Ανδρέας Καραπαππάς - Κατερίνα Κλούρη Τράπεζα της Ελλάδος Διεύθυνση Στατιστικής 31/03/2010 Ανδρέας Καραπαππάς - Κατερίνα Κλούρη Τράπεζα της Ελλάδος Διεύθυνση Στατιστικής 31/03/2010 Στατιστικά τουριστικά στοιχεία Η συμβολή της Τ.τ.Ε

Το Ταξιδιωτικό Ισοζύγιο & το Ισοζύγιο Πληρωμών Μεθοδολογία καταγραφής ταξιδιωτικών υπηρεσιών Η Έρευνα Συνόρων Προσέγγιση εξελίξεων για το 2010 Τα βασικά ταξιδιωτικά μεγέθη Τα αποτελέσματα της Έρευνας Συνόρων

Το Ταξιδιωτικό Ισοζύγιο στο Ισοζύγιο Πληρωμών της Ελλάδος Αποτελεί σημαντικό παράγοντα διαμόρφωσης του Ισοζυγίου Υπηρεσιών και κατά επέκταση του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών Το Ταξιδιωτικό Ισοζύγιο καταγράφει τις εξωτερικές συναλλαγές που σχετίζονται με την ταξιδιωτική δαπάνη

Το ταξιδιωτικό ισοζύγιο Οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες: Είναι το 4% του ΑΕΠ (μέσος όρος ) Αποτελούν το 56% του συνόλου των καθαρών εισπράξεων των συνολικών υπηρεσιών (μέσος όρος ) Το 2009 παρουσίασαν την μεγαλύτερη μείωση της πενταετίας Ιαν. - Δεκ.M.O. 5 ετίας (σε εκατ. ευρώ) Εμπορικό Ισοζύγιο -27, , , , , ,830.7 Ισοζύγιο Υπηρεσιών 15, , , , , ,419.1 Εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες 10, , , , , ,088.3 Ετήσια εκατοστιαία μεταβολή Πληρωμές για ταξιδιωτικές υπηρεσίες 2,445.72,382.82,485.72,679.12,424.62,483,6 Ετήσια εκατοστιαία μεταβολή Καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες 8,283.88,973.98,833.58,956.87,975.78,604.7 Ετήσια εκατοστιαία μεταβολή Καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες ως: - ποσοστό % του ΑΕΠ ποσοστό % του εμπορικού ισοζυγίου ποσοστό % του ισοζυγίου υπηρεσιών Πηγή: ΤτΕ, Ταξιδιωτική Έρευνα Συνόρων, ΕΣΥΕ

Το Ταξιδιωτικό Ισοζύγιο & το Ισοζύγιο Πληρωμών Μεθοδολογία καταγραφής ταξιδιωτικών υπηρεσιών Η Έρευνα Συνόρων Προσέγγιση εξελίξεων για το 2010 Τα βασικά ταξιδιωτικά μεγέθη Τα αποτελέσματα της Έρευνας Συνόρων

Μεθοδολογία κατάρτισης του ταξιδιωτικού ισοζυγίου Έως το 1998: Συναλλαγματική στατιστική –Θεσμικό πλαίσιο συναλλαγματικών περιορισμών και ελέγχων –Το ‘ ταξιδιωτικό συνάλλαγμα’ κατέγραφε αποκλειστικά την απόκτηση ή διάθεση συναλλάγματος έναντι δραχμών που γίνονταν υποχρεωτικά με την διαμεσολάβηση του εγχώριου τραπεζικού συστήματος : Νέα μεθοδολογία Ισοζυγίου Πληρωμών –Νέο εννοιολογικό πλαίσιο : IMF, BOP Manual 5 th edition, 1993 –To ‘ταξιδιωτικό ισοζύγιο ’ κατέγραφε τις συναλλαγές (εισπράξεις και πληρωμές) μεταξύ κατοίκων και μη κατοίκων για παροχή ταξιδιωτικών υπηρεσιών ανεξαρτήτως νομίσματος συναλλαγής. –Οι συναλλαγές καταγράφονταν από τις μεσολαβούσες τράπεζες Από το 2003 : Δειγματοληπτική Έρευνα Συνόρων (Frontier Travel Survey) –Η ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ και η καθιέρωση του ευρώ ως ενιαίο νόμισμα είχαν σαν αποτέλεσμα την απώλεια πληροφόρησης και υποχρεωτικά οδήγησαν στην αλλαγή της μεθοδολογίας και μηχανισμού συλλογής των στοιχείων του ταξιδιωτικού ισοζυγίου –Παύση χρήσης των στοιχείων που αναγγέλλουν οι μεσολαβούσες τράπεζες

Το Ταξιδιωτικό Ισοζύγιο & το Ισοζύγιο Πληρωμών Μεθοδολογία καταγραφής ταξιδιωτικών υπηρεσιών Η Έρευνα Συνόρων Προσέγγιση εξελίξεων για το 2010 Τα βασικά ταξιδιωτικά μεγέθη Τα αποτελέσματα της Έρευνας Συνόρων

Η Έρευνα Συνόρων Δειγματοληπτική ερευνά που διενεργείται στα κυριότερα σημεία εισόδου/εξόδου της χώρας με συμπλήρωση ερωτηματολογίων από μη κατοίκους κατά την αναχώρησή τους από την Ελλάδα και από κατοίκους κατά την άφιξή τους από το εξωτερικό Γιατί Έρευνα συνόρων –Εισαγωγή του ευρώ –Οι κύριες χώρες προέλευσης τουριστών είναι αυτές που ανήκουν στην ζώνη του ευρώ –Η Ελλάδα έχει περιορισμένα σημεία εισόδου/ εξόδου –Τα αεροδρόμια εξυπηρετούν περίπου το 80% του συνολικού αριθμού των εισερχόμενων/ εξερχόμενων ταξιδιωτών –Δεν υπάρχουν κοινά σύνορα με χώρες που ανήκουν στην ζώνη του ευρώ –Ανταποκρίνεται στα στενά χρονικά περιθώρια αποστολής στοιχείων στους διαφόρους διεθνείς οργανισμούς –Θετική εμπειρία άλλων χωρών Πλεονεκτήματα έναντι προηγούμενης μεθοδολογίας: –Καταγραφή της δαπάνης ανά λόγο ταξιδιού –Κατανομή της δαπάνης ανά χώρα προέλευσης/ προορισμού των ταξιδιωτών –Εκτίμηση της κίνησης και των διανυκτερεύσεων –Συγκρισιμότητα με τα αντίστοιχα στοιχεία των χωρών της ΕΕ (Mirror statistics)

Κύρια χαρακτηριστικά της Έρευνας Συνόρων Σκοπός είναι να εκτιμήσει την ταξιδιωτική δαπάνη των μη κατοίκων στην Ελλάδα και των κατοίκων στο εξωτερικό Είναι δειγματοληπτική έρευνα Η συλλογή των στοιχείων γίνεται στο τέλος του ταξιδίου με την συμπλήρωση ερωτηματολογίων Η έρευνα καλύπτει εισερχόμενο και εξερχόμενο τουρισμό Καλύπτει κάθε τύπο συνοριακού σημείου Παράλληλα με τις συνεντεύξεις γίνεται καταμέτρηση ταξιδιωτών και καταγραφή της χώρας προέλευσης

Η επιλογή των συνοριακών σημείων Με βάση την κίνηση των αλλοδαπών τουριστών μέσω κάθε συνοριακού σημείου (ΕΣΥΕ 1999) Σκοπός ήταν να καλυφθούν όλοι οι τύποι συνοριακών σημείων Η επιλογή των συνοριακών σημείων ήταν συνάρτηση Του μεγέθους της συνολικής κίνησης ταξιδιωτών που εξυπηρετούν τα σημεία του συγκεκριμένου συνοριακού τύπου Το πλήθος των συνοριακών σημείων για κάθε τύπο Την κατανομή της συνολικής κίνησης των ταξιδιωτών στα επιμέρους σημεία του συγκεκριμένου συνοριακού τύπου Δειγματοληψία γίνεται σε 9 αεροδρόμια, 4 οδικούς συνοριακούς σταθμούς (5 από το 2010), 3 λιμάνια και 1 σιδηροδρομικό σταθμό Ικανοποιητική κάλυψη Αεροδρόμια: 91% Οδικοί συνοριακοί σταθμοί: 80% Λιμάνια: 64% Σιδηροδρομικοί σταθμοί: 83%

Μέγεθος δείγματος Μέγεθος δείγματος (αριθμός συνεντεύξεων) Ρυθμός δειγματοληψίας Μη κάτοικοι Κάτοικοι Μη κάτοικοι1/5801/363 Κάτοικοι1/3601/392

Διαδικασία δειγματοληψίας Άγνωστο δειγματοληπτικό πλαίσιο (χωρίς συγκεκριμένο σταθερό πληθυσμό) Η δειγματοληψία σχεδιάστηκε με πρότυπο τη στρωματοποιημένη πολυσταδιακή συστηματική δειγματοληψία κατά συστάδες 1.Στρωματοποίηση Παράγοντες στρωματοποίησης –Η κατεύθυνση των ταξιδιωτών –Ο τύπος του συνοριακού σταθμού –Ο συνοριακός σταθμός –Η ημέρα δειγματοληψίας –Η βάρδια της δειγματοληψίας 2.Επιλογή δείγματος –Επιλογή των ημερών δειγματοληψίας για κάθε σημείο με τυχαίο τρόπο –Επιλογή 2 ή 3 τετράωρων βαρδιών εντός κάθε ημέρας δειγματοληψίας για κάθε σημείο με τυχαίο τρόπο

Διαδικασίες έρευνας πεδίου Καταμέτρηση: –σκοπό έχει την εκτίμηση της συνολικής κίνησης των ταξιδιωτών κατά χώρα κατοικίας –Επιλογή ερωτώμενων με συστηματική δειγματοληψία –Ρυθμός δειγματοληψίας εξαρτώμενος από την αναμενόμενη πυκνότητα της ροής των ταξιδιωτών - κ.μ.ο 1/5 Συνεντεύξεις –σκοπό έχει την συλλογή πληροφοριών για τη δαπάνη των ταξιδιωτών –Επιλογή ερωτώμενων με συστηματική δειγματοληψία –Ρυθμός δειγματοληψίας εξαρτώμενος από την αναμενόμενη πυκνότητα της ροής των ταξιδιωτών - κ.μ.ο 1/10 –Χρησιμοποιούνται έντυπα ερωτηματολόγια μεταφρασμένα σε 14 γλώσσες – οι μη κάτοικοι το συμπληρώνουν μόνοι τους ενώ για τους κάτοικους πραγματοποιείται συνέντευξη. Οι συνεντεύξεις και η καταμέτρηση πραγματοποιούνται ταυτόχρονα από δύο διαφορετικές ομάδες ερευνητών

Σταθμίσεις Η στάθμιση των στοιχείων που συλλέγονται πραγματοποιείται με συνδυασμό των αποτελεσμάτων της καταμέτρησης (κατοίκων & μη κατοίκων) προς τα αποτελέσματα των ερωτηματολογίων και αποτελείται από τρεις αναγωγικούς παράγοντες: Την πιθανότητα επιλογής στο δείγμα Ένα παράγοντα βαθμονόμησης Ένα παράγοντα αναγωγής σε εθνικό επίπεδο Ο τελικός αναγωγικός συντελεστής προκύπτει ως γινόμενο των τριών παραγόντων Ανάλυση της μεθοδολογίας της «Έρευνας Συνόρων» παρουσιάζεται αναλυτικά στο Οικονομικό Δελτίο: Τεύχος 27, Ιούλιος 2006, σελ. 71.Οικονομικό Δελτίο: Τεύχος 27, Ιούλιος 2006, σελ. 71.

Αποτελέσματα Τα αποτελέσματα της ΕΣ δημοσιεύονται σε μηνιαία και τριμηνιαία βάση στον ιστότοπο της ΤτΕ και στο Μηνιαίο Δελτίο Οικονομικής Συγκύριας. Μηνιαία: Εκτίμηση της συνολικής δαπάνης και κίνησης 6 εβδομάδες μετά το μήνα αναφοράς Τριμηνιαία: Αναθεωρημένα και οριστικά μηνιαία στοιχεία του τριμήνου αναφοράς Εκτίμηση της δαπάνης και της κίνησης ανά –Χώρα προέλευσης / προορισμού –Λόγο ταξιδιού –Τύπο συνοριακού σταθμού –Οργανωμένα ταξίδια & μεμονωμένοι ταξιδιώτες Δείκτες –Δαπάνη κατά ταξίδι –Δαπάνη κατά διανυκτέρευση –Μέση διάρκεια παραμονής 3 μήνες μετά το τρίμηνο αναφοράς Διάφορες μελέτες της Τ.τ.Ε

Το Ταξιδιωτικό Ισοζύγιο & το Ισοζύγιο Πληρωμών Μεθοδολογία καταγραφής ταξιδιωτικών υπηρεσιών Η Έρευνα Συνόρων Προσέγγιση εξελίξεων για το 2010 Τα βασικά ταξιδιωτικά μεγέθη Τα αποτελέσματα της Έρευνας Συνόρων

Κατανομή ταξιδιωτικών εισπράξεων ανά τρίμηνο Πηγή: ΤτΕ, Ταξιδιωτική Έρευνα Συνόρων

Κατανομή ταξιδιωτικών εισπράξεων ανά λόγο ταξιδιού Πηγή: ΤτΕ, Ταξιδιωτική Έρευνα Συνόρων

Ταξιδιωτικές εισπράξεις ανά χώρα προέλευσης ταξιδιωτών (% συμμετοχή στο σύνολο) Πηγή: ΤτΕ, Ταξιδιωτική Έρευνα Συνόρων Χώρα Προέλευσης Χώρες ΕΕ %78.6%77.0% 73.8% 74.2% Χώρες ζώνης ευρώ 51.7%51.5%48.2% 47.6% 48.6% εκ των οποίων Αυστρία 3.1%3.0%2.0% 2.4% 2.7% Βέλγιο 2.6%2.8% 3.1% 3.0% Γαλλία 5.8%5.1%6.3% 6.7% 7.0% Γερμανία 20.8%21.6%18.0% 16.5% 17.7% Ισπανία 1.1%1.2%1.0% 1.1% Ιταλία 7.9%7.6%7.7% 7.1% 6.1% Ολλανδία 4.3%4.4%4.3% 5.0% 4.6% Κύπρος 3.7%3.8%3.9% 3.4% 3.7% Λοιπές χώρες EE εκτός ΟΝΕ27.1%27.0%28.8%26.2%25.5% εκ των οποίων Δανία 1.6% 1.4% 1.8% Ηνωμένο Βασίλειο 18.0%17.7%19.1% 16.1% 15.6% Σουηδία 1.7%1.8%1.5% 1.9% 2.2% Πολωνία 0.6%0.9%1.1% 1.6% 1.1% Ρουμανία 1.9%1.6% 1.4% 1.6% Τσεχία 1.0%1.4%1.3% 1.6% 1.5% Λοιπές χώρες 21.2%21.4%23.0% 26.2% 25.8% εκ των οποίων Αυστραλία 1.2%1.7%1.1% 1.4% 1.7% Ελβετία 2.0%1.6%2.3% 2.4% 2.9% ΗΠΑ 6.3%5.9%6.7% 6.2% 5.5% Καναδάς 1.3%1.4%1.8% 1.6% 1.4% Ρωσία 1.2%2.1% 3.4% 2.9% Σύνολο 100.0%

Κίνηση μη κατοίκων ανά χώρα προέλευσης ταξιδιωτών (% συμμετοχή στο σύνολο) Πηγή: ΤτΕ, Ταξιδιωτική Έρευνα Συνόρων Χώρα Προέλευσης Χώρες ΕΕ %78.2%77.1%74.1%73.0% Χώρες ζώνης ευρώ48.8%49.7%46.8%44.8%44.1% εκ των οποίων Αυστρία3.3% 2.3%2.2%2.4% Βέλγιο2.5%2.6%2.5%2.6%2.2% Γαλλία5.2%5.0%6.1%5.7%6.5% Γερμανία19.3%18.9%16.8%15.5%15.9% Ισπανία0.9%1.1% 1.4%1.1% Ιταλία7.5%8.5%7.7%6.9%6.3% Ολλανδία4.6%4.7%4.6%4.7%4.4% Κύπρος3.1% 3.0% 2.9% Λοιπές χώρες EE εκτός ΟΝΕ29.2%28.5%30.3%29.3%28.9% εκ των οποίων Δανία1.9%1.8%1.7%1.5%1.8% Ηνωμένο Βασίλειο15.9%15.7%15.5%14.3%14.2% Σουηδία2.1% 1.9%2.4% Πολωνία0.7%1.2%1.4%1.7%1.4% Ρουμανία2.4%2.1%2.2%2.1% Τσεχία1.4%1.8%1.7% 1.8% Λοιπές χώρες22.0%21.8%22.9%25.9%27.0% εκ των οποίων Αυστραλία0.8%1.0%0.8%0.9% Ελβετία1.7%1.5%1.9%2.1%2.4% ΗΠΑ3.9%3.6%3.8% 3.6% Καναδάς0.9% 1.0% 0.9% Ρωσία0.7%1.3%1.2%1.9% Σύνολο100.0%

Οργανωμένα ταξίδια Ποσοστό συμμετοχής στην εισερχόμενη κίνηση Μεμονωμένοι ταξιδιώτες74%75%72%70% 71% Οργανωμένα ταξίδια26%25%28%30% 29% Δαπάνη κατά ταξίδι (σε ευρώ) Μεμονωμένοι ταξιδιώτες Οργανωμένα ταξίδια Δαπάνη κατά διανυκτέρευση (σε ευρώ) Μεμονωμένοι ταξιδιώτες Οργανωμένα ταξίδια Πηγή: ΤτΕ, Ταξιδιωτική Έρευνα Συνόρων

Κύρια χαρακτηριστικά των ταξιδιωτικών εισπράξεων Χαρακτηρίζονται από έντονη εποχικότητα με το 3ο τρίμηνο να αντιπροσωπεύει περίπου το 58% των συνολικών εισπράξεων του έτους Ο κύριος όγκος των εισπράξεων αφορούν ταξίδια για προσωπικούς λόγους με το μερίδιο των ταξιδιών για λόγους αναψυχής να ανέρχεται στο 80% των συνολικών εισπράξεων Ο κύριος όγκος των εισπράξεων προέρχεται από τις χώρες μέλη της ΕΕ-27 (κ.μ.ο 75%). –Τα 2/3 των εισπράξεων αυτών αφορούν κατοίκους των χωρών της ζώνης του ευρώ –Οι δύο βασικές αγορές είναι αυτές της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου με τα μερίδια τους να παρουσιάζουν πτωτικές τάσεις την τελευταία διετία Οι κίνηση από τις‘ λοιπές χώρες ’ παρουσιάζει αυξητική τάση η οποία κατά το μεγαλύτερο μέρος οφείλεται στην αύξηση του μεριδίου της Ρωσίας. Περίπου το 30% της εισερχόμενης κίνησης προέρχεται από τα οργανωμένα ταξίδια των οποίων η δαπάνη ανά ταξίδι και διανυκτέρευση είναι μεγαλύτερη από αυτές των μεμονωμένων ταξιδιωτών.

Το Ταξιδιωτικό Ισοζύγιο & το Ισοζύγιο Πληρωμών Μεθοδολογία καταγραφής ταξιδιωτικών υπηρεσιών Η Έρευνα Συνόρων Προσέγγιση εξελίξεων για το 2010 Τα βασικά ταξιδιωτικά μεγέθη Τα αποτελέσματα της Έρευνας Συνόρων

Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις και η μεταβολή τους διαμορφώνονται από: Την εισερχόμενη κίνηση (αφίξεις μη κατοίκων) Την δαπάνη κατά ταξίδι

Βασικά μεγέθη Εισπράξεις (εκ ευρώ) Κίνηση (χιλ ταξιδιώτες) Δαπάνη κατά ταξίδι (ευρώ) Δαπάνη κατά διανυκτέρευση (ευρώ) Μέση διάρκεια παραμονής (διανυκτερεύσεις) 1=2*323=4* , , , , , , , , , , Πηγή: ΤτΕ, Ταξιδιωτική Έρευνα Συνόρων

Το Ταξιδιωτικό Ισοζύγιο & το Ισοζύγιο Πληρωμών Μεθοδολογία καταγραφής ταξιδιωτικών υπηρεσιών Η Έρευνα Συνόρων Προσέγγιση εξελίξεων για το 2010 Τα βασικά ταξιδιωτικά μεγέθη Τα αποτελέσματα της Έρευνας Συνόρων

Τουριστικές τάσεις Μεταβολές κίνησης Παγκόσμια-4%3% - 4% Ευρώπη-6%1% -3% Ελλάδα-6,4%0%-1% Πηγή: UNWTO ΣενάριοΚίνησηΜέση ΔαπάνηΕισπράξεις Απαισιόδοξο0% (14,9 εκ. )1% (704 ευρώ)1% (10,5 δις.) Μετριοπαθές1% (15,0 εκ.)1% (704 ευρώ)2% (10,6 δις.) Αισιόδοξο3% (15,4)4% (725 ευρώ)7% (11,1 δις.)

Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας