ University Studio press. Papageorgiou , A., Spitzley, W. (1994). Handbuch fuer Volleyball. Πατσιαούρας Α. (2006). Πετοσφαίριση. Θεωρία, τεχνική, μεθοδολογία, ειδική διδακτική & κανονισμοί. ΑΣΕΠ, κλάδος Φυσικής Αγωγής. Εκδόσεις ΣΑΛΤΟ, Θεσσαλονίκη.