ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΤΕ ICS-FORTH, February 23 Συστήματα Ορολογίας (Θησαυροί) Ορισμός • Συστήματα Ορολογίας (Θησαυροί) – οργανώνουν όρους αναζήτησης βάση της έννοιας που αντιπροσωπεύουν – Οι όροι αυτή χρησιμοποιούνται για την συμπλήρωση πεδίων βάσεων δεδομένων για τύπους αντικειμένων, ρόλων, τόπων κτλ – με «ελεγχόμενο λεξολόγιο». – Έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα δύο χρήστες να λένε το ίδιο πράγμα με διαφορετικά λόγια.
ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΤΕ ICS-FORTH, February 23 Συστήματα Ορολογίας (Θησαυροί) Χρήση • Όροι αναζήτησης – δεν είναι η ειδική ορολογία ενός επιστήμονα – αλλά γενικοί κοινά αποδεχτοί όροι – δεν περιγράφουν την επιστημονικά πιο σωστή ταξινόμηση – – αλλά το πιο πιθανό όρο ο κάθε χρήστης θα μπορούσε να βρεί για μια αναζήτηση του – στο δεδομένο «θησαυρό όρων». • Συστάσεις – Ειδικοί επιστημονικοί όροι να συσχετίζονται με πλησιέστερους όρους αναζήτησης – χρήση πολλαπλών θησαυρών όσο υπάρχουν – Ο θησαυρός να περιέχει ελάχιστες έννοιες και πολλούς μη δόκιμους όρους για να βρούμε τις έννοιες αυτές.
ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΤΕ ICS-FORTH, February 23? ορολογία χρήστη ορολογία τεκμηρίωσης σύστημα τεκμηρίωσης συλλογές παλαιά έκδοση ειδικότερη ορολογία διανεμημένη ανάκτηση τοπικός όρος δόκιμος όρος ξένη γλώσσα Συστήματα Ορολογίας (Θησαυροί) Χρήση
ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΤΕ ICS-FORTH, February 23 Συστήματα Ορολογίας (Θησαυροί) Πρότυπα •Δόκιμη Μέθοδος: – Από την βιβλιοθηκονομία – ΙSΟ2788, ΙSΟ 5964 από το 1986 – Ελάχιστα στα άλλα πολιτισμικά συστήματα τεκμηρίωσης λόγω σύγχυσης επιστημονικών όρων με όρους αναζήτησης • Τωρινή κατάσταση: – Κάθε βάση έχει δική της τοπική ορολογία. – Πρέπει να συσχετίζονται με πλησιέστερους όρους αναζήτησης άλλων, ίσως και ξένων θησαυρών για κοινό σημείο αναφοράς. – Θα πρέπει να εξάγεται η τοπική ορολογία σε πρότυπη μορφή.
ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΤΕ ICS-FORTH, February 23 Συστήματα Ορολογίας (Θησαυροί) Πρότυπα •Προτείνεται η κωδικοποίηση SKOS – Πρόταση της Μεγάλης Βρετανίας, πρώτη πρόταση συμβατή με το Διαδίκτυο. – Ακολουθεί το ISO2788. – Κωδικοποιείται σε RDFS – πρότυπο του W3C. – επιτρέπει την πιο ευέλικτη ανταλλαγή ορολογίας.
ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΤΕ ICS-FORTH, February 23 ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΧΗΜΑΤΟΣ Concept ConceptScheme hasTopConcept inScheme rdfs:comment privateNotepublicNote historyNote example scopeNote definition editorialNote changeNote rdfs:label altLabelhiddenLabel prefLabel semanticRelation subjectIndicator narrowerbroader related foaf:Document isSubjectOf subject Συστήματα Ορολογίας (Θησαυροί) SKOS σχήμα
ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΤΕ ICS-FORTH, February 23 Σύστημα ορολογίας Έννοια Σημασιολογική σχέση Σημασιολογική αντιστοίχηση Δόκιμος όρος Εναλλακτικός όρος
ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΤΕ ICS-FORTH, February 23 Ελληνικές ταβέρνες, εστιατόριαΕλληνική κουζίνα σχετικό με μουσακάς υπερκείμενο υποκείμενο Σχεδιάγραμμα της εννοιολογικής δομής
ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΤΕ ICS-FORTH, February 23 skos : semanticRelation skos : broader skos : narrower Υπερκείμενο/Υποκείμενο skos:broader/skos:narrower - ιεραρχία γενίκευσης skos : semanticRelation skos : related Σχετικό skos:related - δίκτυο σχετικών εννοιών
ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΤΕ ICS-FORTH, February 23 Υπερκείμενο / υποκείμενο - γενίκευση skos : semanticRelation skos : broader skos : narrower skos : broaderGeneric skos : narrowerGeneric rdfs : subClassOf skos : broaderGeneric skos:broaderGeneric/skos:narrowerGeneric property hierarchy
ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΤΕ ICS-FORTH, February 23 skos : semanticRelation skos : broader skos : narrower skos : broaderInstantive skos : narrowerInstantive rdfs : type skos : broaderInstantive skos:broaderinstantive/skos:narrowerinstantive property hierarchy Υπερκείμενο / υποκείμενο - υπόδειγμα
ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΤΕ ICS-FORTH, February 23 Υπερκείμενο / υποκείμενο - διαμερισμόςskos : semanticRelation skos : broader skos : narrower skos : broaderPartitive skos : narrowerPartitive dcterms : isPartOf dcterms : hasPart skos : broaderPartitive skos : narrowerPartitive skos:broaderPartitive/skos:narrowerPartitive property hierarchy
ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΤΕ ICS-FORTH, February 23 σχετικό μέρος / σύνολο skos : semanticRelation skos : related skos : narrower skos : relatedPartOf skos : relatedHasPart dcterms : isPartOf dcterms : hasPart skos : relatedPartOf skos : relatedHasPart skos:relatedPartOf/skos:relatedHasPart property hierarchy
ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΤΕ ICS-FORTH, February 23 Ομαδοποίηση εννοιών skos : Concept skos : TopConcept skos:TopConcept class hierarchy
ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΤΕ ICS-FORTH, February 23 Using SKOS-Core with Dublin Core for subject-base indexing <rdf : RDF xmlns:rdf= xmlns:skos= xmlns:dc= Example of using SKOS-Core with dc:subject