Ο ΚΡΗΤΙΚΟΣ

Ἐ κοίταα, κι ἤ τανε μακρι ὰ ἀ κόμη τ ᾿ ἀ κρογιάλι· « ἀ στροπελέκι μου καλό, γι ὰ ξαναφέξε πάλι!».

Τρία ἀ στροπελέκια ἐ πέσανε, ἕ να ξοπίσω στ ᾿ ἄ λλο, πολ ὺ κοντ ὰ στ ὴ ν κορασιά, μ ὲ βρόντημα μεγάλο·

τ ὰ πέλαγα στ ὴ ν ἀ στραπ ὴ κι ὁ ο ὐ ραν ὸ ς ἀ ντήχαν, ο ἱ ἀ κρογιαλι ὲ ς κα ὶ τ ὰ βουν ὰ μ ᾿ ὅ σες φων ὲ ς κι ἂ ν ε ἶ χαν.

Πιστέψετε π ᾿ ὅ,τι θ ὰ π ῶ ε ἶ ν ᾿ ἀ κριβ ὴ ἀ λήθεια, μ ὰ τ ὲ ς πολλ ὲ ς λαβωματι ὲ ς πο ὺ μ ὄ φαγαν τ ὰ στήθια, μ ὰ το ὺ ς συντρόφους π ὄ πεσαν στ ὴ ν Κρήτη πολεμώντας, μ ὰ τ ὴ ν ψυχ ὴ πο ὺ μ ᾿ ἔ καψε τ ὸ ν κόσμο ἀ παρατώντας.

(Λάλησε, Σάλπιγγα, κι ἐ γ ὼ τ ὸ σάβανο τινάζω, κα ὶ σχίζω δρόμο κα ὶ τσ ᾿ ἀ χνο ὺ ς ἀ ναστημένους κράζω:

«Μ ὴ ν ε ἴ δετε τ ὴ ν ὀ μορφι ὰ πο ὺ τ ὴ ν Κοιλάδα ἁ γιάζει; Πέστε, ν ὰ ἰ δε ῖ τε τ ὸ καλ ὸ ἐ σε ῖ ς κι ὅ,τι σ ᾶ ς μοιάζει. Καπν ὸ ς δ ὲ μένει ἀ π ὸ τ ὴ γ ῆ · νι ὸ ς ο ὐ ραν ὸ ς ἐ γίνη. Σ ὰ ν πρ ῶ τα ἐ γ ὼ τ ὴ ν ἀ γαπ ῶ κα ὶ θ ὰ κριθ ῶ μ ᾿ α ὐ τήνη».

Ψηλ ὰ τ ὴ ν ε ἴ δαμε πρωί· τ ῆ ς τρέμαν τ ὰ λουλούδια,

στ ὴ θύρα τ ῆ ς Παράδεισος πο ὺ ἐ βγ ῆ κε μ ὲ τραγούδια·

« ἔ ψαλλε τ ὴ ν Ἀ νάσταση χαροποι ὰ ἡ φωνή της, κι ἔ δειχνεν ἀ νυπομονι ὰ γι ὰ ν ὰ ῾ μπει στ ὸ κορμί της·

ὁ Ο ὐ ραν ὸ ς ὁ λόκληρος ἀ γρίκαε σαστισμένος, τ ὸ κάψιμο ἀ ργοπόρουνε ὁ κόσμος ὁ ἀ ναμμένος· κα ὶ τώρα ὀ μπρ ὸ ς τ ὴ ν ε ἴ δαμε· ὀ γλήγορα σαλεύει· ὅ μως κοιτάζει ἐ δ ῶ κι ἐ κε ῖ κα ὶ κάποιονε γυρεύει»).

Ἀ κόμη έβάστουνε ἡ βροντή...

Κι ἡ θάλασσα, πο ὺ σκίρτησε σ ὰ ν τ ὸ χοχλ ὸ πο ὺ βράζει, ἡ σύχασε κα ὶ ἔ γινε ὅ λο ἡ συχία κα ὶ πάστρα, σ ὰ ν περιβόλι ε ὐ ώδησε κι ἐ δέχτηκε ὅ λα τ ᾿ ἄ στρα· κάτι κρυφ ὸ μυστήριο ἐ στένεψε τ ὴ φύση κάθε ὀ μορφι ὰ ν ὰ στολιστε ῖ κα ὶ τ ὸ θυμ ὸ ν ᾿ ἀ φήσει.

Δ ὲ ν ε ἶ ν ᾿ πνο ὴ στ ὸ ν ο ὐ ρανό, στ ὴ θάλασσα, φυσώντας ο ὔ τε ὅ σο κάνει στ ὸ ν ἀ νθ ὸ ἡ μέλισσα περνώντας, ὅ μως κοντ ὰ στ ὴ ν κορασιά, πο ὺ μ ᾿ ἔ σφιξε κι ἐ χάρη, ἐ σειόνταν τ ᾿ ὁ λοστρόγγυλο κα ὶ λαγαρ ὸ φεγγάρι·

κα ὶ ξετυλίζει ὀ γλήγορα κάτι πο ὺ ἐ κε ῖ θε βγαίνει, κι ὀ μπρός μου ἰ δο ὺ πο ὺ βρέθηκε μία φεγγαροντυμένη.

Ἔ τρεμε τ ὸ δροσάτο φ ῶ ς στ ὴ θεϊκι ὰ θωριά της, στ ὰ μάτια της τ ὰ ὁ λόμαυρα κα ὶ στ ὰ χρυσ ὰ μαλλιά της.

Ἐ κοίταξε τ ᾿ ἀ στέρια, κι ἐ κε ῖ να ἀ ναγαλλιάσαν, κα ὶ τ ὴ ν ἀ χτινοβόλησαν κα ὶ δ ὲ ν τ ὴ ν ἐ σκεπάσαν· κι ἀ π ὸ τ ὸ πέλαο, πο ὺ πατε ῖ χωρ ὶ ς ν ὰ τ ὸ σουφρώνει, κυπαρισσένιο ἀ νάερα τ ᾿ ἀ νάστημα σηκώνει, κι ἀ νε ῖ τσ ᾿ ἀ γκάλες μ ᾿ ἔ ρωτα κα ὶ μ ὲ ταπεινοσύνη, κι ἔ δειξε πάσαν ὀ μορφι ὰ κα ὶ πάσαν καλοσύνη.

Τότε ἀ π ὸ φ ῶ ς μεσημερν ὸ ἡ νύχτα πλημμυρίζει, κι ἡ χτίσις ἔ γινε να ὸ ς πο ὺ ὁ λο ῦ θε λαμπυρίζει.

Τέλος σ ᾿ ἐ μ ὲ πο ὺ βρίσκομουν ὀ μπρός της μ ὲ ς στ ὰ ρε ῖ θρα, καταπ ὼ ς στέκει στ ὸ Βορι ὰ ἡ πετροκαλαμήθρα, ὄ χι στ ὴ ν κόρη, ἀ λλ ὰ σ ᾿ ἐ μ ὲ τ ὴ ν κεφαλ ὴ της κλίνει· τ ὴ ν κοίταζα ὁ βαριόμοιρος, μ ᾿ ἐ κοίταζε κι ἐ κείνη.

Ἔ λεγα π ὼ ς τ ὴ ν ε ἶ χα ἰ δε ῖ πολ ὺ ν καιρ ὸ ν ὀ πίσω, κ ὰ ν σ ὲ να ὸ ζωγραφιστ ὴ μ ὲ θαυμασμ ὸ περίσσο, κάνε τ ὴ ν ε ἶ χε ἐ ρωτικ ὰ ποιήσει ὁ λογισμός μου, κ ὰ ν τ ᾿ ὄ νειρο, ὅ ταν μ ᾿ ἔ θρεφε τ ὸ γάλα τ ῆ ς μητρός μου· ἤ τανε μνήμη παλαιή, γλυκει ὰ κι ἀ στοχισμένη, πο ὺ ὀ μπρός μου τώρα μ ᾿ ὅ λη της τ ὴ δύναμη προβαίνει.

[Σ ὰ ν τ ὸ νερ ὸ πο ὺ τ ὸ θωρε ῖ τ ὸ μάτι ν ᾿ ἀ ναβρύζει ξάφνου ὀ χ τ ὰ βάθη το ῦ βουνο ῦ, κι ὁ ἥ λιος τ ὸ στολίζει.] Βρύση ἔ γινε τ ὸ μάτι μου κι ὀ μπρ ὸ ς του δ ὲ ν ἐ θώρα, κι ἔ χασα α ὐ τ ὸ τ ὸ θεϊκ ὸ πρόσωπο γι ὰ πολληώρα, γιατί ἄ κουσα τ ὰ μάτια της μέσα στ ὰ σωθικά μου· ἔ τρεμαν κα ὶ δ ὲ μ ᾿ ἄ φηναν ν ὰ βγάλω τ ὴ μιλιά μου.

Ὅ μως α ὐ το ὶ ε ἶ ναι θεοί, κα ὶ κατοικο ῦ ν ἀ π ᾿ ὅ που βλέπουνε μ ὲ ς στ ὴ ν ἄ βυσσο κα ὶ στ ὴ ν καρδι ὰ τ ᾿ ἀ νθρώπου, κι ἔ νιωθα π ὼ ς μο ῦ διάβαζε καλύτερα τ ὸ νο ῦ μου πάρεξ ἂ ν ἤ θελε τ ῆ ς π ῶ μ ὲ θλίψη το ῦ χειλιο ῦ μου: ………………………………………………………

«Τ ᾿ ἀ δέλφια μου τ ὰ δυνατ ὰ ο ἱ Το ῦ ρκοι μο ῦ τ ᾿ ἀ δράξαν, τ ὴ ν ἀ δελφή μου ἀ τίμησαν κι ἀ μέσως τ ὴ ν ἐ σφάξαν, τ ὸ γέροντα τ ὸ ν κύρη μου ἐ κάψανε τ ὸ βράδυ κα ὶ τ ὴ ν α ὐ γή μο ῦ ρίξανε τ ὴ μάνα στ ὸ πηγάδι. Στ ὴ ν Κρήτη

Μακρι ὰ ῾ π ὸ κε ῖ θ ᾿ ἐ γιόμισα τ ὲ ς φο ῦ χτες μου κι ἐ βγ ῆ κα. Βόηθα, Θεά, τ ὸ τρυφερ ὸ κλωνάρι μόνο νά ῾ χω· σ ὲ γκρεμ ὸ κρέμουμαι βαθύ, κι α ὐ τ ὸ βαστ ῶ μονάχο».

Ἐ χαμογέλασε γλυκ ὰ στ ὸ ν πόνο τ ῆ ς ψυχ ῆ ς μου, κι ἐ δάκρυσαν τ ὰ μάτια της κι ἐ μοιάζαν τ ῆ ς καλ ῆ ς μου. Ἑ χάθη, ἀ λί μου, ἀ λλ ᾿ ἄ κουσα το ῦ δάκρυου της ραντίδα στ ὸ χέρι, πού ῾ χα σηκωτ ὸ μόλις ἐ γ ὼ τ ὴ ν ε ἶ δα. —

Ἐ γ ὼ ἀ π ὸ κείνη τ ὴ στιγμ ὴ δ ὲ ν ἔ χω πλι ὰ τ ὸ χέρι, π ᾿ ἀ γνάντευεν Ἀ γαρην ὸ κι ἐ γύρευε μαχαίρι· χαρ ὰ δ ὲ ν το ῦ ῾ ναι ὁ πόλεμος· τ ᾿ ἁ πλώνω το ῦ διαβάτη ψωμοζητώντας, κι ἔ ρχεται μ ὲ δακρυσμένο μάτι·

κι ὅ ταν χορτάτα δυστυχι ὰ τ ὰ μάτια μου ζαλεύουν, ἀ ργά, κι ὀ νείρατα σκληρ ὰ τ ὴ ν ξαναζωντανεύουν, κα ὶ μέσα στ ᾿ ἄ γριο πέλαγο τ ᾿ ἀ στροπελέκι σκάει, κι ἡ θάλασσα ν ὰ καταπιε ῖ τ ὴ ν κόρη ἀ ναζητάει,

ξυπν ῶ φρενίτης, κάθομαι, κι ὁ νο ῦ ς μου κινδυνεύει, κα ὶ βάνω τ ὴ ν παλάμη μου, κι ἀ μέσως γαληνεύει. —

Κα ὶ τ ὰ νερά ῾ σχιζα μ ᾿ α ὐ τό, τ ὰ μυριομυρωδάτα, μ ὲ δύναμη πο ὺ δ ὲ ν ε ἶ χα μήτε στ ὰ πρ ῶ τα νιάτα, μήτε ὅ ταν ἐ κροτούσαμε, πετώντας τ ὰ θηκάρια, μάχη στεν ὴ μ ὲ το ὺ ς πολλο ὺ ς ὀ λίγα παλληκάρια, μήτε ὅ ταν τ ὸ ν μπομπο- Ἰ σο ὺ φ κα ὶ τσ ᾿ ἄ λλους δύο βαρο ῦ σα σύρριζα στ ὴ Λαβύρινθο π ᾿ ἀ λαίμαργα πατο ῦ σα.

Στ ὸ πλέξιμο τ ὸ δυνατ ὸ ὁ χτύπος τ ῆ ς καρδι ᾶ ς μου (κι α ὐ τό μο ῦ τ ᾿ α ὔ ξαιν ᾿,) ἔ κρουζε στ ὴ ν πλεύρα τ ῆ ς κυρ ᾶ ς μου. Ἄ λλ ὰ τ ὸ πλέξιμ ᾿ ἄ ργουνε, κα ὶ μο ῦ τ ᾿ ἀ ποκοιμο ῦ σε, ἠ χός, γλυκύτατος ἠ χός, ὁ πο ῦ μ ὲ προβοδοΰσε.

Δ ὲ ν ε ἶ ναι κορασι ᾶ ς φων ὴ στ ὰ δάση πο ὺ φουντώνουν, κα ὶ βγαίνει τ ᾿ ἄ στρο το ῦ βραδιο ῦ κα ὶ τ ὰ νερ ὰ θολώνουν, κα ὶ τ ὸ ν κρυφό της ἔ ρωτα τ ῆ ς βρύσης τραγουδάει, το ῦ δέντρου κα ὶ το ῦ λουλουδιο ῦ πο ὺ ἀ νοίγει κα ὶ λυγάει

Δ ὲ ν ε ἶ ν ᾿ ἀ ηδόνι, κρητικ ὸ πο ὺ σέρνει, τ ὴ λαλιά του σ ὲ ψηλο ὺ ς βράχους κι ἄ γριους ὅ π ᾿ ἔ χει τ ὴ φωλιά του, κι ἀ ντιβουΐζει ὁ λονυχτ ὶ ς ἀ π ὸ πολλ ὴ γλυκάδα ἡ θάλασσα πολ ὺ μακριά, πολ ὺ μακρι ὰ ἡ πεδιάδα, ὥ στε πο ὺ πρόβαλε ἡ Α ὐ γ ὴ κα ὶ ἔ λιωσαν τ ᾿ ἀ στέρια, κι ἀ κούει κι α ὐ τ ὴ κα ὶ πέφτουν της τ ὰ ρόδα ἀ π ὸ τ ὰ χέρια

Δ ὲ ν ε ἶ ν ᾿ φιαμπόλι τ ὸ γλυκ ὸ ὁ πο ὺ τ ᾿ ἀ γρίκαα μόνος στ ὸ ν Ψηλορείτη ὅ που συχν ὰ μ ᾿ ἐ τράβουνεν ὁ πόνος, κι ἔ βλεπα τ ᾿ ἄ στρο τ ᾿ ο ὐ ρανο ῦ μεσουραν ὶ ς ν ὰ λάμπει κα ὶ το ῦ γελο ῦ σαν τ ὰ βουνά, τ ὰ πέλαγα κι ο ἱ κάμποι· κι ἐ τάραζε τ ὰ σπλάχνα μου ἐ λευθερι ᾶ ς ἐ λπίδα κι ἐ φώναζα: « ὢ θεϊκι ὰ κι ὅ λη α ἵ ματα Πατρίδα» κι ἅ πλωνα κλαίοντας κατ ᾿ α ὐ τ ὴ τ ὰ χέρια μ ὲ καμάρι· καλή ῾ ν ᾿ ἡ μαύρη πέτρα της κα ὶ τ ὸ ξερ ὸ χορτάρι. Λαλούμενο, πουλί, φωνή, δ ὲ ν ε ἶ ναι ν ὰ ταιριάζει,

« ὢ θεϊκι ὰ κι ὅ λη α ἵ ματα Πατρίδα»

ἴ σως δ ὲ σώζεται στ ὴ γ ῆ ἦ χος πο ὺ ν ὰ το ῦ μοιάζει·

δ ὲ ν ε ἶ ναι λόγια· ἦ χος λεπτός... δ ὲ ν ἤ θελε τ ὸ ν ξαναπε ῖ ὁ ἀ ντίλαλος κοντά του. Ἂ ν ε ἶ ν ᾿ δ ὲ ν ἤ ξερα κοντά, ἂ ν ἔ ρχονται ἀ π ὸ πέρα· σ ὰ ν το ῦ Μαϊο ῦ τ ὲ ς ε ὐ ωδι ὲ ς γιομίζαν τ ὸ ν ἀ έρα, γλυκύτατοι, ἀ νεκδιήγητοι...

μόλις ε ἶ ν ᾿ ἔ τσι δυνατ ὸ ς ὁ Ἔ ρωτας κα ὶ ὁ Χάρος.

μόλις ε ἶ ν ᾿ ἔ τσι δυνατ ὸ ς ὁ Ἔ ρωτας κα ὶ ὁ Χάρος. Μ ᾿ ἄ δραχνεν ὅ λη τ ὴ ν ψυχή, κα ὶ νά ῾ μπει δ ὲ ν ἠ μπόρει ὁ ο ὐ ραν ὸ ς κι ἡ θάλασσα, κι ἡ ἀ κρογιαλιά, κι ἡ κόρη· μ ὲ ἄ δραχνε, κα ὶ μ ᾿ ἔ κανε συχν ὰ ν ᾿ ἀ ναζητήσω τ ὴ σάρκα μου ν ὰ χωριστ ῶ γι ὰ ν ὰ τ ὸ ν ἀ κλουθήσω.

Ἔ παψε τέλος κι ἄ δειασεν ἡ φύσις κι ἡ ψυχή μου, πο ὺ ἐ στέναξε κι ἐ γιόμισεν ε ὐ θ ὺ ς ὀ χ τ ὴ ν καλή μου· κα ὶ τέλος φθάνω στ ὸ γιαλ ὸ τ ὴ ν ἀ ρραβωνιασμένη, τ ὴ ν ἀ πιθώνω μ ὲ χαρά, κι ἤ τανε πεθαμένη.