Οικογενειακές Σχέσεις και Ρόλοι των δύο φύλων, όπως αποτυπώνονται στο Οικογενειακό Δίκαιο

 Οικογενειακό Δίκαιο Οικογενειακό Δίκαιο είναι το σύνολο των κανόνων που ρυθμίζει τις οικογενειακές σχέσεις κυρίως μεταξύ συζύγων καθώς και γονέων και παιδιών.

 Γάμος Σύμβαση του Αστικού Δικαίου που ιδρύει μόνιμη συμβίωση ανάμεσα σε δύο πρόσωπα διαφορετικού φύλου. Με τον ίδιο όρο χαρακτηρίζεται και η έννομη σχέση που εγκαθιδρύεται με τη σύμβαση αυτή.  Σύμβαση  δημιουργεί δικαιώματα και υποχρεώσεις = έννομες σχέσεις προσωπικές και περιουσιακές μεταξύ συζύγων.

Διαφορές Α. Κ. ως προς το γάμο πριν και μετά τη μεταρρύθμιση (Ν Διαφορές Α.Κ. ως προς το γάμο πριν και μετά τη μεταρρύθμιση (Ν. 1250/1982 & Ν. 1329/1983) Πριν: 1.Θρησκευτικός 2. Άνδρας 18 ετών - Γυναίκα 14 ετών Μετά: α) Θρησκευτικός β) Πολιτικός γ) και οι δύο 2. Άνδρας και γυναίκα 18 ετών

Προσωπικές σχέσεις συζύγων πριν και μετά τη μεταρρύθμιση = συνέπειες του γάμου στην προσωπική ζωή τους Μετά: η συμμετοχή τους στη λήψη κοινών αποφάσεων για τη συζυγική ζωή η υποχρέωση συνεισφοράς και των δύο συζύγων στις οικογενειακές υποχρεώσεις ανάλογα με τις δυνατότητες του καθενός η διατήρηση του οικογενειακού επωνύμου από τη γυναίκα και μετά την τέλεση του γάμου η αμοιβαία υποχρέωση των συζύγων για συμβίωση σε κατοικία που αποφασίζουν μαζί. Πριν: Ο άντρας ήταν κεφαλή της οικογένειας και αποφάσιζε για κάθε θέμα οικογενειακό. Η γυναίκα είχε αποκλειστικά τη φροντίδα και λειτουργία του σπιτιού. Η γυναίκα είχε αποκλειστικά το επώνυμο του συζύγου. Νόμιμη κατοικία της γυναίκας ήταν η κατοικία του συζύγου

 Περιουσιακές σχέσεις συζύγων πριν και μετά τη μεταρρύθμιση = συνέπειες του γάμου στην περιουσιακή τους κατάσταση Πριν: Προίκα: Η περιουσία που δινόταν στον άντρα για ανακούφιση από τα βάρη του γάμου. Μετά: Η προίκα καταργήθηκε. Υπάρχει η δυνατότητα γονικής παροχής

Περιουσιακή αυτοτέλεια για την περιουσία που ο καθένας κατείχε πριν το γάμο και αυτή που αποκτούσε κατά τη διάρκειά του. Συμπληρώνεται με την αξίωση κάθε συζύγου για συμμετοχή στα αποκτήματα του άλλου κατά τη διάρκεια του γάμου. Η συμβολή κάθε συζύγου ανέρχεται στο 1/3 της αύξησης της περιουσίας του άλλου εκτός αν αποδειχθεί διαφορετικά. Το σύστημα της κοινοκτημοσύνης  με σύμβαση καθορίζεται τι θα περιλαμβάνει η κοινοκτημοσύνη (50%) και καταργείται με τη λύση του γάμου ή με αντίθετη συμφωνία. Περιουσιακή αυτοτέλεια για την περιουσία που ο καθένας κατείχε πριν το γάμο και αυτή που αποκτούσε κατά τη διάρκειά του.

 Λύση γάμου με διαζύγιο πριν και μετά τη μεταρρύθμιση Πριν: Αγωγή διαζυγίου μόνο από τον αναίτιο σύζυγο. Λόγοι διαζυγίου:  Μοιχεία Διγαμία Επιβουλή ζωής Κακόβουλη εγκατάλειψη διάρκειας τουλάχιστον δύο χρόνων Λέπρα Αφάνεια Σεξουαλική ανικανότητα που υπήρχε κατά την τέλεση του γάμου, κράτησε τουλάχιστον τρία χρόνια και υπήρχε και κατά την υποβολή της αγωγής. Μετά: Συναινετικό διαζύγιο με την προϋπόθεση ο γάμος να είχε διάρκεια τουλάχιστον ενός έτους. - αίτηση διαζυγίου, - πρώτη δικάσιμος που δηλώνουν την απόφασή τους να χωρίσουν, - δεύτερη δικάσιμος να απέχει τουλάχιστον έξι μήνες για να δηλώσουν πάλι ότι επιμένουν στην απόφασή τους.

Εξαιτίας ισχυρού κλονισμού της έγγαμης συμβίωσης Μπορεί να ζητηθεί οποτεδήποτε από καθένα από τους συζύγους επειδή ο γάμος του έχει κλονιστεί τόσο πολύ, ώστε η συμβίωση να έχει γίνει αφόρητη από φταίξιμο του άλλου ή και των δύο. Λόγοι διαζυγίου που αφορούν τον άλλο σύζυγο:  Διγαμία  Μοιχεία  Εγκατάλειψη του άλλου  Επιβουλή της ζωής του άλλου

Διατροφή Μόνο ο υπαίτιος σύζυγος Και οι δύο σύζυγοι άσχετα ποιος ήταν υπαίτιος μόνο αν δε μπορεί να διαθρέψει τον εαυτό του και εφόσον υπάρχει κάποια από τις προϋποθέσεις: Ηλικία μεγάλη για να δουλεύει Κακή κατάσταση υγείας Αν έχει την επιμέλεια των παιδιών και δεν μπορεί να εργαστεί Αν δυσκολεύεται να βρει εργασία διατροφή δίνεται το πολύ για τρία χρόνια Αν το δικαστήριο το κρίνει σκόπιμο

 Πατρότητα – Μητρότητα πριν και μετά τη μεταρρύθμιση Πριν: Καταγωγή από πατέρα Θεμελιώνεται είτε στο γάμο με τη μητέρα είτε στην αναγνώριση του παιδιού εκούσια ή δικαστική. Καταγωγή από μητέρα Θεμελιώνεται αυτόματα με τον τοκετό Υπήρχαν τα γνήσια και μη γνήσια τέκνα που εξομοιώνονταν μόνο απέναντι στους συγγενείς της μητέρας. Μόνο αν υπήρχε εκούσια αναγνώριση δικαιούνταν το μισό της κληρονομικής μερίδας των γνήσιων τέκνων του πατέρα. Μετά: Καταγωγή από πατέρα και Καταγωγή από μητέρα: Ίδια με το προηγούμενο καθεστώς. Καταργήθηκε η διάκριση σε γνήσια και μη τέκνα. Το παιδί που γεννήθηκε χωρίς γάμο των γονιών του εξομοιώνεται απόλυτα ως προς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του με τα παιδιά που γεννήθηκαν από παντρεμένους γονείς.

 Σχέσεις γονιών και παιδιών πριν και μετά τη μεταρρύθμιση Πριν: Επώνυμο παιδιών: του πατέρα Μετά: Επώνυμο παιδιών: πριν το γάμο με κοινή και αμετάκλητη δήλωση είτε το επώνυμο του ενός από τους δύο συζύγους είτε και των δύο. - Το ίδιο επώνυμο για όλα τα παιδιά.

Πατρική εξουσία Επιμέλεια, ανατροφή, επίβλεψη, εκπαίδευση, προσδιορισμός κατοικίας του παιδιού. Εκπροσώπηση παιδιού Διαχείριση της περιουσίας του Μόνο ο πατέρας είχε το προνόμιο να αποφασίζει για σοβαρά θέματα της ζωής του παιδιού μέχρι την ενηλικίωση. Σε περίπτωση χηρείας η μητέρα, αλλά για σοβαρά περιουσιακά θέματα του παιδιού χρειαζόταν δικαστική απόφαση μετά από γνωμοδότηση του συγγενικού συμβουλίου. Γονική μέριμνα Επιμέλεια του παιδιού (ανατροφή, επίβλεψη, κατοικία, εκπροσώπηση, εκπαίδευση, επαγγελματικός προσανατολισμός) Διατροφή του Διοίκηση της περιουσίας του Ασκείται και από τους δύο γονείς μαζί.

Σε περίπτωση διαζυγίου η μητέρα είχε την επιμέλεια της κόρης και του αγοριού μέχρι 10 ετών. Μετά την αποκτούσε ο πατέρας. Στο συναινετικό διαζύγιο οι γονείς δηλώνουν εξαρχής ποιος από τους δύο θα έχει την επιμέλεια. Σε κάθε διαζύγιο είτε συναινετικό ή όχι το δικαστήριο αναθέτει τη γονική μέριμνα είτε στον ένα είτε και στους δύο γονείς αν συμφωνούν για τον τόπο διαμονής του παιδιού.