Το νέο Σύμφωνο, ο νέος Μηχανισμός Σταθερότητας και τα παλαιά προβλήματα της Ευρωζώνης: Σήμερα: Ευρωζώνη δύο ταχυτήτων Αύριο: Ομοιογενοποίηση ή διαζύγιο ? Νίκος Χριστοδουλάκης Μάρτιος 2011 ΟΠΕΚ Λευκωσίας

Παλαιά και τωρινά προβλήματα της Ε/Ζ Τώρα όλοι ανησυχούν για την κρίση χρέους, αλλά πριν κανείς δεν έβλεπε τις προειδοποιήσεις: 1. Μεγάλες ανισορροπίες στα εξωτερικά ισοζύγια 1. Μεγάλες διαφορές στον όγκο και την σύνθεση των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων 3.Μεγάλες διαφορές στα φορολογικά συστήματα 4. Διευρυνόμενες διαφορές στην ανταγωνιστικότητα Η κρίση του 2008, αποκάλυψε πώς αυτές οι διαφορές επηρεάζουν τις οικονομίες

TRADE BALANCE % GDP Source: World Bank COUNTRY CHANGE Austria Belgium Finland Germany Ireland Netherlands North (average) France Greece Italy Portugal Spain South (average) After EMU: Huge asymmetries in External Balances

Και η Κύπρος έχει μεγάλο εξωτερικό έλλειμμα

…Αξίζει να ανησυχούμε για τα εξωτερικά ελλείμματα στην ΟΝΕ ?... Αρχικά αδιαφορούσαν, αλλά τώρα οι απόψεις αλλάζουν •Almunia J., Spanish Competition Comm. (15/03/2010) “…We have to pay attention to the other asymmetries in the Eurozone, those of the BOP, those caused by the unit labour cost and the countries that run surpluses.” • Lagarde C., Financial Times (15/03/2010) “...I am not sure it is a sustainable model for the long term and for the whole of the group. Clearly we need better convergence…”

Τα spreads δεν αυξήθηκαν μόνο σε χώρες με χρέος και δημόσια ελλείμματα Αλλά και σε χώρες με ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ελλείμματα !

In the “NORTH”: Real-estate 2% of total FDI In the “SOUTH”:Real-estate 15% of total FDI Μετά την ΟΝΕ: οι ΞΑΕ πήγαν κυρίως στον Βορρά Στον Νότο κυρίως σε τουρισμό και κατοικίες

Ποιότητα Ρυθμιστικού Περιβάλλοντος, πολύ χαμηλότερη στις χώρες του Νότου Source: World Bank Global Indicators

Μεγάλες διαφορές στην φορολογία κερδών

Συνέπειες φορολογικού ανταγωνισμού Σε πρώτη φάση, μικρές και υστερούσες χώρες προσελκύουν επενδύσεις για ανάπτυξη Σε δεύτερη φάση προβλήματα: Μετανάστευση επιχειρήσεων Μείωση Κοινοτικού Προϋπολογισμού από καθαρές Δότριες χώρες Μείωση αναδιανεμητικών πολιτικών ΕΕ

Τι είναι ο ESM ? •Μηχανισμός παρέμβασης σε κρίσεις • Σε ισχύ τον Ιούνιο 2013 • Έλεγχος βιωσιμότητας χρέους • Διάκριση μεταξύ δύο τύπων πίεσης: - Κρίση Ρευστότητας - Κρίση Διατηρησιμότητας 3.Προνομιούχο χρέος, οι άλλοι «κούρεμα» 4.Συμμετοχή ιδιωτών μέσω CACs

Συνέπειες εφαρμογής ESM Διαρκής δημοσιονομικός έλεγχος κρατών, Όχι μόνο με το Σύμφωνο Σταθερότητας, αλλά με πρόβλεψη δημοσιονομικής συμπεριφοράς Επιβολή προγραμμάτων προσαρμογής Επιβολή αναδιάρθρωσης χρέους, αν μη-βιώσιμο Παράδοξο: Τώρα οι αγορές ανησυχούν για το πώς θα εφαρμοστεί ο Μηχανισμός και τα σπρεντ ανεβαίνουν αντί να μειωθούν !

Άξονες πολιτικής στην Ευρωζωνη: Ι. Αμυντικές πολιτικές  Ομοιογένεια 1.Αύξηση δημοσιονομικού πλεονάσματος 2. Μείωση χρέους κατά 1/20 απόστασης από 60%ΑΕΠ 3. Ανάγκη να περιοριστεί ο βαθμός προνομιούχου χρέους και να μειωθεί το επιτόκιο δανεισμού 4. Διασφάλιση βιωσιμότητας ασφαλιστικού συστήματος

• Στρατηγική ανάπτυξης στην Ευρωζώνη Αναπτυξιακό Ευρω-ομόλογο για επενδύσεις υποδομής • Προσέλκυση Ξένων Επενδύσεων στον Νότο • Βελτίωση Ρυθμιστικού Περιβάλλοντος • Αύξηση του Κοινοτικού Προϋπολογισμού • Σύνδεση μισθών-παραγωγικότητας, αλλά Χωριστά για δημόσιο και ιδιωτικό τομέα Άξονες πολιτικής στην Ευρωζωνη: ΙΙ. Επιθετικές πολιτικές  Ανταγωνιστικότητα