ΚΡΗΤΗ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΕΘΙΜΩΝ ΣΤΙΣ ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ! ΠΕΡΙΟΧΗ: Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΕΘΙΜΩΝ ΣΤΙΣ ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ! ΠΕΡΙΟΧΗ: Επιμελήθηκαν της εργασίας: Γιώργος Ανδρίτσος Αποστόλης Ζώτος Γιώργος Βάρσος Μαρία Δελλαπόρτα Γεωργία Ζαγάρη Αντώνης Κουτσουρελάκης ΚΡΗΤΗ
Το μυστήριο της Κρήτης είναι βαθύ - όποιος πατήσει στο νησί τούτο νοιώθει μυστηριώδη δύναμη, ζεστή, αγαθή, να διακλαδίζεται στις φλέβες του και τη ψυχή του να μεγαλώνει.
ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ Κρήτη ονομαζόταν μία από τις νύμφες των Εσπερίδων. Σύμφωνα με άλλο μύθο, Κρήτη ήταν το όνομα της γυναίκας του Άμμωνα, θεού της Αιγύπτου. Άλλοι, πάλι λένε ότι η Κρήτη πήρε το όνομά της από τον Κρη, που ήταν γιος του Δία. Η Κρήτη πάντως, σύμφωνα με τη μυθολογία, είναι πατρίδα του Δία. Όταν γεννήθηκε, η μητέρα του, η Ρέα, τον έκρυψε σε μία σπηλιά για να τον γλιτώσει από τον πατέρα του, τον Κρόνο, που είχε τη μανία να τρώει τα παιδιά του. Η Κρήτη αποτελεί το μεγαλύτερο νησί στην Ελλάδα και αποτελείται από τους νομούς Χανίων, Ρεθύμνου, Ηρακλείου και Λασιθίου. Το αντιπροσωπευτικό μουσικό όργανο της Κρήτης είναι η ξακουστή Λύρα.
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η Κρήτη είναι ένα νησί όπου λόγω της γεωγραφικής της θέσης και τα άφθονα προϊόντα που παράγει έκαναν πολλούς λαούς να την θέλουν όλο και περισσότερο και γι αυτό ήταν υπό συνεχή απειλή διαφόρων λαών (Τούρκοι, Βενετοί και άλλοι) .Παρ’ όλο που ήταν υποδουλωμένη οι τέχνες και τα γράμματα δεν έπαψαν να ανθίζουν και ο κρητικός λαός δεν έχασε την παράδοση του παρ’ όλη την δύναμη των κατακτητών. Ο κρητικός λαός αν και ήταν εξουθενωμένος παρουσίασε σημάδια αναζήτησης της ελευθερίας .Έτσι ξεκίνησε την προσπάθεια ανασυγκρότησης και σιγά σιγά απέκτησε την ελευθερία του. Εξαιτίας αυτής της περιόδου ειρήνης και του υπέροχου κλίματος της Κρήτης, το νησί σύντομα έγινε μία από τις πιο πλούσιες περιοχές της χώρας.
ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΑΛΩΣ Ο Τάλως ήταν μυθικός χάλκινος γίγαντας, το πρώτο ρομπότ στην ιστορία, που προστάτευε την μινωική Κρήτη από κάθε επίδοξο εισβολέα. ΜΙΝΩΤΑΥΡΟΣ Ο Μινώταυρος ήταν ένα τέρας που ήταν μισός άνθρωπος και μισός ταύρος, ο οποίος ζούσε μέσα σε έναν λαβύρινθο που ήταν το παλάτι της Κνωσού. Ο θάνατος του Μινώταυρου προήλθε από τον Θησέα, γιο του βασιλιά της Αθήνας Αιγέα .
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ Βενιζέλος Ελευθέριος Ο Ελευθέριος Βενιζέλος (Μουρνιές Χανίων, 23 Αυγούστου 1864 – Παρίσι, 18 Μαρτίου 1936) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους πολιτικούς της νεότερης Ελλάδας και αναμφισβήτητα ο κορυφαίος πρωθυπουργός της, με τα σημαντικότερα επιτεύγματα στον τομέα κυρίως της εξωτερικής πολιτικής και των οικονομικών μεταρρυθμίσεων. Νίκος Ξυλούρης Ο Νίκος Ξυλούρης ή Ψαρονίκος, (7 Ιουλίου 1936 - 8 Φεβρουαρίου 1980) γεννήθηκε το 1936, στο ορεινό χωριό Ανώγεια του Ρεθύμνου της Κρήτης. Αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους έλληνες καλλιτέχνες ο οποίος εκτός από τα κρητικά τραγούδια ερμήνεψε και τραγούδια σημαντικών ελλήνων συνθετών όπως του Ξαρχάκου και του Μαρκόπουλου. Δομίνικος Θεοτοκόπουλος Ο Δομίνικος Θεοτοκόπουλος (1541–7 Απριλίου 1614), γνωστός επίσης με τo ιταλικό προσωνύμιο El Greco, δηλαδή ο Έλληνας, ήταν Κρητικός ζωγράφος, γλύπτης και αρχιτέκτονας της Ισπανικής αναγέννησης.
Γεώργιος Χορτάτσης Ο Γεώργιος Χορτάτσης (1550–1660 περ.) ήταν Κρητικός θεατρικός συγγραφέας της περιόδου της ακμής της κρητικής λογοτεχνίας. Έγραψε τα έργα Ερωφίλη, Κατσούρμπος και Πανώρια. Βιτσέντζος Κορνάρος O Βιτσέντζος Κορνάρος (1553 – 1613;) ήταν Έλληνας ποιητής. Θεωρείται ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της κρητικής λογοτεχνίας, συγγραφέας του αφηγηματικού ποιήματος Ερωτόκριτος και πιθανώς του θρησκευτικού δράματος Η Θυσία του Αβραάμ.
ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Μερικά από τα ήθη και έθιμα που μπορεί να έχετε συναντήσει στην πανέμορφη Κρήτη: Το κρητικό μαχαίρι Τα έθιμα των Χριστουγέννων και της πρωτοχρονιάς Τα Πασχαλινά έθιμα Το χριστόψωμο Τα Θεοφάνεια Η ευλογία των προβάτων και η κούρα Το αμίλητο νερό Ο κλήδονας Οι βεγγέρες Το ποδαρικό και η καλή χέρα Η ανδρική και γυναικεία ενδυμασία Ο παραδοσιακός γάμος Το έθιμο του ροδιού Οι αποκριές στην Κρήτη Ο τρύγος Τα ρακοκάζανα Το σαρίκι
ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΝΔΥΜΑΣΙΕΣ ΑΝΔΡΙΚΗ Η τοπική φορεσιά διακρίνεται σε καθημερινή και γιορτινή και αποτελείται από τη βράκα, το "μεϊντανογίλεκο" (μαύρο γιλέκο), τη ζώνη, ένα ανοιχτόχρωμο υφαντό πουκάμισο και το χαρακτηριστικό μαύρο μαντήλι με τα κρόσσια (κρουσσαλιδάτο μαντήλι). Στα πόδια φορούν άσπρες δερμάτινες μπότες (στιβάνια), στο λαιμό την χρυσή αλυσίδα και τέλος στην μέση έχουν το ασημένιο μαχαίρι, που πάνω στην λάμα υπάρχει χαραγμένη μια μαντινάδα. ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ Η γυναικεία φορεσιά αποτελείται από ένα είδος βράκας (απομεσόρουχο), το σακοφούστανο και τη μπροστοποδιά. Στο κεφάλι φορούν το γνωστό "τσεμπέρι" (μαντήλι) ή το "παπάζι" (φέσι) ενώ στα πόδια φορούν ψηλοτάκουνα παπούτσια.
ΜΟΥΣΙΚΗ Μαντινάδες : Η κρητική μαντινάδα είναι το πιο διαδεδομένο μουσικό είδος στην Κρήτη. Οι μαντινάδες είναι δίστιχα δεκαπεντασύλλαβα με περιεχόμενο κυρίως τον έρωτα, την σάτιρα, την ιστορία κ.α. Μαδάρες μου Χανιώτικες, κορφή του Ψηλορείτη και Λασιθιώτικα βουνά Γεια σου παντέρμη Κρήτη Ριζίτικα : Τα ριζίτικα τραγούδια τα συναντάμε στην Δυτική Κρήτη, κυρίως στις ρίζες (εξού και ριζίτικα) των Λευκών ορέων. Τα ριζίτικα χωρίζονται σε δυο κατηγορίες στα ριζίτικα της τάβλας και στα ριζίτικα της στράτας. Ιστορικά : Τα ιστορικά τραγούδια αφηγούνται τον ηρωισμό, την αγωνιστικότητα και την περηφάνια του κρητικού λαού. Επίσης μαρτυρούν την πολυτάραχη ζωή του νησιού και τους αγώνες που έδωσαν οι κρητικοί για την λευτεριά του τόπου τους.
ΧΟΡΟΙ Πέντε είναι σήμερα οι κυριότεροι χοροί της Kρήτης, υπάρχουν όμως και ορισμένοι άλλοι, αλλά με καθαρά τοπικό χαρακτήρα και πολύ περιορισμένη διάδοση: Ο ΣYPTOΣ ή XANIΩTIKOΣ Ο MAΛEBIZIΩTIKOΣ ή KAΣTPINOΣ ΠHΔHXTOΣ Ο ΣΙΓΑΝΟΣ ΠENTOZAΛHΣ Ο ΓΡΗΓΟΡΟΣ ΠENTOZAΛHΣ Η ΣΟΥΣΤΑ
ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Τα κυριότερα προϊόντα της Κρήτης είναι: Ελαιόλαδο Ντάκος (κρητικό παξιμάδι) Γραβιέρα Μυζήθρα Μέλι Τσικουδιά (ρακή)
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΤΟΠΟΙ Μερικοί από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς και ιστορικούς τόπους του νησιού είναι οι παρακάτω: Το Φραγκοκάστελλο και το φαράγγι της Σαμαριάς στο Νομό Χανίων. Η Μονή Αρκαδίου στο Νομό Ρεθύμνου. Οι αρχαιολογικοί χώροι της Κνωσού και της Φαιστού στο Νομό Ηρακλείου. Το νησί της Σπιναλόγκας και το φοινικόδασος του Βάι στο Νομό Λασιθίου.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ!