ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΥΣΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΥΡΙΑΖΗ

Σκοπός Τι ακριβώς είναι οι διαταραχές εξωτερίκευσης; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των παιδιών με τέτοιες διαταραχές; Ποια η συμπτωματολογία; Ποια τα πιθανά αίτια; Πώς μπορώ να παρέμβω;

Διαταραχές εξωτερίκευσης Εξαιρετικά ενοχλητικές για τους άλλους. Πολύ εμφανείς, σκληρές, επιθετικές συμπεριφορές. Συχνά έχουν μορφή σωματικής και λεκτικής βίας.

Επιθετικότητα Η φυσιολογική αναπτυξιακή πορεία για την επιθετική συμπεριφορά φτάνει στην κορύφωσή της κοντά στην ηλικία των 2 ετών. Έπειτα ακολουθεί η σταδιακή μείωσή της (συντελεστική επιθετικότητα) Σε ορισμένα παιδιά η επιθετικότητα αποτελεί σταθερό χαρακτηριστικό (εχθρική επιθετικότητα)

Χαρακτηριστικά παιδιών με προβλήματα εξωτερίκευσης Παιδιά με: Αυξημένη επιθετικότητα Έλλειψη αυτοελέγχου Υψηλή συναισθηματικότητα Χαμηλή ρύθμιση συναισθήματος Χαμηλή κοινωνική προσαρμογή χωρίς αναστολές

DSM-IV-TR

Εναντιωματική Προκλητική Διαταραχή Πρώτη εμφάνιση (συνήθως 4-8 ετών) Κυρίως αρσενικό σπορ Συχνά εξελίσσεται σε διαταραχή διαγωγής Συννοσυρότητα: διαταραχές διαγωγής, μαθησιακές δυσκολίες και ΔΕΠ-Υ ΕΠΔ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΔΙΑΓΩΓΗΣ

Συμπτώματα, DSM-IV-TR : ΕΠΔ Συμπτώματα, DSM-IV-TR : Χάνει την ψυχραιμία του Λογομαχεί με τους ενήλικες Είναι προκλητικό, αρνείται να συμμορφωθεί με συστάσεις Σκόπιμα ενοχλητικό Κατηγορεί τους άλλους για λάθη ή προβλήματα Εύθικτο και ευερέθιστο Μνησίκακο Μοχθηρό και εκδικητικό Πέραν του ενός πλαισίου Πέραν του εξαμήνου 4 από τα 8 ΕΠΔ

Διαταραχή διαγωγής Πράξεις επιθετικότητας προς άλλους και ζώα (7) Καταστροφή ιδιοκτησίας(2) Απάτη ή κλοπή(3) Παράβαση κανόνων(3) Πέραν του ενός πλαισίου Πέραν του ενός έτους 3 από τα 15 Διαταραχή διαγωγής Έναρξη πριν τα 13

Προφίλ παιδιού με ΕΠΔ ή ΔΔ Επιμονή, εχθρότητα, πρόκληση, ανυπακοή, άρνηση σε πρόσωπα εξουσίας, λίγες τύψεις, απουσία ενσυναίσθησης, αδιαφορία για τα συναισθήματα των άλλων, χαμηλή ή διογκωμένη αυτοεκτίμηση, ριψοκίνδυνες συμπεριφορές, προκατειλημμένη τάση να βλέπουν εχθρικές προθέσεις, επιρρίπτουν την ευθύνη σε άλλον, ελάχιστες κοινωνικές σχέσεις

Χαρακτηριστικά οικογένειας Κατάθλιψη προσώπου φροντίδας Στρες Χαμηλό κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο Έλλειψη ευαισθησίας προσώπου φροντίδας Χαμηλή ποιότητα φροντίδας Κακές γονικές πρακτικές Ανασφαλής προσκόλληση

Παρέμβαση - Αντιμετώπιση Έγκαιρη ανίχνευση: παραπομπή – αξιολόγηση από εκπαιδευτικό ψυχολόγο ή βοήθεια από την ομάδα άμεσης παρέμβασης Εκπαίδευση γονέων (σχολή γονέων- διαλέξεις) Γνωστικές θεραπευτικές παρεμβάσεις σε επίπεδο σχολικής τάξης Γνωστικές θεραπευτικές παρεμβάσεις σε επίπεδο σχολικής μονάδας

Επίπεδο τάξης – σχολικής μονάδας Στοχευμένη παρέμβαση Στόχοι: Διαχείριση συναισθημάτων και αποφυγή συγκρούσεων Ανάπτυξη αυτοσυγκράτησης-αυτορύθμισης Καλλιέργεια ενσυναίσθησης Αποδοχή της διαφορετικότητας των άλλων και ανάπτυξη δεξιοτήτων επικοινωνίας. Ανάπτυξη αυτογνωσίας Αντικειμενική αιτιακή απόδοση

Πρακτικές εφαρμογές σε επίπεδο σχολικής τάξης Ενίσχυση αυτοεικόνας μαθητή (μικρά επιτεύξιμα έργα, θετικά σχόλια, ανάθεση ευθυνών) Δημιουργία κουτιού παραπόνων Εξάσκηση των παιδιών σε τέτοια ζητήματα, μέσα από εικονικά σενάρια (αγωγή ζωής, γλώσσα, θρησκευτικά) τα οποία εμπλέκουν προβληματική επιθετική συμπεριφορά Δραστηριότητες: ζητώ από τα παιδιά να συνεχίσουν ή να αλλάξουν την ιστορία, να πάρουν ρόλο κριτή, να περιγράψουν τα συναισθήματα των ηρώων, να εντοπίζουν τη μεροληπτική σκέψη του ήρωα και να δώσουν παραδείγματα θετικότερης σκέψης Πρακτικές εφαρμογές σε επίπεδο σχολικής τάξης

Παιχνίδι ρόλων (έμμεσα καλλιεργώ την ενσυναίσθηση) Εφαρμογή σχετικής ενότητας (καλοί τρόποι, διαφορετικότητα, διαπολιτισμικότητα, εθελοντισμός, σχολικός εκφοβισμός) Καλλιέργεια ηθικού συλλογισμού μέσω ηθικών διλημμάτων

Ο σκαντζόχοιρος και οι τυφλοπόντικες Άρχισε να χειμωνιάζει για τα καλά και ένας σκαντζόχοιρος έψαχνε κάπου να μείνει. Βρήκε την πιο επιθυμητή φωλιά αλλά σύντομα κατάλαβε ότι στη φωλιά αυτή, κατοικούσε μια οικογένεια από τυφλοπόντικες. "Σας ενοχλεί να μοιραστώ μαζί σας, το σπιτικό σας για το χειμώνα"; ρώτησε ο σκαντζόχοιρος. Οι γενναιόδωροι τυφλοπόντικες συμφώνησαν και άφησαν τον σκαντζόχοιρο να περάσει μέσα. Η φωλιά όμως ήταν μικρή και κάθε φορά που οι τυφλοπόντικες μετακινούνταν, γδέρνονταν από τα αγκάθια του σκαντζόχοιρου. Οι τυφλοπόντικες άντεξαν αυτή την κατάσταση, όσο μπορούσαν. Στο τέλος όμως βρήκαν το θάρρος και πλησίασαν τον επισκέπτη τους. "Σε παρακαλούμε πολύ να φύγεις", είπαν, "και άσε να έχουμε ολόκληρο το σπίτι για μας". "Ωχ, όχι," είπε ο σκαντζόχοιρος, " ο χώρος αυτός μου ταιριάζει πολύ". 1.Τι νομίζεις ότι πρέπει να κάνουν οι τυφλοπόντικες για να λύσουν το πρόβλημά τους; 2.Τι άλλο θα μπορούσαν να κάνουν; 3.Ποια είναι για σένα η καλύτερη λύση;

Πρακτικές εφαρμογές σε επίπεδο σχολικής τάξης Προβολή μικρών κλιπ που δίνουν μαθήματα ζωής (παραολυμπιακοί αγώνες) Επισκέψεις σε διάφορα ιδρύματα Συνεντεύξεις από εθελοντές Εφαρμογή του θεσμού “η κοινωνία της τάξης”(15 λεπτά στο τέλος της ημέρας) Τήρηση ημερολογίου (καταγραφή περιστατικών όπου εμπλέκεται ο συγκεκριμένος μαθητής με στοιχεία) Επιδίωξη γονεϊκής εμπλοκής (τακτική επικοινωνία, ενημέρωση, υπογραφή ημερολογίου στην παρουσία της διεύθυνσης)

Αντιμετώπιση- παρέμβαση σε επίπεδο σχολικής μονάδας Προβολή κινουμένων σχεδίων με «ευαίσθητα» θέματα όπως σχολικός εκφοβισμός, διαφορετικότητα, η ζωή ενός μετανάστη μαθητή π.χ. «The ant Bully», «Happy Feet» Εισηγήσεις- διαλέξεις ειδικών προς τους εκπαιδευτικούς ή προς τους μαθητές Σύσταση σχεδίου δράσης που να αφορά την παιδική παραβατικότητα και να εξασφαλίζει τη συλλογική αλλά και την κοινή αντιμετώπιση των περιστατικών από τα μέλη της σχολικής μονάδας 20λεπτη εβδομαδιαία «Συμβουλευτική» παιδιών (έκφραση συναισθημάτων, αναστοχασμός πράξεων, στροφή της μεροληπτικής σκέψης προς την αντικειμενική σκέψη, εξακρίβωση στοιχείων) αποδοχή μαθητή- ευκαιρίες ανάπτυξης δεσμού και θετικής αυτοεικόνας

Σας ευχαριστώ για την υπομονή σας!!!