Επιδημιολογική Έρευνα Διαβητικής Νεφροπάθειας ως Επιπλοκή του Σακχαρώδους Διαβήτη στον Πληθυσμό της Ελεύθερης Κύπρου Αγαπητοί Κυρίες και Κύριοι, Πριν προχωρήσω στην παρουσίαση της έρευνας θα ήθελα να ευχαριστήσω το Ι.Π.Ε το Κυπριακό Κέντρο Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων, τους λοιπούς εμπλεκόμενους φορείς και όσους συνεργάστηκαν.

Σακχαρώδης Διαβήτης Ο Σακχαρώδης Διαβήτης αποτελεί σήμερα παγκόσμιο επιδημιολογικό πρόβλημα. Ως χρόνιο νόσημα φθοράς και συνεχώς αυξανόμενο πρόβλημα υγείας, ταλανίζει σε όλες τις χώρες του κόσμου, τους εθνικούς προϋπολογισμούς, με μεγάλο οικονομικό κόστος. Ο Σακχαρώδης Διαβήτης αποτελεί σήμερα παγκόσμιο επιδημιολογικό πρόβλημα. Ως χρόνιο νόσημα φθοράς και συνεχώς αυξανόμενο πρόβλημα υγείας, ταλανίζει σε όλες τις χώρες του κόσμου, τους εθνικούς προϋπολογισμούς, με μεγάλο οικονομικό κόστος.

Διαβητική Νεφροπάθεια Η Διαβητική Νεφροπάθεια είναι μια εκ των επιπλοκών του Σακχαρώδη Διαβήτη η οποία ορίζεται ως μια κατάσταση και παράλληλα μια εξελικτική πτωτική πορεία που έχει ως τελική κατάληξη της την νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου. Η Διαβητική Νεφροπάθεια είναι μια εκ των επιπλοκών του Σακχαρώδη Διαβήτη η οποία ορίζεται ως μια κατάσταση και παράλληλα μια εξελικτική πτωτική πορεία που έχει ως τελική κατάληξη της την νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου. Κύριο αντικείμενο της έρευνας με τίτλο Επιδημιολογική Έρευνα Διαβητικής Νεφροπάθειας ως Επιπλοκή του Σακχαρώδους Διαβήτη στον Πληθυσμό της Ελεύθερης Κύπρου ήταν ο εντοπισμός και η ποσοτικοποίηση των σημαντικότερων παραγόντων που επηρεάζουν την εκδήλωση και την εξέλιξη της Δ.Ν.

ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΗΣ ΝΕΦΡΡΟΠΑΘΕΙΑΣ ΣΤΑΔΙΟ 0: Χρησιμοποιήθηκε στην έρευνά μας ως ένδειξη ασθενούς με Σ.Δ που δεν εκδήλωσε Διαβητική Νεφροπάθεια. ΣΤΑΔΙΟ 1: Υπερτροφία- Υπερλειτουργία Νεφρώνα. ΣΤΑΔΙΟ 2: Μικρολευκωματινουρία. ΣΤΑΔΙΟ 3: Αρχώμενη Διαβητική Νεφροπάθεια. ΣΤΑΔΙΟ 4: Πρωτεϊνουρία. ΣΤΑΔΙΟ 5: Νεφρική ανεπάρκεια τελικού Σταδίου. Για να εξαχθούν συμπεράσματα για την επιδημιολογική έρευνα της Διαβητικής Νεφροπαθείας ως επιπλοκή του Σ.Δ έγινε σύγκριση της επίδρασης διαφόρων παραμέτρων όπως το φύλο, το κάπνισμα κ.α επί της εκδήλωσης και της εξέλιξης της νόσου. Βασικό εργαλείο για την μελέτη της εκδήλωσης και της εξέλιξης της νόσου αποτελεί ο διαχωρισμός από την Ιατρική Επιστήμη της Δ.Ν σε πέντε στάδια αναλόγως της βαρύτητας της. Ασθενείς που βρίσκονται στο Στάδιο 5 δεν περιλήφθηκαν στο δείγμα της έρευνας. 4

ΕΠΙΛΟΓΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ 1) Ηλικία: 18-70 χρονών 1) Ηλικία: 18-70 χρονών 2) Σ. Δ. εν απουσία καρδιακής ανεπάρκειας IV βαθμού. 3) Σ. Δ. εν απουσία Δ. Ν. τελικού σταδίου ή εξάρτηση από τεχνητό νεφρό 4) ΣΔ – ΔΝ που δεν έχει υποβληθεί σε μεταμόσχευση νεφρού Η επιλογή του δείγματος έχει γίνει από το αρχείο που διαθέτει ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Διαβητικών, από τα δημόσια και ιδιωτικά νοσηλευτήρια, από δημόσια υγειονομικά κέντρα, κτλ. Σημειώνεται ότι εκπληρώθηκαν οι σχετικές οδηγίες και συστάσεις, όπως προβλέπεται από του κανόνες βιοηθικής, με την προβλεπόμενη αρμόζουσα λεπτομερειακή ενημέρωση των ατόμων που έλαβαν μέρος στην έρευνα και με την εξασφάλιση ενυπόγραφης συγκατάθεσης τους. Ανταποκρίθηκαν συνολικά 485 ασθενείς (280 άνδρες και 205 γυναίκες). Στις διαφάνειες φαίνονται τα κριτήρια επιλογής του δείγματος.

5). Σ. Δ. εν απουσία συνύπαρξης: Σ. Δ. – Σπειραματονεφριτιδός, , Σ. Δ 5) Σ. Δ. εν απουσία συνύπαρξης: Σ. Δ. – Σπειραματονεφριτιδός, , Σ. Δ. – χρόνιας πυελονεφριτιδος, Σ. Δ. – ισχαιμικής νεφρικής νόσου, Σ. Δ. - Νεφρωσικού Συνδρόμου, Σ. Δ. - Αυτοάνοσης Συστηματικής φύσεως νόσου, Σ. Δ. – Νεοπλάσματος, Σ. Δ. - ενδοκρινολογικής φύσεως νόσου 6) Σ. Δ. εν απουσία εγκεφαλικού επεισοδίου (stroke) 7) Σ. Δ. εν απουσία νοσήματος που επηρεάζει την θεραπευτική αγωγή του Σ. Δ. 8) Κατά την περίοδο λήψεως του δείγματος (αίματος – ούρων ή οποιασδήποτε άλλης μέτρησης) ο συμμετέχων στην έρευνα πρέπει να ήταν ελεύθερης οξείας πυελονεφρίτιδος – κυστίτιδας (ουρολοίμωξης), εμπύρετης νόσου, να απόφευγε διαιτολόγιο εμπλουτισμένο σε πρωτεΐνες που ξεπερνούν το 1,5 gr ανά κιλό βάρους σώματος ημερησίως, καθώς επίσης και την αποφυγή έντονης σωματικής άσκησης. 9) Αποκλείεται από την έρευνα Σ. Δ. εγκυμοσύνης ή άλλος τύπος Σ. Δ. (Δευτεροπαθής Διαβήτης εκτός του τύπου Ι και ΙΙ).

Εργαστηριακές εξετάσεις αίματος και ούρων . Γενική αίματος – Τ. Κ. Ε. – CPR Γλυκόζη ορού – γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη Λιπαιδιμικό προφίλ Ουρία-ουρικό οξύ – κρεατινίνη και λευκωματίνη ορού Λεύκωμα και κρεατινίνη ούρων σε τυχαίο δείγμα ούρων Λευκωματίνη σε τυχαίο δείγμα ούρων , Γενική Ούρων κ.α Οι εργαστηριακές εξετάσεις ήταν ένα από βασικά εργαλεία της έρευνας. Από τα ευρήματα των εργαστηριακών εξετάσεων, προκύπτουν πολύτιμες διαγνωστικές πληροφορίες, καθ’ ότι συμπληρώνουν την κλινική εικόνα, επιβεβαιώνεται η κλινική υποψία, παρέχεται η δυνατότητα για αποτελεσματικότερη θεραπεία, εξασφαλίζεται η καλύτερη ποιότητα διαχείρισης της πορείας της νόσου και συμβάλλουν στην ταξινόμηση της Δ. Ν. σε στάδια αναλόγως της βαρύτητας της. Η δέσμη των εργαστηριακών εξετάσεων που κρίνεται ως βάση για την παρακολούθηση ασθενών με Δ. Ν., πέραν των εξειδικευμένων εξετάσεων ρουτίνας αποτελείται από τα στοιχεία που φαίνονται στην διαφάνεια.

Ρυθμός Σπειραματικής Διήθησης (Ρ.Σ.Δ ή G.F.R) Προσδιορισμός του Ρυθμού Σπειραματικής Διήθησης Ρ. Σ. Δ. στην βάση του τύπου MDRD (Modification of diet Renal disease). Μέτρηση του Ρυθμού Σπειραματικής Διήθησης (Ρ. Σ. Δ.) με 51 – EDTA Για την εκτίμηση της νεφρικής λειτουργίας υπάρχουν πολλές μέθοδοι. Στην παρούσα έρευνα χρησιμοποιήθηκαν η ραδιο-ισοτοπική κάθαρση, η οποία έχει το πλεονέκτημα της σημαντικής ακρίβειας και της πολύ εύκολης διενέργειας, αφού το μόνο που απαιτείται, είναι η ενδοφλέβια έκχυση του ραδιοφαρμάκου, ακολουθούμενης από απλή αιμοληψία αλλά είναι πολύ δαπανηρή και χρονοβόρα και η μέθοδος του Προσδιορισμού του Ρυθμού Σπειραματικής Διήθησης Ρ. Σ. Δ. στην βάση του τύπου MDRD (Modification of diet Renal diseαse ο οποίος λαμβάνει υπόψη το φύλο την φυλή, την κρεατινίνη την ουρία και την λευκωματίνη ορού. Επισημαίνεται ότι η άνω μέθοδος αποτελεί ήδη μέθοδο ρουτίνας στην καθημερινή κλινική πράξη καθότι δεν είναι δαπανηρή και είναι πολύ πιο εύκολη στη χρήση χωρίς να θυσιάζει την απαιτούμενη αξιοπιστία.

Ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά και μετρήσεις του δείγματος ασθενών. Στη συνέχεια θα σας γίνει μια σύντομη αναφορά στα χαρακτηριστικά του δείγματος των ασθενών και στις βασικότερες παραμέτρους που λήφθηκαν υπόψη και καταμετρήθηκαν είτε εργαστηριακά είτε κλινικά είτε με ερωτηματολόγια. Επειδή λήφθηκαν μετρήσεις για πάνω από εκατόν παραμέτρους για κάθε ασθενή, δεν είναι δυνατόν να γίνει αναφορά σε όλες.

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΦΥΛΟ Συχνότητα Ποσοστό Έγκυρο Ποσοστό Συνολικό Ποσοστό Έγκυρες Απαντήσεις ΑΝΤΡΕΣ 280 57.8 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 205 42.2 100.0 Σύνολο 485 Εκ του συνόλου του δείγματος το 57,8% ήταν Άντρες και το 42,2% ήταν γυναίκες. Όπως θα δούμε και στην συνέχεια το φύλο αποτελεί ένα βασικό παράγοντα που επηρεάζει την εκδήλωση της Δ.Ν.

ΠΑΡΟΥΣΙΑ Σ. Δ. ΣΤΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ Σ. Δ. H ΜΗ ΣΤΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑ Σ. Δ. ΣΤΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ Συχνότητα Ποσοστό Έγκυρο Ποσοστό Συνολικό Ποσοστό Έγκυρες Απαντήσεις ΜΗ ΠΑΡΟΥΣΑ 115 23.7 26.2 ΠΑΡΟΥΣΑ 323 66.7 73.8 100.0 Σύνολο 438 90.3 Λείπουν 47 9.7 485 Το 26% του δείγματος δεν είχε παρουσία Σ.Δ στο Οικογενειακό Ιστορικό ενώ το 74% είχε τέτοια παρουσία.

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΤΥΠΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΣ Σ. Δ. Συχνότητα Ποσοστό Έγκυρο Ποσοστό Συνολικό Ποσοστό Έγκυρες Απαντήσεις Ι 48 9.9 10.2 ΙΙ 426 87.8 89.8 100.0 Σύνολο 474 97.7 Λείπουν 11 2.3 485 Όπως θα δούμε πιο κάτω ο τύπος του Σ.Δ επηρεάζει την πιθανότητα εκδήλωσης Δ.Ν. Ο Διαβήτης τύπου Ι (ή ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης ή νεανικός σύμφωνα με τους παλαιότερους ορισμούς) έχει σαν κύριο χαρακτηριστικό την ολική καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος μετά από αυτοάνοσο ή άγνωστο μηχανισμό. Η αντιμετώπιση του απαιτεί πάντα την χορήγηση ινσουλίνης. Ο Διαβήτης τύπου ΙΙ αποτελεί παθολογική μεταβολική κατάσταση των υδατανθράκων, λόγω ύπαρξης αντίστασης στην δράση της ινσουλίνης ή/και (σχετικής ή απόλυτης) ανεπάρκειας έκκρισης ινσουλίνης και το αντίθετο.

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ Ή ΜΗ Συχνότητα Ποσοστό Έγκυρο Ποσοστό Συνολικό Ποσοστό Έγκυρες Απαντήσεις ΧΟΡΗΓΕΙΤΑΙ 148 30.5 32.7 ΔΕΝ ΧΟΡΗΓΕΙΤΑΙ 305 62.8 67.3 100.0 Σύνολο 453 93.4 Λείπουν 32 6.6 485 Στο 32,7% του δείγματος χορηγείται ινσουλίνη ενώ στο 67,3 % δεν χορηγείται. Σημειώνω ότι στο 23% των ασθενών με Διαβήτη Τύπου ΙΙ χορηγείται ινσουλίνη ενώ βεβαίως χορηγείται σε όλους τους ασθενείς με Διαβήτη Τύπου Ι. 13

. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ Σ. Δ .  ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ Σ. Δ ΧΡΟΝΙΑ Συχνότητα Ποσοστό Έγκυρο Ποσοστό Συνολικό Ποσοστό Έγκυρες Απαντήσεις 0 – 5 177 36.4 39.1 5 – 15 173 35.6 38.3 77.3 10 – 20 40 8.1 8.7 86.1 > 20 63 13.0 13.9 100.0 Σύνολο 452 93.1 Λείπουν 33 6.9 485 Το δείγμα ήταν αντιπροσωπευτικό σχετικά με τα χρόνια που νοσούσαν οι αθενείς με Σ.Δ καθότι η χρονική διάρκεια του Σ.Δ αποτελεί επίσης ανεξάρτητο μη επηρεαζόμενο προδιαθεσικό παράγοντα Δ.Ν.

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΔΕΙΚΤΗ ΜΑΖΑ ΣΩΜΑΤΟΣ Δ. Μ. Σ. (kg/m2) Συχνότητα Ποσοστό Έγκυρο Ποσοστό Συνολικό Ποσοστό Έγκυρες Απαντήσεις ≤ 25 48 9.9 10.2 25 – 29 117 24.2 24.9 35.2 ≥ 29 305 62.8 64.8 100.0 Σύνολο 470 96.9 Λείπουν 15 3.1 485 Ένα σημαντικό ποσοστό των ασθενών που πάσχουν από Σ.Δ τύπου ΙΙ είναι παχύσαρκοι. Από το δείγμα μας μόνο το 10 % είχε κανονικό βάρος, το 25% ήταν υπέρβαροι και το 65 % παχύσαρκοι.

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΜΕΤΡΟ ΜΕΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΑΝΔΡΕΣ  ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΜΕΤΡΟ ΜΕΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΑΝΔΡΕΣ ΠΕΡΙΜΕΤΡΟΣ ΜΕΣΗΣ (cm) Συχνότητα Ποσοστό Έγκυρο Ποσοστό Συνολικό Ποσοστό Έγκυρες Απαντήσεις > 102 εκ. 125 44.5 48.1 < 102 εκ. 135 48.0 51.9 100.0 Σύνολο 259 92.5 Λείπουν 21 7.5 280 Απόρροια της μεγάλης συχνότητας της παχυσαρκίας στο δείγμα είναι και η αυξημένη κατά μεγάλο ποσοστό περίμετρος μέσης τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες.

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΜΕΤΡΟ ΜΕΣΗΣ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ  ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΜΕΤΡΟ ΜΕΣΗΣ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΕΡΙΜΕΤΡΟΣ ΜΕΣΗΣ (cm) Συχνότητα Ποσοστό Έγκυρο Ποσοστό Συνολικό Ποσοστό Έγκυρες Απαντήσεις > 88 εκ. 19 9.0 10.0 < 88 εκ. 167 81.3 90.0 100.0 Σύνολο 185 90.4 Λείπουν 20 9.6 205

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΣΥΣΤΟΛΙΚΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΥΣΤΟΛΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ (mm/Hg) Συχνότητα Ποσοστό Έγκυρο Ποσοστό Συνολικό Ποσοστό Έγκυρες Απαντήσεις <120 194 39.9 42.1 120-130 75 15.5 16.4 58.4 130-140 116 23.9 25.2 83.6 140-150 35 7.1 7.5 91.2 150-160 31 6.4 6.7 97.9 160-170 10 2.0 2.1 100.0 >170 0.0 Σύνολο 460 94.9 Λείπουν 25 5.1 485 Η υπέρταση είναι ένας από τους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου. Αποτελεί επίσης προδιαθεσικό παράγοντα εκδήλωσης Δ. Ν. Αναμφίβολα δε, η συνύπαρξη διαβήτη και υπέρτασης επιταχύνει την εξέλιξη της σπειραματοσκλήρυνσης με τα συναφή αρνητικά επακόλουθα της ταχείας ανάπτυξης σπειραματικής βλάβης,που έχει ως συνέπεια την κατάληξη του ασθενούς, σε νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου. Από μια απλή επισκόπηση των ενώπιόν μας στοιχείων διαφαίνεται ότι ένα σημαντικό ποσοστό του δείγματος είναι υπερτασικοί.

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΔΙΑΣΤΟΛΙΚΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΔΙΑΣΤΟΛΙΚΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ  ΔΙΑΣΤΟΛΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ (mm/Hg) Συχνότητα Ποσοστό Έγκυρο Ποσοστό Συνολικό Ποσοστό Έγκυρες Απαντήσεις <80 347 71.5 75.3 80-85 26 5.3 5.6 81.0 85-90 73 15.0 15.8 96.8 90-100 15 3.1 3.2 100.0 >100 0.0 Σύνολο 460 94.9 Λείπουν 25 5.1 485

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΑΣΠΙΡΙΝΗΣ Ή ΜΗ Συχνότητα Ποσοστό Έγκυρο Ποσοστό Συνολικό Ποσοστό Έγκυρες Απαντήσεις ΔΕΝ ΧΟΡΗΓΕΙΤΑΙ 304 62.6 64.1 ΧΟΡΗΓΕΙΤΑΙ 170 35.1 35.9 100.0 Σύνολο 474 97.7 Λείπουν 11 2.3 485 Λήφθηκαν επίσης μετρήσεις για την φαρμακευτική αγωγή που ελάμβανε το δείγμα ως μέρος της νεφροπροστασίας. Στο παράδειγμά μας φαίνεται ότι στο 35% του δείγματος χορηγείται ασπιρίνη.

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΣΙΓΑΡΩΝ Συχνότητα Ποσοστό Έγκυρο Ποσοστό Συνολικό Ποσοστό Έγκυρες Απαντήσεις 396 81.7 83.8 < 10 14 2.8 2.9 86.7 10 – 20 37 7.6 7.8 94.5 > 20 26 5.3 5.5 100.0 Σύνολο 473 97.5 Λείπουν 12 2.5 485 Από το δείγμα μας το 83% ήταν μη καπνιστές ενώ 5 μόλις της % ήταν καπνιστές. Που κάπιζαν πάνω από ένα πακέτο τσιγάρα την ημέρα. Σημειώνω ότι ενώ τα ευρήματα της έρευνας συνάδουν με τα αναμενόμενα το μικρό (ευτυχώς) ποσοστό καπνιστών θα μπορούσε να μειώσει την αξιοπιστία των συμπερασμάτων ειδικά για τις γυναίκες.

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΥΛΙΩΜΕΝΗΣ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗΣ HBA1C ΣΤΟΝ ΟΡΟ (%) Συχνότητα Ποσοστό Έγκυρο Ποσοστό Συνολικό Ποσοστό Έγκυρες Απαντήσεις 4 – 6 47 9.7 10.0 6 – 7 175 36.1 37.4 47.4 7 – 10 225 46.3 47.9 95.3 > 10 22 4.6 4.7 100.0 Σύνολο 469 96.7 Λείπουν 16 3.3 485 Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΥΛΙΩΜΕΝΗΣ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΟΡΟΥ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΜΕΡΙΚΟΥΣ ΑΚΟΜΗ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΚΑΤΜΕΤΡΗΘΗΚΑΝ. 22

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΟΡΟΥ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΟΡΟΥ (mg/dl) Συχνότητα Ποσοστό Έγκυρο Ποσοστό Συνολικό Ποσοστό Έγκυρες Απαντήσεις 55 – 110 106 21.9 22.1 > 110 374 77.1 77.9 100.0 Σύνολο 480 99.0 Λείπουν 5 1.0 485

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΤΙΜΗ ΤΗΣ HDL ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΕΣ HDL (mg/dl) Συχνότητα Ποσοστό Έγκυρο Ποσοστό Συνολικό Ποσοστό Έγκυρες Απαντήσεις < 30 32 11.5 11.6 30 – 45 168 59.9 60.4 72.0 > 45 78 27.8 28.0 100.0 Σύνολο 278 99.1 Λείπουν 2 0.9 280 Η ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΤΙΜΗ ΤΗΣ HDL ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ. Η ΥΨΗΛΗ ΤΙΜΗ ΤΟΥ HDL ΜΕΙΩΝΕΙ ΤΗΝ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΘΥΡΩΜΑΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ Η ΟΠΟΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΣΕΙΡΑ ΤΗΣ ΜΕΙΩΝΕΙ ΕΜΜΕΣΑ ΤΗΝ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ Δ.Ν.

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΤΙΜΗ ΤΗΣ HDL ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ HDL (mg/dl) Συχνότητα Ποσοστό Έγκυρο Ποσοστό Συνολικό Ποσοστό Έγκυρες Απαντήσεις < 35 11 5.4 5.5 35 – 55 128 62.7 63.4 68.9 > 55 63 30.7 31.1 100.0 Σύνολο 202 98.8 Λείπουν 2 1.2 205

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Κατανομή σταδίου Δ.Ν για όλο το δείγμα Στο πιο πάνω γράφημα φαίνεται η κατανομή του σταδίου Δ.Ν για το σύνολο του δείγματος των ασθενών που χρησιμοποιήθηκε. Το Στάδιο 0 χρησιμοποιήθηκε στην έρευνά μας ως ένδειξη ασθενούς με Σ.Δ που δεν εκδήλωσε Διαβητική Νεφροπάθεια. Αξίζει ιδιαίτερης αναφοράς το γεγονός ότι τα Στάδιο 1 και 2 της Δ.Ν είναι δυνητικά αναστρέψιμα με την κατάλληλη θεραπευτική παρέμβαση. Ενώ στόχος μας είναι η αναστολή και η επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου το ιδανικό θα ήταν αυτή να μην εκδηλωθεί καθόλου. Πιο κάτω κάθε σημαντικός παράγοντας θα παρουσιαστεί σε σχέση με την επίδρασή του επί της Δ.Ν και τα στάδιά της. 27

Κατανομή Συχνότητας Διαβητικής Νεφροπάθειας ανά φύλο. Στάδιο Δ.Ν ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ 52% 61% 1 28% 2 11% 6% 3 7% 5% 4 2% 0% Το φύλο αποτελεί ανεξάρτητο μη επηρεαζόμενο προδιαθεσικό παράγοντα ανάπτυξης της Δ.Ν. Ενώ δεν νοσούν με Δ.Ν το 61% των γυναικών το αντίστοιχο ποσοστό των ανδρών είναι 52%. Αυτό μεταφράζεται σε 23% αυξημένη πιθανότητα να νοσήσει ένας άνδρας με Δ.Ν παρά μια γυναίκα. Επίσης από τους πιο πάνω πίνακες διαφαίνεται ότι στους άνδρες όχι μόνο εκδηλώνεται μεγαλύτερο ποσοστό νοσούντων με Δ.Ν αλλά και ότι η εξέλιξη της νόσου κλιμακώνεται σε σύγκριση με τις γυναίκες αφού για παράδειγμα το 10 % των ανδρών νοσεί στα στάδια 3 και 4 σε αντίθεση με το 5% των γυναικών. Όμως όπως θα δούμε πιο κάτω άνδρες εκδηλώνουν σε μεγαλύτερο βαθμό Δ.Ν εν μέρει διότι είναι άνδρες και εν μέρει διότι καπνίζουν περισσότερο. 28

Κατανομή ασθενών με Σ.Δ που καπνίζουν ή μη Στάδιο Δ.Ν Καπνιστές Μη Καπνιστές 44% 59% 1 32% 26% 2 14% 8% 3 6% 4 3% 1% Το κάπνισμα εντάσσεται στους προδιαθεσικούς παράγοντες ανάπτυξης Δ.Ν. Σημαντική είναι η διαφορά ως προς τους διαβητικούς ασθενείς που καπνίζουν εν σύγκριση με αυτούς που δεν καπνίζουν σε συνάρτηση με το στάδιο της Δ.Ν. Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν την αρνητική επίδραση επί της ανάπτυξης και επί του ρυθμού εξέλιξης Δ.Ν με πιθανότητα αυξημένη κατά 36% να νοσήσουν.

Κατανομή Ανδρών Καπνιστών και μη ανά Στάδιο Δ.Ν ΚΑΠΝΙΣΤΕΣ ΜΗ ΚΑΠΝΙΣΤΕΣ ΣΤΑΔΙΟ Δ.Ν ΠΟΣΟΣΤΟ 38% 55% 1 36% 26% 2 14% 9% 3 8% 7% 4 4% 2% ΣΥΝΟΛΟ 100% Διαχωρίζοντας τους Καπνιστές ανα φύλο διαπιστώσαμε ότι στο δείγμα μας οι γυναίκες που καπνίζουν ήταν ελάχιστες, ήταν κάτω από δέκα. Αυτό αν και σαν ιατρό με ευχαριστεί ιδιαίτερα προκαλεί δυσχέρειες στη μελέτη της επίδρασης του καπνίσματος στις γυναίκες. Οι άντρες που καπνίζουν είναι όμως πάνω από 100 (το 38% του δείγματος) και συνεπώς μπορούμε να καταλήξουμε σε ασφαλή συμπεράσματα. ¨Ένας άνδρας που πάσχει από Σ.Δ και δεν καπνίζει έχει πιθανότητα 45 % να μην εκδηλώσει Δ.Ν και ένας που καπνίζει έχει 62% πιθανότητα να εκδηλώσει Δ.Ν. 30

Σύγκριση μη Καπνιστών Ανδρών και Γυναικών. Στάδιο Δ.Ν ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ 55% 61% 1 26% 28% 2 9% 6% 3 7% 5% 4 2% 0% Προβαίνοντας σε σύγκριση των Ανδρών και Γυναικών που δεν καπνίζουν διαπιστώνουμε ότι οι Άνδρες έχουν πιθανότητα 45% να εκδηλώσουν Δ.Ν και οι γυναίκες 39%. Περαιτέρω οι άνδρες που καπνίζουν έχουν πιθανότητα 62 % να εκδηλώσουν Διαβητική Νεφροπάθεια. Συνεπώς ένα μεγάλο μέρος της παρατηρούμενης αυξημένης συχνότητας εκδήλωσης Δ.Ν στους άνδρες οφείλεται στην καπνιστική συνήθεια των ανδρών του δείγματος αλλά και της Κύπρου. Πολύ φοβάμαι ότι εφόσον πληροφορούμαστε ότι οι νέες γυναίκες καπνίζουν πλέον με την ίδια μανία με τους άνδρες σε΄λίγα χρόνια θα εκδηλώνουν Δ.Ν κατά ελάχιστα λιγότερο από τους άνδρες από ότι σήμερα.

Πιθανότητα εκδήλωσης Διαβητικής Νεφροπάθειας Καπνίζουν Δεν Καπνίζουν Άνδρες 62% 45% Γυναίκες Θα πρέπει να είναι παρόμοιο με τους άνδρες 39% Στην παρούσα διαφάνεια φαίνονται συνοπτικά τα προηγούμενα συμπεράσματα. Είναι ολοφάνερη η σημασία των ευρημάτων. Ενώ το φύλο, που είναι παράγοντας που δεν επηρεάζεται, αυξάνει από 39% σε 45% τις πιθανότητες εκδήλωσης , το κάπνισμα τις αυξάνει από 45% σε 62%.

Κατανομή ανά διάρκεια Σ.Δ Στάδιο Δ.Ν Μέχρι 5 χρόνια. 5-10 10-20 20 και άνω 61% 53% 47% 58% 1 27% 29% 33% 21% 2 8% 11% 6% 3 4% 12% 4 0% 1% Η διάρκεια νόσησης με Σ.Δ αποτελεί επίσης ανεξάρτητο μη επηρεαζόμενο προδιαθεσικό παράγοντα εκδήλωσης Δ.Ν. Η τάση ανάπτυξης και επιδείνωσης Δ.Ν σε συνάρτηση του χρόνου παρουσιάζει αυξητική τάση μέχρι και τα είκοσι χρόνια. Από τα είκοσι χρόνια και άνω παρουσιάζει πτωτική τάση ως προς την ανάπτυξη και ρυθμό εξέλιξης της νόσου. Το φαινομενικά αυτό παράδοξο εξηγείται από το γεγονός ότι μετά την εικοσαετή νόσηση με Σ.Δ και Δ.Ν μαζί, κάποιος αριθμός αποβιώνει και φυσιολογικά δεν καταγράφεται. Επίσης καταδεικνύεται η σημασία της έγκαιρης παρέμβασης ως προς το γεγονός ότι αφενός μεν εξασφαλίζεται έμμεσα αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης και αφετέρου συνεπάγεται ελαχιστοποίηση του κοινωνικοοικονομικού κόστους. 33

Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι Σακχαρώδη Διαβήτη, ο Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου Ι και Τύπου ΙΙ. Ως γνωστό υπάρχουν δύο βασικοί τύποι Σακχαρώδη Διαβήτη, ο Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου Ι και Τύπου ΙΙ. Ο Διαβήτης τύπου Ι (ή ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης ή νεανικός σύμφωνα με τους παλαιότερους ορισμούς) έχει σαν κύριο χαρακτηριστικό την ολική καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος μετά από αυτοάνοσο ή άγνωστο μηχανισμό. Η αντιμετώπιση απαιτεί πάντα την χορήγηση ινσουλίνης. Ο Διαβήτης τύπου 2 αποτελεί παθολογική μεταβολική κατάσταση των υδατανθράκων, λόγω ύπαρξης αντίστασης στην δράση της ινσουλίνης ή/και (σχετικής ή απόλυτης) ανεπάρκειας έκκρισης ινσουλίνης και το αντίθετο. Ο κάθε τύπος του Σ.Δ είναι δυνατόν να επηρεάσει διαφορετικά τις πιθανότητες και την εξέλιξη της Δ.Ν. 34

Διαβήτης Τύπου Ι Ο Διαβήτης τύπου Ι (ή ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης ή νεανικός σύμφωνα με τους παλαιότερους ορισμούς) έχει σαν κύριο χαρακτηριστικό την ολική καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος μετά από αυτοάνοσο ή άγνωστο μηχανισμό. Η αντιμετώπιση απαιτεί πάντα την χορήγηση ινσουλίνης. 35

Διαβήτης Τύπου ΙΙ Ο Διαβήτης τύπου ΙΙ αποτελεί παθολογική μεταβολική κατάσταση των υδατανθράκων, λόγω ύπαρξης αντίστασης στην δράση της ινσουλίνης ή/και (σχετικής ή απόλυτης) ανεπάρκειας έκκρισης ινσουλίνης και το αντίθετο. 36

Κατανομή Δ.Ν ανά Τύπο Διαβήτη Στάδιο Δ.Ν Τύπου Ι Τύπου ΙΙ 50% 57% 1 45% 26% 2 5% 9% 3 0% 7% 4 1% Έγινε διαχωρισμός των ασθενών σε Σ.Δ τύπου Ι και ΙΙ σε συνάρτηση με το στάδιο Δ.Ν. Οι ασθενείς με Σ.Δ τύπου Ι έχουν την τάση να εκδηλώσουν πιο εύκολα Δ.Ν όμως η επιδείνωσή τους είναι βραδύτερη εν συγκρίσει με τους ασθενείς με Σ.Δ τύπου ΙΙ. Τούτο επιβεβαιώνεται όταν γίνει κατανομή των ασθενών και ληφθεί υπόψη και η μικρολευκωματινουρία. 37

Κατανομή ανά Τύπο Σ.Δ και μικρολευκωματινουρία. ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ Ι ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ ΙΙ Στάδιο Δ.Ν (MICROAL./U) < 20 mg/l MICROAL./U) >20 mg/l (MICROAL./U) > 20 mg/l 58% 13% 90% 3% 1 42% 63% 9% 53% 2 0% 25% 1% 22% 3 18% 4 4% Τα εξαχθέντα συμπεράσματα ανά Τύπο Σ.Δ επιβεβαιώνονται όταν γίνει κατανομή των ασθενών και ληφθεί υπόψη και η μικρολευκωματινουρία. 38

Κατανομή ασθενών με Σ.Δ με γλυκόζη όρού κάτω και άνω των 140 mg/dl και σε συνάρτηση με το στάδιο της Δ.Ν. Στάδιο Δ.Ν Γλυκόζη Ορού < 140 > 140 64% 50% 1 22% 35% 2 9% 3 4% 4 2% 1% Η ρύθμιση του σακχάρου αποτελεί σημαντικό και καθοριστικό ανεξάρτητο προδιαθεσικό παράγοντα ανάπτυξης Δ.Ν. Από τους πιο πάνω πίνακες προκύπτει ότι η κατά προσέγγιση ευγλυκαιμία μειώνει την πιθανότητα εκδήλωσης Δ.Ν. Ο αρρύθμιστος ή ελλειπώς ρυθμισμένος Σ.Δ δε, αυξάνει κατά 39 % την πιθανότητα ανάπτυξης και επιδείνωσης της Δ.Ν.

Κατανομή ασθενών με Σ.Δ ανα γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (ΗΒΑ1c) όρού. Στάδιο Δ.Ν <6% 6-7% 7-10% 69% 61% 52% 1 25% 23% 32% 2 0% 8% 9% 3 7% 6% 4 1% Προηγουμένως καταδείχτηκε ότι η κατά προσέγγιση ευγλυκαιμία μειώνει την πιθανότητα εκδήλωσης Δ.Ν. και ότι ο αρρύθμιστος ή ελλιπώς ρυθμισμένος Σ.Δ, αυξάνει την πιθανότητα ανάπτυξης και επιδείνωσης της Δ.Ν. Από την διαφάνεια επιβεβαιώνεται και η σχέση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης με την εκδήλωση και επιδείνωση της Δ.Ν.

Κατανομή ασθενών με Σ.Δ με τιμές ολικής χοληστερόλης ορού κάτω και άνω των 200 mg/dL Στάδιο Δ.Ν < 200 mg/dL >200 mg/dL 57% 1 28% 27% 2 9% 3 5% 7% 4 1% Αντίθετα με τα αναμενόμενα η ολική συγκέντρωση χοληστερόλης κάτω των κάτω των 200 mg/dL δεν διαφοροποιεί ουσιωδώς τις πιθανότητες εκδήλωσης ή εξέλιξης της νόσου. Το γεγονός αυτό ενδέχεται να οφείλεται στην φαρμακευτική αγωγή και είναι υπό διερεύνηση.

Κατανομή ασθενών με Σ.Δ με τιμές HDL κάτω και άνω των 45 mg/dL Στάδιο Δ.Ν < 45 mg/dL > 45 mg/dL 50% 62% 1 26% 25% 2 12% 4% 3 10% 2% 4 0% Είναι κοινά αποδεκτό ότι οι χαμηλές τιμές HDL αυξάνουν τον ολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο ενώ οι ψηλές τιμές τον ελαττώνουν. Οι πιο πάνω πίνακες καταδεικνύουν ότι οι ασθενείς με τιμές HDL κάτω των 45 mg/dL έχουν μεγαλύτερη κατά 31% πιθανότητα να εκδηλώσουν Δ.Ν αλλά και ότι παρουσιάζουν δυσμενέστερη εξέλιξη της νόσου καθότι ποσοστό 12% καταλήγει στα στάδια 3 και 4 σε αντίθεση με το 2% όσων έχουν τιμή HDL άνω των 45 mg/dL .

Κατανομή ασθενών με Σ.Δ με αρτηριακή πίεση κάτω και άνω των 130/80 mmHg σε συνάρτηση με το στάδιο της Δ.Ν. Στάδιο Δ.Ν < 130/80 mmHg > 130/80 mmHg 62% 52% 1 27% 2 6% 10% 3 3% 9% 4 1% Η αρτηριακή υπέρταση αποτελεί σημαντικό και καθοριστικό προδιαθεσικό παράγοντα εκδήλωσης Δ.Ν. Ασθενείς με τιμές Σ.Α.Π και Δ.Α.Π κάτω των 130/80 mmHg έχουν καλύτερη πρόγνωση ως προς την εκδήλωση και επιδείνωση της Δ.Ν. Επίσης διαβητικοί ασθενείς που λαμβάνουν αντιυπερτασική αγωγή στα πλαίσια νεφροπροστασίας έχουν επίσης καλύτερη πρόγνωση συγκρινόμενοι με αυτούς που δεν λαμβάνουν ως προς την εκδήλωση και επιδείνωση της Δ.Ν. Από δύο διαφάνειες δεικνύεται ότι από όσους ασθενείς έχουν ρυθμισμένη αρτηριακή πίεση νοσεί ποσοστό 38%, από όσους ασθενείς έχουν μη ρυθμισμένη αρτηριακή πίεση νοσεί ποσοστό 48%, δηλαδή έχουν 26 % αυξημένη πιθανότητα να νοσήσουν οι ασθενείς με μη ρυθμισμένη αρτηριακή πίεση.

Στάδιο Δ.Ν ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΔΕΝ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ Κατανομή ασθενών με Σ.Δ με αρτηριακή κάτω των 130/80 mmHg σε συνάρτηση με το στάδιο της Δ.Ν με διαχωρισμό με την αντιυπερτασική φαρμακευτική αγωγή στα πλαίσια νεφροπροστασίας Στάδιο Δ.Ν ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΔΕΝ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ 64% 30% 1 31% 61% 2 5% 4% 3 0% 3% 4 1% Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η αντιυπερτασική φαρμακευτική αγωγή φαίνεται να επηρεάζει θετικά την εκδήλωση και την εξέλιξη της Δ.Ν. Η αντιυπερτασική φαρμακευτική αγωγή εκτός του ότι συμβάλει στην ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης μειώνει την μικρολευκωματινουρία ως νεφροπροστατευτικός παράγοντας καθότι ελαττώνει την ενδοσπειραματική πίεση ελαττώνοντας την πιθανότητα ανάπτυξης και επιδείνωσης της νεφροσκλήρηνσης.

Στάδιο Δ.Ν ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΔΕΝ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ Κατανομή ασθενών με Σ.Δ με αρτηριακή άνω των 130/80 mmHg σε συνάρτηση με το στάδιο της Δ.Ν που λαμβάνουν αντιυπερτασική φαρμακευτική αγωγή στα πλαίσια Νεφροπροστασίας Στάδιο Δ.Ν ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΔΕΝ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ 50% 53% 1 37% 21% 2 8% 12% 3 5% 4 0% 2%

ΣΥΝΟΨΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΩΝ Ποιοτικά αποτελέσματα. Ποσοτικά αποτελέσματα. Τα συμπεράσματα της έρευνας μπορούν να διαχωριστούν σε ποιοτικά και ποσοτικά.

Ποιοτικά Συμπεράσματα Ι Βασικό ποιοτικό συμπέρασμα είναι ότι η έγκαιρη διάγνωση και θεραπευτική παρέμβαση είναι σημαντική και καθοριστική για την πρόληψη της Διαβητικής Νεφροπάθειας. Όμως το γεγονός αυτό είναι πασίγνωστο. Πρώτο ποιοτικό συμπέρασμα είναι ότι η έγκαιρη διάγνωσης και θεραπευτική παρέμβασης είναι σημαντική και καθοριστική για την πρόληψη της Διαβητικής Νεφροπάθειας. Όμως το γεγονός αυτό είναι πασίγνωστο

Ποιοτικά Συμπεράσματα ΙΙ Ποιοτικά Συμπεράσματα ΙΙ Αξιοσημείωτο ποιοτικό συμπέρασμα είναι ότι η φαρμακευτική αντιυπερτασική αγωγή στα πλαίσια νεφροπροστασίας όχι μόνο συμβάλει στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης αλλά μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης και εξέλιξης της Διαβητικής Νεφροπάθειας. Όμως και αυτό το γεγονός είναι γνωστό. Αξιοσημείωτο ποιοτικό συμπέρασμα είναι ότι η φαρμακευτική αντιυπερτασική αγωγή στα πλαίσια νεφροπροστασίας όχι μόνο συμβάλει στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης αλλά μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης και εξέλιξης της Διαβητικής Νεφροπάθειας. Όμως και αυτό το γεγονός είναι γνωστό.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΗΣ ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑΣ Βασικός στόχος της έρευνας ήταν ο καταρτισμός Προγνωστικού Δείκτη Διαβητικής Νεφροπάθειας. Όμως το δείγμα αποδείχτηκε μικρό για τις πολλές παραμέτρους που επηρεάζουν την Διαβητική Νεφροπάθεια. Επίσης μερικά είδη μετρήσεων όπως της αρτηριακής πίεσης λήφθηκαν μόνο μία φορά ενώ θα ήταν ορθότερο να διαθέταμε σειρά μετρήσεων. Βασικός στόχος της έρευνας ήταν ο καταρτισμός Προγνωστικού Δείκτη Διαβητικής Νεφροπάθειας. Όμως το δείγμα αποδείχτηκε μικρό για τις πολλές παραμέτρους που επηρεάζουν την Διαβητική Νεφροπάθεια. Επίσης μερικά είδη μετρήσεων όπως της αρτηριακής πίεσης λήφθηκαν μόνο μία φορά ενώ θα ήταν ορθότερο να διαθέταμε σειρά μετρήσεων.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΗΣ ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑΣ Λόγω του μικρού δείγματος και έλλειψης πληροφοριών η καλύτερη δυνατή ταξινόμηση των προδιαθεσιακών παραγόντων για την εκδήλωση της Διαβητικής Νεφροπάθειας έστω και στο πρώτο στάδιο είναι η διαφορά συχνότητας σε ποσοστιαίες μονάδες μεταξύ του δείγματος που διαθέτει ένα παράγοντα και του δείγματος που δεν διαθέτει τον παράγοντα αυτό. Λόγω του μικρού δείγματος και έλλειψης πληροφοριών η καλύτερη δυνατή ταξινόμηση των προδιαθεσιακών παραγόντων για την εκδήλωση της Διαβητικής Νεφροπάθειας έστω και στο πρώτο στάδιο είναι η διαφορά συχνότητας σε ποσοστιαίες μονάδες μεταξύ του δείγματος που διαθέτει ένα παράγοντα και του δείγματος που δεν διαθέτει τον παράγοντα αυτό.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΗΣ ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΜΕΝΟΙ Υπέρταση 14% Κάπνισμα 7% Γλυκόζη Ορού ΜΗ ΕΠΗΡΕΑΖΟΜΕΝΟΙ Φύλο (Άνδρας) 8% Τύπος Σ.Δ (Ι) Η.D.L 12% Τα συμπεράσματα που φαίνονται είναι εντελώς ενδεικτικά αλλά χρήσιμα. Αξίζει αναφοράς και περαιτέρω έρευνας ότι χωρίς να είναι καθιερωμένο στην ιατρική επιστήμη, σύμφωνα με τα ευρήματα μας, προδιαθεσικό παράγοντα εκδήλωσης Δ,Ν αποτελεί το HDL και ο Τύπος Διαβήτη. Τα συμπεράσματα για το ΗDL ήταν αξιόπιστα και ενδεχομένως αυτό να περιλαμβάνεται ή να συσχετίζεται με την προτεινόμενη από την βιβλιογραφία γενετική βάση των ασθενών ως προδιαθεσικού παράγοντα. Όσον αφορά τον Τύπο του Διαβήτη τονίζω ότι ενώ οι ασθενείς με Διαβήτη Τύπου ΙΙ έχουν λιγότερες πιθανότητες εκδήλωσης της νόσου, αλλά αν αυτή εκδηλωθεί εξελίσσεται με δυσμενέστερο ρυθμό. Τονίζω επίσης ότι το κάπνισμα επηρεάζει έμμεσα και την υπέρταση και για τούτο η σημασία του είναι αυξημένη σε σχέση με την πιο πάνω ταξινόμηση. Είναι φανερό ότι ενώ το φύλο και ο Τύπος Σ.Δ δεν μπορούν να επηρεαστούν και το H.D.L μπορεί να επηρεαστεί μηδαμινά, ότι οι επηρεαζόμενοι προδιαθεσικοί παράγοντες δηλαδή αυτοί που μπορούν να βελτιωθούν με τον τρόπο ζωής και την θεραπευτική παρέμβαση είναι σημαντικότεροι.

ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Γενετική Διερεύνηση του παρόντος ή και ευρύτερου Δείγματος (Έχει ληφθεί δείγμα). Λήψη ευρύτερου δείγματος (4.000) Λήψη περισσότερων μετρήσεων όπως υπέρταση διαχρονικά. Διερεύνηση σημασίας HDL και Τύπου Διαβήτη ‘Αλλα που υποδεικνύονται στη μελέτη. Σε ένα νέο ερευνητικό πρόγραμμα θα μπορούσαν να περιληφθούν στοιχεία για την γενετική βάση του δείγματος. Σε μια πιο φιλόδοξη αλλά συνεπώς και πιο δαπανηρή εύρυνα το δείγμα θα μπορούσε να αφορά δεκαπλάσιο δείγμα και να περιλαμβάνει περισσότερα κλινικοεργαστηριακά δεδομένα, δηλαδή παραμέτροι. Σε μία μελλοντική έρευνα οι μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης, η λήψη αντιυπερτασικής και αντιδιαβητικής αγωγής, η εξέλιξη του Σ.Δ, η εξέλιξη της Δ.Ν κ.λ.π θα μπορούσε να ληφθούν διαχρονικά, δηλαδή σε μορφή χρονοσειρών. Μια τέτοια προσθήκη ιστορικότητας στα στοιχεία θα συνέβαλε στην αύξηση του πληροφοριακού περιεχομένου του δείγματος και στην εξαγωγή περισσότερων συμπερασμάτων. Ορισμένα σημεία που καταλήξαμε και είναι καινούργια θα μπορούσε να τεθούν σε πιο εξονυχιστικό έλεγχο. Επιπρόσθετα η γενετική διερεύνηση του ζητήματος θα μπορούσε θέσει την βάση για την κατανόηση των πολύπλοκων παθογενετικών μηχανισμών που ενοχοποιούνται για την ανάπτυξη και εξέλιξη της Δ.Ν και της υπέρτασης. Σε περίπτωση εντοπισμού των παραγόντων και των γονιδίων που ενοχοποιούνται για την πρόωρη εκδήλωση Δ.Ν και σε συσχέτιση με την υπέρταση αυτό θα αποτελούσε ισχυρό εργαλείο πρόληψης με προφανή οφέλη τόσο για την Ιατρική Επιστήμη όσο και για την Δημόσια Υγεία.