Γιάννης Σειραδάκης Τμήμα Φυσικής, ΑΠΘ Υπέρυθρη Ακτινοβολία Γιάννης Σειραδάκης Τμήμα Φυσικής, ΑΠΘ
Sir Frederick William Hershel (1738-1822) 18ος Αιώνας 1781: Πλανήτης Ουρανός Sir Frederick William Hershel (1738-1822)
Το πείραμα του Hershel: Υπέρυθρη ακτινοβολία
19ος αιώνας: Λόρδος Rosse, Birr Castle Τηλεσκόπιο 72 ιντσών: Σελήνη
Thomas Edison: Ήλιος, Αρκτούρος
Το υπέρυθρο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα
1950 – 1960: Νέοι ανιχνευτές
1983: Ο δορυφόρος IRAS (US – NL – UK) 12, 25, 60 and 100 µm. 250 000 πηγές: νέοι κομήτες και αστεροειδείς, αστέρες πολύ μικρής θερμοκρασίας, αστρικοί δακτύλιοι, μεσοαστρική σκόνη και αέριο, νέες μοριακές φασματικές γραμμές, γαλαξίες και μακρινά quasars Β Pictoris
1990: Διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble Orion MC-1 Αστρογένεση: Η σκόνη εμποδίζει την παρατήρηση σε περιοχές έντονης αστρογένεσης Οπτικό IR
1995 - 1998: Ο δορυφόρος ISO Χαρακτηριστικά: 2.5 to 240 μm Κυρίως Ευρωπαϊκός D = 60 cm T = 1.7 K 2.5 to 240 μm 2100 lt υγρό He. 18 μήνες λειτουργίας (εξάρτηση από το He).
1995 - 1998: Ο δορυφόρος ISO 3-200 μm, φωτογραφικές μηχανές, CCD, φωτόμετρα, φασματογράφοι. Περίοδος τροχιάς 24 ώρες, ελλειπτική (περίγειο 1000 km, απόγειο 70500 km). Σχεδιάστηκε έτσι η τροχιά για να αποφύγει όσο το δυνατόν τις ζώνες Van Allen
1995 - 1998: Ο δορυφόρος ISO Αποτελέσματα: Η2Ο σε περιοχές αστρογένεσης, πλανήτες, κομήτες, Ήλιο Σκόνη σε νεφελώματα (π.χ. Ωρίων) Σκόνη σε λαμπρούς γαλαξίες και στο μεσογαλαξιακό χώρο
1989 - 1993: Ο δορυφόρος COBE Χαρακτηριστικά: NASA IR και μικροκύματα DIRBE 1.25 to 240 μm FIRAS Φασματογράφος DMR 31.5, GHz 53 GHz 90 GHz
Μελέτη της ακτινοβολίας 3 Κ 1989 - 1993: Ο δορυφόρος COBE Αποτελέσματα: Μελέτη της ακτινοβολίας 3 Κ ΔΤ ~ 10-5 Κ George Smoot and John Mather, Nobel Φυσικής 2006
2003 - 2009: Το δορυφορικό τηλεσκόπιο Spitzer Τεχνικά χαρακτηριστικά: Ηλιοκεντρική τροχιά D = 85 cm T = 5.5 K Φωτομετρία (3 – 280 μm) IRAC (Infrared Array Camera) Φασματομετρία (5 – 40 μm) IRS (Infrared Spectrograph) IRAC: (3.6 µm, 4.5 µm, 5.8 µm and 8 µm). 256×256-pixel detector IRS: (5.3–14 µm, 10–19.5 µm, 14–40 µm, and 19–37 μm). 128×128-pixel detector Εκτοξεύτηκε στις 25/82003 Το υγρό He εξαντλήθηκε στις 15/5/2009
2003 - 2009: Το δορυφορικό τηλεσκόπιο Spitzer Αποτελέσματα: Πολύ ψυχροί αστέρες Σκόνη στο Γαλαξία Παρατηρήσεις ατμόσφαιρας εξωηλιακών πλανητών Τεράστιος δακτύλιος του Κρόνου (Φοίβη) Ο γαλαξίας της Ανδρομέδας (Μ31) Η περιοχή του Κέντρου του Γαλαξία
2003 - 2009: Το δορυφορικό τηλεσκόπιο Spitzer Πρωτοαστέρας G35 Boeing 747 Τηλεσκόπιο Gemini-North Mauna Kea, Hawaii. Spitzer
2009 : Το δορυφορικό τηλεσκόπιο Hershel (ESA) Τεχνικά χαρακτηριστικά: IR και μικροκύματα D =3.5 m T = 1.4 K Περίοδος 1 έτος (L2) Επιστημονικά όργανα: PACS (Photodetecting Array Camera and Spectrometer: 55-210 μm) SPIRE (Spectral and Photometric Imaging Receiver: 194-672 μm) HIFI (Heterodyne Instrument for the Far Infrared: 157-212 μm, 240-625)
Επιστημονικά αποτελέσματα: 2009 : Το δορυφορικό τηλεσκόπιο Hershel (ESA) Επιστημονικά αποτελέσματα: Οπές σε περιοχές αστρογένεσης Γαλαξιακές εκροές αερίου και σκόνης Μελέτη σκοτεινής ύλης NGC 1999 Περιοχές αστρογένεσης IC 5146 Το υγρό He εξαντλήθηκε στις 29/4/2013
Τεχνικά χαρακτηριστικά Πλανητικές ατμόσφαιρες – Κομήτες 2010: Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy SOFIA (NASA + DLR) Boeing 747 Τεχνικά χαρακτηριστικά D = 2.5 m λ ~ 1 – 655 µm (IR) Φασματογράφος IR Πρώτα αποτελέσματα Πλανητικές ατμόσφαιρες – Κομήτες Μεσοαστρικός χώρος
Δακτύλιος καταρρέουσας ύλης στο Κέντρο του Γαλαξία. 2010: Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy SOFIA (NASA + DLR) Boeing 747 8/1/2013 Δακτύλιος καταρρέουσας ύλης στο Κέντρο του Γαλαξία.
2009 Το δορυφορικό τηλεσκόπιο Planck Εκτόξευση: Μάιος 2009 Τοποθέτηση στο L2: Φεβρ. 2010 Πρώτα αποτελέσματα (21/3/2013): Ηλικία του Σύμπαντος: 13.798 ± 0.037 109 έτη 4.9% φωτεινή ύλη, 26.8% σκοτεινή ύλη 68.3% σκοτεινή ενέργεια Σταθερά Hubble: 67.80 ± 0.77 (km/s)/Mpc
2015 ή 2018: Το δορυφορικό τηλεσκόπιο JWST NASA – ESA CSA (Καναδάς) Τεχνικά χαρακτηριστικά D = 6.5 m F = 131 m Τ = 1 έτος (L2) λ ~ 0.6 – 28 µm (IR) Ανιχνευτές στο εγγύς και μέσο υπέρυθρο Φασματογράφος IR