ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ Εργασία για Κοινωνιολογία Από : Δουλγερίδη Καρυοφύλλη 3o ΓΕ.Λ. ΣΕΡΡΩΝ Υπεύθυνος καθηγητής: Κουτσίδης Ελευθέριος

ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ

Τι είναι η ενδοοικογενειακή βία ; Ως ενδοοικογενειακή βία ορίζεται η κάθε σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βία που ασκείται σε βάρος του θύματος (σύζυγο , παιδί και οποιοδήποτε άλλο μέλος ). Η ενδοοικογενειακή βία θεωρείται ως καταστρατήγηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και επιφέρει αρνητικές συνέπειες στο θύμα και στα άλλα μέλη της οικογένειας του, επηρεάζοντας σημαντικά την υγεία τους, σωματική και ψυχική.

Η ενδοοικογενειαή βία στον ελληνικό νόμο Στη χώρα μας υπάρχει νόμος ( με αριθμό 3500/2006 ) που σκοπεύει στην αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας αντιμετωπίζοντας τις σοβαρότερες μορφές της (σωματικές κακώσεις) βάσει των αρχών της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας του ατόμου, ώστε να ενισχυθεί η αρμονική συμβίωση των προσώπων στο πλαίσιο της οικογένειας.

Η ενδοοικογενειαή βία στον ελληνικό νόμο Για τον νόμο βία θεωρείται η τέλεση αξιόποινης πράξης, σε βάρος μέλους της οικογένειας. Μέλη της οικογένειας είναι : Σύζυγοι-γονείς Παιδιά συγγενείς εξ αίματος ή εξ αγχιστείας μέχρι τετάρτου βαθμού, εφόσον συνοικούν με τα παραπάνω μέλη.

Για ποιο λόγο να ασκήσω βία ; Βία μπορεί να ασκηθεί για διάφορους λόγους και εξαιτίας διαφόρων παραγόντων. Για παράδειγμα : η προσωπικότητα του ατόμου οι ορμόνες τα κοινωνικά στερεότυπα η αντίδραση της πρόκλησης βίας βάση της αρχής της αμοιβαιότητας (οφθαλμόν αντί οφθαλμού) το αλκοόλ ο περιορισμένος χώρος η σχετική αποστέρηση, όταν δηλαδή κάποιος αισθάνεται ότι είναι χειρότερα από ό,τι οι άλλοι.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ Σωματική Η σωματική κακοποίηση περιλαμβάνει επιθετικές πράξεις όπως: σπρωξίματα, τραβήγματα, χαστούκια, χτυπήματα με μέλη του σώματος ή με διάφορα αντικείμενα, δαγκώματα, μαχαίρωμα, τραβήγματα μαλλιών, κλωτσιές, μπουνιές.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ Σεξουαλική Στην σεξουαλική βία περιλαμβάνονται ο βιασμός από σύζυγο σε σύζυγο ή σε παιδί , από αδελφό σε αδελφό/ή , ο βιασμός σε ραντεβού, ο εξαναγκασμός σε πορνεία, ο εξαναγκασμός σε σεξουαλική πράξη με τρίτα πρόσωπα και η χρήση πορνογραφικού υλικού.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ Ψυχολογική Η ψυχολογική κακοποίηση αναφέρεται σε πράξεις όπως:  συστηματική μείωση του θύματος, απομόνωσή του απο το κοινωνικό πλαίσιο και  άρνηση οποιασδήποτε ψυχολογικής υποστήριξης. Η μορφή αυτή κακοποίησης εκδηλώνεται συνήθως με συμπεριφορές όπως συχνή, αυστηρή και κακοπροαίρετη κριτική, λεκτική μείωση, βρισιές και διακοπή της επικοινωνίας.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ Σύνδρομο του <αμέτοχου θεατή> Ως «σύνδρομο του αμέτοχου θεατή» ορίζεται η έκθεση του παιδιού (μόνο) για μακρό χρονικό διάστημα σε διάφορες μορφές ενδοοικογενειακής βίας χωρίς το ίδιο να υφίσταται σωματικές κακώσεις. Η βία μεταξύ των συζύγων είναι η χαρακτηριστικότερη  μορφή ενώ άλλες μορφές είναι η κακοποίηση- σωματική-σεξουαλική -άλλου αδελφού μέσα στην οικογένεια ή η βία εναντίον του.

Η ενδοοικογενειακή βία ασκείται κυρίως : Α) ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Β) ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ

ΒΙΑ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Αν και η βία μπορεί να ασκηθεί και από τα δύο φύλα, στο 95% των περιπτώσεων το θύμα είναι η γυναίκα. Καθημερινά χιλιάδες γυναίκες πέφτουν θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Ας αφήσουμε όμως τους αριθμούς να μιλήσουν…

ΒΙΑ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Η ώρα των αριθμών Το 2% μόνο των γυναικών που κακοποιούνται δεν φοβούνται να το δηλώσουν και ζητούν ΒΟΗΘΕΙΑ … Το 98% των γυναικών αφήνει την κακοποίηση να κυριαρχήσει στην ζωή τους χωρίς να αντιδρούν. 3 στις 5 γυναίκες που υπήρξαν θύματα  κακοποίησης  βιώνουν τόσο ψυχολογική όσο και σωματική βία.

ΒΙΑ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Η ώρα των αριθμών 7 στις 10 γυναίκες που κακοποιούνται είναι Δευτεροβάθμιας, Τεχνολογικής ή Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης.  Έτσι καταρρίπτεται ο μύθος ότι η κακοποιημένη γυναίκα είναι συνήθως χαμηλού μορφωτικού επιπέδου.

ΒΙΑ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Η ώρα των αριθμών 35% των γυναικών που είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας παντρεύονται τον δράστη και τα δείγματα βίαιης συμπεριφοράς του δεν αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα για την απόφασή τους αυτή. 2 στις 3 γυναίκες που είναι θύματα είναι παντρεμένες με τον δράστη τουλάχιστον 10 χρόνια.

ΒΙΑ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Η ώρα των αριθμών ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΔΡΑΣΤΗ Κατά 82% ο δράστης είναι ο σύζυγος. Κατά 12% ο δράστης είναι ο σύντροφος. Σε μικρότερα ποσοστά ο δράστης είναι άτομο του οικογενειακού ή κοινωνικού της περίγυρου (πατέρας, αδελφός, τέκνο).

ΒΙΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ Πολύ συχνά τα παιδιά της οικογένειας πέφτουν θύματα οικογενειακής βίας . Όλες οι μορφές βίας παρατηρούνται στα παιδιά ιδιαίτερα σε αυτά με μικρές ηλικίες. Κακοποίηση , βρίσιμο , τιμωρίες , βιασμοί και εκμετάλλευση είναι λίγες μόνο από τις καθημερινές μορφές βίας.

ΒΙΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ Βία όμως τα παιδιά δέχονται ανάλογα και με : α) την θέση της μητέρας στην ιεραρχία της οικογένειας, β) την ύπαρξη ή όχι του πατέρα στην οικογένεια.

ΒΙΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΘΕΣΗ ΜΗΤΕΡΑΣ Η διάσπαση της σχέσης του παιδιού με τη μητέρα και μάλιστα με βίαιο και τραυματικό τρόπο καθώς και η αμαύρωση και σπίλωση της εικόνας της δημιουργεί μείζονα κίνδυνο για τη φυσιολογική εξέλιξή του και ιδιαίτερα για το αγόρι το οποίο αντιμετωπίζει τους ακόλουθους κινδύνους…

ΒΙΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΘΕΣΗ ΜΗΤΕΡΑΣ Κίνδυνος της κακής σχέσης με το άλλο φύλο . Κίνδυνος της πτωχής συναισθηματικής έκφρασης. Κίνδυνος της απαξίωσης της γυναίκας με όλες τις συνακόλουθες πιθανότητες παρέκκλισης από το φυσιολογικό. Κίνδυνος της χαμηλής αυτοεκτίμησης η οποία οδηγεί σε κακή σχολική επίδοση, αυτοκαταστροφικές τάσεις και υιοθέτηση κακών συνηθειών καθώς και στον κίνδυνο αρνητικής κοινωνικής συμπεριφοράς.

ΒΙΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΥΠΑΡΞΗ ΠΑΤΕΡΑ Ένα παιδί μεγαλώνει καλύτερα όταν και οι δύο γονείς του είναι παρόντες στο μεγάλωμά του και μάλιστα όταν συνεργάζονται αρμονικά για την επίτευξη του στόχου αυτού. Η απουσία του πατέρα συσχετίζεται με αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχοσυναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών .

ΒΙΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΥΠΑΡΞΗ ΠΑΤΕΡΑ Τέτοιες επιπτώσεις συνήθως είναι : χαμηλή σχολική επίδοση μειωμένη συμμετοχή στην αγορά εργασίας επιθετικότητα κάπνισμα χρήση αλκοόλ και ουσιών πρόωρη σεξουαλική συμπεριφορά χαμηλή αυτοεκτίμηση πτωχή συναισθηματική ζωή

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ Υπάρχουν έξι τεχνικές αντιμετώπισης : Η εκτόνωση μέσα από τη φαντασία και τη σωματική άσκηση Η αρνητική ενίσχυση της επιθετικότητας με αποθάρρυνση και αδιαφορία Η παροχή συμβουλευτικής και κοινωνικής υποστήριξης θυτών και θυμάτων Η δημιουργία ασυμβίβαστων αντιδράσεων όπως το χιούμορ και η αλληλεγγύη Ο περιορισμός της επιθετικότητας με παροχή ηπίων προτύπων Η χρήση γνωστικών στρατηγικών όπως η συνειδητοποίηση της βίας των ΜΜΕ και η πληροφόρηση του ανδρικού πληθυσμού για το μύθο του βιασμού.

ΓΡΑΜΜΕΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ Υπάρχουν πολλές γραμμές στις οποίες μπορεί το θύμα να απευθυνθεί ( και ανώνυμα ) και να ζητήσει βοήθεια. Κάποιες από αυτές είναι : Γραμμή SOS ΔΙΠΛΑ ΣΟΥ κατά της οικογενειακής βίας του Δικτύου Γυναικών Ευρώπης (πανελλαδικής εμβέλειας), χωρίς χρέωση: 800 11 88881 Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ): 2310 471101 Εταιρία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε) : 116-111 ΜΚΟ W.I.N HELLAS : 11707

ΕΠΟΜΕΝΩΣ…

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Νόμος 3500/2006 www.swm.gr www.pame.gr www.gonis.gr www.familyviolence.gov.cy

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!!!