Θέματα Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Δρ. Χριστίνα Χατζησωτηρίου Συνάντηση 9 η

Εκθέσεις από τα Ευρωπαϊκά Παρατηρητήρια ECRI (1999; 2001; 2006)  Αυξημένη προσοχή από το Υ.Π.Π. σε θέματα διαπολιτισμικότητας (Σχολική χρονιά : «Πολυπολιτισμικά Ενωμένη Ευρώπη και Διαφορετικότα» ως υπό έμφαση στόχος).  Το Υ.Π.Π. αναφέρει πως (λόγω της φύσης του Κυπριακού Συντάγματος) σε σχολεία με μεγάλο ποσοστό Τουρκοκύπριων μαθητών προωθείται η διδ/λία στην Τουρκική γλώσσα.  Απαρχή του διαλόγου σχετικά με την κατάλληλότητα της διδ/λίας του μαθήματος της Ιστορίας σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία.  Μη-υποχρεωτική παρακολούθηση του μαθήματος των Θρησκευτικών. Πολλές φορές στιγματοποίηση και απόρριψη των μαθητών αυτών από τη σχολική κοινότητα. Εναλλακτικά μαθήματα δεν είναι διαθέσιμα.

Εισηγήσεις από ECRI Περιορισμός των αναπαραστάσεων που προωθούν την προκατάληψη και την έλλειψη ανοχής, κυρίως στον τομέα της εκπαίδευσης. επιμόρφωση εκπ/κών σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. επιμόρφωση εκπ/κών αναφορικά στη διδασκαλία σε πολυπολιτισμικές τάξεις. επιμόρφωση εκπ/κών στη διδ/λία των ελληνικών ως δεύτερη γλώσσα. Διδασκαλία σε γλώσσες πέραν των ελληνικών αλλά παράλληλα με τα ελληνικά, ως την επίσημη γλώσσα διδασκαλίας.

Δραστηριότητα Ι Συζητήστε στις ομάδες σας πιθανά προβλήματα που παρουσιάζονται στη διατύπωση και εφαρμογή εκπαιδευτική πολιτικής σε θέματα Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης.

Εμπόδια στην Υλοποίηση της Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Απόψεις Κύπριων Εκπαιδευτικών Δεδομένα από: Hajisoteriou, C. (2009) Inching towards Interculturalism: a Trajectory Study of Cypriot Multicultural Educational Policy in the Context of the European Union, Unpublished PhD Thesis, University of Cambridge.

Ανεπαρκής Πολιτική από Υ.Π.Π. Ελλειπής, μη ικανοποιητική. Ότι χρειάζεται ακόμα επιπρόσθετη έτσι, θέλει εμπλουτισμό, θέλει καλό προγραμματισμό, χρειάζεται μια σωστή μελέτη και πιστεύω ότι για να πετύχαινε τούτη η πολιτική, έπρεπε να προηγηθεί έρευνα, να έχουμε κάποια δεδομένα και πάνω στα δεδομένα να ξεκινήσουμε διαδικασίες, όχι έτσι απλά. Δηλαδή βλέπω ότι υπάρχουν κενά, υπάρχουν αδυναμίες στο όλο σύστημα. (Εκπ/κός– Πάφος) Για να είμαι ειλικρινής νομίζω ότι είναι περιορισμένη η προσπάθεια που έγινε γιατί ουσιαστικά δεν έγιναν ανοίγματα ιδεολογικά όσον αφορά την εκπαίδευση. Θεωρώ ότι από εκεί ξεκινά το πρόβλημα. Και από τη στιγμή που δεν επιτρέπεις ιδεολογικές αλλαγές όσον αφορά το ρόλο της εκπαίδευσης, από εκεί και εκεί περιορίζεσαι όσον αφορά τις δράσεις σου. Δηλαδή αν θεωρήσουμε ότι έχει ο κάθε άνθρωπος το δικαίωμα να αποκτά τη γλώσσα του, από τη στιγμή που η εκπαίδευσή σου και το πλαίσιο της εκπαίδευσής σου όπως καθορίζεται από το αναλυτικό είναι μονοπολιτισμικό, τι ανοίγματα να κάνεις ας πούμε. Να πεις της Ρωσικής πρεσβείας να σου φέρει τα δικά της βιβλία στο σχολείο. Μάλλον δεν θα της πεις. Ή θα διορίσεις ξένους εκπαιδευτικούς; Δεν θα το κάνεις. Άρα από τη στιγμή που υπάρχει η εθνική ιδεολογία η οποία καθορίζει το πλαίσιο λειτουργίας της εκπαίδευσης, νομίζω εκεί δεν επιτρέπονται πολλαπλές αλλαγές. (Εκπ/κός-Λευκωσία)

Έλλειψη Χρόνου και Βαρυφορτωμένο Α.Π. Νομίζω τους κάνουμε ίδιους με εμάς για να μην έχουμε προβλήματα συμπεριφοράς ή διαφορετικότητας. Δεν σημαίνει ότι συμφωνώ με τούτο. Συμβαίνει τούτο εξ ανάγκης, διότι αν έχεις μια τάξη που έχει ας πούμε 20 μαθητές και ο ένας ή οι 2 είναι αλλοδαποί για να ακολουθήσεις το πρόγραμμα της ημέρας και να βγάλεις την ύλη σου θα τους συμπεριφερθείς όπως στους υπόλοιπους μαθητές. Όπως είναι πολύ δύσκολο να κάνεις διαφοροποίηση μεταξύ μαθητών από την ίδια χώρα φαντάσου πόσο πιο δύσκολο είναι να κάνεις διαφοροποίηση που να απευθύνεται και σε αλλοδαπούς μαθητές. (Εκπ/κός - Λευκωσία) Mέσα στο Α.Π. τώρα δεν είναι μόνο το αναλυτικό είναι και τα βιβλία, είναι μέρος του Α.Π. τα βιβλία. Που είναι εκεί που δεν σου δίνουν την ευελιξία ότι εγώ μπορεί να πετύχω τους στόχους μου με εντελώς διαφορετική ύλη, αλλά να πετύχω εκείνους τους στόχους. Όχι έρχονται και μετρούν σελίδες και λέει το 20% της ύλης δικαιούσε να αφήσεις έξω, το 20% των σελίδων δηλαδή, όχι των στόχων. Που εγώ μπορεί να πετυχαίνω εκείνο το στόχο με χίλους άλλους διαφορετικούς τρόπους. (Εκπ/κός - Λευκωσία)

Ακατάλληλο Α.Π. Στο θέμα αναλυτικό, σίγουρα είναι δύσκολο δηλαδή και το αναλυτικό που έχουμε τώρα πήρε χρόνια να αποφασίσουν να το αλλάξουν. Δηλαδή παίζουν πάρα πολλοί παράγοντες ρόλο. Απλά πρέπει να αλλάξουν ορισμένα πράγματα. Π.χ. από τη στιγμή που ο γενικός στόχος που σου λέει ότι θέλω πολίτες που να είναι σύμφωνα με τα δημοκρατικά ιδεώδη, τα εθνικόφρονα, το ένα το άλλο, θρησκεία κλπ, τους λέω τους άξονες. Πλέον άμα έχεις τόσους πολλούς μετανάστες, δεν πρέπει να καθορίζεται τόσο έντονα το θέμα θρησκείας για παράδειγμα, γιατί πλέον τίθεται, προς το παρόν μπορούν να το κάνουν γιατί δεν έχουμε τόσους πολλούς αλλόθρησκους στα σχολεία...Δηλαδή πρέπει να αλλάξουν κάποιοι στόχοι και κάποια υπό έμφαση πράγματα που αναφέρονται μέσα. Σε θέματα γλώσσας κλπ και μαθηματικά δεν παίζει ρόλο δηλαδή ο πολιτισμός κλπ. Αλλά υπάρχουν θέματα εδώ και στο αναλυτικό που είναι πολύ λεπτά σημεία που παίζει ρόλο ο πολιτισμός του καθενός και δεν πρέπει να θεωρούμε ότι θα τους κάνουμε όλους όμοιους σύμφωνα με το δικό μας Α.Π. δεδομένου ότι θεωρούμαστε ότι μπαίνουμε και στην Ε.Ε. που λέμε ότι δεχόμαστε, ανοίξαν τα σύνορα και θα έρθουν από διάφορες χώρες. (Εκπ/κός - Λευκωσία)

Ελλειπής Επιμόρφωση Εκπ/κών Γιατί σαν και εγώ είναι που ήρθα σε τούτο σχολείο και είδα πιο πολλά πράγματα. Πριν που ήμουν σε άλλο σχολείο, δεν μπορούσα να το αντιληφθώ τούτο. Άρα αν επιμορφωνόμουν από πριν θα μπορούσα να ξέρω ότι υπάρχουν σχολεία, ότι υπάρχουν και τόσοι πολλοί και τι γίνεται, το ότι κατάλαβα είναι από μόνη μου που το κατάλαβα που ήρθα σε τούτο το σχολείο. (Εκπ/κός-Λευκωσία) Δεν έχω ιδιαίτερες γνώσεις να σου πω την αλήθεια και ότι έμαθα πολλά ήταν από πείρας, εντάξει γιατί έχουμε και το κακό εμείς οι δάσκαλοι ότι αν δεν τα αντιμετωπίσεις, δεν θα μελετήσεις και επειδή δεν έρχονται από το υπουργείο να σου πουν θα γίνει επιμόρφωση σε τούτα τα θέματα άρα να έχεις μια επαφή με το θέμα, άρα η επαφή που είχα ήταν τώρα με θέμα εμπειρίας, που παρακάτω λόγω της εμπειρίας αναγκαστικά διαβάζεις κάποια πράγματα. Αλλά αν δεν είχα τούτη τη εμπειρία ίσως να μη μάθαινα ποτέ για το πως αντιμετωπίζεις αλλοδαπούς μαθητές (Εκπ/κός- Λευκωσία)

Έλλειψη Οικονομικών Πόρων Θεωρώ ότι υπάρχει θέληση απλά ίσως είναι κάποιο τροχοπέδη το οικονομικό θέμα. Όταν για την ίδια την εκπαίδευση των παιδιών της χώρας σου δε διαθέτεις αρκετά λεφτά πως είναι δυνατό να εγκρίνεις τα κονδύλια που αφορούν τους μαθητές που είναι από ξένες χώρες. Είναι θέμα πολιτικό. Οπότε μπορεί να υπάρχει θέληση και διάθεση αλλά όταν δεν υπάρχουν πόροι, σταματάς εκεί και αρχίζεις τα πιο λίγα. (Εκπ/κός - Λευκωσία) Πιστεύω οι οικονομικοί παράγοντες οφείλονται, αν κρίνω και από το ότι μειώνονται συνεχώς οι ώρες ενισχυτικής διδασκαλίας μάλλον οικονομικοί γιατί γνωρίζω ότι υπάρχουν πολλοί αξιόλογοι άνθρωποι οι οποίοι μπορούν να στελεχώσουν μια επιτροπή, ένα σύνδεσμο ή μια ομάδα ανθρώπων που να βοηθήσουν ως προς τη διαπολιτισμικότητα. Πιστεύω είναι οικονομικοί οι λόγοι που σταματούν την προσπάθεια. (Εκπ/κός – Πάφος)

Δραστηριότητα ΙΙ Μελετήστε τα παρακάτω: σελ από την έρευνα: Βασιλείου, Σ. (2005) Η Διαπολιτισμική Εκπαίδευση στην Κύπρο (Μη Δημοσιευμένη Πτυχιακή Έρευνα), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης: Θεσσαλονίκη. σελ από την έρευνα: Τριμικλινιώτης, Ν. (2001) Τα Προβλήματα από τη Φοίτηση των Ποντίων στη Δημοτική Εκπαίδευση: Προκαταρκτική Έρευνα και ‘Εκθεση. Συζητήστε και διατυπώστε κάποιες εισηγήσεις για την αποτελεσματική διατύπωση και εφαρμογή Διαπολιτισμικής Εκπ/κής Πολιτικής στην Κύπρο.

Βιβλιογραφία ECRI - European Commission against Racism and Intolerance (1999) Annual Report on ECRI’s Activities Covering a Period from 1 January to 31 December Retrieved January 25, 2006, from ECRI's_work/2Annual_reports/Annual%20Report% asp ECRI's_work/2Annual_reports/Annual%20Report% asp ECRI - European Commission against Racism and Intolerance (2001) Second Report on Cyprus. Retrieved October 10, 2005, from ECRI - European Commission against Racism and Intolerance (2006) Third Report on Cyprus. Retrieved October 24, 2006, from country_approach/Cyprus/Cyprus_CBC_3.asp#TopOfPage country_approach/Cyprus/Cyprus_CBC_3.asp#TopOfPage

Ευχαριστώ!