ΑΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ Μπιουζιούκα Ιουλιάνα Μαγιά Αθηνά

ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ  Πετρώματα  Πυριγενή πετρώματα  Ιζηματογενή πετρώματα  Μεταμορφωμένα πετρώματα  Έδαφος

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Η Ελλάδα βρίσκεται στο πιο νότιο τμήμα της Βαλκανικής χερσονήσου και την νοτιοανατολική Μεσόγειο θάλασσα. Η Ελλάδα εχει σύνορα απο τα βόρεια με την Αλβανία την ΠΓΔΜ και τη Βουλγαρία. Από τα ανατολικά με το ευρωπαϊκό τμήμα της Τουρκίας. Η Ελλάδα γενικά δεν είναι πυκνοκατοικημένη, με συνολική επιφάνεια 132 000 km ², η Ελλάδα έχει πληθυσμό περίπου 11.000.000 κατοίκους.

ΕΔΑΦΟΣ  Προέλευση και εξέλιξη του εδάφους Προέρχεται από την αποσάρθρωση και εναποθεση ιζημάτων σε λεκάνες απόθεσης. Τομή εδάφους

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΔΑΦΩΝ Αμμώδες έδαφος Αργιλώδες έδαφος Ασβεστολιθικό έδαφος Χουμώδες έδαφος

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ  Κατά CASAGRANDE Το έδαφος που μελετάται, χαρακτηρίζεται με δύο γράμματα: το πρώτο δίνεται με βάση το εδαφικό κλάσμα που κυριαρχεί ενώ το δεύτερο με βάση τις μηχανικές ιδιότητες. Για ένα χονδρόκοκκο έδαφος γίνεται σύγκριση της κοκκομετρικής του καμπύλης με τις πρότυπες κοκκομετρικές καμπύλες(σχήμα 1.) Για να χαρακτηρίσουμε ένα λεπτόκοκκο έδαφος, χρησιμοποιούμαι το διάγραμμα πλαστικότητας του Casagrande (σχήμα 2.)  Βρετανικό σύστημα κατάταξης εδαφών Η οργάνωση του συστήματος παρουσιάζεται στον Πίνακα 2

Σχήμα 1. Τυπικές κοκκομετρικές καμπύλες

Σχήμα 2. Διάγραμμα πλαστικότητας κατά Casagrande

Βρετανικό σύστημα κατάταξης εδαφών

ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ Ο όρος κατολίσθηση περιγράφει το φαινόμενο που συνίσταται στην προς τα κάτω κίνηση τμήματος βραχομάζας ή αποσαθρωμάτων κατά μήκος μιας εδαφικής επιφάνειας πρανούς. Τα μέρη των κατολισθήσεων φαίνονται στο παρακάτω σχήμα.

 Παράγοντες που προκαλούν κατολισθήσεις  Διάβρωση της βάσης μιας πλαγιάς από την δράση των ποταμών, των λιμνών και των θαλασσών.  Έντονες βροχοπτώσεις και απότομο λιώσιμο των χιονών.  Αύξηση των τάσεων στις πλαγιές λόγω εξωτερικών δυνάμεων, όπως η προσθήκη του βάρους ενός κτηρίου ή η αύξηση των σεισμικών τάσεων  Ανθρώπινες παρεμβάσεις όπως εκσκαφές και ανατινάξεις. Καταστροφή των δασών.

Μορφές κατολισθήσεων Πτώση βράχου Ανατροπή λόγω κάμψης Περιστροφική ολίσθηση βράχου Ροή ξηρής άμμου Εξαπλώσεις βράχων χωρίς καλά ορισμένη επιφάνεια διάτμησης

Προτεινόμενη κλίμακα ταχύτητας κατολισθήσεων (Varnes, 1978) Ανάλογα με την ταχύτητα κίνησης ΤΑΞΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗΣ 7 Εξαιρετικά γρήγορη >50χ10-3 >5 m/sec 6 Πολύ γρήγορη 50 3 m/min 5 Γρήγορη 5χ10-1 1.8 m/hr 4 Μέτρια 5χ10-3 3 Αργή 5χ10-5 2 Πολύ αργή 5χ10-7 1 Εξαιρετικά αργή <5χ10-7

ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΩΝ - Ολοκληρωμένη γεωλογική και γεωτεχνική έρευνα - Γεωλογική δομή της περιοχής - Τα πετρογραφικά και φυσικά χαρακτηριστικά των βραχωδών σχηματισμών - Οι τοπικά επικρατούσες υδρογεωλογικές συνθήκες Η χρήση των αεροφωτογραφιών έχει άμεση εφαρμογή στην έρευνα μιας κατολισθαίνουσας περιοχής, καθώς αποτυπώνει τρισδιάστατα την περιοχή Η χρήση γεωλογικών χαρτών.

Μέτρα αποκατάστασης κατολισθήσεων  Διαμόρφωση χαμήλων πρανών με γωνίες κλίσης αναβαθμίδων μικρότερες από 40ο .  Διαμόρφωση υψηλών πρανών με μεταβαλλόμενες κλίσεις αναβαθμίδων.  Κατασκευή επιχωμάτων.  Κατασκευή συστημάτων απορροής με σκοπό την αύξηση των δυνάμεων συγκράτησης .  Δομικό πλέγμα για την συγκράτηση των μικρών βραχοσφηνων.  Αγκύρια για τη συγκράτηση του δομικού πλέγματος και των βραχοσφηνών.

Πότε και πόσο συχνά συμβαίνουν κατολισθήσεις Μπορεί να συμβούν αιφνίδια και διαρκούν από μερικά δευτερόλεπτα μέχρι αρκετό χρόνο ανάλογα με τις περιβαλλοντικές συνθήκες και τους παράγοντες που τις προκαλούν.

Επιδράσεις κατολισθήσεων Απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και ζημιές σε περιουσίες. Μείωση της αγοραστικής αξίας της γης σε περιοχές που απειλούνται από κατολισθήσεις. Αρνητικές επιδράσεις στην ποιότητα νερού σε ρέματα και αρδευτικές εγκαταστάσεις στην ευρύτερη περιοχή της κατολίσθησης. Ανάγκη για σταθερό έδαφος κατάλληλη για καλλιέργειες και κατοίκηση

ΕΛΛΑΔΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ  Λόγοι που χτυπούν οι κατολισθήσεις την Ελλάδα 1. Το 70% των κατολισθήσεων στον ελλαδικό χώρο οφείλεται σε ανθρωπογενή παρέμβαση στο περιβάλλον. 2. Σήμερα στη χώρα μας περισσότεροι από 700 οικισμοί σε όλη την Ελλάδα βρίσκονται στην κόκκινη ζώνη των κατολισθήσεων. 3. Το μεγαλύτερο ποσοστό κατολισθήσεων, το 65,6%, παρατηρείται σε περιοχές με έντονη μορφολογία 4. Η μέση κλίση πρανών, όπου οι κατολισθήσεις εκδηλώνονται, είναι 26 μοίρες, ενώ αυτή που αντιστοιχεί στο 50% των μετρήσεων είναι 24 μοίρες.

Οι ευαίσθητες περιοχές  Ζώνη Παξών  Ιόνιος Ζώνη  Ζώνη Γαβρόβου - Τριπόλεως  Ζώνη Ωλονού - Πίνδου  Ζώνη Παρνασσού - Γκιώνας  Ζώνη Ανατολικής Ελλάδας ή Υποπελαγονική  Ζώνη Ροδόπης

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Έντονη παραμόρφωση και μεταβολή της μορφολογίας

Καταστροφικές συνέπειες της κατολίσθησης.

Ρωγμές στο κατάστρωμα οδού εξαιτίας της αστοχίας πρανούς της κατάντη περιφερειακής οδού Λουτράκη – Περαχώρα.

Κατολίσθηση στο Πόρτο Κατσίκι λόγω σεισμού

Βράχοι και πέτρες στο οδόστρωμα μετά την κατολίσθηση στην Χίο. Τεράστιοι βράχοι και πέτρες στο οδόστρωμα μετά την κατολίσθηση.