η κλινικη μικροβιολογια στην ταχεια διαγνωση των λοιμωξεων Βάσω Αντωνοπούλου Βιοπαθολόγος

Ταχείες Διαγνωστικές Μέθοδοι Έγκαιρη ανίχνευση παθογόνου Σωστή και έγκαιρη θεραπευτική αντιμετώπιση Πρόληψη Μείωση του χρόνου νοσηλείας Εφαρμογή ορθής πολιτικής περιορισμού της λοίμωξης

Κατά την πορεία της εργαστηριακής διάγνωσης αναζητείται: Κατά την πορεία της εργαστηριακής διάγνωσης αναζητείται: Ο ίδιος ο παθογόνος μικροοργανισμός Αντιγόνο Αντισώματα Γενετικό Υλικό

Ανίχνευση παθογόνου μικροοργανισμού Άμεση Μικροσκοπική εξέταση κλινικών δειγμάτων Νωπά παρασκευάσματα ούρα, κόπρανα, κολπικό υγρό, ξέσματα δέρματος Βαμμένα παρασκευάσματα

Χρώση Gram Βιολογικά υγρά (πλευριτικό, ασκιτικό, αρθρικό, ΕΝΥ) Βιολογικά υγρά (πλευριτικό, ασκιτικό, αρθρικό, ΕΝΥ) Πτύελα και λοιπά δείγματα αναπνευστικού συστήματος Πύα / τραύματα Ουρηθρικό έκκριμα (διαγνωστική γονοκοκκικής ουρηθρίτιδας) Κολπικά υγρά (μύκητες, clue cells)

Οξεάντοχη χρώση (Ziehl Neelsen) Αναζητείται η ύπαρξη οξεάντοχων βακτηρίων Δείγματα: πτύελα και λοιπά δείγματα αναπνευστικού, ούρα, υγρά Καλή ειδικότητα Χαμηλή ευαισθησία (25% – 65%) η οποία εξαρτάται : Εμπειρία εξεταστή Είδος και καταλληλότητα δείγματος Αριθμό μυκοβακτηριδίων στο δείγμα

Mycobacterium tuberculosis

Χρώση Giemsa Περιφερικό αίμα Μέθοδος αναφοράς για τη διάγνωση της ελονοσίας

Ταχεία ανίχνευση αντιγόνου Ανοσολογικές μέθοδοι Συγκολλητινοαντιδράσεις Ανοσοχρωματογραφία Ανοσοφθορισμός Άμεσος Έμμεσος Ανοσοενζυμικές (ELISA) Ag Ab Σύμπλεγμα Ag-Ab

Λοιμωξεισ αναπνευστικου συστηματοσ

Στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα - φαρυγγοαμυγδαλίτιδα Υπεύθυνο παθογόνο: β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος ομάδας Α (S. pyogenes) Strep test Ανοσοχρωματογραφική μέθοδος Δείγμα: Φαρυγγικό επίχρισμα Ευαισθησία: 60%-95% Ειδικότητα: 99%

EBV λοίμωξη – Λοιμώδης μονοπυρήνωση Η εργαστηριακή επιβεβαίωση της λοίμωξης: Γενική Αίματος (WBC: 20,000 – 50,000 / μl) – άτυπα λεμφοκύτταρα Ήπια – μέτρια αύξηση τρανσαμινασών Monotest (συγκολλητινοαντίδραση latex) Ανιχνεύει ετερόφιλα αντισώματα τύπου IgM Αναμένεται θετικό τη 2η εβδομάδα Σε νεαρούς ενήλικες 60% Σε μεγαλύτερες ηλικίες < 50%

Βρογχιολίτιδα Νόσος της βρεφικής και παιδικής ηλικίας Υπεύθυνο παθογόνο: Αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV) Ανοσοχρωματογραφική μέθοδος (ανιχνεύει και τις δύο υποομάδες του ιού Α και Β) Ευαισθησία 86% - 95% Ειδικότητα 92% -100 %

Πνευμονία Πρώιμη Όψιμη S. pneumoniae S. aureus H. influenzae Πνευμονία Κοινότητας Νοσοκομειακή Πνευμονία S. pneumoniae S. aureus H. influenzae M. catarrhalis L. pneumophila, micadadei C. pneumoniae C. psitacci M. pneumoniae Ιοί Πρώιμη S. pneumoniae H. influenzae Όψιμη Gram(-) β S. aureus

Η χρώση Gram των πτυέλων Γρήγορη μέθοδος: Αξιολόγησης της καταλληλότητας του δείγματος για καλλιέργεια (σύστημα Murrey – Washington) Εκτίμησης του παθογόνου μικροοργανισμού (g(+) διπλόκοκκος, g(-)β)

Η χρώση Gram: των βρογχικών εκκρίσεων του βρογχοκυψελιδικού εκπλύματος (BAL) του υλικού προστατευμένης βρογχικής βούρτσας (PSB) θεωρείται βασική ταχεία εξέταση για την εκτίμηση των αιτιών της νοσοκομειακής κυρίως πνευμονίας

Προσδιορισμός του Ag του S.pneumoniae στα ούρα Ανοσοχρωματογραφική μέθοδος Η πλέον συνήθης εξέταση στη διάγνωση της πνευμονιοκοκκικής πνευμονίας Θετικές αιμοκαλλιέργειες: 20% - 25% Θετικότητα καλλιεργειών πτυέλων: < 50% Ευαισθησία: 66% - 92% Ειδικότητα: > 90% ΘΠΑ: 79% ΑΠΑ: 99%

Προσδιορισμός του Ag της Legionella pneumophila στα ούρα Ανοσοχρωματογραφική μέθοδος Έχει σχεδόν αντικαταστήσει την καλλιέργεια Ανιχνεύει μόνο τον ορότυπο 1 (Υπεύθυνος > 70% των λοιμώξεων) Ευαισθησία: 95% Ειδικότητα: 95%

Πνευμονία από Pneumocystis carinnii Ευκαιριακή λοίμωξη AIDS, ανοσοκαταστολή Η διάγνωση γίνεται κυρίως σε BAL ή σε επαγώγιμα πτύελα (induced sputum) με διάφορες χρώσεις: Giemsa Diff Quik Methenamine silver Toluidine blue Gram-Wiegert Papanicolaou Calcofluor White Fluorescein-conjugated monoclonal antibody direct/indirect

Cysts of Pneumocystis carinii in smear from bronchoalveolar lavage Cysts of Pneumocystis carinii in smear from bronchoalveolar lavage. Methenamine silver stain.

Λοιμωξεισ γαστρεντερικου συστηματοσ

Ιογενείς Γαστρεντερίτιδες Rotavirus Norovirus Adenovirus Astorvirus Rotavirus & Adenovirus οι κυριότερες αιτίες γαστρεντερίτιδας στην βρεφική & παιδική ηλικία Ταχείες μέθοδοι αναζήτησης αντιγόνου: Συγκολλητινοαντίδραση latex Ανοσοχρωματογραφία Μέθοδος Ευαισθησία (%) Ειδικότητα (%) ΘΠΑ (%) ΑΠΑ (%) Διάρκεια εξέτασης LA 68-86 97-100 96-100 84-88 2 – 5 λεπτά IC 87-100 86-95 93-97 78-100 15-20 λεπτά

Μικροβιακές Γαστρεντερίτιδες Salmonella spp Shigella spp Campylobacter spp Yersinia spp Clostridium difficile E. coli ETEC EPEC EHEC EIEC EAEC Η ταχεία αναζήτηση Salmonella spp, Shigella spp & Yersinia enterocolitica δεν είναι ακόμα δυνατή

Εντεροαιμορραγικό E. Coli (EHEC) Συνηθέστερος και κλινικά σημαντικότερος ορότυπος Ο157: Η7 Εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες – συνηθέστερα κάτω των 15 ετών Αιμορραγικές κενώσεις Ουραιμικό – αιμολυτικό σύνδρομο Ανοσοχρωματογραφική μέθοδος: Ταχεία ανίχνευση αντιγόνου (βεροτοξίνης) Ευαισθησία: 46%- 75 % Ειδικότητα: 80% - 99%

Clostridium difficile Gram(+), σπορογόνο, αναερόβιο, εντεροπαθογόνο βακτήριο Υπεύθυνο: Νοσοκομειακή διάρροια μετά από λήψη αντιβιοτικών Ψευδομεμβρανώδης κολίτιδα ή τοξικό μεγάκολο Τα τελευταία χρόνια θεωρείται το κυριότερο αίτιο των λοιμώξεων που σχετίζονται με παροχές υπηρεσιών υγείας (Health care-associated infections) Η λοιμογόνος δύναμη οφείλεται: Τοξίνη Α, Τοξίνη Β Ανοσοχρωματογραφική μέθοδος: ανιχνεύει τοξίνη Α/Β και παρουσία «κοινού αντιγόνου» GDH

Παρασιτικές Γαστρεντερίτιδες Giardia lamblia Cryptosporidium parvum Entemoeba histolytica Άμεσο παρασκεύασμα κοπράνων (τουλάχιστο 3 δείγματα) Ειδικές χρώσεις Ανοσολογικές μέθοδοι

Giardia lamblia

Μηνιγγιτιδεσ

Μηνιγγίτιδες Οξεία βακτηριακή N.meningitidis S.pneumoniae H.influenza type b S.agalactiae L.monocytogenes E.coli Οξεία άσηπτη ή ιογενής Εντεροϊοί Ιός παρωτίτιδας HSVI – HSVII VZV HIV Ιοί γρίπης Α-Β Αδενονοϊοί Ρινοϊοί Ιός λεμφοκυτταρικής χοριομηνιγγίτιδας Ιός λύσσας Ιός πολυομυελίτιδας Υποξεία ή χρόνια Mycobacterium tuberculosis Cryptococcus neoformans Κακοήθη νοσήματα

S.pneumoniae N. meningitidis ΕΝΥ Άμεσο παρασκεύασμα Χρώση Gram: Ταχεία διαγνωστική εξέταση Θετική σε ποσοστό 60% - 90% Προηγούμενη χορήγηση αντιβιοτικού μειώνει ευαισθησία στο 40% - 60% Χρώση Ziehl Neelsen Θετική μόνο σε 10% - 20% Νωπό παρασκεύασμα με χρώση σινικής μελάνης (india ink) Αναζήτηση κρυπτοκόκκων S.pneumoniae N. meningitidis

ΕΝΥ: Ανίχνευση μικροβιακών αντιγόνων Μέθοδος: Συγκολλητινοαντίδραση latex Χαμηλή ευαισθησία και ειδικότητα Αποτέλεσμα πρέπει να επιβεβαιωθεί με καλλιέργεια Ανίχνευση αντιγόνου Cryptococcus σε ΕΝΥ και ορό με συγκολλητινοαντίδραση latex ευαισθησία 99% Meningitis panel Ευαισθησία (%) N. meningitidis 50 – 78 S. pneumoniae 87 H. influenza type b 88 S. Agalactiae

Σασ Ευχαριστω