Project ΣΕΙΣΜΟΣ ΑΝΑΡΓΥΡΟΣ ΒΑΣΙΛΗΑΣ ΚΗΡΥΚΟΣ ΣΠΕΛΛΑΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΕΙΣΜΟΣ Σεισμός ορίζεται η αισθητή ανατάραξη της επιφάνειας ενός ουράνιου σώματος. Συνοδεύεται από σεισμικά κύματα, που μεταφέρουν την ενέργεια του σεισμού. Σε πλανΗτεΣ με στερεΟ φλοιΟ ΟπωΣ η Γη, οι σεισμοΙ προκαλΟΥν ανατΑραξη τηΣ επιφΑνειαΣ του φλοιοΥ και ο σεισμΟΣ γΙνεται με τον τρΟπο αυτΟ αισθητόΣ.

Τ α σ ε ι σ μ ι κ α κ υμ α τ α παραμορφώνουν το σχήμα του μέσου από το οποίο διέρχονται ταξιδεύουν στο εσωτερικό, την επιφάνεια ή την ατμόσφαιρα ενός πλανήτη μεταφέρουν ενέργεια, η οποία τελικά απορροφάται από το μέσο διάδοσης Οι σεισμοι ακτινοβολουν τη σεισμικη ενεργεια ωσ κυματα χωρου και ωσ κυματα επιφανειασ

χώρου Σεισμικά κύματα Επιμήκη κύματα: συμβολίζονται P (=Prιmary) ·     Οφείλονται στην αντίδραση της ύλης, κατά τη μεταβολή του όγκου της. ·     Τα υλικά σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται σε διεύθυνση παράλληλη προς τη διεύθυνση διάδοσης του κύματος. ·     Διαδίδονται τόσο στα στερεά όσο και στα ρευστά. ·     Έχουν μεγαλύτερη ταχύτητα διάδοσης, γι’ αυτό ονομάζονται και πρώτα κύματα.

Εγκάρσια κύματα (ή κύματα διατμήσεως): συμβολίζονται S (=Secondary). Εγκάρσια κύματα (ή κύματα διατμήσεως): συμβολίζονται S (=Secondary). ·     Οφείλονται στην αντίδραση της ύλης κατά τη μεταβολή του σχήματός της. ·     Τα υλικά σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται σε διεύθυνση κάθετη προς τη διεύθυνση διάδοσης του κύματος. ·     Διαδίδονται μόνο στα στερεά (ενώ κύματα που μοιάζουν με εγκάρσια διαδίδονται και στην επιφάνεια των υγρών). ·     Έχουν μικρότερη ταχύτητα διάδοσης, γι’ αυτό ονομάζονται και δεύτερα κύματα.  

επιφανείας Σεισμικά κύματα Κύματα Rayleigh:   ·     Είναι τα πιο αργά από όλους τους τύπους σεισμικών κυμάτων και τα πιο περίπλοκα. ·  Μετακινούν το έδαφος, όπως ένα θαλάσσιο κύμα μετακινεί τα επιφανειακά νερά. ·  Το γεγονός ότι ένας σεισμός γίνεται αισθητός οφείλεται κυρίως στα κύματα αυτά.

Κύματα Love: · Eίναι τα γρηγορότερα από τα επιφανειακά κύματα. · Κινούν το έδαφος οριζόντια, δημιουργώντας πλευρικές μετακινήσεις. · Περιορίζονται στον επιφανειακό φλοιό της γης. · Είναι πολύ καταστρεπτικά, γιατί είναι υπεύθυνα για την κατάρρευση κτιρίων κατά τη διάρκεια ενός σεισμού.

Τύποι Σεισμών στο Γήινο Φλοιό

Τεκτονικοί Είναι οι μεγάλοι σεισμοί που πραγματοποιούνται στον πλανήτη μας. Καλύπτουν περίπου το 90% των σεισμικών δονήσεων σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι τεκτονικοί σεισμοί αποτελούν τη μεγαλύτερη κατηγορία σεισμικών δονήσεων. Έχουν συνήθως μεγάλο μέγεθος και η εστία τους μπορεί να βρίσκεται σε βάθος 700 χλμ από την επιφάνεια της Γης. Στην Ελλάδα, όλοι σχεδόν οι σεισμοί είναι τεκτονικοί εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις όπου οι σεισμοί είναι κατακριμνησιγενείς.

εισροής ή εκροής μάγματος. Το υπόλοιπο 10% των παγκόσμιων σεισμών σχετίζεται με ηφαιστειακή δραστηριότητα και συνήθως είναι λιγότερο ισχυροί από τους τεκτονικούς. Και αυτοί πάντως, μπορεί να είναι ιδιαίτερα καταστροφικοί, προκαλώντας σχισμές και παραμόρφωση του εδάφους, καθώς επίσης ζημιές σε κατασκευές. Ηφαιστειακοί Ορίζονται οι σεισμοί που προκαλούνται από την αλλαγή της πίεσης στο εσωτερικό της γης, λόγω εισροής ή εκροής μάγματος.

Kατακρημνισιγενείς Ονομάζονται οι σεισμοί, που οφείλονται στην κατακρήμνιση οροφών υπογείων κοιλωμάτων (π.χ. σπηλαίων) λόγω διάβρωσης. Είναι σπανιότερη κατηγορία σεισμών, συνήθως μικρού μεγέθους και τοπικού χαρακτήρα. Ορισμένες φορές έχουν παρατηρηθεί ως συνεπακόλουθο άλλου τύπου σεισμών.

Το έδαφος συγκρατεί νερό σε υγρή μορφή. Κρυογενείς Σεισμοί Ονομάζονται οι σεισμοί, που οφείλονται στην απότομη πτώση της θερμοκρασίας. Το έδαφος συγκρατεί νερό σε υγρή μορφή. Όταν η θερμοκρασία του πέσει κάτω από το κρίσιμο σημείο που το υγρό νερό γίνεται πάγος, η διαστολή που προκαλεί η αλλαγή φάσης του νερού συμπιέζει τα πετρώματα και είναι πιθανό να προκληθεί διάρρηξη σε αυτά. Οι σεισμοί αυτοί συμβαίνουν συνήθως τις πρώτες πρωινές ώρες κατά τις κρύες περιόδους του χειμώνα.

Προκαλούνται από εκρήξεις, ή χτύπηματα της επιφάνειας του φλοιού.  Τεχνητοί Σεισμοί Προκαλούνται από εκρήξεις, ή χτύπηματα της επιφάνειας του φλοιού. Οι τεχνητοί σεισμοί αποτελούν μέσο, το οποίο συνήθως χρησιμοποιείται για την τομογράφηση του υπεδάφους.

Κλίμακες μέτρησης των σεισμών

Υπολογίζει το μέγεθος και την εστία της σεισμικής δόνησης Κλίμακα Ρίχτερ (Richter) Υπολογίζει το μέγεθος και την εστία της σεισμικής δόνησης Ουσιαστικά μετράται η ενέργεια που εκλύεται στον εστιακό χώρο με τη σεισμική θραύση και την ολίσθηση των πετρωμάτων. Ο Τσαρλς Φράνσις Ρίχτερ (Charles Francis Richter) (26 Απριλίου, 1900 – 30 Σεπτεμβρίου, 1985), ήταν Αμερικανός σεισμολόγος και φυσικός. Είναι κυρίως γνωστός για τη δημιουργία της κλίμακας Ρίχτερ. Εμπνευσμένος από τη μελέτη του Ιάπωνα Κίγοο Βαντάτι (Kiyoo Wadati) το 1928 σχετικά με βαθείς και ρηχούς σεισμούς, ο Ρίχτερ χρησιμοποίησε για πρώτη φορά την κλίμακα το 1935 μετά την ανάπτυξη της σε συνεργασία με τον Μπένο Γκούτενμπεργκ. Και οι δύο επιστήμονες εργάζονταν στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια.

Κλίμακα Μερκάλι (Mercalli) Υπολογίζει την ένταση του σεισμού. Ο Τζουζέπε Μερκάλι (21 Μαΐου 1850 – 19 Μαρτίου 1914) ήταν Ιταλός ηφαιστειολόγος. Γνωστός λόγω της κλίμακας μέτρησης της έντασης των σεισμών που δημιούργησε. Βρήκε τραγικό τέλος το 1914, όταν τυλίχτηκε στις φλόγες παρασύροντας μια λάμπα παραφίνης, που βρισκόταν στο υπνοδωμάτιό του. Υπήρξε ακόμη αυτόπτης μάρτυρας ηφαιστειακών εκρήξεων στα ηφαίστεια Στρόμπολι και Βουλκάνο. Οι περιγραφές του από τη μαρτυρία του αυτή χρησιμοποιούνται έως και σήμερα από τους ηφαιστειολόγους ανά τον κόσμο. Κλίμακα Μερκάλι (Mercalli) Υπολογίζει την ένταση του σεισμού. Η κλίμακα είναι εμπειρική και επιχειρεί να εκτιμήσει την ένταση του σεισμού ανάλογα με τις επιπτώσεις του σε κτίρια, υποδομές, και γενικά κατασκευές.  

ΟΙ ΔΕΚΑ ΜΕΓΑΛΟΙ ΣΕΙΣΜΟΙ ΣΤΗ ΓΗ ΟΙ ΔΕΚΑ ΜΕΓΑΛΟΙ ΣΕΙΣΜΟΙ ΣΤΗ ΓΗ Σεισμο- γράφος που λαμβάνει ενδείξεις κατά τη διάρκεια σεισμικής δόνησης από το 1900 ως σήμερα

ΕΚΟΥΑΔΟΡ ΘΙΒΕΤ Κάμτσακα, ΡΩΣΙΑ 1906, 31 Ιανουαρίου 1950, 15 Αυγούστου 8,8 Ρίχτερ, 1.000 νεκροί   1950, 15 Αυγούστου ΘΙΒΕΤ 8,6 Ρίχτερ, 1.526 νεκροί 1952, 4 Νοεμβρίου Κάμτσακα, ΡΩΣΙΑ 9,0 Ρίχτερ, 2.300 νεκροί Αυτή η εικόνα δείχνει το αποτέλεσμα της μετακίνησης των λιθοσφαιρικών πλακών μετά από έναν ισχυρό σεισμό

Ο μεγαλύτερος σεισμός στην ιστορία της ανθρωπότητας. 1960, 22 Μαϊου ΝΟΤΙΑ ΧΙΛΗ 9,5 Ρίχτερ, 5.890 νεκροί Ο μεγαλύτερος σεισμός στην ιστορία της ανθρωπότητας. 1964, 28 Μαρτίου ΑΛΑΣΚΑ, Η.Π.Α. 9,2 Ρίχτερ, 100 νεκροί Ο σεισμός της «Μεγάλης Παρασκευής» είναι ο 2ος καταγεγραμμένος ισχυρότερος. 2004, 26 Δεκεμβρίου ΣΟΥΜΑΤΡΑ, Ινδονησία 9,1 Ρίχτερ, 228.000 νεκροί Ο τρίτος μεγαλύτερος σεισμός

2005, 28 Μαρτίου ΣΟΥΜΑΤΡΑ, Ινδονησία 8,6 Ρίχτερ, 1.300 νεκροί. 2010, 12 Ιανουαρίου ΑΙΤΗ 7,0 Ρίχτερ, 230.000 νεκροί 2010, 27 Φεβρουαρίου ΧΙΛΗ 8,8 Ρίχτερ, 1.000 νεκροί 2011, 11 Μαρτίου Σεντάϊ, ΙΑΠΩΝΙΑ 9,0 Ρίχτερ, 16.000 νεκροί, 4.500 αγνοούμενοι

Κεφαλονιά, 12 Αυγούστου 1953 7,2 Ρίχτερ, 476 νεκροί, Η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση σε σεισμικότητα στη Μεσόγειο και την Ευρώπη, καθώς επίσης την έκτη θέση σε παγκόσμιο επίπεδο, μετά την Ιαπωνία, το Περού και τη Χιλή. Κεφαλονιά, 12 Αυγούστου 1953 7,2 Ρίχτερ, 476 νεκροί, 27.659 καταρρεύσεις Αγιος Ευστράτιος, 19 Φεβρουαρίου 1968 7,1 Ρίχτερ, 20 νεκροί, 175 καταρρεύσεις Θεσσαλονίκη, 20 Ιουνίου 1978 6,5 Ρίχτερ, 45 νεκροί, 9.480 κτίρια με σοβαρές βλάβες Αλκυονίδες, 24 Φεβρουαρίου 1981 6,7 Ρίχτερ, 20 νεκροί, 22.554 κτίρια με μεγάλες ζημιές Καλαμάτα, 13 Ιουλίου 1986 6,0 Ρίχτερ, 20 νεκροί, 9.000 κτίρια κατεδαφιστέα Πάρνηθα, 7 Σεπτεμβρίου 1991 5,9 Ρίχτερ. 143 νεκροί, 300 καταρρεύσεις, χιλιάδες κτίρια με σοβαρές βλάβες

Πού και πόσο συχνά συμβαίνουν οι περισσότεροι σεισμοί ; Περίπου το 80% όλων των σεισμών συμβαίνουν στη ζώνη του Ειρηνικού Ωκεανού, από συγλίνουσες δραστηριότητες των τεκτονικών πλακών. Το 15% περίπου λαμβάνει χώρα στη Μεσογειακή και Ασιατική ζώνη. Το υπόλοιπο 5% αποτελεί σεισμούς στο εσωτερικό των πλακών και σε κέντρα κοφυφογραμμών. Αξιοσημείωτο είναι ότι περισσότεροι από 150.000 σεισμοί είναι αρκετά ισχυροί, ώστε να γίνουν αντιληπτοί από τον άνθρωπο.

Μπορούμε να προβλέψουμε τους σεισμούς ; Μπορούμε να προβλέψουμε τους σεισμούς ; Δεν είναι δυνατή η ακριβής πρόγνωση σεισμού, δηλαδή πρόγνωση που να αφορά το μέγεθος, τον τόπο και την ημέρα (ή χρονικό διάστημα λίγων ημερών) της δόνησης  δεν υπάρχει, διότι είναι πολλοί οι παράγοντες που υπεισέρχονται. 

Τι να κανω σε περιπτωση σεισμου ; Αν βρεθείτε μέσα: ·     Μπείτε κάτω από ένα γερό ξύλινο τραπέζι, γραφείο. ·     Διαφορετικά, γονατίστε στο μέσον του δωματίου. ·     Σταθείτε κάτω από την κάσα εσωτερικής πόρτας ΜΟΝΟ σε κτίρια από πέτρα ή τούβλο. ·     Μείνετε μακριά από μεγάλες γυάλινες επιφάνειες (παράθυρα, πόρτες) ·     Μην τρέχετε προς την έξοδο και μη χρησιμοποιείτε ποτέ το ασανσέρ. Αν βρεθείτε έξω: ·     Μείνετε σε ελεύθερους χώρους. ·     Μείνετε μακριά από κτίρια και στύλους με ηλεκτροφόρα καλώδια. ·     Απομακρυνθείτε από τους εξωτερικούς τοίχους των κτιρίων. ·     Απομακρυνθείτε από τις ακτές. Τι να κανω σε περιπτωση σεισμου ; Αν βρεθείτε έξω από κτίριο, μείνετε έξω. Αν βρεθείτε μέσα, μείνετε μέσα.