ΟΙ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Από την εποχή της Τουρκοκρατίας: 1536 ΙΩΑΝΝΙΚΕΙΟΥ ΚΑΡΤΑΝΟΥ «Η Παλαιά τε και Νέα Διαθήκη,ήτοι το άνθος και αναγκαίον αυτής». 1638 ΜΑΞΙΜΟΥ ΚΑΛΛΙΠΟΛΙΤΗ (Πλήρης νεοελληνική μετάφραση της Κ.Δ.). 1645 ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΠΑΡΘΕΝΙΟΥ Β΄ «Η Καινή Διαθήκη του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού,δίγλωττος,εν η αντιπροσώπως το τε θείον πρωτότυπον και η απαραλλάκτως εξ εκείνου είς απλήν διάλεκτον,δια του μακαρίτου κυρίου Μαξίμου του Καλλιπολίτου γενομένη μετάφρασις άμα ετυπώθησαν».

1828 ΜΟΝΑΧΟΥ ΙΛΑΡΙΩΝΑ 1900 ΙΟΥΛΙΑΣ ΣΩΜΑΚΗ «προς αποκλειστικήν οικογενειακήν του ελληνικού λαού χρήσιν». 1804 ΒΡΕΤΑΝΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ 1902 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΛΗ (Ολοκληρωμένη μετάφραση των 4 Ευαγγελίων στο Λίβερπουλ της Αγγλίας). «Η Νέα Διαθήκη κατά το Βατικανό χειρόγραφο».

ΟΙ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Μεταπολεμικές μεταφράσεις ή παραφράσεις: Π. Τρεμπέλα,Η Καινή Διαθήκη μετά συντόμου ερμηνείας.Α΄Αί επιστολαί και η Αποκάλυψις,1951. Ι.Κολιτσάρα,Η Καινή Διαθήκη.Ερμηνευτική απόδοσις,1963. Πρόκειται για τις δύο πιο γνωστές παραφράσεις, που διαδόθηκαν από τις χριστιανικές οργανώσεις «Ζωή» και «Σωτήρ». Π.Δημητρόπουλου-Μ.Καψή,Η Καινή Διαθήκη,1960.

Β. Βέλλα, Ε. Αντωνιάδη, Α. Αλιβιζάτου, Γ Β.Βέλλα, Ε.Αντωνιάδη, Α.Αλιβιζάτου, Γ.Κονιδάρη, «μετάφραση των τεσσάρων καθηγητών»,1967. Ν.Ψαρουδάκη, Το Ευαγγέλιο στη Γλώσσα του λαού,1978. Ι.Κολιτσάρα,Αγία Γραφή-Βίβλος,τόμ.1-7,1981 έξ. Σπ.Μακρή,Αγία Γραφή,εκδ.Χ.Πάτση,χ.χ. Αθ.Δεληκωστόπουλου,Η Καινή Διαθήκη σε Νεοελληνική απόδοση,1995.

Η Καινή Διαθήκη. (Σ. Αγουρίδη, Π. Βασιλειάδη, Ι. Γαλάνη, Γ. Γαλίτη, Ι Η Καινή Διαθήκη.(Σ.Αγουρίδη, Π.Βασιλειάδη, Ι.Γαλάνη, Γ.Γαλίτη, Ι.Καραβιδόπουλο, Β.Στογιάννο), έκδοση Ελληνικής Βιβλικής Εταιρίας 1985. Η Καινή Διαθήκη.(αναθεωρημένη έκδοση από τους Π. Βασιλειάδη, Ι. Γαλάνη, Γ. Γαλίτη, Ι. Καραβιδόπουλο), έκδοση Ελληνικής Βιβλικής Εταιρίας 1989. Η Β΄έκδοση συνοδεύεται από τις επιστολές ευλογίας του Πατριαρχείου,των Πατριαρχείων Οικουμενικού, Αλεξανδρείας, Ιεροσολύμων,καθώς και της Ι. Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ Κ.Δ. Α.Βλάχου,Το Κατά Λουκάν,1974.Τα Ευαγγέλια,1977. Γ.Παπακυριακόπουλου,Το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον,1976. Γ.Σεφέρη,Η Αποκάλυψη του Ιωάννη.Μεταγραφή,1966. Ο.Ελύτη,Η Αποκάλυψη.Μορφή στα Νέα Ελληνικά,1985. Μελετίου,Μητροπολίτη Νικοπόλεως,Ευαγγέλιον Κατά Ματθαίον,1991.Ευαγγέλιον Κατά Ιωάννην,1993. Χρύσανθου Σαρηγιάννη,Μητροπολίτη Μόρφου,Το Ευαγγέλιο του Ματθαίου,1992. Αρχιμ.Νικόδημου Σκρέττα,Αποκάλυψις.Ποιητική απόδοση στη νεοελληνική,1995. Ντίνου Χριστιανόπουλου,Το Άγιο και Ιερό Ευαγγέλιο κατά το Ματθαίο,1996.

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Η γλώσσα της Κ.Δ. είναι η «κοινή» ελληνιστική, η γλώσσα δηλαδή των ελληνιστικών χρόνων που αποτελεί εξέλιξη της αρχαίας ελληνικής και της οποίας συνέχεια είναι η νέα ελληνική. Α) ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑ ΓΛΩΣΣΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ Κ.Δ. Όλα τα βιβλία Κ.Δ. γράφτηκαν στα ελληνικά-διαδεδομένη γλώσσα Ρωμαικής Αυτοκρατορίας. Εβραική γλώσσα-τελετουργική γλώσσα Ναού και Συναγωγής.

Εβραϊκή γλώσσα-τελετουργική γλώσσα Ναού και Συναγωγής. «Ταργκουμίμ» - μεταφράσεις Π.Δ. στην Αραμαϊκή. Μετάφραση Π.Δ.(ελληνικά)-Αλεξάνδρεια 3ος αιών. Η επιγραφή του σταυρού στα εβραϊκά, ελληνικά, λατινικά -ενδεικτικό γλωσσικής πραγματικότητας στην περιοχή. Οι Απόστολοι κήρυξαν και έγραψαν στην ελληνική.

Β) ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΕ ΚΕΙΜΕΝΑ Κ.Δ. Β) ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΕ ΚΕΙΜΕΝΑ Κ.Δ. Δεν είναι η κλασσική αττική γλώσσα. Στην Κ.Δ.επικρατούν πολλές ασυνήθιστες και άγνωστες στην αρχαία ελληνική λέξεις και εκφράσεις- «ιερή γλώσσα», «βιβλική γλώσσα», «γλώσσα του αγίου Πνεύματος». «Κοινή Ελληνιστική»-διάδοση της από τον Μέγα Αλέξανδρο ως τα πέρατα της οικουμένης. Διάκριση σε: α) «ανώτερη κοινή» β) «κατώτερη κοινή». Οι συγγραφείς της Κ.Δ. έγραψαν στη «δημοτική» της εποχής. Όλα τα βιβλία της Κ.Δ. δεν βρίσκονται στο ίδιο γλωσσικό επίπεδο.

Ωραιότερη γλώσσα ύφους και λεξιλογίου: A΄Πέτρου, Ιακώβου, Εβραίους, έργα Ευαγγελιστή Λουκά. Δημωδέστερη και απλούστερη γλώσσα: Αποκάλυψη, κατά Μάρκον. «Προφορικό ύφος»: Κατά Μάρκον. Ανακόλουθη σύνταξη, ελλιπείς προτάσεις, διάσπαση σχημάτων: Απόστολος Παύλος. Το κήρυγμα της Εκκλησίας έλαβε τη γλωσσική μορφή εποχής- κατανόηση μηνύματος σωτηρίας από τους ανθρώπους.

Διαφοροποιείται από την αττική στην προφορά των φθόγγων (ιωτακισμό). Γ) ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ «ΚΟΙΝΗΣ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ». Διαφοροποιείται από την αττική στην προφορά των φθόγγων (ιωτακισμό). Συντακτικά είναι απλούστερη από την αττική (υποχωρούν απαρέμφατα και μετοχές, βραχυλογία, ανακόλουθα σχήματα). Απλούστευση γραμματικής (εξαφάνιση δυϊκού αριθμού, υποχώρηση δοτικής, ευκτικής, λιγοστεύουν ρήματα που λήγουν σε –μι, αφθονούν οι περιφραστικοί τύποι). Οι σύνθετες λέξεις ατονούν και δεν έχουν την αρχική τους εμφαντική έννοια.

Αλλαγές λεξιλογίου-νέο περιεχόμενο λέξεων κλασσικής εποχής (π. χ Αλλαγές λεξιλογίου-νέο περιεχόμενο λέξεων κλασσικής εποχής (π.χ. «ευαγγέλιον», «απόστολος», «αντίληψις» Δημιουργία καινούριων λέξεων-έκφραση περιεχομένου νέας πίστης (αντίχριστος,αντιμισθία,ευαγγελίζεσθαι,ψευδαπόστολος,καρδιογνώστης κ.α.). Πρόσληψη και ενσωμάτωση στοιχείων άλλων γλωσσών (π.χ. αββά, αμήν, ωσσανά, υιοί φωτός, πάσα σάρξ, κεντυρίων, πραιτώριον, σπεκουλάτωρ κ.α.). Η γλώσσα Κ.Δ. υπέστη επίδραση της μετάφρασης της Π.Δ.(των Ο΄) με πολλούς εβραϊσμούς και αραμαϊσμούς.

ΤΑ ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ «Απόκρυφα της Κ.Δ.» κατ’αντιδιαστολή προς τα «Απόκρυφα της Π.Δ.»,ονομάζονται διάφορα ανώνυμα ή ψευδεπίγραφα χριστιανικά,γραμμένα από τον 2ο αιώνα και εξής που δεν συμπεριλαμβάνονται στον «κανόνα» της Κ.Δ.αλλά αναγινώσκονται απλώς ή απορρίπτονται από τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς των πρώτων αιώνων. Α) ΑΙΤΙΑ ΠΟΥ ΟΔΗΓΗΣΑΝ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΥΦΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ Η ευσεβής φαντασία αγνώστων συγγραφέων,που απέδωσαν τα έργα τους σε γνωστά πρόσωπα της εκκλησίας,θέλησε να καλύψει τα «κενά» της Κ.Δ,ιδιαίτερα της ζωής του Ιησού και της Παναγίας με στόχο πολλές φορές απολογητικό.

Άλλοτε καταδικάστηκαν από την εκκλησία (ιδιαίτερα στη Δύση). Η απόκρυφη φιλολογία έγινε αμέσως το όχημα και το μέσο για τη διατύπωση και τη διάδοση αιρετικών διδασκαλιών. Β) ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΠΟΚΡΥΦΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΑΝΑ ΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ. Άλλοτε καταδικάστηκαν από την εκκλησία (ιδιαίτερα στη Δύση). Άλλοτε τροφοδότησαν τη λαϊκή ευσέβεια ή ενέπνευσαν έργα τέχνης. (όπως βυζαντινή τέχνη με σκηνές προέλευσης απόκρυφων κειμένων). Προώθηση έρευνας των κειμένων αυτών-ίδρυση μάλιστα επιστημονικής εταιρίας(Association pour l’Etude de la Litterature Apocryphe Chretienne )-πραγματοποίηση κριτικών εκδόσεων.

Δεν κομίζουν ουσιαστικά κανένα νέο στοιχείο στη χριστιανική αποκάλυψη. Γ) ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΑΠΟΚΡΥΦΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Δεν κομίζουν ουσιαστικά κανένα νέο στοιχείο στη χριστιανική αποκάλυψη. Συγκρινόμενα προς τα «κανονικά» Καινοδιαθηκικά κείμενα υπολείπονται σαφώς θεολογικής εμβάθυνσης,ιστορικών στοιχείων,πνευματικού πλούτου και ηθικού βάθους. Μερικά από αυτά διασώζουν παραδόσεις στις οποίες στηρίζονται γιορτές και ύμνοι της εκκλησίας,όπως π.χ. το Γενέσιον,τα Εισόδια της Θεοτόκου κ.α. Η διαδρομή τους επηρέασε την τέχνη,τη λατρεία,την ηθική οικοδομή,την απολογητική διάθεση.

Δ) ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΚΡΥΦΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Απόκρυφα ευαγγέλια: To Πρωτοευαγγέλιο του Ιακώβου,το καθ’Εβραίους ευαγγέλιο,το Κατά Πέτρον,το Κατά Θωμάν,Ιστοιρία Ιωσήφ του τέκτονος,το κατ’Αιγυπτίους ευαγγέλιο,το Ευαγγέλιο του Ψευδο-Ματθαίου κ.α. Απόκρυφες Πράξεις: Κήρυγμα Πέτρου,Πράξεις Πέτρου,Πράξεις Παύλου και Θέκλας,Πράξεις Παύλου,Ιωάννη,Ανδρέα,Θωμά,Φιλίππου,Βαρνάβα,Βαρθολομαίου,Θαδδαίου κ.α. Απόκρυφες Επιστολές: Aλληλογραφία Παύλου και Σενέκα,Επιστολή Παύλου προς Λαοδικείς,προς Κορινθίους επιστολή Πόπλιου Λεοντούλου,Αλληλογραφία του Αβγάρου με τον Χριστό. Απόκρυφες Αποκαλύψεις: Αποκάλυψη Πέτρου,Ιωάννου,Παύλου,Θωμά,Μαρίας,Σιββυλικοί χρησμοί κ.α.