ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΙΑΚΗΣ ΖΩΗΣ ΟΜΑΔΑ 1η ΜΑΡΙΑ ΠΕΤΡΙΔΟΥ - ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΧΑΤΖΗΘΩΜΑ

ΓΑΜΟΣ Ο γάμος αποτελούσε για τους Βυζαντινούς σημαντικότατο γεγονός. Στη ζωή τους η γαμήλια τελετή ταυτίστηκε σταδιακά με ευλογία από τη εκκλησία. Ο νόμος αλλά και οι επικρατούσες αντιλήψεις περί ηθικής, απαγόρευαν το γάμο μεταξύ συγγενών , με αιρετικούς, με Εβραίους ή με μέλη διαφορετικής κοινωνικής τάξης, ενώ εκείνοι που είχαν τον πρώτο λόγο στην επιλογή συζύγου ήταν οι γονείς, και μάλιστα ο πατέρας. Βασικός στόχος του γάμου ήταν η απόκτηση παιδιών. Τα παιδιά γεννιόνταν συνήθως στο σπίτι με τη βοήθεια συγγενών ή μαίας (μαιευτήρα).

Πολλές φορές για την επιλογή συζύγου ο πατέρας ζητούσε τη μεσολάβηση μιας κουρκουσούρας, της δικής μας προξενήτρας, η οποία προσέφερε τις υπηρεσίες της με αντάλλαγμα, συχνά το ένα εικοστό της προίκας και της προγαμιαίας δωρεάς. Υπήρχε χρηματική εγγύηση για την τήρηση της υπόσχεσης του γάμου, ενώ η γυναίκα έχανε την προίκα της αν ζητούσε διαζύγιο.

ΕΙΚΟΝΕΣ

Η ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ Η γυναίκα στην βυζαντινή περίοδο ζούσαν το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής της στο σπίτι. Επίσης, δεν ήταν ευπρεπές να κάθεται στο ίδιο τραπέζι με τους άνδρες, παρά μόνο αν ήταν πολύ στενά συγγενικά της πρόσωπα, όπως για παράδειγμα ο πατέρας, ο σύζυγος και οι αδελφοί. Συχνά έτρωγε σε χωριστή αίθουσα, όπως σε χωριστά δωμάτια από τους άντρες περνούσε την ημέρα της. Από πολύ μικρή μάθαινε "τα του οίκου", ενώ οι γραμματικές γνώσεις της περιορίζονταν συνήθως σε γραφή και ανάγνωση. Κάποιες γυναίκες, αναλογικά ελάχιστες, αποκτούσαν και ευρύτερη μόρφωση. H κόρη μπορούσε να παντρευτεί από τα 12-13 χρόνια της. Για το γάμο της φρόντιζαν οι γονείς. Συχνά μάλιστα βοηθούσαν στην επιλογή του συζύγου οι προξενήτρες, που είχαν ως αμοιβή ποσοστά από την προίκα. Η θέση της συζύγου ήταν άσχημη. Οι χριστιανικές αρχές που καθόριζαν τις λειτουργίες της βυζαντινής κοινωνίας εξασφάλιζαν μία αξιοπρεπή ζωή στην παντρεμένη γυναίκα. Ανεξάρτητα από την κοινωνική τάξη όπου ανήκε ήταν οικοδέσποινα και κυρά. Η απόκτηση παιδιών την εξύψωνε. Στον επαγγελματικό τομέα ο ρόλος της γυναίκας ήταν μικρός. Οι γυναίκες των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων δούλευαν στα χωράφια και στα εργαστήρια της οικογένειάς τους. Λίγες γυναίκες, μορφωμένες, ήταν ιατροί που θεράπευαν το γυναικείο πληθυσμό.

ΓΥΝΑΙΚΕΙΕΣ ΜΟΡΦΕΣ Η Άννα Κομνηνή ήταν Βυζαντινή ιστορικός, από τις σημαντικότερες μορφές της πνευματικής ζωής της Αυτοκρατορίας κατά τον 12ο αιώνα. Ήταν κόρη και πρωτότοκο παιδί του αυτοκράτορα Αλέξιου Κομνηνού και της αυτοκράτειρας Ειρήνης Δούκα και εγγονή της Άννας Δαλασσηνής. Στο ιστορικό της έργο «Αλεξιάς» καθρεφτίζεται η μεγάλη παιδεία της, η αρχαιομάθειά της, η εξοικείωσή της με την Αγία Γραφή και προπαντός η αφοσίωση και ο θαυμασμός της για τον πατέρα της.

ΕΙΡΗΝΗ ΑΘΗΝΑΙΑ Η Ειρήνη η Αθηναία (περ. 752-9 Αυγούστου 803) υπήρξε αυτοκράτειρα του Βυζαντίου από το έτος 780 έως το 802. Μέχρι το 797 συμβασίλευε με τον γιο της Κωνσταντίνο ΣΤ΄, ασκώντας η ίδια αποκλειστικά σχεδόν την εξουσία, και κατόπιν βασίλευσε μόνη. Το όνομά της είναι συνδεδεμένο με την πρώτη αναστήλωση των εικόνων που θεσπίστηκε από την Ζ΄Οικουμενική Σύνοδο και με την τύφλωση του γιου της που διατάχτηκε από την ίδια.

  ΑΘΗΝΑΪΔΑ ΕΥΔΟΚΙΑ Σημαντική επιρροή στις αποφάσεις του Θεοδοσίου ασκούσε  η σύζυγός του Ευδοκία. Η Ευδοκία (αρχικώς Αθηναΐς) επελέγη από την Πουλχερία ως σύζυγος του νεαρού αυτοκράτορας. Κόρη του καθηγητή της ρητορικής στην Φιλοσοφική Σχολή των Αθηνών Λεοντείου, ήταν εθνική (ειδωλολάτρης) στην αρχή. Καταγόταν από την Αθήνα και ήταν εξαιρετικά μορφωμένη. Αφού πρώτα βαπτίσθηκε χριστιανή, παντρεύτηκε τον εικοσαετή Θεοδόσιο το έτος 421, σε ηλικία είκοσι επτά ετών.   

ΑΓΙΑ ΕΛΕΝΗ Η Φλαβία Ιουλία Ελένη, (λατ.: Flavia Iulia Helena Augusta) επίσης γνωστή ως Αγία Ελένη, Ελένη Αυγούστα και Ελένη της Κωνσταντινουπόλεως, υπήρξε σύζυγος του Κωνστάντιου Α΄ του Χλωρού και μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου.  

ΑΝΑΤΡΟΦΗ ΠΑΙΔΙΟΥ Τη φροντίδα των παιδιών από τη γέννησή τους αναλάβανε η μητέρα και στις πιο εύπορες οικογένειες υπήρχε κάποια βοήθεια από την τροφό. Επίσης όπως προαναφέρθηκε η γέννηση αγοριού προανήγγειλε χαρές και γιορτές ενώ των κοριτσιών έμενε αθόρυβη. Τα νεογέννητα, αφού τα έπλενε η μαμή μετά τη γέννα Τα τύλιγε σε φασκιές , πρακτική που συνεχιζόταν για τους 2-3 πρώτους μήνες. Μέσα στην πρώτη βδομάδα από τη γέννησή τους τα νεογέννητα βαπτίζονταν και στο όνομα που έπαιρναν προσέθεταν και το όνομα του πατέρα τους σε πτώση γενική. Τα βρέφη κοιμόντουσαν σε λίκνα. Επίσης τα πρώτα ερεθίσματα και γράμματα τα μάθαιναν κάτω από τη στοργική επίβλεψη της μητέρας τους. Τα παιχνίδια που τα διασκέδαζαν ήταν το σείστρο και ο καλαθίσκος που ήταν γεμάτος με αθύρματα, παιχνίδια δηλαδή. Τα λίγο μεγαλύτερα αγόρια είχαν τη συρίκτρα, πήλινα οχήματα και αρματηλάτες, τη δερμάτινη --συχνά πολύχρωμη-- σφαίρα, τους αστραγάλους, τον τροχό ή κρίκο και τα καλαλαλλάκια, τα πεντόβολα της λαϊκής μας παράδοσης.

\ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ Οι χώροι που έπαιζαν τα παιδιά, συνήθως τα αγόρια, ήταν οι αυλές και οι αλάνες. Μεταξύ των παιχνιδιών που έπαιζαν ήταν και τα γνωστά σε εμάς: κρυφτό, κυνηγητό, τυφλόμυγα αλλά και παιχνίδιαόπως 16άρα, τσιλίκι, γουρούνα, μήλο. Τα αγόρια ακόμη έπαιζαν με μεγάλα ξύλινα κουνιστά άλογα και ξιφομαχία με βέργες. Αντίθετα, τα κορίτσια έμεναν κυρίως στο σπίτι και έπαιζαν με τις κούκλες τους, που ονομάζονταν νέννος ή νιννί και ήταν φτιαγμένες από κερί, πηλό ή γύψο.

Στα κορίτσια άρεσε να αναπαριστούν σημαντικά κοινωνικά γεγονότα όπως η βάπτιση και ο γάμος όπως επίσης να μιμούνται τις εργασίες που έκανε η μητέρα τους στο σπίτι. Υπήρχαν επίσης παιχνίδια με μπάλες (σφαίρες) που τις έφτιαχναν από πανιά καθώς και παιχνίδια μελωδικά που είχαν σχέση με δραστηριότητες όπως ο θερισμός και το όργωμα.

ΠΗΓΕΣ WWW.imma.edu.gr WWW.wikeipedia.org WWW.ime.gr WWW.egolpion.com WWW.ts.sch.gr WWW.e-yiliko.gr

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΜΟΝΗ ΣΑΣ