Δεκέμβριος 2009 Οι δαπάνες υγείας και η δημοσιονομική πολιτική μετά την κρίση Σάββας Ρομπόλης και Ηλίας Ιωακείμογλου Ινστιτούτο Εργασίας ΓΣΕΕ

Η αλλαγή υποδείγματος 1963 Kenneth Arrow: θα έπρεπε κάποια στιγμή να εξετάσουμε την ιατρική υπό το αυστηρό φως της οικονομικής θεωρίας

Η αλλαγή υποδείγματος Deutsche Bank (2006) “the ideal solution would lie in system change to a liberal healthcare regime with markets as central control mechanisms”

Η αλλαγή υποδείγματος Οι υπηρεσίες υγείας από το δημόσιο αγαθό στο εμπόρευμα

Η αλλαγή υποδείγματος Healthcare Industry Οι υπηρεσίες υγείας μετατρέπονται σε κλάδο της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής

✤ Ποιες είναι οι επιπτώσεις; ✤ 1. Η υπαγωγή της υγείας στην αξιοποίηση του κεφαλαίου: η απαίτηση της κερδοφορίας ✤ 2. Η υπαγωγή της υγείας στην ιδιότυπη δικτατορία των χρηματιστικών αγορών ✤ 3. Συμπίπτουν, άραγε, οι ανάγκες της κερδοφορίας με τις ανάγκες υγείας του πληθυσμού; Η αλλαγή υποδείγματος

Ποια συμπεράσματα από την κρίση; ✤ Ποια είναι η αξιοπιστία του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος μετά την κρίση; ✤ 1. Ο μύθος της αγοράς ως “τόπος παραγωγής αλήθειας” 2. Ο μύθος του homo oeconomicus ✤ 3. Ο μύθος του επιχειρηματία (και των στελεχών) ✤ ✤ Ποια πρέπει να είναι η καθοδηγητική αρχή της παραγωγής υπηρεσιών υγείας; Η ιατρική ηθική ή οι (λανθασμένες) παραδοχές της νεοκλασικής θεωρίας;

Οι υπηρεσίες υγείας, ένα δημόσιο αγαθό Οι υπηρεσίες υγείας θα έπρεπε να θεωρούνται ένα δημόσιο αγαθό στο οποίο να έχουν πρόσβαση όλοι οι πολίτες ανεξάρτητα από κοινωνική τάξη, φύλο, φυλή, έθνος, ηλικία, επάγγελμα, εκπαιδευτικό επίπεδο, εισόδημα και ασφαλιστικό φορέα. Η έννοια του δημόσιου αγαθού παραπέμπει στην έννοια του πολίτη, των κοινωνικών δικαιωμάτων και της δημοκρατίας. Η έννοια του εμπορεύματος παραπέμπει στην έννοια του καταναλωτή, των ευκαιριών και της αγοράς.

Πόσο απέχουμε από έναν τέτοιο στόχο; Η ταξική πόλωση των ιδιωτικών δαπανών των νοικοκυριών (out of pocket expenditure) Ιδιωτικές δαπάνες % των συνολικών

Ζούμε, άραγε, σε έναν κόσμο περιορισμένων πόρων; Παραγωγικότητα εργασίας Απασχολούμενοι ως ποσοστό του πληθυσμού ΑΕΠ ανά κάτοικοΜικτό εισόδημα εργασίας Κέρδη, τόκοι και πρόσοδοι Πρωτογενή ς διανομή προϊόντος Φορολογικά έσοδα φορολογικοί συντελεστές εισοδημάτων κεφαλαίου Δημόσιες δαπάνες φορολογικοί συντελεστές εισοδημάτων εργασίας Δημόσιες δαπάνες υγείας Διάρθρωση δημόσιων δαπανών Καθαρός δανεισμός +

Ζούμε σε έναν κόσμο περιορισμένων πόρων; Το 2007, η παραγωγικότητα της εργασίας στην Ελλάδα ήταν πενταπλάσια από ό,τι το Ανερχόταν στο 90% του μέσου όρου των 15 πιο προηγμένων χωρών της ΕΕ.

Ζούμε, άραγε, σε έναν κόσμο περιορισμένων πόρων; Το ΑΕΠ ανά κάτοικο στην Ελλάδα, το 2007 ήταν 4,7 φορές υψηλότερο από ό,τι το 1960.

Ζούμε, άραγε, σε έναν κόσμο περιορισμένων πόρων; Το εισοδηματικό μερίδιο της εργασίας ως ποσοστό του ΑΕΠ μειώθηκε κατά 10 εκατοστιαίες μονάδες στη διάρκεια των τριάντα τελευταίων ετών.

Ζούμε σε έναν κόσμο περιορισμένων πόρων; Το πραγματικό ποσοστό φορολογίας των κερδών στην Ελλάδα ανερχόταν σε 13,7% το 1999 και ήταν το μικρότερο μεταξύ των 15 πιο προηγμένων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι πόροι είναι περιορισμένοι επειδή η κρατική εξουσία τους περιορίζει H νεοφιλελεύθερη λογική των δημόσιων οικονομικών: μείωση των φορολογικών εσόδων => μείωση των δαπανών Η εμπειρία των σχεδίων διάσωσης των τραπεζών δείχνει ότι το κράτος είναι ακόμη ικανό να χρηματοδοτεί μεγάλα σχέδια

Τι μπορεί να γίνει; Μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων μέσω της φορολογίας των εισοδημάτων της ιδιοκτησίας Αποτελέσματα:  Βελτίωση της υγείας του πληθυσμού με τις ίδιες δαπάνες υγείας  Αύξηση των διαθέσιμων πόρων για το δημόσιο σύστημα υγείας  Βελτιστοποίηση των δαπανών μέσω της βελτίωσης της υγείας των ασθενέστερων κοινωνικών τάξεων Αναδιάρθρωση των δημοσίων δαπανών

Τι μπορεί να γίνει; Θεσμική ρύθμιση του κεφαλαιο- κρατικού τομέα παραγωγής υπηρεσιών υγείας Υπαγωγή της εμπορευματικής παραγωγής στην λογική της ικανοποίησης των κοινωνικών αναγκών υγείας Θεσμική ρύθμιση του δημόσιου τομέα παραγωγής υπηρεσιών υγείας Υπέρβαση των στρεβλώσεων και των ανεπαρκειών του δημόσιου τομέα