ΝΕΡΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Οι περισσότεροι πολιτισμοί γεννήθηκαν και αναπτύχθηκαν γύρω από το νερό. Ειδικότερα, στις ακτές της Μεσογείου εμφανίστηκαν οι σημαντικότεροι από αυτούς (Μίνωες,Αρχαίοι Έλληνες, Φοίνικες, Αιγύπτιοι, Άραβες, Ρωμαίοι). Σε αυτούς τους πολιτισμούς από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα το νερό κατέχει ιδιαίτερα μεγάλη σημασία. Δίνει ζωή,επιτρέπει την καλλιέργεια τροφής, τη μεταφορά αγαθών και το εμπόριο και μαζί με όλα αυτά την ανταλλαγή πολιτιστικών στοιχείων. Αποτυπώνεται στη μυθολογία, στη φιλοσοφία, στη θρησκεία, στα ήθη και έθιμα των λαών, άλλοτε εξυμνείται ως θεότητα και άλλοτε θεωρείται πηγή ζωής και ενέργειας, που χαρίζει δύναμη και καλή υγεία. Άλλες φορές το νερό προστατεύεται από θεότητες.

Νερό και Μυθολογία Τη σηµασία του ζωογόνου ρόλου των νερών τη βρίσκουµε στους µύθους πολλών λαών. Κάνοντας ένα ταξίδι µέσα στο χρόνο και φτάνοντας ως την προϊστορική εποχή, διαπιστώνουµε ότι οι προγονικοί λαοί της ανθρωπότητας είχαν πλήρη επίγνωση της ζωογόνου σηµασίας, αλλά και της φοβερής δύναµης των νερών. Για το λόγο αυτό τιµούσαν τα νερά ως θεότητες, τις οποίες παράλληλα, ζητούσαν να εξευµενίσουν. Στους µύθους όλων των λαών, το νερό αποτέλεσε στοιχείο έµπνευσης και δοξασίας.

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΘΕΟΤΗΤΕΣ ΝΕΡΟΥ Ο Ποσειδώνας ήταν στη μυθολογία ένας από τους δώδεκα θεούς του Ολύμπου, κυρίαρχος θεός της θάλασσας και όλων των νερών Ήταν θεός βίαιος και άγριος. Όταν οργιζόταν χτυπούσε την τρίαινά του στα νερά, ανατάραζε τα κύματα και εξαπόλυε θύελλες Νηρέας - Νηρηίδες Θεός της θάλασσας, αρχαιότερος από τον Ποσειδώνα. Ζούσε στο βυθό του Αιγαίου, με τις πενήντα κόρες του, τις Νηρηίδες, και ήταν ονομαστός για τη σοφία του και τη μαντική του δύναμη. Γυναίκα του ήταν η Δωρίδα. Μία από τις ονομαστές κόρες του ήταν η θεά Θέτιδα, η μητέρα του Αχιλλέα.

Άλλα τέρατα και θεότητες  Οι Σειρήνες ήταν θαλάσσιοι δαίμονες κόρες του ποτάμιου θεού Αχελώου και της ΜούσαςΜελπομένης. Κατοικούσαν σε ένα νησί απ’ όπου με το γοητευτικό τραγούδι τους παγίδευαν τους ανυποψίαστους ναυτικούς που πλησιάζοντας είτε ξεχνούσαν τον προορισμό τους είτε κατασπαράζονταν απ΄ αυτές. Λερναία Ύδρα: Τέρας με εννιά κεφάλια. Κατοικούσε στους βάλτους της λίμνης Λέρνης κοντά στο Άργος και σκότωνε ζώα και ανθρώπους. Εχθρός της ήταν ο Ηρακλής που τη σκότωσε με τη βοήθεια του Ιόλαου.

ΕΙΚΟΝΕΣ

Νερό και Θρησκεία Το νερό έχει ιδιαίτερη σημασία για τις περισσότερες θρησκείες του κόσμου, καθώς αποτελεί πηγή ζωής και δημιουργίας. Το πέρασμα μέσα από αυτό συμβολίζει την αναγέννηση και την κάθαρση της ψυχής. Για το Χριστιανισμό το νερό είναι σύμβολο εξαγνισμού και καθαρμού. Σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε το νερό για το Ισλάμ. Στο Ιερό Κοράνι, το νερό εμφανίζεται ως η πηγή της δημιουργίας και της ζωής στον κόσμο. Το υγρό στοιχείο προϋπήρχε της δημιουργίας της γης και των ανθρώπων. Σύμφωνα με την ισλαμική θρησκεία, ο Αλλάχ έχοντας το Θρόνο του πάνω σε νερό, δημιούργησε τη γη και τον ουρανό μέσα σε έξι μέρες.

ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ Το νερό το συναντάμε στην Παλαιά Διαθήκη στον Κατακλυσμό του Νώε. Το συναντάμε επίσης στη διάβαση της Ερυθράς Θάλασσας αλλά και στην πορεία των Ισραηλιτών μέσα στην Έρημο. Όταν δίψασαν, ο Μωυσής χτύπησε ένα βράχο με το ραβδί του και εκείνος έβγαλε νερό. Στην Καινή Διαθήκη έχουμε τον Ιωάννη τον Πρόδρομο να βαφτίζει τον Ιησού Χριστό στον Ιορδάνη ποταμό.  .

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ  Όλοι οι χριστιανοί βαφτίζονται ή στην κολυμπήθρα ή στο ποτάμι ή στη θάλασσα. Στη Θεία Κοινωνία δε βάζουμε μόνο κρασί και άρτο βάζουμε και νερό. Το κρασί συμβολίζει το αίμα του Χριστού και το ψωμί το σώμα του. Αλλά το σώμα του ανθρώπου αποτελείται και από νερό. Όταν τρύπησαν το Χριστό πάνω στο σταυρό, από την πληγή έτρεξε αίμα και νερό. Γι’ αυτό ο ιερέας βάζει στο δισκοπότηρο και νερό. Τα Θεοφάνια, κοινώς γιορτή των Φώτων, είναι και κατά την αντίληψη του λαού «μεγάλη γιορτή, θεότρομη», διότι τότε αγιάζονται τα νερά και φεύγουν τα παγανά.

ΕΙΚΟΝΕΣ

ΝΕΡΟ ΕΘΙΜΑ ΚΑΙ ΛΑΪΚΕΣ ΔΟΞΑΣΙΕΣ Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας υπάρχουν έθιμα , που κάνουν τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι θα τους εξασφαλίσουν υγεία και ευτυχία.  Οι Νύφες, σύμφωνα με άλλο έθιμο, την επόμενη μέρα του γάμου τους, πήγαιναν να φέρουν φρέσκο νερό για το νέο σπιτικό τους. Προτού φύγουν, έπρεπε να αφήσουν χρήματα ή ένα ψωμάκι και εύχονταν όπως τρέχει το νερό, να τρέχουν τα καλά μες στο σπιτικό τους. Σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, προτού φύγει κάποιος ταξιδιώτης, συνήθιζαν να χύνουν νερό μπροστά του, πριν φύγει, για να είναι ελεύθερος ο δρόμος του, όπως ελεύθερο τρέχει το νερό.

Όταν μια γυναίκα πάει να γεννήσει, ρίχνουν νερό για να κυλήσει το μωρό σαν νεράκι. Το πρωί της Πρωτοχρονιάς οι άνθρωποι συνήθιζαν να πηγαίνουν στις δημόσιες βρύσες τους, για να γεμίσουν τις στάμνες τους με το καινούργιο αγιοβασιλιάτικο νερό. Για να καλοπιάσουν τη νεράιδα ή το ξωτικό που θεωρούσαν ότι κατοικούσε στις πηγές, τους προσέφεραν σπόρους και γλυκίσματα, για να γλυκάνουν τα νερά τους. Υπάρχει η δοξασία ότι το νερό κοιμάται κάποιες ώρες. Αν βρεθεί κάποιος μπροστά σε κοιμισμένο νερό, δεν πρέπει να μιλήσει, γιατί μπορεί να πάθει μεγάλο κακό. Αν θέλει να πιει, πρέπει να το ταράξει να το ξυπνήσει.

ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ Το νερό κατέχει σηµαντική θέση στη λαογραφία, αφού η παρουσία του ήταν εκείνη που καθόριζε αν θα υπήρχε συνέχεια στη ζωή των ανθρώπων. Η προσπάθεια του ανθρώπου να εξηγήσει το φυσικό περιβάλλον και η αδυναµία του να το πραγµατοποιήσει µε επιτυχία, δηµιούργησε στη ψυχή του παράλογα πιστεύω όσον αφορά στην παρουσία και επίδραση τυχαίων γεγονότων στη θετική ή αρνητική έκβαση των πράξεών του. 

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ Έχασε τα νερά του. Έκανε μια τρύπα στο νερό. Στοιχεία γλωσσικής παράδοσης, μέσα από τα οποία μπορεί κανείς να γνωρίσει την ιδιοσυγκρασία, την κουλτούρα, την καθημερινότητα του χτες και του σήμερα αποτελούν το πλήθος των λέξεων και φράσεων που καταγράψαμε με αφορμή το νερό.  Δε δίνει τα’ αγγέλου του νερό. Έχασε τα νερά του. Έκανε μια τρύπα στο νερό. Μπήκε το νερό στ΄αυλακι. Κουβαλάει το νερό με το κόσκινο. Έκανε μια τρύπα στο νερό. 

ΝΕΡΟΜΥΛΟΙ Είναι άγνωστο πότε ο άνθρωπος άρχισε να αξιοποιεί τη φυσική δύναμη από την κίνηση του νερού. Είναι όμως βεβαιωμένο ότι νερόμυλους χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι εδώ και αιώνες. Οι νερόμυλοι χρησιμοποιήθηκαν για το άλεσμα του σιταριού, την παραγωγή λαδιού και μπαρουτιού.· Μερικοί μύλοι λειτουργούσαν όλο το χρόνο, ενώ άλλοι σταματούσαν το καλοκαίρι εξαιτίας της ελάττωσης του νερού. Οι περισσότεροι λειτούργησαν στη Μακεδονία, επειδή τη διαρρέουν μεγάλοι ποταμοί και παραπόταμοι. Οι περισσότεροι νερόμυλοι εγκαταλείφθηκαν με τη χρήση του ηλεκτρισμού.

ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ Μέσα από αυτά που είπαμε πιο πριν μπορεί να καταλάβει κάποιος την σημασία και την προσφορά του νερού στον πολιτισμό. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη ελληνική μυθολογία, στην θρησκεία και στις παραδόσεις. Αμα δεν χρησιμοποιούσε το νερό ο άνθρωπος δεν θα μπορούσε να είχε αναπτύξει τον πολιτισμό που έχει σήμερα και δεν θα ήταν τόσο γνωστός σε όλο τον κόσμο

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ http://www.watersave.gr/site/images/stories/PDFs/05ekp.pdf http://valtadoreioenvironmental.blogspot.gr/2010/05/blog-post_12.html http://dim-rizou.pel.sch.gr/ergasies/nero/page18.html http://www.watersave.gr/site/images/stories/PDFs/05ekp.pdf http://nerakinero.blogspot.gr/2012/11/blog-post_3625.htmlhttp://1ogymnasio.glykanera.edu.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=102&lang=el

ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΙΚΑΡΟΣ ΑΥΔΗΣ ΜΙΜΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΜΑΤΘΑΙΟΣ ΠΑΤΗΝΙΩΤΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΙΑΜΠΟΥΡΔΑΝΗΣ