ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΣΕΩΝ
Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ 1950: Μια διαχειριστική μονάδα χαρακτηρίζεται σαν αειφορική όταν παράγει διαρκώς ετήσιες καρπώσεις σε ώριμο ξύλο. 1959: Με τον όρο αειφορία κατανοεί κανείς την επιδίωξη της διάρκειας και συστηματικότητας των ετήσιων καρπώσεων σε ποσότητα και ποιότητα και της διατήρησης των προϋποθέσεων γι'αυτό. 1972: Αειφορία χαρακτηρίζεται η ικανότητα της μονάδας διαχείρισης να παράγει διαρκώς και όσο το δυνατόν μεγαλύτερες ετήσιες ξυλώδεις καρπώσεις, άλλα αγαθά και προσόδους (προστασία,αναψυχή) για πληρέστερη ικανοποίηση πολλών αναγκών των σημερινών και μελλοντικών γενεών. Ι990: Αειφορία χαρακτηρίζεται η ικανότητα της μονάδας διαχείρισης να παράγει διαρκώς και σε μέγιστο βαθμό τις πολλαπλές αποδόσεις του δάσους προς όφελος των σημερινών και μελλοντικών γενεών.
ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ ΣΤΑΤΙΚΗ ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΑΕΙΦΟΡΙΑ (=Διάρκεια μιας κατάστασης) (=Διάρκεια μιας απόδοσης) 1.Δασική έκταση 1.Προσαύξηση 2.Ξυλαπόθεμα 2.Ξυλώδης παραγωγή 3.Αξία ξυλ/ματος α)Ποσότητα (αειφορική αξία) β)Ποιότητα 4.Ικανότητα της μονάδας 3.Χρηματική πρόσοδος διαχελείρισης α)ακαθάριστη προσ. 5.Κεφάλαιο β)καθαρή προσ. 6.Εργατικό δυναμικό 4.Δημιουργία αξιών 5.Απόδοση εργασιών 6.Πρόσοδοι από: προστασία,αναψυχή 7.Πολλαπλή χρήση
2. Δημιουργία μιας αειφόρου κατά χώρο τάξης των συστάδων. ΑΕΙΦΟΡΙΚΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ 1. Επιδίωξη διαρκούς και μέγιστης αύξησης η οποία επιτυγχάνεται με τη διατήρηση της βιοκοινωνίας-δάσους, με τη συντήρηση της παραγωγικότητας του δασικού εδάφους και με την καλλιέργεια των δασοσυστάδων. 2. Δημιουργία μιας αειφόρου κατά χώρο τάξης των συστάδων.
3. Δημιουργία αειφόρου κανονικού ξυλαποθέματος κατά ποσότητα και ποιότητα και κατάλληλης διάρθρωσης αυτού στις κλάσεις ηλικίας ή διαμέτρου. 4. Πολύ καλή υγεία της κατάστασης του δάσους.
5. Ελάχιστο μέγεθος μονάδας εκμετάλλευσης: Κατά Speidel 50-150 ha σε αποψιλωτικώς υλοτομούμενα δάση και 5-10 ha στα κηπευτά. Κατά Leibundgut τουλάχιστον 3-5 ha σε υποκηπευτά δάση (ανάλογα με το δασοπονικό είδος) και περίπου 1 ha στα κηπευτά. 6. Αρκετά ικανό προσωπικό, κατάλληλα μηχανήματα και ανάλογη διάνοιξη.
7. Αρκετή αναγέννηση, καμμιά ή λίγες γυμνές εκτάσεις και καμμιά ζημιά. 8. Εξασφάλιση παραγωγής (σταθερές και λειτουργικές συστάδες).
9. Εξασφάλιση της ικανότητας παραγωγής του σταθμού 10. Αρμονική σχέση μεταξύ προσαύξησης-καρπώσεων: Κατάσταση ισορροπίας καρπώσεις = προσαύξηση Χαμηλό ξυλαπόθεμα καρπώσεις < προσαύξηση Υψηλό ξυλαπόθεμα καρπώσεις > προσαύξηση 11. Σταθερή χρηματοδότηση
ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ Η ετήσια συγκομιδή όλων των ετησίων προσαυξήσεων είναι ένα φυσικό αξίωμα Το δάσος χρειάζεται μια συστηματική καλλιέργεια.
Οι βιομηχανίες επεξεργασίας ξύλου εξαρτώνται λίγο ή πολύ από κανονικές προσφορές. Το δασικό προσωπικό χρειάζεται μια συστηματική απασχόληση.
Πολλοί δασοκτήμονες εξαρτώνται από συστηματικά έσοδα. Η αειφορία τελικά δεν είναι μια ηθική υποχρέωση απέναντι στο μέλλον.
ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΤΗΣ ΞΥΛΟΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Υφίσταται το ρίσκο να παρθούν λανθασμένα μέτρα
ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΟΔΩΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΟΔΩΝ Προϋπόθεση: ΄΄Σταθερότητα του δασικού κεφαλαίου΄΄
ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΤΗΣ ΞΥΛΩΔΟΥΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΤΗΣ ΞΥΛΩΔΟΥΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ Παράδειγμα 1ο
Παράδειγμα 2ο
ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΞΥΛΩΔΟΥΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ
ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΤΗΣ ΔΑΣΙΚΗΣ ΔΟΜΗΣ Ομήλικη μορφή
Κηπευτή μορφή
ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ "Αειφορική διαχείριση σημαίνει εποπτεία και χρήση των δασών και δασικών εκτάσεων με τέτοιο τρόπο και σε τέτοιο ποσοστό, ώστε να διατηρούν τη βιοποικιλότητα. την παραγωγικότητα, την ικανότητα αναπαραγωγής, τη ζωτικότητα και το δυναμικό τους, για να εκπληρώνουν τώρα και στο μέλλον σχετικές οικολογικές, οικονομικές και κοινωνικές λειτουργίες, σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο και σε καμμιά περίπτωση να βλάπτουν άλλα οικοσυστήματα ".
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΕΙΦΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΧ/ΣΗΣ 1ο Κριτήριο : Διατήρηση και κατάλληλη βελτίωση των δασικών πόρων και της συμμετοχής τους στον παγκόσμιο κύκλο του άνθρακα. α) Ο σχεδιασμός της διαχείρισης θα πρέπει να επιδιώκει τη διατήρηση η ακόμα την αύξηση των Δασών και δασικών εκτάσεων καθώς και τη βελτίωση της ποιότητας των οικονομικών, οικολογικών και κοινωνικών χρήσεων των δασικών πόρων καθώς επίσης του εδάφους και των υδατικών αποθεμάτων. β) Η απογραφή και χαρτογράφηση των φυσικών πόρων πρέπει να εναρμονίζονται με τις τοπικές και εθνικές συνθήκες και να συμφωνούν με τις κατευθυντήριες γραμμές των θεμάτων που περιγράφονται. γ) Τα σχέδια διαχείρισης πρέπει να αναλύουν αντίστοιχα το μέγεθος και την χρήση των δασικών εκτάσεων και τακτικά να ενημερώνονται. Αυτά πρέπει να βασίζονται στη σχετική νομοθεσία και στα προυπάρχοντα σχέδια χρήσεων γής και να αναδεικνύουν ανάλογα τους φυσικούς πόρους. δ) Η παρακολούθηση των δασικών πόρων και η αξιολόγηση της διαχείρισης τους πρέπει να γίνεται τακτικά και τα αποτέλεσματα να εισάγονται εκ νέου στο σχεδιασμό.
2ο Κριτήριο : Διατήρηση της υγείας και ζωτικότητας των Δασικών Οικοσυστημάτων. α) Ο σχεδιασμός της διαχείρισης πρέπει να επιδιώκει, τη διατήρηση και ενίσχυση της υγείας και ζωτικότητας των δασικών οικοσυστημάτων και να εξυγειάνει υποβαθμισμένα οικοσυστήματα,όπου αυτό ειναι δυνατόν να επιτευχθεί, με δασοκομικά μέτρα. β) Η υγεία και ζωτικότητα των Δασών πρέπει τακτικά να εποπτεύεται, ιδιαίτερα οι σημαντικοί βιοτικοί και αβιοτικοί παράγοντες οι οποίοι μπορούν να επηρεάσουν την υγεία και ζωτικότητά τους, όπως παράσιτα, ασθένειες, πυρκαγιές και άλλες ζημίες που προκαλούνται απο κλιματικούς παράγοντες (ρύπανση του αέρα κ.λπ) γ) Ο σχεδιασμός πρέπει να βρίσκει μέσα και τρόπους αντιμετώπισης όλων των παραπάνω κινδύνων και να χρησιμοποιεί εκείνα τα πολιτικά όργανα που στηρίζουν τέτοιες δραστηριότητες.
3ο Κριτήριο : Διατήρηση και στήριξη των λειτουργιών παραγωγής των Δασών ( Ξυλώδη και μη προϊόντα ) α) Ο σχεδιασμός πρέπει να εξασφαλίζει αειφορικά την δυνατότητα των Δασών να παράγουν ξυλώδη και μη προϊόντα καθώς και άλλες αποδόσεις. β) Ο σχεδιασμός πρέπει να γίνεται έτσι ώστε το Δάσος να αποφέρει μια σταθερή οικονομική απόδοση και παράλληλα να λαμβάνει υπόψη του δυνατότητες νέων αγορών και οικονομικών δραστηριοτήτων σε σχέση βέβαια με άλλα σχετικά προϊόντα και υπηρεσίες. γ) Ο σχεδιασμός πρέπει να λαμβάνει υπόψη του τις διαφορετικές χρήσεις η λειτουργίες των διαχειριζόμενων δασικών εκτάσεων. Επίσης ο σχεδιασμός πρέπει να χρησιμοποιεί πολιτικές οι οποίες θα στηρίξουν την παραγωγή στην αγορά και μάλιστα εκεί όπου τα δασικά προιόντα και αποδόσεις δεν θα μπορούσαν να το επιτύχουν.
4ο Κριτήριο : Διατήρηση, προστασία και κατάλληλη βελτίωση της βιολογικής ποικιλότητας α) Επιδίωξη του σχεδιασμού πρέπει να είναι η διαφύλαξη, διατήρηση και βελτίωση της βιολογικής ποικιλότητας σε επίπεδο οικοσυστήματος, ειδών και γενότυπου, καθώς και η ποικιλότητα του τοπίου. β) Ο σχεδιασμός πρέπει να απογράφει και χαρτογραφεί τους δασικούς πόρους και μάλιστα να αναδεικνύει και να προστατεύει δασικούς βιότοπους με σημαντική οικολογική αξία όπως σπάνια, ευαίσθητα η τυπικά δασικά οικοσυστήματα π.χ. λειβαδικές εκτάσεις, υγροβιότοπους, περιοχές με ενδημικά είδη καθώς επίσης ζωτικούς χώρους απειλούμενων ειδών. Επίσης να συντάσσεται λίστα γενετικά απειλούμενων η προστατευόμενων πόρων.
5ο Κριτήριο : Διατήρηση και κατάλληλη βελτίωση της προστατευτικής λειτουργίας παράλληλα με τη διαχείριση των Δασών ( κυρίως Έδαφος και Νερό ). α) Ο σχεδιασμός πρέπει να επιδιώκει τη διαφύλαξη και διατήρηση της προστατευτικής λειτουργίας των δασών και τη διάθεση τους στην κοινωνία. Στην προστατευτική λειτουργία εντάσσονται η προστασία της υποδομής, η προστασία από διάβρωση, η προστασία των υδάτινων πόρων καθώς και προστασία από επιζήμιες επιδράσεις των υδάτων όπως π.χ πλημμύρες η χιονοστιβάδες. β) Περιοχές οι οποίες συγκεκριμένα και αναγνωρισμένα αποδεικνύουν την προστατευτική τους λειτουργία στην κοινωνία, πρέπει να καταγράφονται και να χαρτογραφούνται, ο σχεδιασμός πρέπει πλήρως να τις λαμβάνει υπόψη.
6ο Κριτήριο : Διατήρηση των κοινωνικό-οικονομικών λειτουργιών και υπηρεσιών. α) Ο σχεδιασμός της διαχείρισης πρέπει να επιδιώκει και να παρακολουθεί τις πολλαπλές λειτουργίες τις οποίες το Δάσος παρέχει στην κοινωνία, να λαμβάνει υπόψη τον δικαιωματικό ρόλο της Δασοπονίας στην ανάπτυξη της χώρας και ιδιαίτερα να λαμβάνει υπόψη νέες δυνατότητες απασχόλησης σχετικές με τις κοινωνικό-οικονομικές λειτουργίες των Δασών. β) Δίκαια ιδιοκτησιών και πάσης φύσεως ιδιοκτησίες που εμπλέκονται σε δασικές εκτάσεις πρέπει να αποσαφηνίζονται, να διαπιστώνονται και να κατοχυρώνονται. Επίσης δίκαια αξιώσεων όπως δίκαια συνηθειών και παραδοσιακά δίκαια σχετικά με τις δασικές εκτάσεις πρέπει να αποσαφηνίζονται, να αναγνωρίζονται και να παρακολουθούνται. γ) Να διασφαλίζεται η κατάλληλη πρόσβαση του κοινού στα Δάση με σκοπό την αναψυχή αλλά παράλληλα να λαμβάνονται υπόψη και να συνεκτιμώνται οι κυριότητες και τα δίκαια τρίτων, οι επιδράσεις των στους δασικούς Πόρους και Οικοσυστήματα καθώς και η εναρμόνισή τους με άλλες λειτουργίες των Δασών. δ) Σταθμοί με αναγνωρισμένη ιδιαίτερη ιστορική, πολιτιστική ή πνευματική σημασία πρέπει να προστατεύονται η να διαχειρίζονται έτσι ώστε η σημασία του σταθμού να αναδεικνύεται. ε) Διαχειριστές, Δασοκτήμονες και απασχολούμενοι πρέπει να διατηρούν επαρκείς πληροφορίες και μέσα από αυτό να ενισχύονται και να εκπαιδεύονται συνεχώς σε θέματα αειφορικής διαχείρισης.