Δασική Διαχειριστική Ι Διδάσκων Δημήτριος Καραμανώλης, Επίκουρος Καθηγητής Μάθημα 2ο Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ 1. Βιοτικοί πόροι :λαμβάνονται από τη βιόσφαιρα, όπως τα δάση και τα προϊόντα τους, τα ζώα, τα πουλιά και τα προϊόντα τους, τα ψάρια και άλλοι θαλάσσιοι οργανισμοί. Τα ορυκτά καύσιμα όπως ο άνθρακας και το πετρέλαιο συμπεριλαμβάνονται επίσης σε αυτήν την κατηγορία επειδή δημιουργούνται από την αποσυντεθειμένη οργανική ουσία. 2. Αβιοτικοί πόροι περιλαμβάνουν μη ζωντανή ύλη όπως το έδαφος, το νερό, τον αέρα και τα μεταλλεύματα. Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξής τους, οι φυσικοί πόροι μπορούν να διακριθούν σε: - Δυναμικούς : οι οποίοι υπάρχουν σε μια περιοχή και μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο μέλλον. - Πραγματικούς πόρους : είναι εκείνοι που έχουν ερευνηθεί, και έχει καθορισθεί η ποσότητα και η ποιότητά τους και χρησιμοποιούνται τώρα. Η ανάπτυξη ενός πραγματικού πόρου, όπως η επεξεργασία του ξύλου εξαρτάται από την διαθέσιμη τεχνολογία και το σχετικό κόστος. Το μέρος του πραγματικού πόρου που μπορεί να αναπτυχθεί επικερδώς με τη διαθέσιμη τεχνολογία καλείται απόθεμα. Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Ανθρωποκεντρική άποψη (λαμβάνει υπόψη οτιδήποτε ενδιαφέρει τον άνθρωπο για ικανοποίηση του μακροπρόθεσμου στόχου) Βιοκεντρική ή οικολογική άποψη. Βασικός στόχος της άποψης αυτής είναι η εξασφάλιση της ακεραιότητας, της διατήρησης και της ποικιλότητας του περιβάλλοντος (οικόσφαιρας). Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης ΔΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Βιομηχανικά δάση Μη βιομηχανικά Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΟΙΚ/ΜΑΤΩΝ α) Ξυλοπαραγωγή Μέτρα: 1) Προστασία και διατήρηση του οικο/ματος 2) Ικανοποίηση των αναγκών των δασόβιων και παραδασόβιων πληθυσμών. 3) Τροφοδοσία της εγχώριας αγοράς Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης β) Αναψυχή γ) Βιότοποι: Η ποικιλομορφία, η σύνθεση, η δομή και η κατά χώρο διάταξη των οικο/ματων δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη των θηραμάτων. Στόχος της διαχείρισης: Η βελτίωση της κατάστασης των βιοτόπων και της ποιότητας του νερού έμμεσα κατά τη διαχείριση για ξυλοπαραγωγή 1) εισαγωγή νέων δασοπονικών ειδών κατάλληλων για την ανάπτυξη άγριας πανίδας 2) αποφυγή κοπής δένδρων μεγάλης ηλικίας ή διαμέτρων και κατάλληλα κατανεμημένα κατά χώρο (χωρική ανάλυση). Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Άμεσα κατά τη διαχείριση των ίδιων πόρων (βλέπε διαχείριση άγριας πανίδας) δ) Παραγωγή νερού και μείωση διαβρώσεων (βλέπε ΔΟΥ) Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Εισαγωγή στη διαχείριση των φυσικών πόρων Εισαγωγή στη διαχείριση των φυσικών πόρων Η διαχείριση ενός δασικού οικοσυστήματος προσπαθεί να οργανώσει, προγραμματίσει, συντονίσει και ελέγξει τους τρόπους, τις διαδικασίες και τους παράγοντες (βιολογικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς) οι οποίοι επηρεάζουν την ανάπτυξη ολόκληρου του οικοσυστήματος κατά χώρο και χρόνο, καθώς και τις χρήσεις αυτού, ώστε η κατάσταση των συστάδων σε σχέση με ολόκληρο το δασικό οικοσύστημα να είναι συνεχώς κατάλληλη να εξασφαλίσει τους σκοπούς και τους στόχους της διαχείρισης Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Βασικό χαρακτηριστικό Ένα βασικό χαρακτηριστικό το οποίο αποτελεί και μια σημαντική ιδιαιτερότητα της διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων, είναι ότι εξαιτίας της βραδείας και πολύχρονης ανάπτυξης και προσαρμογής των οικοσυστημάτων αυτών σε συγκεκριμένες επεμβάσεις, οι προτάσεις διαχείρισης πρέπει να βασίζονται σε μακροχρόνιες προβλέψεις, ώστε να παρέχεται η χρονική δυνατότητα στα οικοσυστήματα να προσαρμόζονται στις προβλεπόμενες καταστάσεις και έτσι να καλύπτονται συγκεκριμένες ανάγκες της αγοράς, της οικολογίας κ.λπ. Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης ΣΤΟΧΟΣ της διαχείρισης δεν είναι η μεγιστοποίηση της αξίας μόνο μιας χρήσης ενός δασικού οικοσυστήματος αλλά κατά το δυνατόν αριστοποίηση πολλών χρήσεων ιδιαίτερα στα δημόσια οικοσυστήματα. Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Αριστοποίηση Αριστοποίηση εννοείται η πραγματοποίηση του υψηλότερου επιπέδου εκ των συνολικών ωφελειών απ’τα δασικά οικοσυστήματα, αφού όμως εξεταστούν ως σύνολο. Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Ολοκληρωμένη διαχείριση Ως ολοκληρωμένη διαχείριση φυσικών πόρων ορίζεται η διαδικασία οργάνωσης, συντονισμού και ελέγχου των διαφορετικών χρήσεων των πόρων, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να παράγεται η μέγιστη αξία σε αγαθά και υπηρεσίες από τους συγκεκριμένους πόρους κατά τη διάρκεια καθορισμένης χρονικής περιόδου. Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Περιβαλλοντικό κόστος Το μέγεθος των δαπανών που πρέπει να επιβαρύνουν συγκεκριμένη ενέργεια ή δραστηριότητα, ώστε να διορθωθούν οι ζημιές που προκλήθηκαν σε κάποιους φυσικούς πόρους. Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Βασικό χαρακτηριστικό της ολοκληρωμένης διαχείρισης των φυσικών πόρων Βασικό χαρακτηριστικό της ολοκληρωμένης διαχείρισης των φυσικών πόρων η διεπιστημονική αντιμετώπιση των προβλημάτων Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Σε μερικές περιπτώσεις η ανάλυση μπορεί να καταστήσει την κοινωνικά προτιμώμενη εναλλακτική λύση, προφανή. Σε άλλες όμως περιπτώσεις η ανάλυση από μόνη της βρίσκεται σε αδυναμία να προσδιορίσει τη δράση η οποία έχει τα περισσότερα πλεονεκτήματα. Σε τρεις περιπτώσεις είναι δυνατό να εμφανιστεί το πρόβλημα αυτό Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης - Πρώτο. Μια εναλλακτική λύση για να επιλεγεί ως η προτιμότερη, δεν πρέπει να έρχεται σε αντίθεση με κριτήρια που προσδιορίζουν ποιες επιδράσεις (της εναλλακτικής λύσης) είναι κοινωνικά επιθυμητές και ποιες ανεπιθύμητες. Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης - Δεύτερο. Η ανάλυση δεν πρέπει να δείξει μόνο ποια θα είναι η συνολική ωφέλεια από την εναλλακτική λύση για την κοινωνία ως σύνολο, αλλά με ποιο τρόπο οι ωφέλειες και οι δαπάνες θα κατανεμηθούν μέσα στο κοινωνικό σύνολο. Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης - Τρίτο. Μερικές κοινωνικές ομάδες έχουν τη δύναμη περίπου της αρνησικυρίας (veto) πάνω σε κάποιες εναλλακτικές λύσεις τις οποίες δεν συμπαθούν. Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ - Παρατήρηση της πραγματικότητας - Αναγνώριση και λεπτομερής περιγραφή των αντικειμενικών σκοπών και στόχων (δηλαδή ορισμός του προβλήματος) - Σαφής προσδιορισμός των εναλλακτικών διαχειριστικών λύσεων ή σχεδίων ή τρόπων δράσης - Προσδιορισμός των κριτηρίων που θα χρησιμοποιηθούν στην αξιολόγηση των εναλλακτικών διαχειριστικών σχεδίων δράσης - Συλλογή και ανάλυση ποιοτικών και ποσοτικών δεδομένων και πληροφοριών - Αξιολόγηση των εναλλακτικών σχεδίων δράσης - Επιλογή ενός απ’τα εναλλακτικά σχέδια δράσης - Λεπτομερής επεξεργασία του εναλλακτικού σχεδίου δράσης που επιλέχθηκε και - Αξιολόγηση των αποτελεσμάτων και εξέταση του αν η εναλλακτική λύση που επιλέχθηκε είναι ικανοποιητική. Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Καθορισμός των αντικειμενικών σκοπών και στόχων Καθορισμός των αντικειμενικών σκοπών και στόχων Χαρακτηριτικά: 1) Υπάρχει ένα επιθυμητό σημείο στο οποίο κάθε δασικός φορέας επιθυμεί να φτάσει. Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης 2) Οι αντικειμενικοί σκοποί και στόχοι μπορεί να μην είναι εντελώς σαφείς και ξεκάθαροι ή μπορεί να αλλάζουν ανάλογα με τους χρήστες του οικοσυστήματος. Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης 3) Οι αντικειμενικοί σκοποί και στόχοι μπορεί να είναι αποτέλεσμα προσεκτικού σχεδιασμού καθώς και εμπεριστατωμένης ανάλυσης όλων των σχετικών παραγόντων. Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης 4) Οι αντικειμενικοί σκοποί και στόχοι επηρεάζονται και διαφοροποιούνται, σε σημαντικό βαθμό, ανάλογα με τη φύση του εκάστοτε ιδιοκτήτη του δασικού οικοσυστήματος. Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης
Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης 5) Οι αντικειμενικοί σκοποί και στόχοι της διαχείρισης ενός δασικού οικοσυστήματος σήμερα δεν είναι απλοί αλλά πολλαπλοί. Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης