Μηχανισμοί διατήρησης της μεταβολικής αλκάλωσης Χρήστος Κατσίνας Νεφρολόγος Γ.Ν. Πτολεμαΐδας

Εγκατάσταση και διατήρηση της ΜΑ Αποτέλεσμα: Αύξησης των HCO3- του πλάσματος από απώλεια Η+ από τους νεφρούς ή τον γαστρεντερικό σωλήνα, χορήγησης HCO3-, είτε μείωσης της νεφρικής αποβολής των HCO3-

Μεταβολική αλκάλωση (ΜΑ) Οι νεφροί είναι τα σημαντικότερα όργανα στη ρύθμιση της οξεοβασικής ισορροπίας μέσω: Της επαναρρόφησης των HCO3- Του σχηματισμού νέων μορίων HCO3- Της απέκκριση των παραγομένων Η+

Μεταβολική αλκάλωση - Φάση διατήρησης Μείωση του κυκλοφορούντος όγκου Έλλειμμα του Cl- (υποχλωριαιμία) Υποκαλιαιμία

Μείωση του κυκλοφορούντος όγκου-Ι Μείωση του διηθούμενου φορτίου των HCO3- στο ΕΕΣ Αύξηση της επαναρρόφησης των HCO3-

Μείωση του κυκλοφορούντος όγκου-ΙΙ Μείωση της παροχής Cl- στα ΑΣ Μείωση των εκκρινομένων HCO3-

Μείωση κυκλοφορούντος όγκου Δράσεις μεσολαβητών Σύστημα ρενίνης-αγγειοτενσίνης-αλδοστερόνης: Μέσω της δράσης της ΑΙΙ αυξάνεται η επαναρρόφηση των HCO3- στο ΕΕΣ Μέσω της δράσης της αλδοστερόνης αυξάνεται η απέκκριση Η+ και Κ+ στο ΑΣ

Μείωση χλωρίου (υποχλωριαιμία)-Ι Συνήθως συνοδεύεται από ταυτόχρονο έλλειμμα Νa+, Κ+ και Η2Ο Η ενδαγγειακή μείωση του όγκου που παρατηρείται έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της επαναρρόφησης του Η2Ο στο ΕΕΣ

Μείωση χλωρίου (υποχλωριαιμία)-ΙΙ Η αυξημένη επαναρρόφηση υγρών έχει ως αποτέλεσμα την ταυτόχρονη επαναρρόφηση των HCO3- στο ΕΕΣ

Μείωση χλωρίου (υποχλωριαιμία)-ΙΙΙ Με την αποκατάσταση του όγκου, μειώνεται η επαναρρόφηση υγρών στο ΕΕΣ, μεταφέρονται έτσι περισσότερα HCO3- και χλωριούχα στον άπω νεφρώνα Κατακράτηση των χλωριούχων, αποβολή HCO3-

Μείωση χλωρίου (υποχλωριαιμία)-IV Η χορήγηση χλωριούχων είναι απαραίτητη και ικανή για τη διόρθωση της αλκάλωσης από έλλειμμα χλωριούχων. Η μείωση του όγκου είναι συνοδός και όχι η κυρίαρχη αιτία για τη διόρθωση της αλκάλωσης Schwartz και συν, N Engl J Med 1968

Μείωση χλωρίου (υποχλωριαιμία)-V Η έκπτυξη του ενδαγγειακού όγκου χωρίς αποκατάσταση των χλωριούχων δε διορθώνει την αλκάλωση Η χορήγηση χλωριούχων όμως οδηγεί σε διούρηση των HCO3- και σταδιακή διόρθωση της αλκάλωσης

Μείωση χλωρίου (υποχλωριαιμία)-VI Ενδονεφρικοί μηχανισμοί υπεύθυνοι για το έλλειμμα των χλωριούχων συντελούν στη διατήρηση της αλκάλωσης, άσχετα από την κατάσταση του ενδαγγειακού όγκου

Υποκαλιαιμία-I Η υποκαλιαιμία από μόνη της στον άνθρωπο δεν προκαλεί σοβαρή ΜΑ εκτός κι αν συνοδεύεται από σημαντική μείωση του κυκλοφορούντος όγκου

Υποκαλιαιμία-II Προκαλεί πτώση του GFR, που οδηγεί σε μείωση του διηθούμενου φορτίου HCO3- Οδηγεί σε αύξηση της αποβολής Η+ από τα ΕΕΣ και ΑΕΣ Οδηγεί σε αύξηση του ενζύμου σύνθεσης της ΝΗ4+, διεγείροντας την αμμωνιογέννεση στα ΕΕΣ