Ιστοί και αρχέγονα κύτταρα ΔΙΑΛΕΞΗ 5 Ιστοί και αρχέγονα κύτταρα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κάθε κύτταρο περικλείεται με μια μεμβράνη, η ακεραιότητα της οποίας είναι αναγκαία για την επιβίωση του Πώς όμως τα κύτταρα μπορούν να είναι τόσο ανθεκτικά, τόσο ισχυρά που να μπορούν να αντέξουν το βάρος ενός ελέφαντα; Ποιóς οικοδόμος οργάνωσε τόσο τέλεια το σώμα, που βρίσκονται τα σχέδια του αρχιτέκτονα;

ΙΣΤΟΙ Τα κύτταρα των οργανισμών οργανώνονται σε συνεργατικά συγκροτήματα που ονομάζονται ιστοί Οι ιστοί αποτελούνται από το εσωτερικό δίκτυο των νηματίων του κυτταροσκελετού και τι εξωκυττάριο στρώμα που εκκρίνουν τα κύτταρα γύρω τους Αυτό προσδίδει ισχύ στους στηρικτικούς ιστούς Επίσης, υπάρχουν και κυτταρικοί συνδέσμοι που διασυνδέουν τα κύτταρα και προσθέτουν δύναμη

ΕΙΔΗ ΙΣΤΩΝ Συνδετικός Επιθηλιακός Νευρικός Μυïκός Μόνο στον συνδετικό ιστό, το εξωκυττάριο στρώμα είναι άφθονο και σηκώνει το μηχανικό φορτίο Στους άλλου ιστούς τα κύτταρα συνδέονται άμεσα μεταξύ τους και σηκώνουν μόνα τους το φορτίο

ΣΥΝΔΕΤΙΚΟΙ ΙΣΤΟΙ Μεγάλη ποικιλότητα Σκληροί και εύκαμπτοι – τένοντες, δερμίς Σκληροί και πυκνοί – οστά Ελαστικοί για κραδασμούς– χόνδροι Μαλακοί και διαφανείς – πηκτή του ματιού Οι συνδετικοί ιστοί αποτελούνται κυρίως από εξωκυττάριο στρώμα Η δύναμη των ιστών οφείλεται στο κολλαγόνο (ινώδης πρωτεΐνη) Άλλα μόρια επίσης διαπλέκονται με το κολλαγόνο και του προσδίδουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά

ΚΟΛΛΑΓΟΝΟ Το κολλαγόνο είναι η κύρια πρωτεΐνη στα οστά, στους τένοντες και στο δέρμα Αποτελεί το 25% της μάζας ενός θηλαστικού Η δομή του είναι μακριά, άκαμπτη, τρίκλωνη και ελικοειδής, όπου 3 πολυπεπτιδικές αλυσίδες περιελίσσονται η μια γύρω από την άλλη Αυτή συναρμολογείται σε πολυμερή, γνωστά ως ινίδια κολλαγόνου, που με τη σειρά τους συσκευάζονται σε παχύτερες ίνες κολλαγόνου

ΚΟΛΛΑΓΟΝΟ Το κολλαγόνο παράγεται στα κύτταρα και απελευθερώνεται με εξωκυττάρωση Εκκρίνεται σε μορφή προκολλαγόνου για να συναρμολογείται μόνο εκεί που απαιτείται Η κολλαγονάση είναι το ένζυμο που ευθύνεται για την επεξεργασία του προκολλαγόνου πριν τη συναρμολόγηση Οι πρωτεάσες του στρώματος διασπούν το κολλαγόνο και ευθύνονται για παθολογικές διεργασίες (αρθρίτιδα – αποδόμηση του χόνδρου στις αρθρώσεις, καρκίνο – βοηθούν τα καρκινικά κύτταρα να διεισδύσουν φυσιολογικούς ιστούς)

ΔΙΑΤΑΞΗ ΚΟΛΛΑΓΟΝΟΥ Ινοβλάστες - τα κύτταρα που παράγουν το συνδετικό ιστό στο δέρμα, στους τένοντες και σε άλλους ιστούς Οστεοβλάστες - τα κύτταρα που παράγουν το συνδετικό ιστό στα κόκκαλα Τα κύτταρα που το εκκρίνουν (ινοβλάστες) ελέγχουν και τη διάταξη των ινών του Αυτό δημιουργεί τάξη στο εξωκυττάριο στρώμα του σώματος

ΙΝΤΕΓΚΡΙΝΕΣ Οι ιντεγκρίνες συνδέουν το στρώμα που βρίσκεται στο εξωτερικό του κυττάρου με τον ενδοκυττάριο σκελετό και παίζουν ρόλο στη κυτταρική σηματοδότηση Αυτό επιτρέπει στα κύτταρα να προσκολλώνται στο στρώμα και να έρπουν πάνω του Η Ινωδονεκτίνη είναι μια πρωτεΐνη του εξωκυττάριου στρώματος που προσδένεται στο κολλαγόνο και στα κύτταρα Το κύτταρο προσδένεται στην ινωδονεκτίνη μέσω της ιντεγκρίνης η οποία διαπερνά την κυτταρική μεμβράνη Το άλλο άκρο της ιντεγκρίνης βρίσκεται στο κυτταροδιάλυμα και προσδένεται στα νημάτια ακτίνης ΕΤΣΙ, Η ΤΑΣΗ ΜΕΤΑΔΙΔΕΤΑΙ ΑΠO ΤΟ ΣΤΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΥΤΤΑΡΟΣΚΕΛΕΤΟ, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΔΙΑΤΑΡΑΣΣΕΤΑΙ Η ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΜΕΜΒΡΑΝΗ

ΠΡΩΤΕΟΓΛΥΚΑΝΕΣ Πηκτές από πολυσακχαρίτες και πρωτεΐνες γεμίζουν τους χώρους ανάμεσα στα κύτταρα και παρέχουν αντίσταση στη συμπίεση Οι πρωτεΐνες ονομάζονται πρωτεογλυκάνες Οι πολυσακχαρίτες ονομάζονται γλυκοζαμινογλυκάνες Τένοντες– πυκνοί και συμπαγείς ιστοί υπάρχουν λίγες γλυκοζαμινογλυκάνες και περισσότερο κολλαγόνο Οστά - λίγες γλυκοζαμινογλυκάνες και περισσότερο κολλαγόνο με κρυστάλλους φωσφορικού ασβεστίου Μάτι – η πικτοειδής ουσία αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από γλυκοζαμινογλυκάνες και νερό με πολύ λίγο κολλαγόνο

Επιτελούν διάφορες λειτουργίες: ΠΡΩΤΕΟΓΛΥΚΑΝΕΣ Επιτελούν διάφορες λειτουργίες: Σχηματίζουν πηκτές με διάφορες πυκνότητες Προσδένουν αυξητικούς παράγοντες και άλλες πρωτεΐνες που λειτουργούν σηματοδοτικά Παρεμποδίζουν ή ενθαρρύνουν και καθοδηγούν μετανάστευση κυττάρων διαμέσου του στρώματος

ΕΠΙΘΗΛΙΑΚΟΙ ΙΣΤΟΙ Στους επιθηλιακούς ιστούς τα κύτταρα συνενώνονται πλάι-πλάι σχηματίζοντας φύλλα Το φύλλο μπορεί να είναι πολύστιβο (πχ. επιδερμίδα), ή απλό (πχ. βλεννογόνος εντέρου) Επιθήλια καλύπτουν την εξωτερική επιφάνεια του σώματος και επενδύουν όλες τις εσωτερικές κοιλότητές του – είναι ο φραγμός του οργανισμού

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΠΙΘΗΛΙΑΚΟΥ ΦΥΛΛΟΥ Το φύλλο έχει δύο πλευρές: Τη κορυφαία επιφάνεια που είναι εκτεθειμένη στον αέρα ή σε υγρό Τη βασική επιφάνεια που υποστηρίζεται σε κάποιο άλλο ιστό (συνδετικό). Στηρίζεται από λεπτό φύλλο εξωκυττάριου στρώματος που ονομάζεται βασικός υμένας. Αποτελείται από κολλαγόνο και λαμινίνη

ΣΗΜΑΣΙΑ ΠΟΛΩΜΕΝΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ syndeontai me diakytari syndesmi Είναι ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία των επιθηλίων. Για παράδειγμα: Το επιθήλιο που καλύπτει το λεπτό έντερο έχει: απορροφητικά κύτταρα που προσλαμβάνουν θρεπτικές ουσίες από τη κορυφαία επιφάνειά τους και τις διοχετεύουν στους υποκείμενους ιστούς μέσω της βασικής επιφάνειάς τους και καλυκοειδή κύτταρα που εκκρίνουν βλέννα που προφυλλάσσει και λιπαίνει το βλεννογόνο του εντέρου. Η απέκκριση γίνεται μόνο από τα κορυφαία άκρα τους

ΔΙΑΚΥΤΤΑΡΙΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ Οι συνδέσμοι των επιθηλιακών κυττάρων έχουν τις ακόλουθες λειτουργίες: Σφραγίζουν και εμποδίζουν τη διαρροή μορίων από το επιθήλιο μέσω των χασμάτων ανάμεσα στα κύτταρα. Η απόφραξη εξυπηρετείται από τους στεγανούς συνδέσμους που συγκολλούν τα γειτονικά κύτταρα για να μπλοκάρουν τα υδατοδιαλυτά μόρια. Αποτελούνται από κλωντίνες και οκλουντίνες. Παρέχουν ισχυρή μηχανική σύνδεση Επιτρέπουν τη χημική επικοινωνία

ΕΙΔΗ ΔΙΑΚΥΤΤΑΡΙΩΝ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ

ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΝ ΚΥΤΤΑΡΟΣΚΕΛΕΤΟ Ανήκουν σε 3 κατηγορίες: Σύνδεσμοι προσκόλλησης – προσδένουν επιθηλιακά κύτταρα μεταξύ τους Σύνδεσμοι των δεσμοσωματίων – προσδένουν επιθηλιακά κύτταρα μεταξύ τους Ημιδεσμοσωμάτια – προσδένουν τα επιθηλιακά κύτταρα στο βασικό υμένα Όλες παρέχουν μηχανική δύναμη Δομούνται γύρω από καντερίνες που διαπερνούν την κυτταρική μεμβράνη και συνδέονται μεταξύ τους και με τα νημάτια του κυτταροσκελετού

ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟ ΒΑΣΙΚΟ ΥΜΕΝΑ (Ημιδεσμοσωμάτια) Μετά από κάψιμο, φυσαλίδες αναπτύσσονται στο δέρμα. Άρα, η προσκόλληση των κυττάρων πρέπει να γίνεται και στον υποκείμενο ιστό Η πρόσδεση διαμεσολαβείται από ιντεγκρίνες της κυτταρικής μεμβράνης Αυτές εξωτερικά προσδένονται στη λαμινίνη του βασικού υμένα και εσωτερικά σε νημάτια κερατίνης Αυτοί οι συνδέσμοι αποκαλούνται ημιδεσμοσωμάτια

ΧΑΣΜΟΣΥΝΔΕΣΜΟΙ Ανάμεσα σε επιθηλιακά κύτταρα Επιτρέπουν τη δίοδο ιόντων και μικρών μορίων από κύτταρο σε κύτταρο Το χάσμα δεν είναι κενό, αλλά διαπερνάται από προεξέχοντα άκρα (κοννεξόνια) πρωτεïνικών συμπλόκων στη κυτταρική μεμβράνη δύο γειτονικών κυττάρων Αυτά σχηματίζουν διαύλους που επιτρέπουν την επικοινωνία από το κυτταρόπλασμα του ενός κυττάρου στο άλλο

ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΙΣΤΩΝ Πώς δημιουργείται ένας πολυκύτταρος οργανισμός από μόνο ένα γονιμοποιημένο ωάριο; Και τα 10,000,000,000,000 κύτταρά μας περιέχουν το ίδιο γονιδίωμα αλλά είναι διαφοροποιημένα με διαφορετικό τρόπο Λειτουργιές κυττάρων Αυξάνουν, διαιρούνται και πεθαίνουν Σχηματίζουν συνδέσεις και κινητήριες δυνάμεις Διαφοροποιούνται Παράγουν μοριακά σήματα με γειτονικά κύτταρα Θυμούνται προηγούμενες εμπειρίες Εξειδικεύονται ως προς τα χαρακτηριστικά τους

ΙΣΤΟΙ – ΓΕΝΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ Είναι οργανωμένα μείγματα πολλών κυτταρικών τύπων Χρειάζονται μηχανική ισχύ που παρέχεται από στηρικτικό στρώμα συνδετικού ιστού που παράγεται από τους ινοβλάστες Εδώ, αιμοφόρα αγγεία παρέχουν οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες και απομακρύνουν απόβλητα Οι ιστοί εννευρώνονται από νευράξονες των νευρικών κυττάρων Τα μακροφάγα αφαιρούν τα πεθαμένα κύτταρα από τους ιστούς Τα λεμφοκύτταρα καταπολεμούν τις λοιμώξεις στους ιστούς

ΚΥΤΤΑΡΑ Κάθε ιστός είναι ένα μείγμα πολλών κυτταρικών τύπων που είναι διαφορετικά ενώ συνυπάρχουν, πεθαίνουν και αντικαταστούνται στο ίδιο περιβάλλον Μύες – συσταλτικά κύτταρα Αδένες - εκκριτικά κύτταρα Μυελός των οστών – αιμοπαραγωγά κύτταρα

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΔΙΑΤΗΡΟΥΝ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΙΣΤΩΝ Κυτταρική επικοινωνία – Βάση σημάτων από άλλα κύτταρα, ένα κύτταρο προσαρμόζει τον πολλαπλασιασμό του και τις ιδιότητές του Εκλεκτική διακυττάρια προσκόλληση – προσκολλούνται επιλεκτικά σε κύτταρα του ιδίου είδους λόγω πρωτεïνών στην κυτταρική μεμβράνη Κυτταρική μνήμη – τα κύτταρα κρατούν το ρόλο που τους ανατέθεικε κατά την εμβρυïκή ανάπτυξη και μεταβιβάζουν αυτό το ρόλο και στους απογόνους τους

ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ ΙΣΤΩΝ Ποικιλία ως προς την ταχύτητα ανακύκλωσης των ιστών Νευρικά κύτταρα – επιζούν χωρίς αντικατάσταση Κύτταρα βλεννογόνου του εντέρου – αντικαθίστανται κάθε λίγες ημέρες Οστά – ανακυκλώνονται κάθε 10 χρόνια με τη απομάκρυνσή τους από τους οστεοκλάστες και την εναποθέτηση νέου στρώματος από τους οστεοβλάστες Ερυθροκύτταρα – Ζούν 120 μέρες και παράγονται συνεχώς στο μυελό των οστών Δέρμα – στην επιδερμίδα, η συνεχής απόπτωση κυττάρων αντικαθιστάται από τη διαίρεση κυττάρων στις εσωτερικές στοιβάδες κάθε δύο μήνες

ΑΡΧΕΓΟΝΑ ΚΥΤΤΑΡΑ Τα περισσότερα διαφοροποιημένα κύτταρα δεν διαιρούνται. Για παράδειγμα, τα ερυθροκύτταρα, τα επιδερμικά κύτταρα, και τα απορροφητικά κύτταρα του βλεννογόνου του εντέρου Ονομάζονται ΤΕΛΙΚΩΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΚΥΤΤΑΡΑ Αυτά ανανεώνονται από απόθεμα πρόδρομων κυττάρων που αποκαλούνται ΑΡΧΕΓΟΝΑ ή ΣΤΕΛΕΧΙΑΙΑ Αυτά ζουν στους ιστούς μαζί με τα διαφοροποιημένα κύτταρα και διατηρούν την ιδιότητά τους να διαιρούνται απεριόριστα

ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΑΡΧΕΓΟΝΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ Ασύμμετρη κυτταρική διαίρεση Μετά τη διαίρεση, το αρχέγονο κύτταρο είτε παραμένει αρχέγονο, είτε οδηγείται χωρίς γυρισμό προς τελική διαφοροποίηση Διασφαλίζεται όμως ότι οι απόγονοι θα ανήκουν στους κατάλληλους κυτταρικού τύπους για να διασφαλίζεται η τάξη στους ιστούς

ΠΡΟΤΥΠΟ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΕΡΜΙΔΑΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΕΡΜΙΔΑΣ Πολύστιβο επιθήλιο Τα αρχέγονα κύτταρα βρίσκονται στη βασική στιβάδα Τα διαφοροποιημένα κύτταρα μετακινούνται καθέτως προς το κυτταρικό φύλλο προς τα έξω

ΑΙΜΟΠΟΙΗΣΗ Όλα τα διαφορετικά είδη κυττάρων του αίματος (ερυθρά, λευκά, αιμοπετάλια) προέρχονται από ένα κοινό αρχέγονο αιμοποιητικό κύτταρο που βρίσκεται στον μυελό των οστών Θεραπείες λευχαιμιών Ομφαλοπλακουντικό αίμα Μυελό των οστών

ΕΜΒΡΥΪΚΑ ΑΡΧΕΓΟΝΑ ΚΥΤΤΑΡΑ Κύτταρα που μπορεί να συνεχίσουν να πολλαπλασιάζονται ατέρμονα Απεριόριστο αναπτυξιακό δυναμικό Μπορούν να εξαιρεθούν από πρώïμα έμβρυα ανθρώπου Αποτελούν ανεξάντλητο απόθεμα κυττάρων για αντικατάσταση και επιδιόρθωση βλαβών, για παράδειγμα: Αντικατάσταση γραμμωτών μυïκών ινών που εκφυλίζονται σε ασθενείς με μυïκή δυστροφία Αντικατάσταση νευρικών κυττάρων σε ασθενείς με νόσο του Parkinson Αντικατάσταση ινσουλινοεκκριτικών κυττάρων σε ασθενείς με διαβήτη τύπου Ι Αντικατάσταση μυοκαρδιακών κυττάρων που καταστρέφονται κατά το έμφραγμα του μυοκαρδίου

ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ ΚΛΩΝΟΣ – μια ομάδα γενετικώς ταυτόσημων ατόμων που προέρχονται από τον ίδιο πρόγονο Αναπαραγωγική κλωνοποίηση - περιλαμβάνει τη μεταμόσχευση διπλοειδούς πυρήνα σε μη γονιμοποιημένο ωάριο. Στη συνέχεια αναπτύσσεται σε καλλιέργεια και τοποθετείται σε μήτρα θετής μητέρας

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ Χρησιμοποιείται η τεχνική της μεταμόσχευσης πυρήνων για παραγωγή εμβρυïκών κυττάρων. Το έμβρυο δεν μεταφέρεται σε μήτρα, αλλά χρησιμοποιείται ως πηγή εμβρυïκών κυττάρων για την αποκατάσταση ιστικών βλαβών. Εάν ο πυρήνας που θα χρησιμοποιηθεί ανήκει στον ίδιο το δέκτη, οι πιθανότητες απόρριψης του μοσχεύματος είναι μηδαμινές Στο παρόν στάδιο αυτή η τεχνική στις πλείστες χώρες απαγορεύεται

ΚΑΡΚΙΝΟΣ Ένας στους 4 ανθρώπους πεθαίνει από καρκίνο Το σημαντικότερο νόσημα ανανέωσης των ιστών είναι ο καρκίνος Όταν ένα κύτταρο επιβιώνει και διαιρείται ενώ δεν θα έπρεπε, οδηγεί στην παραγωγή θυγατρικών κυττάρων που συμπεριφέρονται κατά τον ίδιο τρόπο Η οργάνωση του ιστού και τελικά του οργανισμού διαταράσσεται

ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΡΚΙΝΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ Αναπαράγονται αψηφώντας φυσιολογικούς περιορισμούς Διεισδύουν και αποικίζουν άλλους ιστούς Όταν συμβαίνει το πρώτο μόνο, τα κύτταρα παραμένουν συναθροισμένα σε μάζα που ονομάζεται όγκος Όταν τα κύτταρα εγκαταλείπουν τον πρωτοπαθή όγκο και εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος ή στα λεμφαγγεία σχηματίζουν δευτεροπαθής όγκους σε άλλες θέσεις του σώματος ή αλλιώς μεταστάσεις

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Σχεδόν όλες οι περιπτώσεις καρκίνου προέρχονται από μεταλλάξεις γονιδίων σωματικών κυττάρων Οι παράγοντες που συντείνουν στη δημιουργία μεταλλάξεων είναι η ιοντίζουσα ακτινοβολία και οι μεταλλαξιογόνες ουσίες Υπάρχουν αποδείξεις ότι για να μετατραπεί ένα κύτταρο από φυσιολογικό σε καρκινικό, χρειάζονται περισσότερες από μία μεταλλάξεις Ηλικιωμένοι;

ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΑΣΤΑΘΕΙΑ Τα καρκινικά κύτταρα εμφανίζουν γενετική αστάθεια γιατί έχουν: Μεταλλάξεις που εμποδίζουν την πιστή αντιγραφή του DNA Μεταλλάξεις που εμποδίζουν την επιδιόρθωση του DNA Μεταλλάξεις που αυξάνουν τη συχνότητα χρωμοσωμικών θραύσεων και αναδιατάξεων

Ο καρκίνος αναπτύσσεται από επανειλημμένους γύρους μεταλλάξεων και πολλαπλασιασμού

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΡΚΙΝΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ Βασίζονται λιγότερο σε σήματα από άλλα κύτταρα για την αύξηση, επιβίωση και διαίρεσή τους (μεταλλάξεις στην κυτταρική σηματοδότηση) – ΠΑΤΗΜΕΝΟ ΓΚΑΖΙ Είναι λιγότερο ευπαθή από τα φυσιολογικά στην απόπτωση – ΧΑΛΑΣΜΕΝΑ ΦΡΕΝΑ Πολλαπλασιάζονται απεριόριστα λόγω συνεχούς παραγωγής της τελομεράσης (ένζυμο που διατηρεί το μήκος των τελομεριδίων)

Είναι γενετικώς ασταθή και έχουν αυξημένη συχνότητα μεταλλάξεων Παρουσιάζουν παθολογική διεισδυτικότητα λόγω απώλειας μορίων κυτταρικής προσκόλλησης Μπορούν να ζούν και να διαιρούνται εκτός του δικού τους ιστού

ΓΟΝΙΔΙΑ Υπάρχουν δύο τύποι γονιδίων που σχετίζονται με την καρκινογένεση. Τα ογκογονίδια (γκάζι) και τα ογκοκατασταλτικά γονίδια (φρένα) Οι μεταλλάξεις στα ογκογονίδια έχουν επικρατή δράση ενώ οι μεταλλάξεις στα ογκοκατασταλτικά γονίδια είναι υπολειπόμενες

ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ Αναπτύσσεται από το επιθήλιο που επενδύει το παχύ έντερο Όταν το νόσημα εκδηλωθεί σε οικογένειες σε νεαρές ηλικίες εμφανίζεται σαν πολύποδες, μια ανωμαλία που συνδέεται με αδρανοποίηση του γονιδίου της αδενωματώδους πολυποδίασης του εντέρου (ογκοκατασταλτικό γονίδιο) 10-20 χρόνια

ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ Χειρουργική επέμβαση - Ακόμα κι αν η χειρουργική επέμβαση είναι αποτελεσματική, συνήθως συστήνεται και πρόσθετη θεραπεία, όπως η ακτινοβολία και η χημειοθεραπεία Θεραπεία ακτινοβολίας - Η ακτινοβολία χρησιμοποιεί υψηλής ενέργειας ακτίνες για να καταστρέψει τα κακοήθη κύτταρα Χημειοθεραπεία - Η χημειοθεραπεία είναι μια άλλη αποτελεσματική θεραπεία καρκίνου που χρησιμοποιεί μια σειρά των φαρμάκων για να σταματήσει την εξέλιξη και την αύξηση των κυττάρων καρκίνου Θεραπεία ορμονών - Μια θεραπεία που αφαιρεί τις ορμόνες και αποτρέπει την αύξηση των νέων κυττάρων καρκίνου ονομάζεται θεραπεία ορμονών

ΝΕΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ – Τα μονοκλωνικά αντισώματα είναι μόρια, τα οποία προσδενόμενα στους κυτταρικούς υποδοχείς των καρκινικών κυττάρων, εμποδίζουν τον πολλαπλασιασμό τους και την περαιτέρω ανάπτυξη της νόσου.

ΝΕΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΟΧΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗ ΝΕΟΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ – Θεραπεία που είναι σε θέση να καταστρέφει καρκινικούς όγκους διότι κόβει την τροφοδοσία τους σε αίμα. Εμποδίζει τη δημιουργία νέων αιμοφόρων αγγείων που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη και επέκταση του καρκίνου.

ΝΕΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΓΟΝΙΔΙΑΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ - εισαγωγή στον οργανισμό «κομματιών» γενετικού υλικού με διάφορους φορείς (π.χ. ιούς). Η διορθωτική γονιδιακή θεραπεία έχει ως σκοπό την αποκατάσταση της λειτουργίας των διαταραγμένων ογκοκατασταλτικών γονιδίων ή/και την αναστολή της ενεργοποίησης των ογκογονιδίων που προάγουν την αύξηση του όγκου.