Κάλιο και ενδοκρινοπάθειες Dr. Χρήστος Μπαντής Υπεύθυνος νεφρολογικού τμήματος Βιοκλινικής Θεσσαλονίκης 1
Κάλιο και ενδοκρινοπάθειες πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός νόσος Addison όγκοι που παράγουν ρενίνη επινεφριδιογεννητικό σύνδρομο σύνδρομο Cushing υπορενιναιμικός υποαλδοστερονισμός 2
πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός 1-2% του γενικού πληθυσμού 20%- 40% της ανθεκτικής υπέρτασης 3
πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός 4
πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός αδένωμα αμφοτερόπλευρη υπερπλασία αμφοτερόπλευρα αδενώματα ετερόπλευρη υπερπλασία 5
αλδοστερόνη απέκκριση Κ+ απέκκριση Κ+ απέκκριση Κ+
πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός ? πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός Stowasser M et al, J Hypertens 2003 7
πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός ανθεκτική υπέρταση λόγος αλδοστερόνης προς ρενίνη <25 25-50 >50 επίπεδα αλδοστερόνης μετά από φόρτιση με NaCl ή χορήγηση Floricef κατασταλμένη μη κατασταλμένη πρωτοπαθής αλδοστερονισμός μη πιθανός έναρξη αναστολέα υποδοχέα αλδοστερόνης 8
πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός / ή 9
πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός με αρνητικό οικογενειακό ιστορικό 30-60% >95% νέα άτομα (<50 ετών) με αρνητικό οικογενειακό ιστορικό 10
πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός 11
Κάλιο και ενδοκρινοπάθειες πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός νόσος Addison όγκοι που παράγουν ρενίνη επινεφριδιογεννητικό σύνδρομο σύνδρομο Cushing υπορενιναιμικός υποαλδοστερονισμός 12
όγκοι που παράγουν ρενίνη αγγειοτενσίνη ΙΙ αλδοστερόνη (>70%) ΔΔ 13
όγκοι που παράγουν ρενίνη 14
όγκοι που παράγουν ρενίνη / 15
Κάλιο και ενδοκρινοπάθειες πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός νόσος Addison όγκοι που παράγουν ρενίνη επινεφριδιογεννητικό σύνδρομο σύνδρομο Cushing υπορενιναιμικός υποαλδοστερονισμός 16
σύνδρομο Cushing ACTH κορτιζόλη ACTH κορτιζόλη ACTH κορτιζόλη 65-70% 15-20% ACTH κορτιζόλη ACTH (έκτοπη) 10-15% κορτιζόλη 17
σύνδρομο Cushing 18 κατάθλιψη διεύρυνση του τουρκικού εφιππίου πανσεληνοειδές προσωπείο οστεοπόρωση υπέρταση τράχηλος βουβάλου παχυσαρκία όγκος ή υπερπλασία επινεφριδίων λεπτό εύθρυπτο δέρμα ραβδώσεις αμηνόρροια μυϊκή αδυναμία εκχυμώσεις δυσχερής επούλωση τραυμάτων παθολογική ανοχή γλυκόζης 18
εικόνα από το παρελθόν ή από το μέλλον; σύνδρομο Cushing εικόνα από το παρελθόν ή από το μέλλον; 19
σύνδρομο Cushing Διάγνωση του συνδρόμου μικρή δοκιμασία καταστολής με δεξαμεθαζόνη κορτιζόλη ούρων εικοσιτετραώρου κορτοζόλη του σιέλου νυχθημερινός ρυμθός κορτιζόλης ορού Διαφοροδιάγνωση του αιτίου μέτρηση της ACTH μεγάλη δοκιμασία καταστολής με δεξαμεθαζόνη δοκιμασία χορήγησης CRF απεικονιστικές 20
σύνδρομο Cushing 10% υποκαλιαιμία 21 κατάθλιψη διεύρυνση του τουρκικού εφιππίου πανσεληνοειδές προσωπείο οστεοπόρωση υπέρταση τράχηλος βουβάλου παχυσαρκία όγκος ή υπερπλασία επινεφριδίων λεπτό εύθρυπτο δέρμα ραβδώσεις αμηνόρροια μυϊκή αδυναμία εκχυμώσεις δυσχερής επούλωση τραυμάτων παθολογική ανοχή γλυκόζης 10% υποκαλιαιμία 21
σύνδρομο Cushing υποκαλιαιμία ACTH κορτιζόλη 10% ACTH κορτιζόλη 10% (έκτοπη) κορτιζόλη 70-90% 22
παρανεοπλασματικό Cushing ENac MR Αλδοστερόνη κορτικοστερόνη 11-δεοξυκορτικοστερόνη ACTH (έκτοπη) κορτιζόλη 23
παρανεοπλασματικό Cushing ENac MR κορτικοστερόνη 11-δεοξυκορτικοστερόνη ACTH (έκτοπη) κορτιζόλη 24
παρανεοπλασματικό Cushing ENac MR κορτικοστερόνη 11-δεοξυκορτικοστερόνη ACTH (έκτοπη) κορτιζόλη 25
παρανεοπλασματικό Cushing κορτιζόνη κορτιζόλη κορτικοστερόνη 11-δεοξυκορτικοστερόνη ACTH (έκτοπη) κορτιζόλη 26
παρανεοπλασματικό Cushing ENac MR κορτιζόλη κορτικοστερόνη 11-δεοξυκορτικοστερόνη ACTH (έκτοπη) κορτιζόλη 27
παρανεοπλασματικό Cushing ENac MR κορτικοστερόνη 11-δεοξυκορτικοστερόνη ACTH (έκτοπη) κορτιζόλη 28
παρανεοπλασματικό Cushing ENac MR κορτιζόνη κορτιζόλη κορτικοστερόνη 11-δεοξυκορτικοστερόνη ACTH (έκτοπη) κορτιζόλη 29
παρανεοπλασματικό Cushing θύμωμα βρογχικό καρκινοειδές φαιοχρωμοκύττωμα μυελοειδές θυρεοειδούς μικροκυτταρικό πνεύμονα αδενοκαρκίνωμα παγκρέατος 30
σύνδρομο Cushing 31
Κάλιο και ενδοκρινοπάθειες πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός νόσος Addison όγκοι που παράγουν ρενίνη επινεφριδιογεννητικό σύνδρομο σύνδρομο Cushing υπορενιναιμικός υποαλδοστερονισμός 32
νόσος Addison αυτοάνοση προσβολή TBC μυκητιάσεις ιοί μεταστατικά νεοπλάσματα λέμφωμα αμυλοείδωση αιμοχρωμάτωση αμφοτερόπλευρη αιμορραγία αμφοτερόπλευρη εκτομή 33
νόσος Addison CRF ρενίνη ACTH αγγειοτενσίνη ΙΙ κορτιζόλη αλδοστερόνη 34
αδυναμία αντιμετώπισης στρες νόσος Addison CRF ACTH κορτιζόλη ανορεξία ναυτία έμετοι υπογλυκαιμία απώλεια βάρους απάθεια αδυναμία αντιμετώπισης στρες Thomas Addison: The constitutional and local effects of disease of the supra-renal capsules. London, 1855 35
αδυναμία αντιμετώπισης στρες νόσος Addison CRF ρενίνη ACTH αγγειοτενσίνη ΙΙ κορτιζόλη αλδοστερόνη ανορεξία ναυτία έμετοι υπογλυκαιμία απώλεια βάρους απάθεια αδυναμία αντιμετώπισης στρες 36
νόσος Addison CRF ρενίνη ACTH αγγειοτενσίνη ΙΙ κορτιζόλη αλδοστερόνη 37
Κάλιο και ενδοκρινοπάθειες πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός νόσος Addison όγκοι που παράγουν ρενίνη επινεφριδιογεννητικό σύνδρομο σύνδρομο Cushing υπορενιναιμικός υποαλδοστερονισμός 38
επινεφριδιογεννητικό σύνδρομο δεσοξυκορτικοστερόνη χοληστερόλη πρεγνενολόνη 17-υδροξυπρεγνενολόνη προγεστερόνη 17-υδροξυπρογεστερόνη 21-υδροξυλάση δεσοξυκορτικοστερόνη 11-δεσοξυκορτιζόλη αλδοστερόνη κορτιζόνη 39
επινεφριδιογεννητικό σύνδρομο δεσοξυκορτικοστερόνη ACTH χοληστερόλη πρεγνενολόνη 17-υδροξυπρεγνενολόνη προγεστερόνη 17-υδροξυπρογεστερόνη 21-υδροξυλάση δεσοξυκορτικοστερόνη 11-δεσοξυκορτιζόλη αλδοστερόνη κορτιζόνη 40
επινεφριδιογεννητικό σύνδρομο δεσοξυκορτικοστερόνη ACTH χοληστερόλη πρεγνενολόνη 17-υδροξυπρεγνενολόνη προγεστερόνη 17-υδροξυπρογεστερόνη ανδροστενδιόνη 21-υδροξυλάση δεσοξυκορτικοστερόνη 11-δεσοξυκορτιζόλη τεστοστερόνη αλδοστερόνη κορτιζόνη 41
Κάλιο και ενδοκρινοπάθειες πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός νόσος Addison όγκοι που παράγουν ρενίνη επινεφριδιογεννητικό σύνδρομο σύνδρομο Cushing υπορενιναιμικός υποαλδοστερονισμός 42
υπορενιναιμικός υποαλδοστερονισμός GFR ρενίνη διαβητική νεφροπάθεια διάμεση νεφρίτιδα υπερτασική νεφροσκλήρυνση ουρική νεφροπάθεια αγγειοτενσίνη ΙΙ αλδοστερόνη ρενίνη προρενίνη ΣΝΣ προσταγλαδίνες 43
υπορενιναιμικός υποαλδοστερονισμός GFR ρενίνη διαβητική νεφροπάθεια διάμεση νεφρίτιδα υπερτασική νεφροσκλήρυνση ουρική νεφροπάθεια αγγειοτενσίνη ΙΙ αλδοστερόνη 44
45