Ιόνιο Πανεπιστήμιο Τμήμα Αρχειονομίας & Βιβλιοθηκονομίας Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Ηλεκτρονική Δημοσίευση A Study of Citations in Users’ Online Personal Collections Θάλεια Γκόντα Ιούνιος 2008

Περιεχόμενα  Εισαγωγικά  Κατηγορίες Συστημάτων Συστάσεων  Εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν στην Έρευνα  Έρευνα  Περιορισμοί  Συμπεράσματα και προβληματισμοί

Εισαγωγικά Ποσότητα πληροφοριών σε ηλεκτρονικό υπόστρωμα + αυξανόμενοι αριθμοί χρηστών =δυσκολότερη η εύρεση πληροφοριών  νέες υπηρεσίες, π.χ. ΨΒ  απαιτήσεις χρηστών για εξατομικευμένες υπηρεσίες, π.χ. συστήματα συστάσεων

Κατηγορίες Συστημάτων Συστάσεων  Φιλτράρισμα με βάση το περιεχόμενο: συσχέτιση χρηστών με πληροφορίες για το περιεχόμενο (λέξεις-κλειδιά, μεταδεδομένα)  Συνεργατικό/Συλλογικό φιλτράρισμα: παρατήρηση χρηστών & παραγωγή κατάλληλων συστάσεων (στηρίζεται στην υπόθεση ότι ένας καλός τρόπος να βρει το σύστημα ενδιαφέρον περιεχόμενο είναι να βρει άλλους χρήστες με παρόμοια ενδιαφέροντα  startup problem) explicit recommender system implicit recommender system  Υβριδικές προσεγγίσεις (συνδυασμός των ανωτέρω)

Προσωπικές Συλλογές & Συστήματα Συστάσεων  Οι προσωπικές συλλογές με παραπομπές είναι ένας έμμεσος τρόπος να μάθει το σύστημα τα ενδιαφέροντα & να «χτίσει» αντιπροσωπευτικά προφίλ των χρηστών  Ωστόσο, τα συστήματα συστάσεων πρέπει πρώτα να μπορούν να συλλέξουν δεδομένα από αυτές τις συλλογές πριν τα χρησιμοποιήσουν για να δημιουργήσουν το προφίλ του χρήστη  Αυτό είναι δυνατό αν οι παραπομπές έχουν μια έγκυρη «ταυτότητα» που τις προσδιορίζει μοναδικά Δηλαδή  Η μοναδική ταυτοποίηση παραπομπών σε διαφορετικές συλλογές χρηστών είναι το σημείο-κλειδί για να βρει το σύστημα τις ομοιότητες μεταξύ χρηστών

Εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν στην Έρευνα  CrossRef: η επίσημη υπηρεσία καταχώρησης του Διεθνούς Ιδρύματος DOI & του Publishers International Linking Association για ακαδημαϊκές και επαγγελματικές εκδόσεις Σήμερα είναι καταχωρισμένα περισσότερα από 30 εκατ. άρθρα κ.ά. υλικό αρκετών εκατοντάδων εκδοτών  RefWorks: διαδικτυακό εργαλείο διαχείρισης προσωπικών συλλογών παραπομπών  ISBN resolver του WorldCat: υπηρεσία του OCLC

OpenURL  OpenURL: πρότυπο (Z39.88 του ANSI/NISO) που μεταφέρει δεδομένα για πηγές Σχεδιασμένο να υποστηρίζει την πρόσβαση από ένα πληροφοριακό πόρο (την πηγή) σε υπηρεσίες βιβλιοθηκών (στο στόχο) Πηγή= μια βιβλιογραφική αναφορά ή εγγραφή που αναφέρεται σε ένα έργο Στόχος= ένας πόρος ή μια υπηρεσία Ένας resolver συνδέσμων αναλύει τα συστατικά μέρη του OpenURL και παρέχει τις κατάλληλες υπηρεσίες που έχει καθορίσει η βιβλιοθήκη Ένα OpenURL αποτελείται από ένα βασικό URL (base URL), το οποίο απευθύνεται στον εξυπηρετητή συνδέσμων του ιδρύματος του χρήστη & μια αλληλουχία χαρακτήρων του ερωτήματος, το οποίο περιέχει δεδομένα για το πλαίσιο (contextual data), συνήθως στη μορφή ζευγαριών τιμών- κλειδιών

DOI Digital Object Identifier  Μπορεί να τα έχουν παραπομπές σε άρθρα περιοδικών & σε πρακτικά συνεδρίων  Χρησιμεύουν & ως μοναδικά προσδιοριστικά & ως δείκτες στο online περιεχόμενο  Δομή: Πρόθεμα: αρχίζει με τον αριθμό «10» & ακολουθεί ένας αριθμός από 4 ή περισσότερα ψηφία  Κάθε μέλος του CrossRef έχει ένα ή περισσότερα προθέματα Επίθεμα: καθορίζεται από τον εκδότη και πρέπει να είναι μοναδικό μέσα σε ένα επίθεμα  Τρόποι να πάρουμε ένα DOI από μια παραπομπή: Να υπάρχει ήδη στην παραπομπή στο πεδίο για το DOI ή για το URL Να αναζητήσουμε το DOI στο CrossRef Να κατασκευάσουμε ένα OpenURL

ISBN Διεθνής Πρότυπος Αριθμός Βιβλίου (International Standard Book Number)  Μοναδικός αριθμός για βιβλία & συγκεκριμένα για μονογραφίες  Μηχαναγνώσιμος αριθμός: απαρτίζεται από ψηφία: αριθμούς & Χ  Πρότυπο ISO-2108/1970: 10-ψήφιος αριθμός που αποτελείται από 4 τμήματα που χωρίζονται μεταξύ τους με «-» ή διάστημα  Τα 3 πρώτα τμήματα: 0-9, το 4ο τμήμα: 0-9 & Χ Ταυτότητα ομάδας: χώρα ή ομάδα χωρών ή γλωσσικών ομάδων Ταυτότητα εκδότη: από ένα Εθνικό ή Περιφερειακό Κέντρο ISBN Ταυτότητα τίτλου: από τον εκδότη Ψηφίο ελέγχου: Υπολογίζεται στη βάση των υπολοίπων 9 ψηφίων  Από 1/1/2007: 13-ψήφιο ISBN: ίδια δομή με το 10ψήφιο + πρόθεμα EAN στην αρχή (είτε 978, είτε 979).  Άλλαξε για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες απαιτήσεις του βιβλιεμπορίου  Τρόποι να πάρουμε ένα ISBN από μια παραπομπή: Μπορεί ήδη να υπάρχει ήδη στο αντίστοιχο πεδίο Να αναζητήσουμε το ISBN χρησιμοποιώντας ένα resolver όπως αυτό στο WorldCat

Έρευνα  Διεξήχθη Απρ.-Μάι  Εξετάστηκαν παραπομπές  Από προσωπικές συλλογές 94 χρηστών του RefWorks Κριτήρια επιλογής χρηστών:  Τουλάχιστον 10 παραπομπές στη συλλογή  Τουλάχιστον 1 φορά τροποποίηση τουλάχιστον 1 παραπομπής τους προηγούμενους 6 μήνες  Είχαν συνδεθεί στους λογαριασμούς τους στο RefWorks τουλάχιστον 2 φορές μέσα στους προηγούμενους 6 μήνες  Στόχος: κατά πόσο οι παραπομπές σε αυτές τις συλλογές οδηγούν σε ένα μοναδικό προσδιοριστικό ή σε μια online πηγή για το περιεχόμενο ή στα μεταδεδομένα του περιεχομένου

Κατανομή των τύπων παραπομπών

Κατανομή των παραπομπών βάσει επιστημονικό τομέα & θέση χρηστών

Κατανομή της ανάλυσης για τα DOI

Κατανομή της ανάλυσης για τα ISBN

Κατανομή της εγκυρότητας των URL

Αλληλοεπικάλυψη ανάλυσης

Σύνοψη της ανάλυσης

Περιορισμοί  Είναι πιθανό ορισμένοι χρήστες να εισάγουν σωρευτικά τα αποτελέσματα αναζητήσεων & να μην εξετάζουν επιλεκτικά κάθε μία παραπομπή  Είναι οι προσωπικές συλλογές παραπομπών καλές πηγές πληροφόρησης των προτιμήσεων των χρηστών;  Κατά πόσο οι παραπομπές αυτών των συλλογών είναι αντιπροσωπευτικές των ενδιαφερόντων των χρηστών & πόσο αλληλεπικαλύπτονται μεταξύ τους  Ιδιωτικότητα: πολλοί φοβούνται ότι θα αποκαλυφθούν πάρα πολλές πληροφορίες για τα τρέχοντα ενδιαφέροντά τους ή τις αναζητήσεις τους σε πιθανούς ανταγωνιστές  Το σύνολο δεδομένων προήλθε από εθελοντές συμμετέχοντες που μπορεί να μην αντιπροσωπεύουν τους χρήστες όλης της βάσης  Λόγω του μεγέθους του συνόλου δεδομένων, δεν κατέστη δυνατό να ελεγχθούν χειροκίνητα όλες οι παραπομπές

Συμπεράσματα  Διαπιστώθηκε ότι πολλές παραπομπές στις προσωπικές συλλογές των χρηστών δεν ήταν εντελώς σωστές  Οι συλλογές παραπομπών των ακαδημαϊκών είναι πιθανότερο να μπορούν να αναλυθούν περισσότερο από αυτές των ερευνητών, των πτυχιούχων & των προπτυχιακών φοιτητών  Το δείγμα είχε πολύ λίγους επιστήμονες μερικών μόνο επιστημονικών τομέων για να συναχθούν επαρκή συμπεράσματα  Χρησιμοποιήθηκε μόνο μια πηγή (εργαλείο) για την ανάλυση κάθε τύπου των παραπομπών

Συμπεράσματα και προβληματισμοί  Βιβλιογραφία άρθρου: επικεντρωμένη αποκλειστικά στα συστήματα συστάσεων  Πρωτότυπη ιδέα & καλή ενδεικτική πρώτη έρευνα  Το 47% όλων των παραπομπών για το οποίο βρέθηκαν είτε μια online πηγή είτε ένα μοναδικό προσδιοριστικό δεν επαρκεί για τη χρήση των προσωπικών συλλογών παραπομπών ως πηγές για τα συστήματα συστάσεων των ΨΒ ΑΛΛΑ  Σε ανάλυση των παραπομπών που πραγματοποίησαν οι συγγραφείς με το ίδιο δείγμα προσωπικών συλλογών, συμπεριλαμβανομένου όμως δύο συλλογών με και παραπομπές εκτιμούν ότι πάνω από το 90% των παραπομπών μπορούν να αναλυθούν κατά συνέπεια, οι προσωπικές συλλογές παραπομπών μπορούν να χρησιμοποιηθούν, ώστε να αντλούν δεδομένα τα συστήματα συστάσεων

Συμπεράσματα και προβληματισμοί  Ερευνητική Πρόταση: Σχεδιασμός & πιλοτική χρήση ενός συστήματος συστάσεων που θα χρησιμοποιεί προσωπικές συλλογές παραπομπών χρηστών & για το οποίο θα ερωτηθούν οι χρήστες ως προς το κατά πόσο βρήκαν χρήσιμες τις συστάσεις που τους γίνονται από το σύστημα με ερωτηματολόγια και συνεντεύξεις Σε ένα τέτοιο πείραμα θα πρέπει να συζητηθούν ιδιαίτερα ορισμένοι προβληματισμοί και περιορισμοί, π.χ. η χρήση για κοινοποίηση συστάσεων παραπομπών σε αδημοσίευτο υλικό ή η προκαθορισμένη συνοχή της ομάδας των χρηστών των οποίων οι προσωπικές συλλογές θα χρησιμοποιηθούν