«Το Χαμόγελο του Παιδιού» Εθελοντικός Οργανισμός για τα Παιδιά 1
Ο Ανδρέας 2
Δράσεις για την προστασία των παιδιών 3
«Το Χαμόγελο του Παιδιού» σε όλη την Ελλάδα Αγρίνιο Αθήνα Αίγιο Αρχαία Κόρινθος Θεσσαλονίκη Κέρκυρα Κρήτη Κυλλήνη Λάρισα Πάτρα Πύργος Τρίπολη Φοίνικας Καλαμαριάς Χαλκίδα Χανιά
ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ & ΠΑΡΑΜΕΛΗΣΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ & ΠΑΡΑΜΕΛΗΣΗ
ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΑΡΑΜΕΛΗΣΗΣ όλες οι μορφές σωματικής, συναισθηματικής, σεξουαλικής κακοποίησης, παραμέλησης ή αμελούς διαπαιδαγώγησης ή εμπορικής ή άλλης εκμετάλλευσης που γίνονται στα πλαίσια κάποιας σχέσης ευθύνης, εμπιστοσύνης ή δύναμης με το παιδί, με αποτέλεσμα την πραγματική ή δυνητική βλάβη στην υγεία του παιδιού, στην επιβίωση, στην ανάπτυξη ή στην αξιοπρέπεια του.
ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ σωματική κακοποίηση σεξουαλική κακοποίηση συναισθηματική και ψυχολογική κακοποίηση παραμέληση
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΑΙΜΟΜΙΞΙΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΑΙΜΟΜΙΞΙΑ Σεξουαλική κακοποίηση έχει οριστεί ως η συμμετοχή του παιδιού σε σεξουαλική δραστηριότητα, την οποία δεν κατανοεί πλήρως, δεν είναι σε θέση να δώσει συγκατάθεση ή για την οποία το παιδί δεν είναι αναπτυξιακά διατεθειμένο ή αλλιώς παραβιάζει τους νόμους ή τα κοινωνικά ταμπού της κοινωνίας. Τα παιδιά μπορεί να υποστούν σεξουαλική κακοποίηση τόσο από ενήλικες όσο και από άλλα παιδιά που είναι - λόγω της ηλικίας τους ή του σταδίου ανάπτυξης τους - σε θέση ευθύνης, εμπιστοσύνης ή εξουσίας πάνω στο θύμα.
Σεξουαλική Κακοποίηση και Εκμετάλλευση Ένα «Γνωστό – Άγνωστο Έγκλημα» Γνωστό από… Αρχαιοελληνικούς μύθους Βιβλικές αναφορές Ιστορικά γεγονότα Επιστημονικές έρευνες Μ.Μ.Ε Μαρτυρίες ενηλίκων που είχαν κακοποιηθεί ως παιδιά Κοινωνικές Υπηρεσίες – Νοσοκομεία Αστυνομία - Εισαγγελίες
Σεξουαλική Κακοποίηση και Εκμετάλλευση Ένα «Γνωστό – Άγνωστο Έγκλημα» Άγνωστο γιατί… Οι γνωστές υποθέσεις σεξουαλικής Κακοποίησης αποτελούν μόνο την κορυφή του παγόβουνου. Η πραγματική διάσταση του προβλήματος παραμένει κάτω από την επιφάνεια
ΔΡΑΣΤΕΣ γονείς ή άλλα μέλη της οικογένειας Φροντιστές Φίλοι Γνωστοί γονείς ή άλλα μέλη της οικογένειας Φροντιστές Φίλοι Γνωστοί Άγνωστοι άτομα σε θέσεις ισχύος - όπως καθηγητές, στρατιώτες, αστυνομικοί και κληρικοί εργοδότες εργαζόμενοι στις υπηρεσίες υγείας άλλα παιδιά
ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΑΔΙΑ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΑΙΔΙΟΥ Το παιδί ανταποκρίνεται με παράξενο τρόπο όταν προσπαθεί κάποιος να το αγγίξει Αδικαιολόγητες πληγές και τραύματα Φόβος προς συγκεκριμένους ανθρώπους και συγκεκριμένες τοποθεσίες Παλινδρόμηση στη βρεφική ηλικία (νυχτερινή ενούρηση, εγκόπρηση, χρήση πιπίλας) Έντονη ενασχόληση με την περιοχή των γεννητικών οργάνων Σεξουαλική συμπεριφορά που δε συνάδει με την ηλικία του παιδιού Το παιδί κατέχει μεγάλα χρηματικά ποσά, χωρίς να μπορεί να δικαιολογήσει που τα έχει βρει Οποιαδήποτε ξαφνική και χωρίς εμφανή αιτία αλλαγή Στη συμπεριφορά του παιδιού Στην διάθεση του Στην όρεξη του Στον ύπνο του ΟΦΕΙΛΕΙ ΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΕΙ
Η ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ Η ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ
Αν δεν είχα αυτή τη συμπεριφορά τίποτα δεν θα είχε συμβεί. ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΠΑΙΔΙΩΝ Για όλα φταίω εγώ!!! Αν δεν είχα αυτή τη συμπεριφορά τίποτα δεν θα είχε συμβεί.
Μου είπε ότι είναι το μυστικό μας. ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΠΑΙΔΙΩΝ Μου είπε ότι είναι το μυστικό μας. Δεν μπορώ να το πω πουθενά γιατί αν το πω θα διαλυθεί η οικογένεια μας.
ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΠΑΙΔΙΩΝ Με αγαπάει… είναι καλός άνθρωπος. Μόνο εμένα έχει πειράξει κανέναν άλλο. Δεν θέλω να πάθει κακό.
Μπορώ και μόνη μου. Θα τα καταφέρω. ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΠΑΙΔΙΩΝ Μπορώ και μόνη μου. Θα τα καταφέρω. Δεν φοβάμαι τίποτα.
Σεξουαλική Κακοποίηση και Εκμετάλλευση Τα παιδιά Βιώνουν αισθήματα ενοχής και υπευθυνότητας γι’ αυτό που τους συμβαίνει Αντιμετωπίζουν την κατάσταση σαν ένα «ένοχο οικογενειακό μυστικό» Λειτουργούν προστατευτικά προς τους γονείς τους
Σεξουαλική Κακοποίηση και Εκμετάλλευση Τα παιδιά 4. Ακόμη και να αντιληφθούν το κίνδυνο σπάνια ζητούν βοήθεια 5. Μαθαίνουν να μην αισθάνονται 6. Τα παιδιά είναι οι « ήρωες της ζωής» αφού έχουν επιβιώσει από πολύ δύσκολες καταστάσεις
1ο Βήμα. Διαχείριση συναισθηματικής Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΓΟΝΕΑ Συζήτηση Ψυχοεκπαίδευση/Ενημέρωση Ενσυναίσθηση 1ο Βήμα. Διαχείριση συναισθηματικής κατάστασης παιδιού » Θυμό » Ντροπή » Ενοχή » Φόβος Ο γονιός να γίνει «ασφαλές έδαφος» για να εκφράσει το παιδί το θυμό του και να μην παρασυρθεί από τα συναισθήματα του παιδιού «Μπράβο σου που το μοιράζεσαι μαζί μου» «Αυτό που σου συμβαίνει συμβαίνει και σε άλλα παιδιά» «Ξέρεις, μου είχε συμβεί και εμένα όταν πήγαινα σχολείο» «ό,τι και να έχεις κάνει, ό,τι και να έχεις πει, όπως και είσαι εξωτερικά δεν έχει κανένας δικαίωμα -μικρός ή μεγάλος- να σε χτυπήσει να σε βρίσει ή να σε αγγίξει με τρόπο που δεν είναι σωστός Τα παιδιά φοβούνται το άγνωστο. Δώστε μέρος του ελέγχου
Η έννοια του φίλου και της παρέας Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΓΟΝΕΑ Η έννοια του μυστικού « Δεν υπάρχει κανένα μυστικό που να με κάνει να ντρέπομαι να φοβάμαι και να μην μπορώ να κοιμηθώ τα βράδια» «Δεν υπάρχει κανένα μυστικό από τη μαμά, τον μπαμπά ή τον δάσκαλο μου, την δασκάλα μου» Η έννοια του φίλου και της παρέας «Οι φίλοι δεν κάνουν ένα παιδί να ντρέπεται, να φοβάται και να ψάχνει διαρκώς τρόπους να τον κάνουν παρέα. Μπορεί να θέλεις την παρέα του / της αλλά να θυμάσαι ότι μπορεί να μη θέλει τη δική σου και είναι δικαίωμα του / της.
«Μην αφήνεις κανένα να σε αγγίζει» Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΓΟΝΕΑ Η έννοια του ΟΧΙ « έχεις κάθε δικαίωμα να αρνηθείς κάτι που σε κάνει να νοιώθεις άβολα» «Μην αφήνεις κανένα να σε αγγίζει» Μπορεί να μπερδέψει τα παιδιά, και αν κάποιος τα αγγίξει να πιστεύουν ότι είναι δικό τους λάθος «Ο κακός άγνωστος» Μπορεί να εκληφθεί από τα παιδιά ότι κινδυνεύουν μόνο από άγνωστα άτομα
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ Έρευνες έχουν δείξει ότι χρειάζεται πέντε φορές περισσότερο θετική ανατροφοδότηση για κάθε φορά που το παιδί αντιμετωπίζεται με όρους ή δέχεται κριτική ώστε η σχέση γονέων παιδιού να λειτουργεί σωστά. Το παιδί επαναλαμβάνει συμπεριφορές που προσελκύουν την προσοχή των γονέων. Σαφείς ρουτίνες φαγητού, ύπνου κ.τ.λ. Να είστε σαφείς και να τονίζετε στο παιδί τι θα κάνει και ΟΧΙ τι ΔΕΝ θα κάνει
ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ 27
ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Το 2013 Το Χαμόγελο του Παιδιού ανανέωσε το σύμφωνο συνεργασίας με το Υπουργείο Παιδείας προκειμένου να πραγματοποιούνται διαδραστικές παρεμβάσεις πρόληψης στην εκπαιδευτική κοινότητα Τα θέματα αφορούν: Τα δικαιώματα του παιδιού Παιδική Κακοποίηση Σχολική Βία – Σχολικός Εκφοβισμός Καλή και κακή χρήση της τεχνολογίας Εξαφανίσεις
ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΜΕΣΩ ΤΗΛΕ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Ενημερώσεις σε περισσότερες σχολικές μονάδες για θέματα όπως: ασφάλεια στο διαδίκτυο, σχολικός εκφοβισμός, παιδική κακοποίηση κ.α Παράδοση δωρεάν φροντιστηριακών μαθημάτων σε παιδιά , από εθελοντές-καθηγητές του Οργανισμού.
Προς τους εκπαιδευτικούς Παρατηρήστε την συμπεριφορά του παιδιού και την σχολική του επίδοση / παρουσία Προσπαθήστε να επικοινωνήσετε με τους γονείς Μην αγνοήσετε κάτι που σας έχει πει το παιδί, ακόμη και αν νομίζετε ότι είναι ψέμα Προτείνετε λύσεις στο παιδί και εξηγήστε τες Μην πανικοβληθείτε ή φοβηθείτε… το παιδί σας έχει ανάγκη Φροντίστε να μην απομονωθεί το παιδί από τα υπόλοιπα Μην κατηγορήσετε τους γονείς του… θυμηθείτε ότι τους προστατεύει Συνεννοηθείτε με τον διευθυντή για το πώς θα κινηθεί το σχολείο Μιλήστε με την Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά S.O.S. 1056
Τμήμα Ενημέρωσης Παιδιών Γονέων και Εκπαιδευτικών Νόμος Υπ.Αριθμόν 3500, Άρθρο 23 Υποχρεώσεις των εκπαιδευτικών 1. Εκπαιδευτικός της πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ο οποίος, κατά την εκτέλεση του εκπαιδευτικού του έργου, με οποιονδήποτε τρόπο πληροφορείται ή διαπιστώνει ότι έχει διαπραχθεί σε βάρος μαθητή έγκλημα ενδοοικογενειακής βίας, ενημερώνει, χωρίςκαθυστέρηση, τον διευθυντή της σχολικής μονάδας. Ο διευθυντής της σχολικής μονάδας ανακοινώνει,αμέσως, την αξιόποινη πράξη στον αρμόδιο εισαγγελέα, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 37 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, ή στην πλησιέστερη αστυνομική αρχή. Την ίδια υποχρέωση έχουν οι εκπαιδευτικοί και οι διευθυντές των ιδιωτικών σχολείων, καθώς και οι υπεύθυνοι των πάσης φύσεως Μονάδων Προσχολικής Αγωγής.
ΚΟΥΚΛΟΘΕΑΤΡΟ Το παπάκι πάει.... Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ευαισθητοποίησης και πρόληψης έχει τον γενικότερο τίτλο «Το Παπάκι πάει....» με ήρωα τον Πάκο, ο οποίος στη μια ιστορία χάνεται στο supermarket, στην άλλη τον κοροϊδεύουν καθημερινά τα άλλα παπάκια στο σχολείο ενώ στην τρίτη ιστορία δυσκολεύεται να πει στους γονείς του κάτι που του έχει συμβεί (αναφορά στην παιδική κακοποίηση και παρενόχληση). «Το Χαμόγελο του Παιδιού» σε συνεργασία με την οικογένεια Σοφιανού 32
«ΤΟ ΠΑΠΑΚΙ ΠΑΕΙ…»
ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Το Διαδραστικό Εκπαιδευτικό Εργαλείο παρουσιάζει σε μορφή πολλαπλών διαδραστικών βίντεο, 2 ιστορίες εκφοβισμού: Στο περιβάλλον του σχολείου Σε διαδικτυακό περιβάλλον. ΣΤΟΧΟΣ Εισαγωγή & επεξήγηση του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού Συναισθηματική αφύπνιση των παιδιών σε σχέση με τους πρωταγωνιστές Πρακτικοί τρόποι αντίδρασης Διατίθεται διαδικτυακά από: www.e-abc.eu EUROPE’s ANTIBULLYING CAMPAIGN 34
www.yousmile.gr Η διαδραστική πλατφόρμα YOUSMILE αποτελεί ένα από τα βασικά «εργαλεία» στην προσπάθεια του Οργανισμού χρησιμοποιώντας τεχνολογικά εργαλεία και μέσα κοινωνικής δικτύωσης να ενημερώσει άμεσα τα παιδιά για τα δικαιώματα τους καθώς και για το πού μπορούν να απευθυνθούν για να ζητήσουν βοήθεια για τους ίδιους ή τους φίλους τους.
EΠΙ ΤΟΥ ΠΙΕΣΤΗΡΙΟΥ…. Θέατρο Σκιών Αφήγηση παραμυθιού Θεατρικό Εργαστήρι
ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ 37
Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SΟS 1056 Η Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056 του οργανισμού λειτούργησε για πρώτη φορά το 1997 με κύριο σκοπό την πραγματοποίηση των στόχων του μικρού Ανδρέα. Από τότε μέχρι σήμερα προσπαθεί να φανεί αντάξια του οράματος και της επιθυμίας του μικρού ιδρυτή μας. Τον Μάιο του 2007 αναγνωρίστηκε από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ως Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά. Λειτουργεί πανελλαδικά, 24 ώρες και 7 ημέρες την εβδομάδα. Οι κλήσεις από κινητά και σταθερά τηλέφωνα είναι δωρεάν.
ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας KENTΡΟ ΗΜΕΡΑΣ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Ιατρικής Υπηρεσίας Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας Εισαγγελίας Αστυνομίας Κοινωνικών Υπηρεσιών
ΑΜΕΣΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΚΙΝΗΤΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΑΜΕΣΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ Το Χαμόγελο του Παιδιού» διαθέτει Κινητές Μονάδες Άμεσης Ψυχολογικής Υποστήριξης, οι οποίες σε συνεργασία με τις Εισαγγελικές Αρχές, την Ελληνική Αστυνομία αλλά και την Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056 βρίσκονται δίπλα στο παιδί που έχει ανάγκη άμεσης στήριξης σε όλη την Ελλάδα. Ευέλικτες και διαθέσιμες 365 ημέρες το χρόνο, 24 ώρες το 24ωρο, καθημερινά βρίσκονται σε σχολεία, αστυνομικά τμήματα, σπίτια με τους Ψυχολόγους που τις στελεχώνουν να υποστηρίζουν ψυχολογικά το παιδί και το περιβάλλον του
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ 41
«Το Χαμόγελο του Παιδιού» Ευχαριστoύμε πολύ Tμήμα Ενημέρωσης Μαθητών Γονέων & Εκπαιδευτικών school@hamogelo.gr Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056 sos1056@hamogelo.gr