Αξιολόγηση Επενδύσεων στη Γεωργία (διάλεξη 5η) Αξιολόγηση Επενδύσεων στη Γεωργία (διάλεξη 5η) Δρ. Σταμάτης Αγγελόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης και Διοίκησης Αγροτικών Επιχειρήσεων, Α.Τ.Ε.Ι.Θ
ΚΥΡΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ Α΄ΠΡΟΕΞΟΦΛΗΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ Αναφέρονται στη αναγωγή ή προεξόφληση μελλοντικών χρηματικών ροών σε τρέχουσες τιμές. Τα κριτήρια αυτά αποτελούν τα πιο σημαντικά υποδείγματα εκτίμησης και αξιολόγησης των αποδόσεων των διαφόρων επενδύσεων, γιατί ενσωματώνουν άμεσα τον παράγοντα χρόνο και παρέχουν ευελιξία προσαρμογής. Αφορούν χρηματικές (ταμειακές ροές) και όχι απολογιστικά στοιχεία εισοδημάτων, δαπανών και κερδών.
ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΚΑΘΑΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΑΣ ΑΞΙΑΣ (NET PRESENT VALUE) Βασική προϋπόθεση για την πραγματοποίηση ενός επενδυτικού σχεδίου είναι η διασφάλιση του επενδυτή, ότι θα επαναεισπράξει τα κεφάλαια της επένδυσης και μάλιστα προσαυξημένα. Το πρόβλημα της διαχρονικής σύγκρισης της αξίας του χρήματος αντιμετωπίζεται με τη μέθοδο υπολογισμού της παρούσας αξίας των διαφόρων μελλοντικών ποσών. Βασίζεται στον υπολογισμό του απόλυτου μεγέθους της καθαρής ωφέλειας από μία επένδυση.
Η ΚΠΑ λαμβάνει υπόψη όλα τα μελλοντικά έσοδα και έξοδα της επένδυσης και έτσι αξιολογεί τη συνολική της επίπτωση στην επιχείρηση. Για να γίνει δυνατή η άθροιση και η σύγκριση των χρηματικών ποσών που αναφέρονται σε διαφορετικές χρονικές στιγμές, το κριτήριο της ΚΠΑ προεξοφλεί όλες τις μελλοντικές χρηματικές ροές που οφείλονται ή προκύπτουν από την επένδυση και αθροίζει αλγεβρικά τις παρούσες αξίες τους. Αν η ΚΠΑ μιας επένδυσης είναι θετική, τότε και η επένδυση κρίνεται θετικά. Θετική ΚΠΑ σημαίνει ότι τα προεξοφλημένα έσοδα είναι μεγαλύτερα από τα προεξοφλημένα έξοδα.
Ισχύει: ΠΑ=C1/(1+r)+ C2/(1+r)2+….. Cn/(1+r)n= και ΚΠΑ=ΠΑ-CO CO η αρχική επένδυση n οι χρονικές περίοδοι r το επιτόκιο προεξόφλησης της περιόδου, ενιαίο για όλες τις περιόδους. * H ΚΠΑ μπορεί να υπολογιστεί και όταν το επιτόκιο προεξόφλησης δεν είναι το ίδιο για όλες τις περιόδους. Τότε διαφοροποιείται ανάλογα το r.
ΦΑΣΕΙΣ ΚΑΤΆ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ ΚΠΑ Καθορισμός της αξίας της επένδυσης σε σημερινές τιμές. υπολογίζονται το ύψος της επένδυσης, οι ενδεχόμενες μελλοντικές προσαυξήσεις και η παρούσα αξία αυτών, τα φορολογικά κίνητρα που θα έχουν επίπτωση στην εκροή μετρητών από την επένδυση, κ.λπ. Καθορισμός του ποσοστού του κόστους κεφαλαίου Καθορισμός των ετήσιων αναμενόμενων καθαρών εισπράξεων (εισροών) από την επένδυση μετά την επιβολή φόρων. (λαμβάνονται υπόψη οι αποσβέσεις και ο φόρος εισοδήματος). Υπολογισμός της ΠΑ των αναμενόμενων καθαρών ετήσιων εισπράξεων, μετά τους φόρους. Υπολογισμός της ΚΠΑ:4-1 Λήψη της απόφασης
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΤΟΥ ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΚΠΑ Το κριτήριο της ΚΠΑ συμπυκνώνει σε έναν αριθμό τα καθαρά έσοδα όλων των εξεταζόμενων περιόδων της επένδυσης και τα συγκρίνει με το αρχικό της κόστος. Αν η ΚΠΑ είναι θετική, σημαίνει ότι το έργο είναι ικανό να δημιουργήσει χρηματικές ροές ικανές να αποπληρώσουν όλα τα έξοδα της επένδυσης, συμπεριλαμβανομένου και του αρχικού κόστους και να μείνει και κάποιο όφελος του οποίου η ΠΑ είναι ίση με την ΚΠΑ.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΚΠΑ Το κριτήριο της ΚΠΑ ενσωματώνει την χρονική αξία του χρήματος Καλύπτει ολόκληρη τη διάρκεια ζωής της επένδυσης Μπορεί εύκολα να προσαρμοστεί σε περίπτωση μεταβολής των τιμών ώστε να ενσωματώνει και τον οικονομικό κίνδυνο της επένδυσης Εύκολος υπολογισμός του κριτηρίου Προσφέρεται για συνδυασμένη επιλογή μεταξύ περισσοτέρων του ενός επενδυτικών σχεδίων ταυτόχρονα.
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΚΠΑ Η δυσκολία προσδιορισμού του κατάλληλου επιτοκίου υπολογισμού της παρούσας αξίας Εφόσον το επιτόκιο προεξόφλησης δεν παραμένει σταθερό καθ΄όλη τη διάρκεια της ζωής της επένδυσης η ΚΠΑ είναι υποτιμημένη, όταν το επιτόκιο μειωθεί και είναι υπερτιμημένη όταν το επιτόκιο αυξηθεί. Επειδή η ΚΠΑ αποτιμάται σε χρηματικές μονάδες, καθιστά δύσκολη την σύγκριση επενδύσεων με διαφορετικές αρχικές δαπάνες, όπως και διαφορετική ωφέλιμη οικονομική ζωή.