ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ ΚΑΙ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Ζήδρου Χ., Παπαντωνίου Ε., Λιγούρας Σ., Αλβανός Δ., Κυριακίδης Α. Β Ορθοπαιδική Κλινική, Γ.Ν.Παπαγεωργίου, Θεσσαλονίκη

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ H συχνότητα της οστεοπόρωσης μετά από μεταμόσχευση νεφρού κυμαίνεται από 44-66%, ενώ εάν συνυπολογιστούν και οι περιπτώσεις οστεοπενικών ασθενών το ποσοστό υπερβαίνει το 80% Delmas PD, 2001 Cayco et al, 2000

ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Η μεγαλύτερη απώλεια της οστικής μάζας συντελείται το 1ο εξάμηνο μετά τη μεταμόσχευση, όπου η ελάττωση της οστικής πυκνότητας φθάνει το 10%. Στο διάστημα αυτό λαμβάνονται και οι μεγαλύτερες δόσεις κορτικοστεροειδών που είναι ο βασικός αιτιολογικός παράγοντας για την οστεοπόρωση μετά τη μεταμόσχευση Julian B et al, 1991

ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Τα κορτικοστεροειδή: αναστέλλουν την οστεοβλαστογένεση παρατείνουν τη διάρκεια ζωής των οστεοκλαστών σε μεγάλες δόσεις αναστέλλουν τη σύνθεση των ορμονών του φύλου αναστέλλουν την απορρόφηση του Ca από το έντερο

ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Εμπλεκόμενοι παράγοντες στην παθογένεια της οστεοπόρωσης μετά από μεταμόσχευση νεφρού: Το προηγούμενο ιστορικό του ασθενούς πριν και κατά την περίοδο που βρισκόταν σε εξωνεφρική υποστήριξη Τη διάρκεια της ( μεγαλύτερος χρόνος, μεγαλύτερη συχνότητα) Μακροχρόνια πορεία του δευτεροπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού που συχνά εμφανίζουν οι νεφροπαθείς και η ανθεκτικότητά του στη φαρμακευτική αγωγή

ΣΚΟΠΟΣ Να επισημάνει ότι η οστεοπόρωση παρατηρείται πολύ συχνά ως επιπλοκή στις μεταμοσχεύσεις νεφρού Να τονίσει την αναγκαιότητα αντιοστεοπορωτικής αγωγής

ΥΛΙΚΟ 20 μεταμοσχευμένοι ασθενείς ηλικίας 45-65 ετών ιστορικό κατάγματος σοβαρού βαθμού οστεοπόρωση (Τ- score <-2,5 SD στη ΣΣ και στο ισχίο) Ιανουάριο 2005 μέχρι Ιούνιο 2009

ΜΕΘΟΔΟΣ Εβδομαδιαία χορήγηση αλενδρονάτης Ημερήσια χορήγηση 1000mg Ca και 400-600 IU βιταμίνης D Διάρκεια θεραπείας: 3 έτη

ΜΕΘΟΔΟΣ Στους ασθενείς χορηγήσαμε τη χαμηλότερη δυνατή δοσολογία κορτικοστεροειδών που είναι ο βασικότερος αιτιολογικός παράγοντας της οστεοπόρωσης μετά από μεταμόσχευση

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 3 χρόνια μετά τη θεραπεία παρατηρήθηκε: της οστικής πυκνότητας της ΣΣ (2,7- 2,9%) της οστικής πυκνότητας του ισχίου (2,1-2,3%)

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Δε διαπιστώθηκε ότι η θεραπευτική αγωγή με αλενδρονάτη ελαττώνει την επίπτωση των καταγμάτων σε μεταμοσχευμένους ασθενείς

ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ Είναι αναμφισβήτητα αυξημένη μετά τη μεταμόσχευση (5πλάσια σε σχέση με το γενικό πληθυσμό), ιδιαίτερα στους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη. Ακόμη πιο μεγάλο κίνδυνο διατρέχουν όσοι έχουν υποστεί ταυτόχρονη μεταμόσχευση νεφρού και παγκρέατος. Άλλη ομάδα υψηλού αποτελούν οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες Palmer SC et al, 2005

ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ Στους μεταμοσχευμένους ασθενείς είναι συχνότερα τα κατάγματα στον περιφερικό σκελετό, σε αντίθεση με τους κοινούς οστεοπορωτικούς ασθενείς που είναι πιο συχνά στον αξονικό σκελετό. Αυτό ίσως σχετίζεται με την υψηλότερη περιεκτικότητα του περιφερικού σκελετού σε φλοιώδες οστούν το οποίο είναι πιο ευαίσθητο στις επιδράσεις του υπερπαραθυρεοειδισμού που πολύ συχνά εμφανίζουν οι ασθενείς αυτοί. Vautour LM et al, 2004

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Σε μεταμοσχευμένους ασθενείς, με ιστορικό προηγούμενος κατάγματος και σοβαρού βαθμού οστεοπόρωση, συνιστάται: η χορήγηση διφωσφονικών + Ca + βιταμίνη D αμέσως μετά τη μεταμόσχευση

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ταυτόχρονα θα πρέπει να εφαρμόζονται και άλλα γενικά μέτρα: κατάλληλη διαιτητική αγωγή διακοπή καπνίσματος καθημερινή άσκηση Αντιμετώπιση υποφωσφαταιμίας, υπομαγνησιαιμίας και του δευτεροπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ