ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ – Ι Το Κυκλοφορικό Σύστημα Εισαγωγικές Έννοιες III Γιώργος Ανωγειανάκις

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Β. ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΔΙΑΔΟΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΚΑΝΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΝΑ «ΧΤΥΠΑΕΙ» Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Οι ίνες του ερεθισματαγωγού συστήματος είναι υπεύθυνες για την παραγωγή και τη διάδοση της διεγέρσεως στην καρδιά. Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Το δεμάτιο του His (βέλος) Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Location in the heart Event Time [ms] ECG- terminology Conduction velocity [m/s] Intrinsic frequency [1/min] SA node atrium, Right              Left AV node bundle of His bundle branches Purkinje fibers endocardium   Septum   Left ventricle epicardium   Left ventricle   Right ventricle endocardium   Left ventricle impulse generated depolarization *) depolarization arrival of impulse departure of impulse activated activated activated depolarization depolarization   repolarization repolarization repolarization 0 5 85 50 125 130 145 150 175 190   225 250 400     600    P P P-Q interval              QRS              T 0.05 0.8-1.0 0.8-1.0 0.02-0.05 1.0-1.5 1.0-1.5 3.0-3.5 0.3 (axial) - 0.8 (transverse)   0.5 70-80                   20-40 Το δεμάτιο του His (βέλος) Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Location in the heart Event Time [ms] ECG- terminology Conduction velocity [m/s] Intrinsic frequency [1/min] SA node atrium, Right              Left AV node bundle of His bundle branches Purkinje fibers endocardium   Septum   Left ventricle epicardium   Left ventricle   Right ventricle endocardium   Left ventricle impulse generated depolarization *) depolarization arrival of impulse departure of impulse activated activated activated depolarization depolarization   repolarization repolarization repolarization 0 5 85 50 125 130 145 150 175 190   225 250 400     600    P P P-Q interval               QRS              T 0.05 0.8-1.0 0.8-1.0 0.02-0.05 1.0-1.5 3.0-3.5 0.3 (axial) - 0.8 (transverse)   0.5 70-80                   20-40 Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Γ. Η ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΚΑΝΕΙ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΝΑ «ΧΤΥΠΑΕΙ» Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΔΙΑΤΑΞΗ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ Χρησιμοποιούνται γυάλινες μικροπιπέτες που έχουν πληρωθεί με ιοντικά διαλύμματα (Κ+) Η μικροπιπέτα εισάγεται στο κύτταρο διαπερνώντας την κυτταρική μεμβράνη (άνοιγμα στο στόμιο ~1μm) Η διαφορά δυναμικού μετράται σε millivolts (mV) Το δυναμικό ηρεμίας είναι μεταξύ -40 to -90 mV τόσο στο μυ όσο και στο νευρικό ιστό Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες ΟΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΜΥΟΚΑΡΔΙΑΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΟΙ ΔΙΑΥΛΟΙ ΚΑΛΙΟΥ ΩΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΙ ΑΝΟΡΘΩΤΕΣ Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες ΔΥΝΑΜΙΚΑ ΔΡΑΣΗΣ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΑΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΜΥΟΚΑΡΔΙΑΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΔΡΑΣΗΣ Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Το δυναμικό δράσης του μυοκαρδιακού κυττάρου προκαλεί τόσο την απελευθέρωση ασβεστίου από το σαρκόπλασμα όσο και την είσοδό του από το εξωκυττάριο υγρό. Η είσοδος του ασβεστίου επιμηκύνει τη διάρκεια του δυναμικού δράσης Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Δ. ΠΩΣ ΡΥΘΜΙΖΕΤΑΙ Η ΕΝΤΑΣΗ ΚΑΙ Ο ΡΥΘΜΟΣ ΠΟΥ «ΧΤΥΠΑΕΙ» Η ΚΑΡΔΙΑ Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Η αύξηση της θερμοκρασίας επιταχύνει το ρυθμό παραγωγής ώσεων και αντίστροφα. Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Η Υποξία και η υπερκαπνία αυξάνουν το ρυθμό της εκπόλωσης κατά την 4η φάση του δυναμικού δράσης και επιταχύνουν το ρυθμό παραγωγής ώσεων από τα βηματοδοτικά κύτταρα. Η διάταση του μυοκαρδίου αυξάνει το ρυθμό παραγωγής ώσεων. Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Το αυτόνομο νευρικό σύστημα έχει άμεση επίδραση τόσο στον φλεβόκομβο όσο και στον κολποκοιλιακό κόμβο. Το πνευμονογαστρικό μειώνει το ρυθμό παραγωγής ώσεων ενώ το συμπαθητικό τον αυξάνει. Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Οι διάφοροι ηλεκτρολύτες και, τέλος, οι βλάβες του μυοκαρδίου επιδρούν σοβαρά στο ρυθμό παραγωγής των καρδιακών ώσεων. Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες ΚΛΟΑ = Όγκος Παλμού Χ Συχνότητα (min-1) Το αυτόνομο νευρικό σύστημα έχει άμεση επίδραση τόσο στον φλεβόκομβο όσο και στον κολποκοιλιακό κόμβο. Το πνευμονογαστρικό μειώνει το ρυθμό παραγωγής ώσεων ενώ το συμπαθητικό τον αυξάνει. Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες 4 δράσεις του Φ.Ν.Σ. στην καρδιά: Χρονότροπη δράση. Αφορά στη συχνότητα διέγερσης του φλεβόκομβου. Μπορεί να είναι θετική (συμπαθητικό) ή αρνητική (παρασυμπαθητικό) Iνότροπη δράση. Αφορά την ένταση συστολής των μυϊκών ινών του μυοκαρδίου. Μπορεί να είναι θετική (συμπαθητικό) ή αρνητική (παρασυμπαθητικό) Δρομότροπη δράοη. Αφορά την ταχύτητα αγωγής του ερεθίσματος στον καρδιακό μυ. Μπορεί να είναι θετική (συμπαθητικό) ή αρνητική (παρασυμπαθητικό) Βαθμότροπη δράση. Αφορά τη διεγερσιμότητα των μυοκαρδιακών ινών . Μπορεί να είναι θετική (συμπαθητικό) ή αρνητική (παρασυμπαθητικό) Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Χρονότροπη δράση. Αφορά την καρδιακή συχνότητα δηλαδή τη συχνότητα παραγωγής των ερεθισμάτων στο φλεβόκομβο. Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Iνότροπη δράση. Αφορά την ένταση συστολής των μυϊκών ινών του μυοκαρδίου και επηρεάζεται από τα ιόντα Ca2+ που εισέρχονται (φάση 2 του δυναμικού δράσεως) στο μυοκαρδιακό κύτταρο. Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Δρομότροπη δράοη. Αφορά την ταχύτητα αγωγής τον ερεθίσματος στον καρδιακό μυ και εξαρτάται από: Τη μέγιστη ταχύτητα εκπολώσεως κατά την αρχική φάση 0 του δυναμικού δράσεως. To ύψος του δυναμικού δράσεως. To επίπεδο του κρίσιμου δυναμικού. Την αντίσταση και τη χωρητικότητα της μεμβράνης της μυοκαρδιακής ίνας. Τη διάμετρο της μυοκαρδιακής ίνας. Η δρομότροπη δράση ασκείται στον κολποκοιλιακό κόμβο και μερικώς στο δεμάτιο του His. Η αύξηση ή η ελάττωση της ταχύτητας αγωγής του ερεθίσματος χαρακτηρίζεται αντίστοιχα ως θετική ή αρνητική δρομότροπη δράση. Βαθμότροπη δράση. Αφορά τη διεγερσιμότητα των μυοκαρδιακών ινών. Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Η νοραδρεναλίνη αυξάνει την είσοδο των Ca2+ στα κύτταρα κινητοποιώντας συγχρόνως τα ενδοκυττάρια αποθέματα τους και έτσι εξηγούνται η ταχύτερη άνοδος των προδυναμικών, η αύξηση της εντάσεως συστολής και η αύξηση του ύψους των δυναμικών. Η θετική ινότροπη δράση του συμπαθητικού οφείλεται επίσης και στην αύξηση της δραστηριότητας της αντλίας Na+-K+ και της γλυκογονολύσεως που επέρχεται διαμέσου του συστήματος αδενυλκυκλάσης-cAMP με την απελευθέρωση της νοραδρεναλίνης. Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Ο ανταγωνισμός των δύο τμημάτων του Φ.Ν.Σ. όχι μόνο δεν είναι πλήρης αλλά δεν αφορά και όλες τις επενέργειες τους στην καρδιά. Αναφέρεται ενδεικτικά π.χ. ότι η ένταση συστολής των μυοκαρδιακών ινών των κοιλιών, δηλαδή η ινότροπη δράση, ρυθμίζεται μόνο από το συμπαθητικό και δεν επηρεάζεται από το παρασυμπαθητικό. Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ

Το Κυκλοφορικό Σύστημα: Εισαγωγικές Έννοιες Υπάρχουν όμως και χαρακτηριστικές συνδέσεις της συμπαθητικής και παρασυμπαθητικής νευρώσεως της καρδιάς με αμοιβαία ανασταλτική δράση. Ορισμένες δηλαδή χολινεργικές απολήξεις ασκούν προσυναπτική αναστολή στις συμπαθητικές (β-αδρενεργικές) απολήξεις προκαλώντας ελάττωση της εκλύσεως της νοραδρεναλίνης, ενώ αντίστροφα Η νοραδρεναλίνη και το νευροπεπτίδιο Υ (που εκκρίνεται μαζί με τη νοραδρεναλίνη στις συμπαθητικές απολήξεις) αναστέλλουν την έκλυση της ακετυλοχολίνης. Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ